Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 120423 przypisów.
wokabuły (daw., z łac.) — słówka. [przypis edytorski]
wokabuły (z łac.) — słówka. [przypis edytorski]
wokabularz (daw.) — słownik. [przypis edytorski]
wokacja (daw.) — powołanie. [przypis edytorski]
wokacja (z łac.) — powołanie. [przypis edytorski]
wokacja (z łac. vox, vocis: głos) — powołanie. [przypis edytorski]
Wokół Twej głowy wieniec (…) Tęsknoto Ty! — cytat z Wigilii Stanisława Przybyszewskiego (pierwodruk po niem.: Vigilien, 1894; po polsku: Z cyklu Wigilij, 1899). [przypis edytorski]
w około (starop.) — dziś: wokoło. [przypis edytorski]
w około (starop. forma ort.) — dziś: wokoło, wokół. [przypis edytorski]
w okoliczne wojny (starop.) — w czasie toczących się w okolicach wojen. [przypis edytorski]
w okoliczy (starop.) — dziś: w okolicy. [przypis edytorski]
w okolu — tu: w otoczeniu. [przypis edytorski]
w okolu — w okolicy. [przypis edytorski]
wokować — wzywać. [przypis edytorski]
Wokowice, czes. Vokovice — miejscowość przyłączona do Pragi w 1922 r., dziś dzielnica Pragi. [przypis edytorski]
wokrąg (daw.) — wokoło. [przypis edytorski]
w okrąg — w koło. [przypis edytorski]
w okręż — wokoło. [przypis edytorski]
w (…) okresie czasu — dziś popr. w czasie a. w okresie. [przypis edytorski]
w oktawę — osiem dni po jakiejś dacie. [przypis edytorski]
w oktobrze — w październiku. [przypis edytorski]
Wokulski — główny bohater Lalki Bolesława Prusa. [przypis edytorski]
wołać Loli i matki — daw. składnia z D.; dziś popr. z B.: wołać Lolę i matkę. [przypis edytorski]
wołający (daw.) — wołając. [przypis edytorski]
Wołają dusze zabitych, aby się mścił krwie ich nad obywatelmi ziemi — 2. Mojż 4. [przypis edytorski]
wołają na mnie „wy” — zwracają się do mnie grzecznościowo w liczbie mnogiej. [przypis edytorski]
Woła krew braciej waszej z ziemi do mnie — Jozue 7, 13. [przypis edytorski]
Woła z Mojżeszem — Pwt XX. [przypis edytorski]
wołczok (ros.) — bąk (zabawka dziecięca); wilczek (młody wilk). [przypis edytorski]
Wołga — największa i najdłuższa rzeka Europy, płynie przez Rosję, uchodzi do Morza Kaspijskiego. [przypis edytorski]
Wołga, Wołga, mat' rodnaja (ros.) — „Wołga, Wołga, rodzona matka”; początek popularnej ros. pieśni. [przypis edytorski]
Wołgostroj (ros. Волгострой) — radzieckie przedsiębiorstwo powołane w 1932 do realizacji gigantycznego planu budowy kaskady zbiorników i hydroelektrowni na rzece Wołdze, podległe NKWD, opierające się na zgrupowaniu obozów pracy niewolniczej (Wołgołag, utworzony w 1935). Pierwszym ogniwem kaskady była elektrownia w mieście Uglicz, ok. 70 km w górę rzeki od planowanego wielkiego zbiornika pod Rybińskiem, budowana od końca lat 30. W tym celu w 1938 przegrodzono Wołgę tamą, zaś dwa lata później uruchomiono elektrownię ugliczską. Prac nad uruchomieniem elektrowni pod Rybińskiem nie przerywano nawet mimo zbliżania się linii frontu. Podczas wojny elektrownie rybińska i ugliczska dostarczyły do okręgu moskiewskiego 4 mld kWh, w niektórych okresach pokrywając połowę zapotrzebowania Moskwy. Łącznie przez wszystkie lata w wycince 3600 km² lasów na terenach przeznaczonych pod zalanie oraz w budowie obiektów Wołgostroju uczestniczyło ok. 150 tys. więźniów, śmiertelność wynosiła kilku tysięcy osób rocznie. [przypis edytorski]
Wołkoński, Siergiej Michajłowicz (1860–1937) — rosyjski książę, działacz teatralny, pisarz, pamiętnikarz; od 1921 na emigracji w Paryżu. [przypis edytorski]
