Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 13750 przypisów.
Pora pomiędzy psa i wilka — kalka francuskiego wyrażenia entre chien en loup, oznaczającego zmierzch. [przypis edytorski]
pora po temu — dziś raczej: pora na to. [przypis edytorski]
poravau — skaičiavau. [przypis edytorski]
poraźcie (starop.) — pobijcie. [przypis edytorski]
porażka (starop.) — tu: starcie, zmaganie. [przypis edytorski]
porażony (starop.) — pobity, rozbity. [przypis edytorski]
porażony (starop.) — pobity, zwyciężony. [przypis edytorski]
porazić (daw.) — pokonać. [przypis edytorski]
porazić (daw.) — zwyciężyć, pokonać. [przypis edytorski]
porazić na głowę (starop.) — pobić na głowę; pokonać całkowicie. [przypis edytorski]
porazić (starop.) — pobić; pokonać. [przypis edytorski]
poraziem (starop. forma) — porazimy; pobijemy. [przypis edytorski]
po razu — dziś: po razie. [przypis edytorski]
porcelanki — ślimaki morskie, charakteryzujące się muszlami przypominającymi porcelanowy wyrób; wbrew pozorom nazwa nie pochodzi od porcelany, a wywodzi się od słowa porceletta (mała świnka), gdyż wygląd głowy ślimaka przypomina świński ryjek; porcelana wzięła nazwę od porcelanek. [przypis edytorski]
porcenela (gw.) — porcelana. [przypis edytorski]
porcenela (gw.) — porcelana; tu: nocnik. [przypis edytorski]
porcenele (gw.) — porcelana; porcelanowa zastawa. [przypis edytorski]
porcenelowy (gw.) — porcelanowy. [przypis edytorski]
Porcja (ok. 70–ok. 43 p.n.e.) — córka Katona Młodszego, żona Brutusa, a wcześniej Marka Kalpurniusza Bibulusa. [przypis edytorski]
Porcja (ok. 70–ok. 43 p.n.e.) — córka Katona Młodszego, żona Marka Brutusa, jednego z przywódców spisku przeciwko Juliuszowi Cezarowi; przez Plutarcha opisywana jako młoda i piękna; Szekspir sportretował ją w tragedii Juliusz Cezar, napisanej kilka lat po Kupcu weneckim. [przypis edytorski]
Porcja — postać kobieca z Kupca weneckiego Szekspira, bogata dziedziczka, o której rękę ubiegają się zalotnicy przybywający z różnych krajów. [przypis edytorski]
Porcja — żona Brutusa. [przypis edytorski]
porcje — u Cylkowa: 'upominki'; uzasadnienie korekty: uniknięcie nieporozumienia i śmieszności, słowo 'upominek' oznacza obecnie coś innego, tu chodzi o porcje jedzenia, przysmaki. [przypis edytorski]
porco (wł.) — wieprz. [przypis edytorski]
porcygar (z fr.) — papierośnica. [przypis edytorski]
Porcynkuły a. Porcjunkuła — odpust zakonów franciszkańskich i związanych z nimi bernardynów obchodzony 2 lipca; od nazwy kościoła w Asyżu będącego kolebką zakonu. [przypis edytorski]
Por Dios! (hiszp.) — Na Boga! [przypis edytorski]
por Dios (hiszp.) — na Boga. [przypis edytorski]
poręba (gw.) — obszar, na którym wycięto drzewa w lesie. [przypis edytorski]
poręba — obszar, na którym wycięto drzewa w lesie. [przypis edytorski]
poręba — obszar w lesie powstały po wycince drzew. [przypis edytorski]
poręb (daw.) — miejsce wycinki drzew. [przypis edytorski]
Porębowicz, Edward (1862–1937) — poeta i znakomity tłumacz, przełożył m. in. Don Juana Byrona i Boską Komedię Dantego. [przypis edytorski]
poręczem — dziś r.ż., forma N. lp: poręczą. [przypis edytorski]
poręcz fotelu — dziś: (…) fotela. [przypis edytorski]
poręcznik — dziś popr.: poręczyciel. [przypis edytorski]
poręka (daw.) — poręczenie, gwarancja. [przypis edytorski]
poręka — gwarancja. [przypis edytorski]
porękawiczne — opłata dla pośrednika, przez którego ręce (stąd nazwa) przechodzi transakcja między dwiema innymi osobami. [przypis edytorski]
