Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5334 przypisów.
Lar (zwykle w liczbie mnogiej: Lares) — bóstwo opiekuńcze domu rzymskiego. [przypis tłumacza]
Laśkiewicz, Teofil (1869–1925) — polski inżynier technolog, przemysłowiec i współwłaściciel „Zakładów Mechanicznych E. Plage i T. Laśkiewicz”, pierwszej polskiej wytwórni lotniczej, która produkowała samoloty od 1921 do 1935, kiedy została znacjonalizowana. [przypis edytorski]
la sacra visione di Te imploro, Beatrice mia (wł.) — świętą wizję Ciebie, Beatrycze moja, błagam; świętej wizji Ciebie, Beatrycze moja, żądam. [przypis edytorski]
La Sagesse — „Mądrość”; tytuł cyklu wierszy religijnych Verlaine'a. [przypis edytorski]
La Salle, René-Robert Cavelier de (1643–1687) — fr. badacz Ameryki Płn., płynąc wzdłuż Missisipi na południe, w 1682 odkrył deltę tej rzeki; zginął w 1687 na wybrzeżu Teksasu, zabity przez zbuntowanych towarzyszy nieudanej wyprawy kolonizacyjnej, która próbowała dotrzeć do delty od strony Zat. Meksykańskiej. [przypis edytorski]
lasa (starop. forma) — dziś D.lp: (do) lasu. [przypis edytorski]
Las birnamski — nawiązanie do Makbeta Shakespeare'a; w dramacie tytułowy bohater, który doszedł do władzy drogą skrytobójczych mordów, wskutek wyrzutów sumienia bierze wojsko nacierające na jego twierdzę, złożone z żołnierzy ukrytych za gałęziami — za kroczący ku niemu las, idący spełnić karę na tym, który pogwałcił naturalny porządek. [przypis edytorski]
Las Casas, Bartolomé de (1484–1566) — hiszp. misjonarz i kronikarz, dominikanin. W l. 1502–13 uczestniczył w podboju i kolonizacji Antyli, od 1514 krytykował politykę kolonialną, był rzecznikiem pokojowej chrystianizacji i obrońcą Indian. Jego najbardziej znane dzieło to Brevísima relación de la destrucción de las Indias (Krótka relacja o wyniszczeniu Indian, 1552), w którym opisuje okrucieństwa i zbrodnie zdobywców Ameryki popełniane na Indianach. [przypis edytorski]
Las Cases, Emmanuel de (1766–1842) — francuski arystokrata, towarzysz Napoleona podczas zesłania na Wyspie św. Heleny, autor popularnej książki Le Mémorial de Sainte-Hélène (Pamiętnik ze św. Heleny). [przypis edytorski]
Lasciate la! Lasciate la povera pazza! Non m'importa (wł.) — Zostawcie ją. Zostawcie w spokoju biedną obłąkaną! Nic mi na tym nie zależy! [przypis autorski]
Lasciate ogni speranza — „Porzućcie wszelką nadzieję” [napis nad bramą Piekła w Boskiej komedii Dantego Alighieri]. [przypis redakcyjny]
Lasciate ogni speranza, voi ch'entrate — „Rzućcie nadzieję, wy, co tu wchodzicie!” Boska Komedia, (Piekło, III, 9). Przekład A. Asnyka. [przypis redakcyjny]
Lasciate ogni speranza, voi ch'entrate (wł.) —- Porzućcie wszelką nadzieję, którzy tu wchodzicie (napis na bramie piekieł według Boskiej komedii Dantego). [przypis edytorski]
Lasciate ogni speranza voi ch'entrate (wł.) — Porzućcie wszelką nadzieję, którzy tu wchodzicie (napis na bramie piekieł według Boskiej komedii Dantego). [przypis edytorski]
lasciate ogni speranza (wł.) — porzućcie wszelką nadzieję. [przypis edytorski]
las ciemny — Symbol stanu umysłu obłąkanego niehamowanymi namiętnościami, które sprowadzając człowieka z drogi prostej życia, wtrącają go w błąd i grzech. [przypis redakcyjny]
la science (fr.) — wiedza. [przypis edytorski]
las dolces, właśc. las dulces — słodycze; deser. [przypis edytorski]
laseczka kaducza — tu: kaduceusz. [przypis redakcyjny]
La Seine est grande (fr.) — Sekwana jest duża. [przypis edytorski]
Lasek Buloński — obszerny park naturalny na zachodnim krańcu Paryża, ulubione miejsce spacerów. [przypis redakcyjny]
Lasek Buloński — obszerny park na zachodnim krańcu Paryża, ulubione miejsce spacerów. [przypis edytorski]
