Przypisy

les dames huppées (fr.) — dosł: panie czubate; przen.: panie szykowne, z wyższych sfer, bogate. [przypis edytorski]

les dégénérés superieurs (fr.) — wyżsi degeneraci. [przypis edytorski]

Les deux nigauds (fr.: dwie niezgraby) — książeczka dla dzieci, autorstwa księżnej Sophie de Ségur, opublikowana w 1863 r. Opowiada o przygodach rodzeństwa z prowincji w Paryżu, gdzie Innocenty i Simplicja zaprzyjaźniają się z dwoma polskimi żołnierzami-emigrantami. [przypis edytorski]

les droits de l'homme (fr.) — prawa człowieka. [przypis edytorski]

Les époques du théâtre français (fr.) — Epoki teatru francuskiego. [przypis edytorski]

Le sérail (fr.) — seraj. [przypis edytorski]

lesealizmu (z fr. laisser-aller: niestaranność, niedbałość; aller: iść) — termin utworzony na wzór terminu leseferyzm. [przypis edytorski]

leseferyzm (z fr. laisser-faire) — nieingerencja, pozostawienie swobody działania; wywodzące się z terminologii liberalizmu ekonomicznego pojęcie to było następnie stosowane również w pedagogice i innych dziedzinach. [przypis edytorski]

les essences (fr.) — esencje; olejki, perfumy. [przypis edytorski]

Le sexe est sombre, et, Henri Parisot, parce que la poesie l'est encore plus. (fr.) — Płeć jest ciemna, Henri Parisot, ponieważ poezja jest taka jeszcze bardziej. [przypis edytorski]

Les extrêmes se touchent (fr.) — Przeciwieństwa przyciągają się. [przypis edytorski]

les extrêmes se touchent (fr.) — przeciwieństwa się przyciągają. [przypis edytorski]

les extrêmes se touchent (fr.) — przeciwności się przyciągają (dosł. dotykają). [przypis edytorski]

les femmes aiment les braves, car par bravoure les hommes cherchent la gloire (fr.) — kobiety lubią odważnych, ponieważ przez odwagę mężczyźni zyskują sławę. [przypis edytorski]

Les femmes auteurs en Pologne (M-me Elisé Orzeszko) (fr.) — Kobiety-pisarki w Polsce (Pani Eliza Orzeszko). [przypis edytorski]

les fils dociles de la France (fr.) — posłuszni synowie Francji. [przypis edytorski]

les fonctionnaires (fr.) — urzędnicy. [przypis edytorski]

Les frères de Goncourt (fr.) — bracia Goncourt (Jules i Edmond, pisarze francuscy, krytycy sztuki). [przypis edytorski]

Les fruits verts — (fr.) Zielone owoce. [przypis edytorski]

„Les Gaulois” — francuski dziennik literacki i polityczny, zał. w 1868, publikowany do 1929, kiedy został połączony z „Le Figaro”. [przypis edytorski]

les grandes âmes ne sont pas celles qui ont moins de passions et plus de vertus que les âmes communes, mais seulement celles qui ont de plus grands desseins (fr.) — wielkimi duchem nie są ci, którzy mają mniej żądz i więcej cnót niż dusze pospolite, jedynie ci, którzy mają większe zamiary (plany). [przypis edytorski]

les gros mots (fr.) — grubiaństwa. [przypis edytorski]

Les Huguenots — opera autorstwa Giacomo Meyerbeera, jedno z największych arcydzieł opery romantycznej. [przypis edytorski]

les humbles (fr.) — (ludzie) prości, skromni, pośledni. [przypis edytorski]

Les idées-forces (fr.) — idee-siły. [przypis edytorski]

les idées, les sentiments, les cochonneries, tout… (fr.) — myśli, uczucia, świństwa, wszystko. [przypis edytorski]

lesiech (starop. forma) — dziś Msc.lm: (w) lasach. [przypis edytorski]

Les illusions du progrès — Georges Sorel, Złudzenia postępu, przeł. Emil Breiter, Kraków: G. Gebethner i Sp. Warszawa: Gebethner i Wolff 1912. [przypis edytorski]

