Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5944 przypisów.
Bucquoi — właśc. Karol Bonawentura de Longueval, hrabia de Bucquoy (1571–1621), dowódca walczący po stronie Habsburgów, zwycięzca w bitwie na Białej Górze. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
bucyna — rodzaj instrumentu dętego. [przypis edytorski]
Buczacki Jazłowiecki, Teodoryk (zm. 1456) — kasztelan halicki i kamieniecki, starosta podolski, obrońca Podola przed Tatarami. [przypis edytorski]
buczak — młody buk. [przypis edytorski]
Buczkowski, Leopold (1905–1989) — prozaik, poeta i artysta plastyk, autor m. in. eksperymentalnej powieści z czasów II wojny światowej Czarny potok. [przypis edytorski]
buda (daw. pot.) — szkoła (w żargonie uczniowskim). [przypis edytorski]
buda (pot.) — tu: szkoła. [przypis edytorski]
Budberg, Andriej von (1820–1881) — rosyjski dyplomata. Działając w porozumieniu z Budbergiem, francuska policja polityczna aresztowała w 1862 r. emisariuszy Komitetu Centralnego Narodowego, dzięki czemu Budberg wszedł w posiadanie wykazu objętych siecią konspiracji pułków nad Wisłą oraz opisów dróg przerzutowych broni zza granicy. [przypis edytorski]
Budda Gotama — właśc. Siddhartha Gautama, zwany „Buddą”, co oznacza „oświecony”, założyciel buddyzmu. Daty narodzin i śmierci nie są znane, najczęściej jego życie datuje się na V-VI w. p.n.e. W szerszym sensie słowo „Budda” oznacza każdego „oświeconego”. [przypis edytorski]
buddaizm (daw.) — buddyzm. [przypis edytorski]
Budda (sanskr.: oświecony, przebudzony) a. Budda Siakjamuni, właśc. Siddhartha Gautama (prawdopodobnie 563–483 p.n.e.) — twórca buddyzmu; syn królewski, asceta, myśliciel i nauczyciel duchowy; żył w płn. Indiach, przy dzisiejszej granicy z Nepalem. [przypis edytorski]
Budda (sanskr.: oświecony), właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. [przypis edytorski]
Budda (sanskr.: oświecony), właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu; kiedy przez wiele dni medytował pod drzewem Bodhi, usiłował go kusić demon Mara, uosobienie pragnień i pożądań stanowiących przeszkody na drodze do oświecenia. [przypis edytorski]
Budda Siakjamuni, właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. [przypis edytorski]
Budda Siakjamuni, właśc. Siddhattha Gotama (ok. 563–483 p.n.e.) — książę z rodu Śakjów, mędrzec, założyciel buddyzmu. W szerszym sensie słowo „budda” oznacza każdego „oświeconego”. [przypis edytorski]
Budda — właśc. Siddhartha Gautama, zwany „Buddą”, co oznacza „oświecony”. Daty narodzin i śmierci nie są znane, najczęściej jego życie datuje się na V-VI w. p.n.e. Założyciel buddyzmu. W szerszym sensie: każdy „oświecony”. [przypis edytorski]
Buddensieg, Hermann (1893–1976) — pisarz i tłumacz niemiecki. [przypis edytorski]
Buddha a. Budda (sanskr.) — Oświecony. Przydomek Siddharty Gautamy, twórcy systemu religijnego zwanego buddyzmem. [przypis edytorski]
buddhi (z sanskr.) — rozum, intelekt. [przypis edytorski]
buddyjczyk — dziś: buddysta. [przypis edytorski]
buddystyczny — dziś popr.: buddyjski. [przypis edytorski]
Budel — Pudel. [przypis edytorski]
budem (ukr.) — będziemy. [przypis edytorski]
Bude sława… Do kińca wika (z ukr.) — Będzie sława sławna Między Kozakami, Między przyjaciółmi, Na długie lata, Do końca wieków. [przypis edytorski]
budesz byty (z ukr.) — będziesz bić. [przypis edytorski]
budesz ty sto hroszy warta (z ukr.) — Będziesz ty sto groszy warta. [przypis edytorski]
budesz zdochnyt — zdechniesz. [przypis edytorski]
Bude taka wijna, jakoi ne buwało (ukr.) — Będzie taka wojna, jakiej jeszcze nie było. [przypis edytorski]
Budiet dieło w szlapie (ros.) — sprawa zostanie załatwiona. [przypis edytorski]
budina — žadina. [przypis edytorski]
Budintoj (mit. litew.) — bóstwo czuwania, opieki, straży. [przypis edytorski]
budin — žadina. [przypis edytorski]
Budionny, Siemion Michajłowicz (1883–1973) — rosyjski, a potem radziecki dowódca wojskowy, kawalerzysta, dowódca I Armii Konnej, wsławionej istotnym wkładem w zwycięstwo bolszewików podczas rosyjskiej wojny domowej (1919–1921), biorącej udział w walkach także na froncie polskim. [przypis edytorski]