Lasek Buloński — park położony w 16. dzielnicy Paryża, dawniej słynny z pojedynków. [przypis edytorski]
Lasek Buloński — park w Paryżu. [przypis edytorski]
Lasek — Lasek Buloński, park w Paryżu. [przypis edytorski]
„lasek” — Lasek Buloński. [przypis redakcyjny]
lasek sękociński — pod Warszawą, miejsce pobicia przez „nieznanych sprawców” antysanacyjnego dziennikarza i pisarza, Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. [przypis edytorski]
Lasek Vincennes — lasek podmiejski, na wschodnim krańcu Paryża, zamieniony w park naturalny, miejsce spacerów i wypoczynku paryżan. [przypis redakcyjny]
las gitanas de Sierra Moréna quieren carne de hombres (hiszp.) — Cyganie z Sierra Morena lubią mięso ludzkie; albo właściwie: Cyganki z Sierra Morena lubią męskie (a. ludzkie) ciało. [przypis edytorski]
Las Hercyński a. Góry Hercyńskie — górzysty i lesisty region nad rzeką Ren. [przypis edytorski]
Lasia — Baranowska (siostra lekarza), potem Kudelska. [przypis redakcyjny]
Lasia — Scholastyka Baranowska (później Kudelska), siostra Ignacego Baranowskiego, młodziutka uczennica i przyjaciółka Narcyzy. [przypis redakcyjny]
Laska — Laska Mojżesza. [przypis tłumacza]
laskar — indyjski marynarz bądź służący. [przypis edytorski]
laskar — indyjski marynarz. [przypis edytorski]
Laskaris — bibliotekarz Franciszka I i przyjaciel autora. [przypis tłumacza]
Laskaris — bibliotekarz Franciszka I, przyjaciel Rabelais'go. [przypis tłumacza]
laskar — nazwa majtków indyjskich, którzy służyli na okrętach europejskich. Ludzie ci należą do kasty paria [tj. pariasów; red. WL]. [przypis tłumacza]
Lask, Emil (1875–1915) — niemiecki filozof, neokantysta, przedstawiciel szkoły badeńskiej, uczeń Henryka Rickerta. [przypis edytorski]
Lasker-Schüler, Else, właśc. Else Walden (1876–1945) — pisarka niemiecka, w r. 1937 wyemigrowała do Palestyny; tworzyła liryki fantastyczne (Hebraische Balladen, 1913), eseje i dramaty. [przypis edytorski]
Laskowski, Kazimierz, ps. El (1861–1913) — autor wierszy, żartów scenicznych, piosenek. [przypis edytorski]
Laskowski — zapewne sztykjunker Józef Laskowski, awansowany w maju na podporucznika, w czerwcu na kapitana. [przypis edytorski]
las na Hajwie ciągle jeszcze był w rękach rządu — sprawa opisana w poprzedniej części powieści, p.t. Skarby. [przypis edytorski]
Lasocki, Zygmunt (1867–1948) — prawnik, polityk ruchu ludowego, dyplomata; od 1901 urzędnik w Departamencie ds. Galicji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Austro-Węgier, starosta powiatu tarnobrzeskiego (1904–1908), od 1907 członek Polskiego Stronnictwa Ludowego, w 1911 poseł na do parlamentu austriackiego jako kandydat PSL, w 1918 naczelnik administracji Galicji z ramienia Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie, od 1931 członek Rady Naczelnej SL. [przypis edytorski]
La, sotto giorni nubilosi e brevi… (wł.) — Tam, gdzie dni pochmurne i krótkie, rodzi się plemię, które umiera bez bólu (z kancony A Giacomo Colonna… Petrarki). [przypis edytorski]
lasować się — o wapnie: łączyć się z wodą. [przypis edytorski]
Lasowiacy — grupa etnograficzna zamieszkująca tereny południowo-wschodniej Polski, na południe od Sandomierza, między Wisłą a Sanem, obszar dawnej Puszczy Sandomierskiej. [przypis edytorski]
La Spezia — miasto i gmina we Włoszech, w regionie Liguria. [przypis edytorski]
Las płaczących brzóz (…) w czarnym zamku duszy — T. Miciński, W mroku gwiazd, s. 52. [przypis autorski]
Lassal — chodzi o Ferdinanda Lassalle'a (1825–1864), niem. myśliciela, działacza socjalistycznego, rewolucjonistę. [przypis edytorski]