Les Natchez — tytuł polski: Naczezi. [przypis edytorski]

lesny — dziś popr. pisownia: leśny. [przypis edytorski]

„Le Soir” — belgijski dziennik wydawany w języku francuskim, istniej od 1887. [przypis edytorski]

les oiseaux de mer (fr.) — morskie ptaki. [przypis edytorski]

Le sort en est jeté (fr.) — kości zostały rzucone. [przypis edytorski]

le souvenir de ma chaumière (fr.) — pamiątka z mej chaty. [przypis edytorski]

les oyseaux de mer vivent fort mal ensemble — ptaki morskie [rodzice] bardzo źle żyją z sobą. [przypis edytorski]

lesozagotowka (лесозаготовка; ros.) — pozyskiwanie drewna; wyrąb lasu. [przypis edytorski]

les paons blancs, les paons nonchalants (fr.: białe pawie, leniwe pawie) — cytat z wiersza Ennui (Nuda) Maurice'a Maeterlincka. [przypis edytorski]

lespedeza — gatunek dekoracyjnego krzewu o różowofioletowych kwiatach i trójlistkowych liściach na długich ogonkach. [przypis edytorski]

Lespinasse de, Julie (1732–1776) — fr. pisarka, prowadziła w Paryżu salon, w którym bywali m.in. encyklopedyści. Pisywała listy do swoich przyjaciół, także do hrabiego de Guiberta, w którym była zakochana. [przypis edytorski]

Lespinasse, Jeanne Julie Éléonore de (1732–1776) — aktorka francuska. [przypis edytorski]

Lespinasse, Jeanne Julie Éléonore de (1732–1776) — prowadząca jeden z najsłynniejszych salonów w Paryżu, zwana Muzą Encyklopedystów, znana z miłosnych listów do hrabiego de Guibert, opublikowanych po jej śmierci. [przypis edytorski]

les plus fines (fr.) — najsubtelniejszych, najbardziej finezyjnych. [przypis edytorski]

Les premières extases de la lune de miel (fr.) — pierwsze ekstazy miesiąca miodowego. [przypis edytorski]

l'esprit gaulois (fr.) — duch galijski (tu: francuski). [przypis edytorski]

les purs (fr.) — czyści; tu zapewne w znaczeniu: czyści rasowo. [przypis edytorski]

les qualités de Votre âme m'ont engagé le plus (fr.) — ujęły mnie najbardziej zalety twojej duszy. [przypis edytorski]

Les Révolutions d’Italie — Edgar Quinet, Les Révolutions d’Italie, Chamerot, Paris, 1848–1851. [przypis edytorski]

Les rendez-vous de noble compagnie… (fr.) — Wszystkie spotkania w szlachetnym towarzystwie odbywają się w tym uroczym miejscu (z opery komicznej Le pré aux clercs Ferdinanda Hérolda, z librettem François-Antoine-Eugène de Planarda, z 1832). [przypis edytorski]

Lesseps, Ferdinand de (1805–1894) — dyplomata i przedsiębiorca francuski, kierował budową Kanału Sueskiego, za jego sprawą powstał też Kanał Panamski. [przypis edytorski]

Lessing, Gotthold Ephraim (1729–1781) — jeden z głównych niemieckich myślicieli oświeceniowych. [przypis edytorski]

Lessing, Gotthold Ephraim (1729–1781) — niemiecki estetyk, pisarz, krytyk i teoretyk literatury. [przypis edytorski]

Lessing, Gotthold Ephraim (1729–1781) — niemiecki pisarz, dramaturg, krytyk literacki i teatralny, filozof, najwybitniejszy przedstawiciel literatury niemieckiego oświecenia; autor m.in. pism filozoficznych i teologicznych. [przypis edytorski]

Lessing, Gotthold Ephraim (1729–1781) — niemiecki pisarz, krytyk literacki, dramaturg. [przypis edytorski]

Lessing, Gotthold Ephraim (1729–1781) — niemiecki pisarz, krytyk literatury i teatru oraz teoretyk epoki oświecenia w zakresie literatury, twórca dramatu mieszczańskiego. [przypis edytorski]

