Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 13750 przypisów.
pastigęs — pasiilgęs. [przypis edytorski]
pastka (daw.) — pułapka. [przypis edytorski]
pastka — potrzask na zwierzęta, pułapka. [przypis edytorski]
pastka — pułapka. [przypis edytorski]
pastka — pułapka, w którą się wpada, zamaskowany dół, zasadzka na zwierzynę zastawiona przez kłusownika a. myśliwego. [przypis edytorski]
pastka — zdrobn. od: paść: dół zamaskowany i służący jako pułapka przy polowaniu na zwierzęta. [przypis edytorski]
pastofor (z gr. pastophóros) — stróż świętych symboli, kapłan egipski noszący kapliczki z wizerunkiem boga w procesji. [przypis edytorski]
pastorał — długa laska, symbol władzy biskupiej. [przypis edytorski]
pastorał — laska będąca oznaką władzy dostojników kościelnych. [przypis edytorski]
Pastor Corydon formosum (łac.) — piękny pasterz Korydon. [przypis edytorski]
pastor — duchowny protestancki. [przypis edytorski]
pastor — duchowny w kościołach protestanckich. [przypis edytorski]
Pastor fido — Wierny pasterz (1590), sielankowa włoska tragikomedia Battisty Guariniego, słynna i bardzo popularna do końca XVIII w.; zainspirowała wielu kompozytorów, miała ponad sto wydań. [przypis edytorski]
pastorum convenarumque plebs transfuga ex suis populis (łac.) — tłum pasterzy i przybyszów, zbiegów ze swoich plemion. [przypis edytorski]
Pastor — właśc. Il pastor fido, dramat pasterski włoskiego pisarza Battisty Guariniego z w. XVII, który dla tego rodzaju literackiego był szczytem i arcywzorem. [red. WL]. [przypis edytorski]
pastucha — dziś popr.: pasterz. [przypis edytorski]
pastucha (gw.) — pastuch. [przypis edytorski]
pasturka — pasterka. [przypis edytorski]
pastusi — dziś popr. forma M. lm: pastuchy (częściej: pasterze). [przypis edytorski]
pastusi — M.lm od: pastuch. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
pastwa (daw.) — ofiara, żer. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz, żer dzikiego zwierzęcia; na pastwę czegoś: na zgubę z powodu czegoś. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz, żer dzikiego zwierzęcia. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz, żer. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — pożywienie, pokarm. [przypis edytorski]
pastwa — tu: żer, pokarm. [przypis edytorski]
pastwić się — postępować z kimś okrutnie, znęcać się nad kimś, dręczyć kogoś. [przypis edytorski]
pasu — dziś popr. forma D.lp: pasa. [przypis edytorski]
pasuolin — po suolu. [przypis edytorski]
pasvadina — pasodina. [przypis edytorski]
pasy drzeć — obdzierać żywcem ze skóry. [przypis edytorski]
pasy drzeć z kogoś (fraz.) — obdzierać żywcem ze skóry, karać przez zdzieranie płatów (pasów) skóry z ciała; zwykle przenośnie. [przypis edytorski]
pasy — dziś forma N.lm: pasami. [przypis edytorski]
pasyjka — krzyżyk z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa, mały krucyfiks. [przypis edytorski]
pasyjka — krzyżyk z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa. [przypis edytorski]
pasyjka — umocowany na podstawce krzyżyk z postacią przybitego Chrystusa. [przypis edytorski]
pasy magnetyczne — ruchy rąk stosowane w dawnej metodzie leczenia wymyślonej przez F. Mesmera, mające powodować uregulowanie przepływu tzw. magnetyzmu zwierzęcego, krążącego w ciele pacjenta. Mimo obalenia w 1784 teorii Mesmera jako nienaukowej, „magnetyzowanie” stosowano jako zabieg leczniczy przez cały XIX w. aż do lat 20. XX w. [przypis edytorski]
pasy (starop. forma) — dziś N.lm: pasami. [przypis edytorski]
pasząc się — daw. forma, dziś: pasąc się. [przypis edytorski]
paszą (daw. forma) — dziś B. r.ż.: (na) paszę. [przypis edytorski]