Lassalle, Antoine Charles Louis de (1775–1809) — generał wojsk napoleońskich, słynny z brawury kawalerzysta. Uczestnik obu kampanii włoskich (1796, 1800) i wyprawy do Egiptu (1798); zdobywca twierdzy szczecińskiej w wojnie z Prusami (1806) oraz twierdzy Raab w wojnie z Austrią (1809). Zdobycie przez niego więzienia inkwizycji w Toledo jest fikcją. Wysłany do Hiszpanii w 1808 r. Lassalle zdławił m. in. powstanie w Valladolid. Zarówno Toledo, jak i Valladolid służyły za siedzibę trybunałom inkwizycji. Inkwizycja hiszpańska została oficjalnie zniesiona dopiero w 1820 r., przy czym w ciągu ostatniego półwiecza swego istnienia wykonanie wyroków przekazywała świeckim urzędom. Ostatnia egzekucja odbyła się w 1781 r. w Sewilli. [przypis edytorski]
Lassalle, Antoine Charles Louis de (1775–1809) — generał wojsk napoleońskich, uczestnik wojny na Półwyspie Iberyjskim (1808–1814). Zdobycie przez niego więzienia inkwizycji w Toledo jest fikcją literacką; hiszpańska inkwizycja została zniesiona w 1808 po zajęciu Madrytu przez wojska napoleońskie. [przypis edytorski]
Lassalle, Ferdinand (1825–1864) — niemiecki myśliciel, działacz socjalistyczny, rewolucjonista. [przypis edytorski]
Lassalle, Ferdinand (1825–1864) — niemiecki myśliciel i działacz socjalistyczny, założyciel (w 1863) pierwszej na świecie partii robotniczej, noszącej nazwę Powszechny Niemiecki Związek Robotników (Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein, ADAV). [przypis edytorski]
Lassalle, Ferdinand (1825–1864) — niemiecki polityk, myśliciel polityczny, działacz socjalistyczny i pisarz. [przypis edytorski]
Lassalle Ferdynand (1825–1864) — działacz niemieckiego ruchu robotniczego, zapoczątkował kierunek oportunistyczny w socjaldemokracji niemieckiej. [przypis redakcyjny]
l'Assemblée des femmes (fr.) — zgromadzenie kobiet. [przypis edytorski]
Las señoras invitadas (hiszp.) — Panie zaproszone. [przypis edytorski]
lasserować (daw.) — połyskiwać. [przypis edytorski]
Lasserre, Pierre (1867–1930) — francuski krytyk literacki, eseista i dziennikarz. [przypis edytorski]
Lasserre, Pierre (1867–1930) — znany autor dzieła Le romantisme français. Mowa o nim kilkakrotnie w Legendzie Młodej Polski. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
las słodkich kasztanów — mowa kasztanie jadalnym, występującej na południu Europy roślinie z rodziny bukowatych. [przypis edytorski]
last not least (ang.) — ostatnie [lecz] nie najmniej ważne (o jakimś zagadnieniu wymienionym na końcu). [przypis edytorski]
last not least (ang.) — ostatni [lecz] nie najmniej ważny. [przypis edytorski]
last not least (ang.) — ostatni według kolejności, ale nie najmniej ważny. [przypis edytorski]
last not least (ang ) — rzecz ostatnia, lecz nie najmniej ważna. [przypis redakcyjny]
last not least — o jakimś zagadnieniu jako wymienionym „na końcu, lecz niepoślednim” (tj. najmniej ważnym). [przypis edytorski]
La Strada — film w reżyserii Federico Felliniego (1954). [przypis edytorski]
las w Bierze — Bière: dawna nazwa lasu Fontainebleau. [przypis tłumacza]
lasy — daw. forma N.lm; dziś: lasami. [przypis edytorski]
lasy palmowe pod Jerychem — należą dziś tylko do historycznych wspomnień, gdyż islam zamienił całą tę krainę w przerażającą pustynię. Ale mimo to w samym Jerychu utrzymały się piękne ogrody i pielgrzym może spocząć nie tylko pod palmą, ale i pod oleandrem, osypanym kwiatami odurzającej woni. [przypis tłumacza]
lasy przedziera — dziś popr.: przedziera się lasami. [przypis edytorski]
lasy (starop. forma) — dziś B.lm: (między) lasami. [przypis edytorski]
lasy (starop. forma) — dziś N.lm: (z) lasami. [przypis edytorski]
