Przypisy

Kitchener, Horatio — (1850–1916) — brytyjski wojskowy i polityk; brał udział w stłumieniu powstania Mahdiego w Sudanie (1898), dowodził siłami brytyjskimi w czasie II wojny burskiej, mianowany ministrem wojny w liberalnym rządzie Asquitha; jego wizerunek z charakterystycznym sumiastym wąsem i palcem wskazującym „wycelowanym” w widza został wykorzystany na plakatach werbunkowych z napisem „Lord Kitchener Wants You”, udało mu się błyskawicznie rozbudować armię; zginął podczas działań wojennych, na krążowniku pancernym HMS „Hampshire” zatopionym przez niemieckiego U-Boota. [przypis edytorski]

Kitchener, Horatio (1850–1916) — brytyjski wojskowy i polityk, minister wojny w rządzie Asquita. [przypis edytorski]

kitimet — kitais metais. [przypis edytorski]

Kitket, rozmowny mędrzec, humorysta — być może Richard Sharp (1759–1835). [przypis edytorski]

kitoniškai — kitaip. [przypis edytorski]

kitoniškas — kitoks. [przypis edytorski]

Kitor — nazwa takiego miasta ani królestwa nie pojawia się zarówno w Biblii, jak i w przekazach historycznych. Chodzi tu najpewniej o królestwo królowej Saby. [przypis edytorski]

kitriai (lenk.) — gudriai. [przypis edytorski]

kitrybė (lenk.) — gudrumas. [przypis edytorski]

Kitwe hakodesz (hebr.) — Pismo Święte. [przypis edytorski]

Kitzel — hier: sexuelles Begehren. [przypis edytorski]

Kiuchelbeker (z ros.), właśc. Küchelbecker, Wilhelm (1797–1846) — ros. poeta romantyczny, dekabrysta. [przypis edytorski]

kiurkti — taršti. [przypis edytorski]

kiwać (gw. środ.) — siedzieć w więzieniu. [przypis edytorski]

kiwać — siedzieć w więzieniu. [przypis edytorski]

kizia — pieszczotliwie: kot, kotek. [przypis edytorski]

Kjaer, Niels (1870–1924) — pisarz i krytyk norweski. [przypis edytorski]

Kjelland, Aleksander (1849–1906) — pisarz norweski, autor obyczajowych powieści tendencyjnych: Ludzie pracy (krytyka biurokracji), Śnieg (krytyka duchowieństwa), Trucizna (krytyka systemu szkolnictwa), Else (satyryczne przedstawienie burżuazyjnej filantropii). [przypis edytorski]

K. — Königsberg. [przypis edytorski]

kłąb (daw.) — okolice biodra. [przypis edytorski]

kłąb — nasada szyi u czworonożnego ssaka. [przypis edytorski]

kładł zakonność w równej szali z wiarą — sens: traktował przynależność do zakonu jako równoważną wierze. [przypis edytorski]

kładnąc — dziś: kładąc. [przypis edytorski]

kładnąc — dziś popr. forma: kładąc. [przypis edytorski]

kładnąc — dziś popr.: kładąc. [przypis edytorski]

kładną — dziś: kładą, podkładają. [przypis edytorski]

kładną — dziś: kładą. [przypis edytorski]

kładną — dziś popr. forma 3.os.lm: kładą. [przypis edytorski]

kładną — dziś popr. forma: kładą. [przypis edytorski]

kładną klątwę — składają przysięgę. [przypis edytorski]

kładną się — dziś popr.: kładą się. [przypis edytorski]

kładnę (daw. forma 3.os.lp) — dziś: kładę. [przypis edytorski]

kładnę — dziś popr. forma: kładę. [przypis edytorski]

kładnę — dziś popr.: kładę. [przypis edytorski]

kładnie (daw.) — dziś: kładzie. [przypis edytorski]

kładnie (daw. forma) — dziś: kładzie. [przypis edytorski]

kładnie (daw.) — kładzie. [przypis edytorski]

kładnie — dziś: kładzie, podkłada. [przypis edytorski]

kładnie — dziś popr. forma 3.os.lp: kładzie. [przypis edytorski]

kładnie — dziś popr. forma: kładzie. [przypis edytorski]

kładnie — dziś popr.: kładzie. [przypis edytorski]

kładnie — położy. [przypis edytorski]

kładnie się — dziś popr.: kładzie się. [przypis edytorski]

