Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3836 przypisów.
gran ladro di Plauto (wł.) — wielki złodziej Plauta. [przypis edytorski]
gran — niewielka jednostka wagi, por. ang. grain, tj, ziarno. [przypis edytorski]
granowity — graniasty, kanciasty. [przypis edytorski]
Granowscy — bohaterowie trylogii Walka z szatanem Stefana Żeromskiego. [przypis edytorski]
Granowski, Timofiej (1813–1855) — historyk rosyjski, profesor Uniwersytetu w Moskwie; wzoru dla Rosji szukał w państwach Europy Zachodniej. [przypis edytorski]
Granowski, Timofiej (1813 –1855) — historyk rosyjski, profesor Uniwersytetu w Moskwie; wzoru dla Rosji szukał w państwach Europy Zachodniej. [przypis edytorski]
Gran-Pará (portug. Grão-Pará) — region w płn. części Brazylii. [przypis edytorski]
Grant Allen (1848–1899) — kanadyjsko-brytyjski pisarz naukowy i powieściopisarz, promotor teorii ewolucji. [przypis edytorski]
Grant, Ulysses (1822–1885) — amerykański generał, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]
Grant, Ulysses (1822–1885) — amerykański generał i polityk, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); osiemnasty prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]
Grant, Ulysses (1822—1885) — amerykański generał i polityk, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); osiemnasty prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]
granula — od „graniasty”; w odniesieniu do umaszczenia oznacza „łaciaty”. [przypis edytorski]
gran (z ang. grain: ziarno) — niewielka jednostka masy używana w krajach anglosaskich; 200 granów to ok. 13 gramów. [przypis edytorski]
gran (z ang. grain: ziarno) — niewielka jednostka masy używana w krajach anglosaskich, równa 1/7000 funta, tj. ok. 1/15 grama. [przypis edytorski]
grapa — tu: rodzaj naczynia kuchennego. [przypis edytorski]
grapa (z niem. Grapen) — metalowe naczynie na trzech nogach, służące do gotowania; beczka do przyrządzania ługu. [przypis edytorski]
grasant (przestarz.) — człowiek, który grasuje, dokonuje napadów, kradzieży, gwałtów na jakimś terenie. [przypis edytorski]
grasant — rabuś. [przypis edytorski]
grasant (z łac., przestarz.) — rabuś, łupieżca. [przypis edytorski]
grasant (z łac.) — rabuś, zbój. [przypis edytorski]
grasė — grasino. [przypis edytorski]
grasejować — wymawiać „r” z wibracją (jako „rh”, „z francuska”). [przypis edytorski]
grasejowanie — wymawianie głoski „r” z charakterystyczną wibracją języczka. [przypis edytorski]
graso — grasina. [przypis edytorski]
grasowa robota — zapewne od: grasować. [przypis edytorski]
graß — wild. [przypis edytorski]
Grassalis a. Carolus Degrassalius, właśc. Charles de Grassaille (1495–1582) — francuski prawnik z Prowansji, autor libros II regalium Franciae. [przypis edytorski]
grasser — grässlicher. [przypis edytorski]
Grassis, Carlo de Grassis — włoski jurysta z Palermo, autor Tractatus de effectibus clericatus (1617). [przypis edytorski]
grasymas — grasinimas. [przypis edytorski]
gratia (łac.) — wdzięczność, łaska; tu zamiast popr. gratias: dzięki, dziękuję. [przypis edytorski]
gratia praeveniens (łac.) — łaska poprzedzająca; termin teologiczny dotyczący łaski Boga poprzedzającej wszelkie działania ludzkie mające prowadzić do zbawienia. [przypis edytorski]
gratias tibi, domine (łac.) — dzięki ci, panie. [przypis edytorski]
gratis — darmo, bezpłatnie. [przypis edytorski]
gratis (z łac.) — bezpłatnie, darmo. [przypis edytorski]
Gratry, Auguste Joseph (1805–1872) — fr. teolog i filozof, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]