Lasy Westermainu, (ang.) The Woods of Westermain — dłuższy poemat Mereditha, cytowany przez Brzozowskiego w Głosach wśród nocy, w rozdziale O wychowawczym znaczeniu literatury angielskiej. (Poems by George Meredith, vol. 1. London. Constable Company Ltd. 1909. str. 73). [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Laszek (z ukr. Lach: Polak) — tu w lekceważącym zdrobnieniu o Polaku. [przypis edytorski]
Laszka biłoruczka (z ukr., pogard.) — Polka z białymi rękami, arystokratka. [przypis redakcyjny]
Laszka — Polka. [przypis edytorski]
Laszki Murowane — wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie starosamborskim. [przypis edytorski]
Laszok — Polaczek. [przypis edytorski]
laszy (daw.) — tu: polski. [przypis edytorski]
laszy (daw. ukr.) — polski. [przypis edytorski]
laszy — polski. [przypis edytorski]
La tâche du poète est done d'extraire le rire de toutes les parties de la vie qu'il veut présenter, ou de l'y ajouter (fr.) — Zadaniem poety jest zatem wydobycie śmiechu ze wszystkich dziedzin życia, które chce przedstawić, lub dodanie go. [przypis edytorski]
lata 1904–1906 — tzw. rewolucja 1905 roku, seria wystąpień robotniczych w Rosji i w Królestwie Polskim. [przypis edytorski]
lata całe (…) w niespokojnościach o brata (…) o drugiego, dalekiego — ukochany brat Janusz, młodo zmarły; ów drugi to Erazm, który po r. 1831 musiał emigrować z kraju i żył do końca w Rheims we Francji. [przypis redakcyjny]
latacz — trójkątny żagiel przedni podnoszony przy słabych wiatrach powyżej foka i kliwra. [przypis edytorski]
lata dyskrecjonalne — pełnoletność (do małżeństwa). [przypis edytorski]
„Latająca Forteca” — Boeing B-17 „Flying Fortress” — amerykański czterosilnikowy samolot bombowy, szeroko wykorzystywany przez amerykańskie lotnictwo do bombardowań strategicznych w latach 1941–1945. [przypis edytorski]
latające żaby — Polypedates Reinwardtii. [nogolotka jawajska, zwana też latającą żabą jawajską, słynąca ze swojej zdolności lotu ślizgowego; red. WL] [przypis autorski]
latających — dziś popr. forma B. lm r.nmos.: latające. [przypis edytorski]
Latający Holender — legendarny żaglowiec-widmo, pływający w nieskończoność, który na morzu przynosi nieszczęście, a jego widok zapowiada śmierć. [przypis edytorski]
Latający Holender — opera Richarda Wagnera. [przypis edytorski]
Latający lekarz — pierwsza sztuka Moliera z 1645 roku. [przypis edytorski]
latający lis — gatunek nietoperza o częściowo rudym futrze na grzbiecie. [przypis edytorski]
latają w powietrzu niby ów grób Mahometa — według dawnych legend trumna proroka Mahometa w Medynie unosi się w powietrzu, bez żadnego oparcia. [przypis edytorski]
lata jeno ponoś niedobrane — Michał Korybut Wiśniowiecki miał w 1656 r. 16 lat, byłby zatem młodszy od Anusi Borzobohatej-Krasieńskiej o ok. 9 lat. [przypis edytorski]
lata kryzysu — tj. lata 1929–1933, tzw. wielki kryzys, który objął wszystkie dziedziny gospodarki, zarówno przemysł, jak rolnictwo, i wszystkie państwa oprócz ZSRR, niepodlegającego mechanizmom gospodarki kapitalistycznej; za początek kryzysu uznaje się tzw. czarny czwartek (24 X 1929 r.), kiedy masowa wyprzedaż spowodowała panikę na giełdzie nowojorskiej na Wall Street i gwałtowny spadek cen akcji, a w konsekwencji szereg bankructw i kolosalny wzrost zadłużenia; bezrobocie osiągnęło 30%, spadek produkcji przemysłowej dochodził do 50% (m.in. w Polsce), trzykrotnie zostały zmniejszone obroty handlowe. [przypis edytorski]
latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]
latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna — rodzaj projektora, znanego już w XVII w., rzutującego obrazy ze szklanych przeźroczy. [przypis edytorski]