Kłajpeda — miasto portowe na Litwie, zamieszkałe przez liczną ludność niemiecką, zaanektowane przez hitlerowców w roku 1939. [przypis edytorski]

kłaki do piłki — dawniej piłki tenisowe wypychano wełną, sierścią zwierzęcą lub włosami. [przypis edytorski]

kłaki i wapno — zaprawa murarska. [przypis edytorski]

kłaki z działa — armaty ładowano wówczas od lufy, wsypując proch, następnie pakuły, splątane odpady włókna lnu lub konopi, które miały uszczelniać lufę, a na końcu kulę. [przypis edytorski]

kłamać uczucie — udawać uczucie. [przypis edytorski]

kłamam — dziś popr.: kłamię. [przypis edytorski]

kłamany (daw.) — nieprawdziwy, udawany. [przypis edytorski]

Kłamca (fr. Le Menteur) — komedia Pierre'a Corneille'a z 1644; w scenie 5 aktu II jej bohater, Dorante, zdumiewa się szybkimi zmianami w Paryżu. [przypis edytorski]

kłam (daw.) — kłamstwo; fałsz. [przypis edytorski]

kłam — dziś: zakłamanie. [przypis edytorski]

kłamliwszy, najkłamliwszy — dziś: bardziej kłamliwy, najbardziej kłamliwy. [przypis edytorski]

kłamny (daw.) — kłamliwy. [przypis edytorski]

kłamny (daw.) — kłamliwy, zakłamany. [przypis edytorski]

kłamny — kłamliwy. [przypis edytorski]

kłamstwoli — konstrukcja z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy kłamstwo. [przypis edytorski]

kłam zadać komuś — dowieść komuś, że jego twierdzenie jest nieprawdziwe. [przypis edytorski]

kłaniam uniżenie — formuła pożegnania (właśc. kłaniam się uniżenie); tu: żartobliwie, a nawet ironicznie grzeczna. [przypis edytorski]

kłapouch — osioł. [przypis edytorski]

kłaść buty — tu: zakładać buty. [przypis edytorski]

kłaść na sztych (starop.) — kłaść na szalę wagi; porównywać. [przypis edytorski]

kłaść — tu: przedstawiać. [przypis edytorski]

kłaść — tu: zakładać. [przypis edytorski]

kłęb — dziś popr.: kłąb. [przypis edytorski]

Kłejpeda, właśc. Kłajpeda — miasto portowe w zach. części Litwy, położone na wybrzeżu Morza Bałtyckiego, nad Zalewem Kurońskim, u ujścia rzeki Dangi. [przypis edytorski]

kłócą się retorykę polityki, o formy przyszłe, o szkielet jakiegoś narodu przyszłego, nie myśląc, czy się to dziecko urodzi — Mickiewicz, List do Stefana Garczyńskiego, Paryż, 5 marca 1833. [przypis edytorski]

kłóccie — dziś popr. pisownia: kłóćcie; kłócić — tu: zakłócać. [przypis edytorski]

kłócić — tu: kłócić się a. mieszać się. [przypis edytorski]

kłócić — tu: niepokoić. [przypis edytorski]

kłócić — tu: zakłócać. [przypis edytorski]

kłócić — zakłócać. [przypis edytorski]

kłódka — tu: mała kłoda. [przypis edytorski]

kłódka — tu raczej: rygiel. [przypis edytorski]

kłół (starop. forma ort.) — 3.os. lp cz. przesz.; dziś popr.: kłuł, od kłuć. [przypis edytorski]

kłóteń — dziś: kłótni. [przypis edytorski]

