Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11808 przypisów.
szoner — statek o skośnym ożaglowaniu. [przypis edytorski]
szonungowy — w gwarze obozowej szonung to ochrona przed pracą więźnia, który po chorobie nie doszedł jeszcze do pełni sił. [przypis edytorski]
szop (ang. shop) — zakład produkcyjny w getcie warszawskim podczas okupacji hitlerowskiej, organizacją przypominający wczesnokapitalistyczną manufakturę, w której Żydzi w prymitywnych warunkach, pracując 10–11 godzin dziennie za minimalną płacę i głodowe przydziały żywności, bici, pozbawiani dni wolnych produkowali odzież, obuwie, szczotki, wyroby drewniane i kuśnierskie głównie na potrzeby armii niemieckiej. Właścicielami szopów byli Niemcy (m.in. W. Toebbens z Bremy, F. Schultz z Gdańska), Polacy (W. Leszczyński) i Żydzi (Weitz); część z nich osiągnęła wielkie fortuny, niekiedy byli ofiarami niemieckiego terroru. W 1942 r. w największych szopach zatrudniano po kilkanaście tysięcy osób. Robotnicy z szopów byli początkowo chronieni przed wywiezieniem do obozu zagłady, od 1942 r. przeprowadzano tzw. selekcje i także ich wywożono na śmierć; ostatecznie szopy zostały zlikwidowane w czasie powstania w getcie w 1943 roku. [przypis edytorski]
szopenfeldziarka — złodziejka okradająca sklepy lub magazyny. [przypis edytorski]
szopka — tu: widowisko związane z Bożym Narodzeniem. [przypis edytorski]
szop — niemieckie przedsiębiorstwo produkcyjne w getcie; praca w szopie dawała mieszkańcom getta dodatkowe uprawnienia, m.in. legalizację zamieszkania i dostęp do kartek żywnościowych. [przypis edytorski]
szorbet — sorbet, wówczas rodzaj słodkiego napoju. [przypis edytorski]
szorc (daw.) — gruba wełniana tkanina, z której wyrabiano spódnice; spódnica z takiej tkaniny. [przypis edytorski]
szorc — zapaska, fartuch. [przypis edytorski]
szor (daw.) — uprząż. [przypis edytorski]
szorie (gw. środ.) — kradzione rzeczy. [przypis edytorski]
szorować (daw. pot.) — biec, iść. [przypis edytorski]
szorować (starop.) — obcierać, uwierać. [przypis edytorski]
Szorowa — w oryg. Mistress Shore. [przypis edytorski]
szorownia — pomieszczenie, gdzie przechowuje się uprząż i powozy. [przypis edytorski]
szorownia — pomieszczenie, gdzie przechowuje się uprząż. [przypis edytorski]
szor — tu: uprząż. [przypis edytorski]
szor — uprząż. [przypis edytorski]
szory — rodzaj końskiej uprzęży. [przypis edytorski]
szory — rodzaj końskiej uprzęży; szeroki skórzany pas zakładany na pierś konia wraz z pomocniczymi rzemieniami. [przypis edytorski]
szory — rodzaj uprzęży, której głównym elementem jest szeroki pas przeciągnięty przez pierś zwierzęcia. [przypis edytorski]
szory — uprząż koni pociągowych. [przypis edytorski]
szory — uprząż złożona z szerokiego pasa zakładanego przez pierś konia oraz pasów bocznych i pomocniczych rzemieni. [przypis edytorski]
szory (z niem. Geschirr: uprząż) — rodzaj uprzęży złożonej z szerokiego napierśnika ze skóry a. materiału oraz rzemieni ułożonych wzdłuż grzbietu i po bokach konia. [przypis edytorski]
szoś tu je (ukr. gw.) — coś tu jest. [przypis edytorski]
szosa zaleszczycka — propagandowe określenie trasy ewakuacji polskich władz po klęsce wojennej we wrześniu 1939 (w rzeczywistości ewakuacja odbywała się raczej trasą na Kuty i Wyżnicę). [przypis edytorski]
Szostakowicz, Dmitrij (1906–197) — rosyjski kompozytor, pianista i pedagog. [przypis edytorski]
szo ty sobi dumajesz — co ty sobie myślisz. [przypis edytorski]
Szowech — król o takim imieniu nie pojawia się ani w Pięcioksiągu Mojżeszowym, ani w źródłach historycznych. [przypis edytorski]
Szpagaciarnia — Towarzystwo Akcyjne Częstochowskich Zakładów Jutowych i Konopianych „Stradom”: fabryka wytwarzająca worki i sienniki jutowe oraz szpagaty konopne. [przypis edytorski]
szpagateria (żart.) — wódka. [przypis edytorski]
szpagat — gruby sznurek. [przypis edytorski]
szpagat — rodzaj cienkiego, mocnego sznurka. [przypis edytorski]
szpagat — sznurek. [przypis edytorski]
szpagat — sznur. [przypis edytorski]
szpagat — tu: cienki, mocny sznurek. [przypis edytorski]
szpagat — tu: sznur. [przypis edytorski]
szpakami karmiona — przebiegła, sprytna. [przypis edytorski]
szpakamiś ty karmiony (daw., przysł.) — sprytny. [przypis edytorski]
szpak (daw., pot.) — sprzyciarz. [przypis edytorski]
Szpakiewicz, Mieczysław (1890–1945) — dyrektor Teatru Miejskiego w Łodzi, odegrał ważną rolę we wprowadzeniu sztuk Witkacego na scenę. [przypis edytorski]
szpakowaty — o maści konia: ciemnosiwy. [przypis edytorski]