Lessing, Gotthold Ephraim (1729–1781) — niem. pisarz, dramaturg, krytyk literacki i teatralny, filozof, najwybitniejszy przedstawiciel literatury niemieckiego oświecenia; autor m.in. pism filozoficznych i teologicznych. [przypis edytorski]

Lessing, Gotthold Ephraim (1729–1781) — pisarz, dramaturg, estetyk i krytyk niem., teoretyk lit. epoki oświecenia. [przypis edytorski]

Lessla zwiedzać — odwiedzać cukiernię na ul. Miodowej 10/12, usytuowaną w kamienicy Lessla, półrotundzie na planie podkowy od strony Ogrodu Saskiego; cukiernię założono jeszcze w czasach Augusta III Wazy i przeniesiono do tej kamienicy, gdzie przetrwała, choć zmieniała właścicieli (na Semadeniego, Lourse'a); cukiernię zamknięto w 1938 r., kamienica została zburzona we wrześniu 1939 r. [przypis edytorski]

le (starop.) — li, tylko; ktory le: którykolwiek, który tylko. [przypis edytorski]

Lestek — Leszek (Lestyk), zmieniono brzmienie imienia za innym tłum. oraz ustaleniami historyków. [przypis edytorski]

les terreurs hallucinatoires, qui mènent à la folie et à la mort (fr.) — strachy halucynacji, które prowadzą do szaleństwa i śmierci. [przypis edytorski]

les vieilles histoires (fr.) — stare historie. [przypis edytorski]

les vilains brosseurs (fr.) — szkaradni pucybuci. [przypis edytorski]

les voilà! (fr.) — oto oni! [przypis edytorski]

Les voix de silence (fr.) — głosy ciszy. [przypis edytorski]

Le szana habaa be Jeruszalaim (hebr.) — dosł.: w przyszłym roku w Jerozolimie; życzenia, jakie tradycyjnie składają sobie wyznawcy judaizmu podczas sederu, tj. uroczystej wieczerzy w Święto Pesach (Paschy). [przypis edytorski]

leszczota — deszczułka. [przypis edytorski]

Leszczyński, Edward (1880–1921) — poeta formy, parnasista, estetyk (Harmonia słowa 1912; O symbolice mowy w świetle bergsonizmu, „Museion” 1913); debiutował w 1898 r. na łamach „Młodości” i „Życia” krakowskiego; autor piosenek dla „Zielonego Balonika” (Kabaret szalony, 1908). [przypis edytorski]

Leszczyński, Julian (1818–1882) — ksiądz katolicki, w 1848 poseł do parlamentu w Wiedniu, w latach 1860–1880 proboszcz parafii w Wielowsi. [przypis edytorski]

Leszczyński, Stanisław (1677–1766) — król Polski w latach 1705–1709 i 1733–1736, walczył o władzę z przedstawicielami dynastii saskiej, pod koniec życia książę Baru i Lotaryngii (od 1738). [przypis edytorski]

Leszczyński, Stanisław herbu Wieniawa (1677–1766) — król Polski w latach 1705–1709 i 1733-1736. [przypis edytorski]

Leszek Czarny (1241-1288) — książę sieradzki i łęczycki, który otrzymał dzielnice krakowską po bezdzietnym Bolesławie Wstydliwym. [przypis edytorski]

Leszek Czarny (1241–1288) — książę sieradzki i łęczycki, następnie inowrocławski (w latach 1273–1278), wreszcie książę krakowski i sandomierski (od 1279), wnuk Konrada I mazowieckiego oraz Henryka II Pobożnego, przyrodni brat Władysława Łokietka. [przypis edytorski]

Leta a. Lete — w mitologii greckiej rzeka zapomnienia. [przypis edytorski]

Leta (mit. gr.) — a. Lete; rzeka zapomnienia, jedna z rzek Hadesu. [przypis edytorski]

Leta (mit. gr.) — jedna z pięciu rzek Hadesu, podziemnej krainy umarłych. [przypis edytorski]