Wołkowyska a. Wołkowysk, brus. Ваўкавыск — dziś miasto rejonowe w zach. części Białorusi, gród założony w XIII w. przez litewskiego księcia Mendoga. [przypis edytorski]
Wołoch — człowiek z Wołoszczyzny; Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis edytorski]
Wołoch — pochodzący z Wołoszczyzny: krainy historycznej na Nizinie Wołoskiej, na południu dzisiejszej Rumunii. [przypis edytorski]
Wołogda — miasto w Rosji, w XV–XVII w. ważny ośrodek rzemieślniczy i centrum handlu Rosji z Syberią i Europą Zachodnią. [przypis edytorski]
Wołomin — miejscowość w województwie mazowieckim, na północny wschód od Warszawy. [przypis edytorski]
Wołomin — miejscowość w województwie mazowieckim na północny wschód od Warszawy. [przypis edytorski]
Wołosi — tą nazwą określano w przeszłości różne ludy z południowego wschodu Europy, z Półwyspu Bałkańskiego oraz z terenów dzisiejszej Rumunii i Mołdawii. [przypis edytorski]
wołoski — pochodzący z Wołoszczyzny: krainy historycznej na Nizinie Wołoskiej, na południu dzisiejszej Rumunii. [przypis edytorski]
wołoski — z Wołoszczyzny, krainy położonej w płd. części dzisiejszej Rumunii. Wołoszczyzna, rządzona przez hospodara, pozostawała zależna politycznie od Węgier i Turcji. [przypis edytorski]
wołostna kancelaria (ros. волостная канцелярия) — kancelaria zarządu gminy (ros. волость: gmina). [przypis edytorski]
Wołosza a. Wołoszczyzna — dawne państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis edytorski]
Wołosza a. Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis edytorski]
wołosza — suknia z grubego sukna. [przypis edytorski]
Wołosz a. Wołoch— mieszkaniec Wołoszczyzny. [przypis edytorski]
wołosza — Wołosza a. Wołoszczyzna: kraina i państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego; tu: zbieranina dzikich ludzi. [przypis edytorski]
Wołoszczyzna — kraina historyczna na Nizinie Wołoskiej, na południu dzisiejszej Rumunii. [przypis edytorski]
Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis edytorski]
Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis edytorski]
Wołoszka — kobieta z Wołoszczyzny. [przypis edytorski]
Wołoszka — Maria Lupu, wdowa po księciu Januszu Radziwille, córka hospodara mołdawskiego, Wasyla (Bazylego) Lupu, w 1653 r. pozbawionego tronu przez władcę sąsiedniej Wołoszczyzny (siostra Marii, Roksana, była synową Bohdana Chmielnickiego). [przypis edytorski]
Wołoszyn — długi grzbiet w Tatrach, rozdzielający Dolinę Waksmundzką od Doliny Roztoki. [przypis edytorski]
wołoszynek — kastrowany koń. [przypis edytorski]
Wołowski, Ludwik (1810–1876) — francuski ekonomista i adwokat pochodzenia polskiego, zwolennik liberalizmu gospodarczego; od 1855 członek Instytutu Francji, pracujący w Akademii Nauk Moralnych i Politycznych. [przypis edytorski]
wołowymi literami — tzn. „wielkimi jak wół”. [przypis edytorski]
Woły czynią to również, bo całą ich setkę kazał zakatrupić rzeźnik jeden (…) wzdęty od jedzenia prażonego bobu — Pitagoras zakazywał swoim uczniom zarówno zabijania zwierząt na ofiarę, jak i jedzenia mięsa; pitagorejczycy byli też znani z tego, że nie jedli bobu, pospolitego pożywienia Greków. Jeden z późniejszych autorów starożytnych dowodził jednak, że po odkryciu swojego twierdzenia Pitagoras złożył w podzięce bogom ofiarę z wołu (lub stu wołów). Obecnie wzmianka ta jest uznawana za próbę przekonania opinii publicznej, że oryginalne nauki Pitagorasa nie były sprzeczne z tradycyjną religią grecką, w której ofiary zwierzęce stanowiły jeden z najważniejszych rytuałów. [przypis edytorski]