szpak — tu: koń maści szpakowatej, ciemnosiwy. [przypis edytorski]
szpaler (daw.) — tkanina dekoracyjna używana jako obicie ścian. [przypis edytorski]
szpaler — dwa równolegle ułożone szeregi, rzadziej pojedynczy szereg. [przypis edytorski]
szpaler — dwa równolegle ułożone szeregi, rzadziej pojedynczy szereg; tu: szpaler drzew lub krzewów tworzących aleję ogrodową. [przypis edytorski]
szpaler — dwa rzędy drzew, rosnące równolegle wzdłuż alei. [przypis edytorski]
szpaler — dwuszereg drzew lub krzewów. [przypis edytorski]
szpaler — równo przystrzyżony żywopłot. [przypis edytorski]
szpaler — rząd drzew lub krzewów, odpowiednio ciętych, tworzących aleję ogrodową. [przypis edytorski]
szpaler — rząd drzew lub krzewów, odpowiednio ciętych, tworzących aleję ogrodową. [przypis edytorski]
szpalery — dwa równoległe rzędy drzew lub krzewów tworzące alejkę. [przypis edytorski]
szpalety — drewniana boazeria wokół drzwi. [przypis edytorski]
szpalta (druk.) — pewna liczba wierszy druku tworząca pionowy pas, łam. [przypis edytorski]
szpaltówka — cienki płat wyprawionej skóry. [przypis edytorski]
szpalty — strony gazety a. książki z wydrukowanym tekstem; szpalta (druk.): pewna liczba wierszy druku tworząca pionowy pas, łam; [przypis edytorski]
Szpandawa (niem. Spandau) — dzielnica Berlina. [przypis edytorski]
Szpandawa — właśc. Spandau, dzielnica Berlina, gdzie w XVI w. wzniesiono cytadelę, służącą m. in. jako więzienie. [przypis edytorski]
szpargały (pogardl.) — dokumenty. [przypis edytorski]
szpargał — zbędny papier, niepotrzebna rzecz. [przypis edytorski]
szparki (daw.) — szybki. [przypis edytorski]
szparki — szybki, energiczny. [przypis edytorski]
szparki — szybki, zwinny. [przypis edytorski]
szparko (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
szparko (daw.) — szybko, żwawo. [przypis edytorski]
szparko — dziarsko, szybko, energicznie. [przypis edytorski]
szparko — dziarsko, szybko. [przypis edytorski]
szparko — szybko, energicznie. [przypis edytorski]
szparko — szybko, żwawo. [przypis edytorski]
szparko — żwawo, szybko. [przypis edytorski]
szpary (daw. N. lm) — dziś: szparami. [przypis edytorski]
szpas — dowcip, żart, zabawna sytuacja. [przypis edytorski]
szpasowny — zabawny; szpas: zabawna sytuacja, dowcip. [przypis edytorski]
szpas (pot.) — zabawna sytuacja. [przypis edytorski]
szpas (pot., z niem.) — złośliwy żart, kawał. [przypis edytorski]
szpas — żart, psikus. [przypis edytorski]
szpas — zabawna sytuacja (tu użyte ironicznie). [przypis edytorski]
szpas (z niem. Spass: żart) — tu: dziwactwo. [przypis edytorski]
szpatność — brzydota. [przypis edytorski]
szpejscettel (z niem. Speise: danie, Zettel: kartka) — menu, karta dań; tu: wykaz rachunkowy. [przypis edytorski]
szpek (żarg. drukarski, z niem. Speck: słonina) — pełne wynagrodzenie płacone za skład niepełnego wiersza, tylko częściowo wypełniającego kolumnę druku. [przypis edytorski]
szpelunka a. spelunka — knajpa, szynk, od łac. spelunca: jaskinia. [przypis edytorski]
szpelunka — właśc. spelunka, podejrzany lokal, od łac. spelunca: jaskinia. [przypis edytorski]
szpencer a. spencer (daw.) — krótka kurtka. [przypis edytorski]
szpera (daw.) — napiwek dla dozorcy otwierającego bramę w nocy. [przypis edytorski]
szperanda, właśc. speranda — spodziewany zysk. [przypis edytorski]
szpera (pot.) — rozwiązanie, mające na celu wprowadzenie ograniczeń w działaniu klasycznego mechanizmu różnicowego; tu: prawdopodobnie chodzi o ograniczenie transportowe. W gwarze obozowej: zakaz wychodzenia poza jednostkę administracyjną obozu (tu: getta). [przypis edytorski]
szpera — zapewne: godzina policyjna, od niem. die Sperrstunde. [przypis edytorski]
szperka (daw.) — słonina. [przypis edytorski]
szperka (daw.) — słonina, skwarka. [przypis edytorski]
szperka — słonina, płat tłuszczu wieprzowego. [przypis edytorski]
szperka — słonina. [przypis edytorski]
szpetnie — brzydko. [przypis edytorski]
szpetność (daw.) — brzydota, obrzydliwość fizyczna a. moralna. [przypis edytorski]
szpica (daw., r.ż.) — szpic, ostra końcówka czegoś. [przypis edytorski]
Szpicberg a. Spitsbergen — największa wyspa Norwegii, położona na Morzu Arktycznym. [przypis edytorski]
Szpicberg, dziś Spitsbergen — daw. nazwa archipelagu Svalbard na Morzu Arktycznym, dziś największa wyspa tego archipelagu. Obecnie terytorium Norwegii. [przypis edytorski]
szpicel — donosiciel. [przypis edytorski]
szpichlerz — dziś: spichlerz; magazyn żywności, szczególnie zboża. [przypis edytorski]
szpic — rasa psa. [przypis edytorski]