poreda (gw.) — porada; tu: rozmowa. [przypis edytorski]
poredzać (gw.) — rozmawiać, gwarzyć. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
poredzać (gw.) — rozmawiać. [przypis edytorski]
poredzę (gw.) — poradzę. [przypis edytorski]
poredzić (gw.) — dać radę. [przypis edytorski]
poredzić (gw.) — dać radę, zdołać. [przypis edytorski]
poredzić (gw.) — poradzić; dać radę. [przypis edytorski]
poredzić (gw.) — poradzić, dać radę, zdołać. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
poredzić (gw.) — poradzić. [przypis edytorski]
Porewit — bóg o pięciu twarzach czczony na Rugii. [przypis edytorski]
Po rewolucji rosyjskiej, gdy zamajaczył cień wolności… — mowa o rewolucji rosyjskiej 1905 roku, serii wystąpień robotniczych w Rosji i w Królestwie Polskim skierowanych przeciwko absolutyzmowi carskiemu oraz uciskowi przemysłowców. W wyniku rewolucji Mikołaj II powołał pierwszy parlament rosyjski (Dumę Państwową), zezwolił ma działanie partii politycznych i stowarzyszeń, przyznał autonomię Wielkiemu Księstwu Finlandii. [przypis edytorski]
po rewolucji — tj. po powstaniu listopadowym 1830 roku. [przypis edytorski]
Porfir a. Porfiriusz (233–305) — gr. filozof i astrolog, komentator i propagator filozofii Platona. [przypis edytorski]
Porfirion, dziś: Porfyrion (gr.) — imię męskie pochodzenia greckiego (od porphyra: purpura); w mit. greckiej jeden z gigantów, którzy walczyli z bogami olimpijskimi; został zabity przez Heraklesa i Zeusa, kiedy usiłował zgwałcić Herę; w literaturze polskiej wymienia go m.in. Jan Kochanowski w swoim programowym wierszu Muza (w. 44); nazwisko Porfyrio nosił antyczny komentator dzieł Horacego; pokrewne imię Porfyrios (pol. Porfiriusz) nosił m.in. neoplatoński filozof oraz jeden ze staroż. świętych chrześcijańskich. [przypis edytorski]
Porfiriusz z Tyru, gr. Porphyrios (ok. 234–ok. 305) — filozof neoplatoński, uczeń Plotyna; autor dzieła Isagoge, standardowego podręcznika logiki Arystotelesa przez całe średniowiecze; polemizował z chrześcijaństwem. [przypis edytorski]
porfirogeneta (z gr. porphýra: purpura oraz gennētós: urodzony) — tytuł w greckojęzycznym Cesarstwie Wschodniorzymskim (ze stolicą w Konstantynopolu), nadawany synowi urodzonemu po wstąpieniu ojca na tron. [przypis edytorski]
porfir — rodzaj skały zawierającej kryształy. [przypis edytorski]
porfir — rodzaj twardej skały wulkanicznej. [przypis edytorski]
porfir — skała magmowa składająca się z drobnoziarnistego ciasta skalnego, w którym są osadzone wykrystalizowane wcześniej duże kryształy. [przypis edytorski]
porfir — skała magmowa zawierająca wcześniej wykrystalizowane kryształy. [przypis edytorski]
porfir (z gr. porphyra: purpura) — efektowna skała magmowa składająca się z jednorodnej lub drobnoziarnistej masy (ciasta skalnego), w której tkwią powstałe wcześniej prakryształy. [przypis edytorski]
porka (wulg.) — kurwa, cholera. [przypis edytorski]
Pornic — miasteczko w Bretanii w płn-zach. Francji; w XIX w. popularne kąpielisko. [przypis edytorski]
Pornik — popr. Pornic: miejscowość w zach. Francji, nad Atlantykiem, w departamencie Loara Atlantycka. [przypis edytorski]
pornografi — dziś popr. forma lm: pornografowie. [przypis edytorski]
porównać się — zrównać się. [przypis edytorski]
porównać — tu: zrównać. [przypis edytorski]
porównanie — tu: zrównanie. [przypis edytorski]
porównanie — tu: zrównanie (w prawach). [przypis edytorski]
porównany — tu: zrównany (w prawach). [przypis edytorski]