paszą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż: (na) paszę. [przypis edytorski]
pasza a. basza (z tur.) — dygnitarz w dawnym Imperium Osmańskim lub w Egipcie; także: tytuł honorowy lub arystokratyczny. [przypis edytorski]
pasza a. basza (z tur.) — wysoki urzędnik turecki; pan. [przypis edytorski]
paszalik a. pachalik — tur. jednostka administracyjna, prowincja rządzona przez jednego paszę; tu: zgromadzenie dostojników. [przypis edytorski]
paszalik — jednostka administracyjna w Turcji. [przypis edytorski]
pasza — pokarm dla zwierząt; tu żartobliwie. [przypis edytorski]
pasza — pożywienie dla zwierząt. [przypis edytorski]
pasza — słowo to oznacza wysokiego rangą urzędnika w Turcji osmańskiej; używane jest także jako tytuł zwyczajowy, przyznawany gubernatorom i generałom w krajach arabskich lub jako zwrot grzecznościowy, odpowiadający polskiemu tytułowi „pan”. Tutaj prawdopodobnie chodzi o Muhammada Alego (ok. 1769–1849), wicekróla Egiptu w latach 1805–1849, uznawanego za twórcą potęgi tego kraju. [przypis edytorski]
paszcz — dziś popr. forma M.lp: paszcza. [przypis edytorski]
paszczeka (starop.; tu forma Msc, lp, r.ż.: w paszczece) — szczęka. [przypis edytorski]
Paszeko — imię postaci popularne w opowieściach „hiszpańskich” w literaturze; inny zapis: Pacheco. [przypis edytorski]
pas (z fr.) — krok w tańcu. [przypis edytorski]
pas (z fr.) — tu: ruch, gest. [przypis edytorski]
Paszkiewicz — właśc. Paskiewicz, Iwan Fiodorowicz (1782–1856), generał wojsk ros., naczelny wódz wojsk Imperium Rosyjskiego stłumił powstanie listopadowe, zdobył Warszawę i został dożywotnim namiestnikiem Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]
Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
paszkot — ptak wędrowny z rodziny drozdów. [przypis edytorski]
paszkwilem trącące karty Oktawa Mirbeau — fr. pisarz Octave Mirbeau (1848–1917) w swojej książce La 628-E8, w części pt. La Mort de Balzac opisuje ostatnie godziny życia Balzaka, jego agonię i samotność, podczas gdy w pokoju obok jego żona, pani Hańska, spędzała czas na przyjemnościach w towarzystwie swego kochanka, malarza Jeana Gigoux (1806–1894). [przypis edytorski]
Paszkwil jest taki — nawiązanie do powieści satyrycznej Podróż do Ciemnogrodu Stanisława Kostki Potockiego z 1820 r. [przypis edytorski]
paszkwil (lit.) — utwór literacki mający na celu zniesławienie kogoś. [przypis edytorski]
paszkwil — utwór literacki, którego celem jest ośmieszenie innego dzieła, autora, stylu itp.; jego przeciwieństwo to satyra, która zamiast personalnego ataku, skupia się na uniwersalnym dydaktycznym przesłaniu. [przypis edytorski]
paszkwil — utwór wyśmiewający i zniesławiający kogoś. [przypis edytorski]
paszkwil (wł.) — utwór poświęcony jakiejś osobie, którego celem jest ukazanie jej w złym świetle. [przypis edytorski]
paszkwil — złośliwy, znieważający a. obrażający kogoś utwór literacki. [przypis edytorski]
pasznia (daw.) — pasza. [przypis edytorski]
paszoł! (ros.) — idź sobie! [przypis edytorski]
paszoł! (ros.) — poszedł! [przypis edytorski]
Paszoł! (ros.) — Precz! [przypis edytorski]
paszoł won, durak (ros.) — idź precz, durniu. [przypis edytorski]
paszoł won — idź precz. [przypis edytorski]
paszoł (z ros.) — poszedł, idź sobie. [przypis edytorski]
paszport nansenowski — wprowadzony został w 1922 r. z inicjatywy podróżnika Fridtjofa Nansena międzynarodowy dokument tożsamości, w okresie międzywojennym wydawany uchodźcom i bezpaństwowcom przez państwa ich pobytu. [przypis edytorski]