kłótni bogiń, ani jej rozstrzygnięcia za sprawą Temidy i Zeusa — na wesele Tetydy i Peleusa nie zaproszono bogini niezgody Eris, która urażona, przyszła na nie i rzuciła pomiędzy gości złote jabłko z napisem „dla najpiękniejszej”. Wywołało to spór o pierwszeństwo między Herą, Ateną i Afrodytą, rozstrzygnięty z rozkazu Zeusa sądem Parysa. W zamian za przychylny werdykt Parys otrzymał od Afrodyty obiecaną rękę Heleny, żony króla Sparty, Menelaosa, co stało się przyczyną wojny trojańskiej. Mniej jednoznaczne sformułowania oryginału sugerują, że w tym fragmencie chodzi raczej o walkę bogów podczas wojny trojańskiej, zaczętą od kłótni podczas zebrania zwołanego przez Tetydę na rozkaz Zeusa (Iliada XX 1–74). [przypis edytorski]

Kłobuk a. Poroniec (mit. słow.) — psotny demon, znany na terenach Polski płn. u granic z Prusami, na Warmii i Mazurach oraz w krajach Bałtów; zamieszkiwał leśne zagłębienia terenu, jary i wykroty, oraz dziuple w drzewach, przedstawiany najczęściej jako czarny kogut lub czarna zmokła kura; parał się złodziejstwem: również w interesie domu, którego bywał duchem opiekuńczym; aby wyhodować demona trzeba było zakopać pod progiem martwy, poroniony płód: po kilku dniach pojawiał się Poroniec. [przypis edytorski]

kłoć — rodzaj rośliny, tu: chwast. [przypis edytorski]

kłoć — słoma z wymłóconego zboża. [przypis edytorski]

kłomla a. kłomka — sieć rybacka rozpięta na drewnianej trójkątnej ramie. [przypis edytorski]

kłonić — chylić. [przypis edytorski]

kłonica — drąg, przytrzymujący drabiny albo skrzynię wozu konnego. [przypis edytorski]

kłonica — drąg, przytrzymujący drabiny (tj. boki) albo skrzynię wozu konnego. [przypis edytorski]

kłonica — element konstrukcyjny wozu drabiniastego. [przypis edytorski]

kłonica — element wozu, drąg drewniany mocujący drabiny (burty wozu). [przypis edytorski]

kłonica (gw.) — drąg przytrzymujący drabinę lub oś wozu. [przypis edytorski]

kłopić się (daw.) — bić, tłuc się. [przypis edytorski]

kłopotać się (daw.) — martwić się. [przypis edytorski]

kłopotać się — martwić się, niepokoić się czymś. [przypis edytorski]

kłopot, co dni ziemianina zatruwa — ustawiczna troska o pogodę. [przypis edytorski]

kłopotny (starop.) — kłopotliwy, pełen kłopotów, zmartwień; zgodne z kłopotnem mieszkanie żywotem: mieszkanie zgodne z kłopotnym żywotem (szyk przestawny). [przypis edytorski]

kłosu — dziś popr. forma D. lp: kłosa. [przypis edytorski]

„Kłosy” — tygodnik ilustrowany poświęcony sztuce i nauce. Wychodził w Warszawie w latach (1860–1890). [przypis edytorski]

Kłosy — warszawski tygodnik ilustrowany, którego głównymi tematami były literatura, sztuka i nauka. Wydawany w latach 1865–1890. [przypis edytorski]

kłus — bieg czworonożnego zwierzęcia, w trakcie którego jednocześnie podnosi ono nogi znajdujące się na przekątnej. [przypis edytorski]

kłus — chód konia, polegający na tym, że dwie przeciwległe kończyny (prawa przednia i lewa tylna a. odwrotnie) odbijają się od podłoża jednocześnie. [przypis edytorski]

kłus — dwutaktowy bieg konia, w trakcie którego jednocześnie podnosi nogi znajdujące się na przekątnej. [przypis edytorski]

kłus — szybki, dwutaktowy chód konia, podczas którego naraz unosi on lewą tylną i prawą przednią nogę. [przypis edytorski]