po równie (daw.) — dziś: po równo. [przypis edytorski]
po równu (daw.) — w równym stopniu, tak samo; równie; tu: zarówno. [przypis edytorski]
po równu — dziś popr.: po równo. [przypis edytorski]
porównują Katona cenzora z Katonem młodszym — żyjący w czasach wojen punickich Katon Starszy (234–149 p.n.e.), zwany też Cenzorem, był pradziadem żyjącego u schyłku republiki, skonfliktowanego z Juliuszem Cezarem, Katona Młodszego (95–46 p.n.e.). Obaj nosili to samo imię: Marcus Porcius Cato, w historiografii rozróżniani są po przydomku. [przypis edytorski]
porównywać — tu: rozstrzygać. [przypis edytorski]
porównywa — dziś częstsza forma 3 os. lp cz.ter.: porównuje. [przypis edytorski]
porównywa — dziś popr. forma 3os. lp cz.ter.: porównuje. [przypis edytorski]
porównywa — dziś popr. forma 3 os. pl. cz.ter.: porównuje. [przypis edytorski]
porównywa — dziś popr. forma: porównuje. [przypis edytorski]
porównywa — dziś popr.: porównuje. [przypis edytorski]
porównywając — dziś popr.: porównując. [przypis edytorski]
porównywaj (daw.) — dziś popr. forma: porównuj. [przypis edytorski]
porównywałem dwie głów — dziś popr. składnia: porównywałem dwie głowy. [przypis edytorski]
porównywam — dziś popr. forma 1 os. lp cz.ter.: porównuję. [przypis edytorski]
porównywamy — dziś częściej: porównujemy. [przypis edytorski]
porównywując — dziś popr.: porównując. [przypis edytorski]
porównywują — dziś popr.: porównują. [przypis edytorski]
poróżnić się — pokłócić się. [przypis edytorski]
poróżnić się — posprzeczać się, pokłócić się. [przypis edytorski]
poróżniwszy mnie — hebr. לְהַבְאִישֵׁנִי (lechaw-iszeni) dosł. ‘sprawić, że będę cuchnął’. «Będą mnie nienawidzić, tak jak człowiek nienawidzi czegoś, co śmierdzi», zob. Ibn Ezra do 34:30. [przypis edytorski]
porogi, właśc. porohy (ukr. пороги) — progi wodne w dolnym biegu Dniepru, dziś już nieistniejące grzebienie skalne w poprzek nurtu rzeki, które sprawiały, że Dnieprem mogły pływać łodzie tylko bardzo doświadczonych żeglarzy, przeważnie Kozaków. [przypis edytorski]
poroh (ukr. поріг, lm пороги: próg) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę. Porohy Dniepru dawały obeznanym z nimi Kozakom przewagę nad ich wrogami i ochronę. Od nich pochodzi nazwa kozackiej ostoi, Zaporoża. W latach 30. XX w. w miejscu porohów na Dnieprze utworzono sztuczny zbiornik wodny, zasilający Dnieprowską Elektrownię Wodną. [przypis edytorski]
poroh (ukr.: próg) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę. Porohy Dniepru dawały obeznanym z nimi Kozakom przewagę nad ich wrogami i ochronę. Od nich pochodzi nazwa kozackiej ostoi, Zaporoża. [przypis edytorski]
poroh (ukr.: próg) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę. [przypis edytorski]
porohy — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę; kraina poniżej porohów Dniepru nazywała się w XVI-XVIII w. Niżem albo Zaporożem i była zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis edytorski]
porohy — tu: zapory; pierwotnie: naturalne progi na rzece. [przypis edytorski]
Poroniec — wł. Wierchporoniec a. Wierch Poroniec, grzbiet górski w Tatrach o wys. 1105 m n.p.m. [przypis edytorski]
Poronin — wieś w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim. [przypis edytorski]
poroniony — taki, który się nie udał lub nie przyniósł oczekiwanego efektu. [przypis edytorski]
porość — dziś: porosnąć. [przypis edytorski]
poroście (starop. forma) — porośnie; urośnie. [przypis edytorski]