Paszporty — wiersz dotyczy złudnej obietnicy danej przez niemieckich okupantów, zapewniającej wolność osobom posiadającym obywatelstwo obcego kraju. Mieszkańcy getta, wierząc w tę pogłoskę, starali się zdobywać paszporty krajów, które nie brały udziału w wojnie, co wiązało się z dużymi kosztami. Mimo to w większości zostali wysłani do obozów koncentracyjnych. Szczególny przypadek stanowiła tu sprawa Hotelu Polskiego. Ok. 3500 Żydów, zwabionych tam obietnicą wyjazdu do krajów neutralnych, Niemcy wysłali do obozów; przeżyło zaledwie 243 z nich. [przypis edytorski]
pasztetnik (daw.) — człowiek zajmujący się przyrządzaniem potraw pieczonych w piecu, szczególnie ciast (cukiernik). [przypis edytorski]
pasztetnik — daw. nazwa cukiernika lub piekarnika w kuchniach węglowych, a także osoby specjalizującej się w wykwintniejszych wyrobach spożywczych, m.in. cukierniczych. [przypis edytorski]
pasztet (pot. przen.) — niespodziewana kłopotliwa sytuacja. [przypis edytorski]
pas (z wł.) — przejście. [przypis edytorski]
patafizyka — żartobliwa pseudonauka, traktująca o wyjątkach, parodiująca napuszony styl nauki prawdziwej. [przypis edytorski]
Patagończycy — mieszkańcy Patagonii, krainy w południowej części Ameryki Południowej. [przypis edytorski]
Patagończyków, którymi kapitan Byron i doktor Maty narobili tyle hałasu — dawni podróżnicy twierdzili, że mieszkańcy Patagonii są ogromnego wzrostu: jako pierwszy Antonio Pigafetta, towarzysz podróży Magellana dokoła świata (1519–1522), wspominał o Patagończyku tak wysokim, że zwykli ludzie sięgali mu zaledwie do pasa. W 1766 brytyjski oficer marynarki John Byron po powrocie z ekspedycji morskiej poinformował zwierzchników o patagońskich tubylcach mierzących 9 stóp (270 cm) wzrostu. Matthew Maty, sekretarz brytyjskiego Towarzystwa Królewskiego, powiadomił listownie Lalandego, prezesa Francuskiej Akademii Nauk, o rewelacjach Byrona dotyczących patagońskich gigantów i o dyskusji na ten temat na jednym z posiedzeń Towarzystwa; list ukazał się drukiem (Lettre Au Docteur Maty Secretaire de La Societe Royale de Londres, Sur Les Geants Patagons, 1767) i wzbudził zdumienie w Paryżu, aż francuski przyrodnik La Condamine w publicznym komentarzu w „Journal encyclopédique” uznał opowieści o gigantach za bajkę. [przypis edytorski]
Patagonia — region geograficzny obejmujący południowy kraniec Ameryki Południowej. [przypis edytorski]
pata — pasztet. [przypis edytorski]
patarafka — dekoracyjna podkładka pod lampę. [przypis edytorski]
patarafka — dekoracyjna podkładka pod lampę. [przypis edytorski]
patarafka — ozdobna miseczka pod świecę a. lichtarz, na którą kapie wosk. [przypis edytorski]
patarafki — serwetki. [przypis edytorski]
patarmė — patarimas. [przypis edytorski]
pataszon, właśc. Patachon — w kulturze masowej I połowy XX w. popularna była para komicznych bohaterów filmów: wysoki Pat i niziutki Patachon; pierwszy film z ich udziałem powstał w 1920 r. w Danii. [przypis edytorski]
patatajka — byle jaka robota. [przypis edytorski]
patatas — ziemniaki. [przypis edytorski]
pataty — inaczej: bataty. [przypis edytorski]
patėmijęs — pastebėjęs. [przypis edytorski]
patėmytinas — atkreipiantis į save dėmesį. [przypis edytorski]
patėmyti — pastebėti. [przypis edytorski]
Patelo, Pateno, Potelo (mit. litew.) — litewskie bóstwo, przewodnik dusz. [przypis edytorski]
patena — mały metalowy talerzyk, na którym kładzie się hostię w czasie mszy. [przypis edytorski]
patenta (daw.) — dawna lm od rzeczownika patent, oznaczającego dokument uprawniający do prowadzenia handlu; dziś: patenty. [przypis edytorski]
Patent cum nomine et sigillo principis — Urkunde mit der Unterschrift und dem Siegel des Fürsten. [przypis edytorski]
patent na wódkę (daw.) — pisemne zezwolenie na sprzedaż alkoholu, dziś nazywane koncesją. [przypis edytorski]