Gratry, Auguste Joseph Alphonse (1805–1872) — francuski autor i teolog, ksiądz katolicki, przeciwnik pozytywizmu (tj. filozofii Comte'a; odpowiedział także Renanowi na jego dzieło zeświecczające osobę Jezusa z Nazaretu), występował też przeciw dogmatowi o nieomylności papieża (przedstawił swoje argumenty zarówno w osobnej publikacji, jak bezpośrednio na Pierwszym Soborze Trydenckim). [przypis edytorski]
Gratsch a. Quarazze — obecnie dzielnica Merano. [przypis edytorski]
gratyfikacja — dodatkowe, jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe albo nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]
gratyfikacja — dodatkowe, jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe a. nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]
gratyfikacja — dodatkowe wynagrodzenie. [przypis edytorski]
gratyfikacja — dodatkowe, zwykle jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe albo nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]
grau ist jede Theorie (niem.) — dosł. każda teoria jest szara; w domyśle: tylko doświadczenie czy praktyka są barwne, tj. żywe i płodne; jest to nieco zniekształcony cytat z Fausta Goethego, gdzie podobne słowa wypowiada Mefistofeles. [przypis edytorski]
Graul, Karl (1814–1864) — niem. kierownik misji luterańskiej w Indiach, uczony i tłumacz zajmujący się jęz. tamilskim. [przypis edytorski]
gravamina (łac.) — przewinienia, występki. [przypis edytorski]
Gravesend — angielskie miasto w hrabstwie Kent na brzegu Tamizy. [przypis edytorski]
Gravina, Dominik (ok. 1573–1643) — włoski dominikanin, wykładowca w Neapolu i Rzymie, Mistrz Świętego Pałacu, tj. teolog papieski; najbardziej ceniony teolog włoski swoich czasów. [przypis edytorski]
Gravina, Manfredi (1883–1932) — Wysoki Komisarz Ligi Narodów w Gdańsku w latach 1929–1932. [przypis edytorski]
grawerska pracownia — w której graweruje się, tj. wyrzyna się rysunki na twardych, najczęściej metalowych przedmiotach, np. pieczęciach. [przypis edytorski]
gra w kobzę — dziś popr.: gra na kobzie. [przypis edytorski]
gra w narodowości — gra w piłkę, podczas której każdy gracz wybiera określoną narodowość, prowadzący wymienia którąś z nich, a gracz, który ją przybrał, chwyta piłkę i próbuje trafić nią w uciekających pozostałych uczestników zabawy. [przypis edytorski]
gra w pasek — uliczna gra hazardowa polegająca na rzucaniu nożem w rzemień. [przypis edytorski]
Gray, Joanna, właśc. Jane Grey (1537–1554) — kuzynka króla Edwarda VI, wyznaczona przez niego na następczynię tronu, proklamowana, choć niekoronowana królowa Anglii, zwana „dziewięciodniową królową”; aresztowana przez swoją konkurentkę do tronu, Marię I Tudor, umieszczona w Tower i ścięta. [przypis edytorski]
gražybė (sen.) — grožis. [przypis edytorski]
Grażyński, Michał (1890–1965) — działacz niepodległościowy i polityk; organizator POW na Górnym Śląsku podczas I wojny światowej; uczestnik powstań śląskich, wojewoda śląski (1926–1939), politycznie związany z sanacją. [przypis edytorski]
Grażyna — poemat epicki Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]
Grażyna (z lit. grażas: piękny) — dosł.: piękna. [przypis edytorski]
Grazie! Mille Grazie! (wł.) — dziękuję, stokrotnie dziękuję. [przypis edytorski]
grazie (wł.) — dziękuję. [przypis edytorski]
Graz — miasto w płd.-wsch. Austrii, stolica kraju związkowego Styria. [przypis edytorski]
Grazzini, Anton Francesco, zwany il Lasca (1505–1584) — florencki pisarz, autor zbioru nowel o tematyce obyczajowej (Cene, 1556). [przypis edytorski]
grdykać (gw.) — tu: grzmotnąć. [przypis edytorski]
grdyk, grdyń (gw.) — grosz. [przypis edytorski]
gręba (gw.) — pagórek. [przypis edytorski]
Grécourt, Jean-Baptiste de (1684–1743) — francuski duchowny i poeta, autor frywolnych, często libertyńskich opowieści i wierszy. [przypis edytorski]