Budionny, Siemion Michajłowicz (1883–1973) — rosyjski, a potem radziecki dowódca wojskowy, kawalerzysta, dowódca I Armii Konnej, wsławionej istotnym wkładem w zwycięstwo bolszewików podczas rosyjskiej wojny domowej (1919–1921), biorącej także udział w walkach na froncie polskim. [przypis edytorski]
budka inwalidzka — w okresie międzywojennym uliczne kioski z wyrobami tytoniowymi w pierwszej kolejności przydzielano w dzierżawę inwalidom wojennym. [przypis edytorski]
budka — kapelusz ze sporym daszkiem osłaniającym twarz. [przypis edytorski]
budka kramna — stoisko na targowisku; kram. [przypis edytorski]
budnik — człowiek mieszkający w budzie, tj. w szałasie. [przypis edytorski]
budnik (daw.) — budzik. [przypis edytorski]
budnik — drwal, człowiek zajmujący się wyrębem lasu, mieszkający w budzie, tj. kurnej chacie, ziemiance. [przypis edytorski]
budny — powszedni. [przypis edytorski]
budny (ros. будни) — dzień powszedni. [przypis edytorski]
budować — umoralniać, zwłaszcza przez przykład. [przypis edytorski]
budowa — tu: budowla. [przypis edytorski]
budowl — dziś popr.: budowli; tu: wyraz skrócony ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
budowniczowie Akryzjusza, dziada Perseuszowego (mit. gr.) — obdarzeni olbrzymią siłą jednoocy Cyklopi, którzy wznosili na rozkaz władcy Akryzjusza potężne budowle; wnukiem Akryzjusza był Perseusz. [przypis edytorski]
Budowniczy Solness — dramat Henrika Ibsena z 1892 r. [przypis edytorski]
budownik (daw.) — budowniczy. [przypis edytorski]
budowy — dziś popr. forma N. lm: budowami; tj. budowlami, budynkami. [przypis edytorski]
Bud' szczasływ… (z ukr.) — bądź szczęśliwy. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój do odpoczynku pani domu. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój kobiecy, służący do wypoczynku. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój odpoczynkowy pani domu. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój odpoczynkowy pani domu. [przypis edytorski]
buduar (daw.) — pokój pani domu, przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — daw. pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — kobiecy pokój przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduarowy — przynależny do buduaru, tj. kobiecego pokoju do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — ozdobne pomieszczenie należące do pani domu. [przypis edytorski]
buduar — pokój kobiecy przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój kobiecy, przeznaczony głównie do wypoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój kobiecy służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój kobiety, służący głównie do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój pani domu przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar (przestarz.) — pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar — wytwornie umeblowany pokój pani domu. [przypis edytorski]
buduar (z fr.) — pokój kobiety, służący głównie do odpoczynku. [przypis edytorski]
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
buduar (z fr.) — pokój kobiety, służący głównie do odpoczynku. [przypis edytorski]
buduar (z fr.) — pokój pani domu służący odpoczynkowi. [przypis edytorski]
budu (ukr.) — będę. [przypis edytorski]
budynė — budėjimas prie mirusiojo, šermenys. [przypis edytorski]
budynės — budėjimas prie mirusiojo. [przypis edytorski]
budynek inwentarski — budynek do trzymania zwierząt gospodarskich, np. obora, chlewnia, owczarnia, kurnik. [przypis edytorski]
budynkas (lenk.) — pastatas. [przypis edytorski]
Budy — podobóz Auschwitz, utworzony w okolicy miejscowości Brzeszcze. [przypis edytorski]
budyt (sl.) — žadinti. [przypis edytorski]
budżet — tu: plan wydatków finansowych, pieniądze przeznaczone na wydatki; pozycja w budżecie — zakup zaplanowany i wykonany w ramach budżetu; tu mowa o tym, że w budżecie Maciusiowego królestwa była zarezerwowana pewna suma pieniędzy na zakup cukierków dla sierot w każde święta. [przypis edytorski]