woły — dziś popr. N. lm. wołami. [przypis edytorski]
Wołyń — kraina historyczna w dorzeczu górnego Bugu oraz dopływów Dniepru, część Ukrainy. [przypis edytorski]
Wołyń — kraina hist. w dorzeczu górnego Bugu oraz dopływów Dniepru; w okresie międzywojennym województwo wołyńskie w Polsce; ob. część Ukrainy. [przypis edytorski]
Wołyński, Artur (1844–1893) — historyk, działacz polonijny. [przypis edytorski]
wołżski — dziś popr.: wołżański (przym. od nazwy rzeki Wołgi). [przypis edytorski]
wolą — daw. forma B.r.ż.; dziś: (dawać komu) wolę. [przypis edytorski]
wolą — dziś popr. forma B. lp: wolę. [przypis edytorski]
wolą — dziś popr. forma B.lp: wolę. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wolą — dziś popr.: wolę. [przypis edytorski]
wolą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: wolę. [przypis edytorski]
wolą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż. wolę. [przypis edytorski]
wola boża (daw.) — pożądanie. [przypis edytorski]
wola (daw., gw.) — wolność. [przypis edytorski]
wola (daw.) — wolność. [przypis edytorski]
wola duszy prawej targała się w Polsce bez ustanku tam i sam… — Stefan Żeromski, Wszystko i nic (cytat ze zmienionym czasem). [przypis edytorski]
wola (gw.) — tu: wolność. [przypis edytorski]
wola (gw.) — wolność. [przypis edytorski]
wolał byłby strzelić —lepiej, gdyby strzelił. [przypis edytorski]
wolałbym ci — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
Wolałbym ja tam na ziemi być; służyć u kogoś… — Odyseja XI 489–491, dusza Achillesa w podziemnej krainie zmarłych w rozmowie z Odyseuszem. [przypis edytorski]
wolanie — mieszkańcy nowo zakładanych wsi, nazywanych „wola”, zwolnieni z części podatków i obowiązków pańszczyźnianych. [przypis edytorski]
wolant — czterokołowy, odkryty pojazd konny. [przypis edytorski]
wolant — czterokołowy odkryty powóz konny na resorach. [przypis edytorski]
wolant (daw.) — czterokołowy odkryty powóz konny na resorach. [przypis edytorski]
wolant (daw.) — lekki, okryty powóz. [przypis edytorski]
wolant — dawna gra w podrzucaną rakietą korkową piłeczkę z piórkami; poprzedniczka badmintona. [przypis edytorski]
wolant (daw.) — tu: korkowa piłeczka z piórkami, lotka, używana w grze w wolanta, przeznaczona do odbijania rakietkami ponad siatką. [przypis edytorski]
wolant — falbana naszyta na sukienkę lub spódnicę. [przypis edytorski]
wolant — lekki, dwuosobowy powóz bez budy. [przypis edytorski]
wolant — lekki, odkryty powóz z jednym siedziskiem i kozłem dla stangreta. [przypis edytorski]
wolant — lekki, odkryty powozik. [przypis edytorski]
wolant — piłka z przyczepionym do niej pękiem piór. [przypis edytorski]
wolant — powóz czterokołowy na resorach, bez budy, używany w Polsce w XIX–XX w [przypis edytorski]
wolant — rodzaj powozu. [przypis edytorski]
wolant — tu: rodzaj dawnej gry. [przypis edytorski]
wolapik a. volapük — sztuczny język opracowany w 1879 roku przez Johanna Martina Schleyera, czerpał słownictwo z angielskiego, francuskiego i niemieckiego, często zniekształcając źródłowe wyrazy; tu: mieszanka języków. [przypis edytorski]
wolarz — człowiek doglądający wołów, handlujący wołami. [przypis edytorski]
Wola, Stoczek, Grochów — miejsca bitew w czasie powstania listopadowego 1830–1831. [przypis edytorski]
wola — tu: swoboda; samowola. [przypis edytorski]
wola — tu: wolność Kozaków. [przypis edytorski]
wola — tu: wolność. [przypis edytorski]
wola — tu: wolność, swoboda, możliwość samostanowienia. [przypis edytorski]