grępla (a. grępel, gręplarka) — urządzenie stosowane do rozczesywania surowych, zmierzwionych włókien bawełnianych, wełnianych, lnianych itp. [przypis edytorski]
gręplować — rozplątywać przy pomocy specjalnego urządzenia włókna wełny, bawełny lub lnu. [przypis edytorski]
Grétry, André (1741–1813) — kompozytor francuski pochodzenia belgijskiego, znany jako autor oper komicznych. [przypis edytorski]
gręzy (daw.) — męty, osad, fusy. [przypis edytorski]
grease (ang.) — smar; maź; tłusta substancja. [przypis edytorski]
great attraction (ang.) — wielka atrakcja. [przypis edytorski]
great event (ang.) — wielkie wydarzenie. [przypis edytorski]
Great God (ang.) — Dobry Boże. [przypis edytorski]
Greathed, Edward (1812–1881) — brytyjski oficer; podczas powstania sipajów dowodził kolumną, która pokonała i rozproszyła powstańców w bitwie pod Agrą w sierpniu 1857; brał ataku na Delhi oraz odsieczy Lucknow. [przypis edytorski]
grebsować a. grypsować — nielegalnie porozumiewać się (między więźniami). [przypis edytorski]
Grecja, mówię ci — aluzja do orgii ukazywanych w sztuce starożytnych Aten w VI–V w. p.n.e. albo do seksu analnego, nazywanego greckim. [przypis edytorski]
grecka litera Π — tu: szubienica (ze względu na podobieństwo kształtu. [przypis edytorski]
Greckie — dziś popr. małą literą: greckie. [przypis edytorski]
Greckie „e” — tzn. ręcznie pisana litera „e” o kształcie podobnym do greckiej litery epsilon (є). [przypis edytorski]
greco a. grecale — w klimacie śródziemnomorskim: wiatr południowy. [przypis edytorski]
Greco niks bandito. Greco gut — Grek nie bandyta. Grek dobry. [przypis edytorski]
Grecyi — dziś popr. Grecji. [przypis edytorski]
Grecyi — zgodnie z melodią wiersza wyraz ten należy czytać jak trzysylabowy: Gre-cy-i. [przypis edytorski]
Grecyjej (daw. forma) — (w) Grecji. [przypis edytorski]
Grecyjej (starop. forma) — dziś: (w) Grecji. [przypis edytorski]
gredytura — gruby, ciężki materiał jedwabny. [przypis edytorski]
Green Park (ang. Zielony Park) — jeden z królewskich parków (ang. Royal Parks) w Westminsterze, w przeszłości teren rekreacyjny rodziny królewskiej. [przypis edytorski]
Green Park — królewski park w Londynie. [przypis edytorski]
Greenwich — daw. przedmieście Londynu, ob. dzielnica tego miasta, słynne z Królewskiego Obserwatorium Astronomicznego, przez które przechodzi linia południka zerowego, nazywanego także „południkiem Greenwich”. [przypis edytorski]
Greenwich Pier (ang.: Przystań Greenwich) — przystań na Tamizie w londyńskiej dzielnicy Greenwich. [przypis edytorski]
Greenwich — przywrócono pisownię oryginalną; w wydaniu źródłowym: Grinwicz. [przypis edytorski]
Grefsen — obecnie dzielnica norweskiej stolicy, Oslo. [przypis edytorski]
Grefsenveien — historyczna ulica w Oslo. [przypis edytorski]
Gregor Samsa — bohater opowiadania Przemiana Franza Kafki; w spisie treści wiersz występuje jako żyletki. [przypis edytorski]
greitesniai — greičiau. [przypis edytorski]
Greki — dziś popr. forma B.lm: Greków. [przypis edytorski]
Greki — dziś popr. forma M. lm.: Grecy. [przypis edytorski]
Grekowie — dziś popr.: Grecy. [przypis edytorski]
Grekowie i rzymskiej historiej pisarze etc. — sam Mickiewicz napisał Żywilę archaizowaną polszczyzną, co wymusiło nietypowe decyzje redakcyjne. Uaktualniono zatem interpunkcję i fonetykę, unikając zmian składniowych i leksykalnych, a bardzo ostrożnie modyfikując fleksję. Innymi słowy, tekst docelowo ma sprawiać wrażenie archaizacji dokonanej współcześnie. [przypis edytorski]
Grek — tu w znaczeniu „zdrajca” bądź „filozof”. [przypis edytorski]