Leta (mit. gr.) — jedna z pięciu rzek w Hadesie, krainie umarłych. [przypis edytorski]

letarg — sen podobny do śmierci, w którym zanikają reakcje na bodźce. [przypis edytorski]

letarg — stan śmierci pozornej. [przypis edytorski]

l'etat c'est moi (fr.) — państwo to ja (słowa przypisywane królowi Francji Ludwikowi XIV, zwanemu „Królem Słońce”, wskazujące na absolutyzm jego władzy). [przypis edytorski]

l'etat c'est moi (fr.) — państwo to ja (słowa przypisywane królowi Francji, zw. królem-słońce, Ludwikowi XIV, wskazujące niedwuznacznie na absolutyzm jego władzy). [przypis edytorski]

L'Etat-Major, relie en maroquin jaune par Mr Rautenstrauch (fr.) — sztab, oprawiony w żółty safian (wyprawioną kozią skórę) przez pana Rautenstraucha. [przypis edytorski]

letczej — lżej. [przypis edytorski]

let (daw.) — dziś popr. D. lm: lat. [przypis edytorski]

Lete a. Leta (mit. gr.) — rzeka zapomnienia, jedna z pięciu rzek Hadesu, krainy umarłych. [przypis edytorski]

letejską wodę (mit. gr.) — woda z rzeki zapomnienia, Lete, płynącej w podziemnej krainie zmarłych, Hadesie. [przypis edytorski]

letejska rzeka (mit. gr.) — Leta, rzeka w Hadesie (krainie umarłych), łyk jej wody przynosił zapomnienie o życiu ziemskim. [przypis edytorski]

letejska woda (mit. gr.) — woda pochodząca z rzeki Lete w Hadesie; po jej wypiciu zmarli zapominali o przeszłości. [przypis edytorski]

letejskie okowy — podziemna kraina umarłych, której granicę stanowiła rzeka Lete. [przypis edytorski]

letejskie wody (mit. gr.) — wody rzeki Lete płynącej w Hadesie, podziemnej krainie zmarłych; wypicie wody letejskiej przynosiło duszom zmarłych zapomnienie o przeszłym życiu. [przypis edytorski]

letejski napój (mit. gr.) — woda z rzeki Lete w podziemnej krainie zmarłych; po jej wypiciu dusze zapominały o przeżytym życiu. [przypis edytorski]

letejski — nawiązanie do mit. gr.; woda letejska: woda z rzeki Lete, której wypicie przynosiło zmarłym zapomnienie przeszłości. [przypis edytorski]

Letejski port — w mit. gr. Lete to jedna z rzek podziemnej krainy zmarłych. [przypis edytorski]

Le Tellier, Michel (1643–1719) — francuski jezuita, od 1709 spowiednik i doradca Ludwika XIV; zwalczał jansenizm, uzyskał u papieża wydanie potępiającej jansenizm słynnej bulli Unigenitus Dei filius (1713); wzbudziła ona silne kontrowersje i opór części biskupów i duchownych francuskich, a także kluczowych uniwersytetów, jednak domagano się jej natychmiastowej i bezwarunkowej akceptacji, pod groźbą kar kanonicznych i pozbawienia urzędów; protest i opór tzw. apelantów, postulujących zwołanie synodu narodowego w tej sprawie, trwał kilkanaście lat. [przypis edytorski]

Lete (mit. gr.) — jedna z rzek podziemnej krainy zmarłych, Hadesu; jej woda miała przynosić duszom utratę pamięci o przeżytym życiu (gr. lethe: zapomnienie). [przypis edytorski]

Lete (mit. gr.) — jedna z rzek podziemnej krainy zmarłych; jej woda miała przynosić duszom utratę pamięci o przeżytym życiu (gr. lethe: zapomnienie). [przypis edytorski]

Lete (mit. gr.) — jedna z rzek podziemnej krainy zmarłych. [przypis edytorski]

Lete (mit. gr.) — rzeka zapomnienia płynąca w Hadesie, królestwie umarłych. [przypis edytorski]

Lethe — „rzeka zapomnienia” w Hadesie, królestwie zmarłych. [przypis edytorski]

letka — gwar. lekka. [przypis edytorski]

letki (daw.) — dziś: lekki. [przypis edytorski]