Budziak — kraina historyczna, część Besarabii, obecnie w granicach obwodu odeskiego Ukrainy oraz płd. Mołdawii; dawniej zamieszkiwany przez członków tatarskiej ordy. [przypis edytorski]
budzić myśl czegoś — nasuwać na myśl coś, pozwalać przypuszczać coś. [przypis edytorski]
budzień (gw.) — dzień powszedni. [przypis edytorski]
Büchner, Friedrich Karl (1824–1899) — niem. lekarz, fizjolog i filozof; jako jeden z czołowych przedstawicieli materializmu naukowego XIX w., w swoich pracach rozwijał m.in. teorię Darwina; twierdził, że materia i energia (siła) są wieczne i nieskończone, że natura jest całkowicie fizyczna, niepodporządkowana żadnemu celowi, woli czy prawom narzuconym przez jakąkolwiek ponadnaturalną władzę (istotę boską) i nie posiada żadnej zewnętrznej wobec siebie sankcji etycznej; był bratem sławnego dramatopisarza Georga Büchnera. [przypis edytorski]
Büchner, Ludwig (1824–1899) — lekarz i filozof niem., poprzez swe główne dzieło Kraft und Stoff (Siła i materia, 1855) stał się popularyzatorem filozoficznego materializmu w okresie pozytywizmu. [przypis edytorski]
Büchner, Ludwig (1824–1899) — niemiecki filozof i lekarz; jeden z najważniejszych przedstawicieli mechanistycznego materializmu; syn Karla Georga Büchnera (1813–1837), rewolucjonisty i pisarza. [przypis edytorski]
Bülow, Bernhard von (1849–1929) — polityk niem., kanclerz II Rzeszy, premier Prus w l. 1900–1909; w 1887 r. wyraził nadzieję, iż przyszły konflikt zbrojny pozwoli na wypędzenie Polaków z polskich ziem zagarniętych przez Niemcy; prowadził politykę mocarstwową, imperialną, po ustąpieniu z urzędu kanclerza był ambasadorem we Włoszech w latach 1914–1915. [przypis edytorski]
Bürger, Gottfried August (1747–1794) — niem. pisarz i poeta, przedstawiciel okresu „burzy i naporu” (Sturm und Drang); autor ballad, spośród których najsłynniejsza to Lenora. [przypis edytorski]
bürgerski (z niem.) — mieszczański. [przypis edytorski]
Bürger — tu: choroba Bürgera (zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń); występująca w niej postępująca niedrożność żył i tętnic kończyn może powodować martwicę, wymagającą amputacji. [przypis edytorski]
Buenas tardes, senor (hiszp.) — Dobry wieczór panu. [przypis edytorski]
bueno (hiszp.) — dobrze. [przypis edytorski]
Buenos dias (hiszp.) — Dzień dobry. [przypis edytorski]
bufanada — pozowanie, przechwałki. [przypis edytorski]
bufet — tu: stół sklepowy, oprócz blatu wyposażony w szuflady i półki. [przypis edytorski]
Buffalo Bill, właśc. William Frederick Cody (1846–1917) — myśliwy, zwiadowca armii amerykańskiej, organizator i aktor widowisk rozrywkowych przedstawiających wydarzenia z historii amerykańskiego Dzikiego Zachodu. [przypis edytorski]
Buffalo — miasto w Stanach Zjednoczonych, w zachodniej części stanu Nowy Jork. [przypis edytorski]
buffle noir, avec une tête de pourceau tombant jusqu'à terre et rattachée a ses épaules par un cou mince, long et flasque comme un boyau vide (fr.) — czarny byk z głową świni opadającą do ziemi, którą łączy z tułowiem wąska, długa i płaska szyja, jak opróżnione jelito (tłum. Paweł Kozioł). [przypis edytorski]
buffone (wł.) — błazen, żartowniś. [przypis edytorski]
Buffon, Georges Louis Leclerc de (1707–1788) — francuski przyrodnik i filozof, autor liczącego 36 tomów dzieła Histoire naturelle, générale et particulière (Historia naturalna, ogólna i szczegółowa, 1749–1789), członek Akademii Francuskiej i Towarzystwa Królewskiego w Londynie; wywarł wielki wpływ na rozwój przyrodoznawstwa w XVIII w. [przypis edytorski]
Buffon, Georges Louis Leclerc de (1707–1788) — francuski przyrodnik i filozof; wywarł wielki wpływ na rozwój przyrodoznawstwa w XVIII w. [przypis edytorski]
Buffon, Georges Louis Leclerc de (1707–1788) — przyrodnik i matematyk francuski, autor liczącego 36 tomów dzieła Histoire naturelle, générale et particulière (Historia naturalna, ogólna i szczegółowa, 1749–1789), członek Akademii Francuskiej i Towarzystwa Królewskiego w Londynie; wywarł wielki wpływ na rozwój przyrodoznawstwa w XVIII w. [przypis edytorski]
