Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 479 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24263 przypisów.
succedaneus (łac.) — następca. [przypis redakcyjny]
successores (łac.) — spadkobiercy. [przypis redakcyjny]
succincte (łac.) — zwięźle. [przypis redakcyjny]
succumbam (łac.) — ulegnę. [przypis redakcyjny]
Suchodolski, poseł chełmski, nie omieszkał zaraz domagać się, aby Naród (…) kazał natychmiast, jeszcze na otwartym występku imać żadnej własności nie mającego zbrodnia — Suchodolski wystąpił z wnioskiem 5 czerwca 1789; Poniński był od r. 1784 bankrutem; żył wyłącznie z żołdu obcego i z pensji podskarbińskiej; można go więc było uwięzić, mimo że nie był jeszcze przekonany sądownie, gdyż prawo neminem captivabimus dotyczyło tylko obwinionych, odpowiadających majątkowo za niestawiennictwo (wyjaśnił to poseł Morski, na posiedzeniu Sejmu 8 czerwca). [przypis redakcyjny]
suchotnik — gruźlik. [przypis redakcyjny]
Such reconstructions are legitimate for an Ethnographer, as well as for a historian. But it is a duty of the former as well as of the latter to show his sources as well as to explain how he has manipulated them. In one of the next chapters, Chapter XVIII, Divisions XIV-XVII, a sample of this methodological aspect of the work will be given, although the full elaboration of sources and methods must be postponed to another publication. [przypis redakcyjny]
sudanne — zgrabne, nadobne. [przypis redakcyjny]
sudanny (daw.) — smukły. [przypis redakcyjny]
sudarium — chustka do otarcia potu. [przypis redakcyjny]
Suder-Jutlant — południowa Jutlandia. [przypis redakcyjny]
sudno (daw.) — łódź. [przypis redakcyjny]
sudowski kąt na Samii — w kącie tym przetrwali Sudowie do XVI wieku. Tłumacz pruskiego katechizmu z r. 1545 zaręcza, że „Sudowie, chociaż mowa ich nieco grubsza (etwas nyderigen), wkładają się dobrze w pruszczyznę samijską tego katechizmu i rozumieją wszystkie słowa”. O ich ofiarowaniu kozła i o innych obrzędach, pogrzebowych i weselnych, pomówimy niżej. [przypis redakcyjny]
sudunėjo — sudundėjo. [przypis redakcyjny]
sudy (z ros.) — tu; bywaj tu; chodź tu. [przypis redakcyjny]
suffecit tanto oneri caput (łac.) — wybrał głowę do takiego brzemienia. [przypis redakcyjny]
sufficere (łac.) — podołać. [przypis redakcyjny]
sufficere (łac.) — wystarczyć. [przypis redakcyjny]
sufficit (łac.) — dość (powiedzieć). [przypis redakcyjny]
sufficit (łac.) — dość. [przypis redakcyjny]
suffragari (łac.) — dopomóc. [przypis redakcyjny]
suffragia (łac.) — pomoc. [przypis redakcyjny]
suffragium (łac.) — głos w wyborach, prawo głosu, tu B. lm: suffragia: głosy. [przypis redakcyjny]
suffragium (łac.) — głos w wyborach, prawo głosu, tu B. lm suffragia: głosy. [przypis redakcyjny]
suffragium (łac.) — prawo głosu; tu B. lm suffragia. [przypis redakcyjny]
sufolckie (książę) — z Suffolk. [przypis redakcyjny]
sufragan — namiestnik biskupi. [przypis redakcyjny]
suggessit (łac.) — poduszczył, namówił. [przypis redakcyjny]
sui generis (łac.) — w swoim rodzaju, oryginalny. [przypis redakcyjny]
sukcesja — następstwo tronu (odróżniać od dziedzictwa, które jest następstwem własności lub posiadania); sukcesją — dziś popr. forma B. lp: sukcesję. [przypis redakcyjny]
sukcesjonalny — z ustalonym następstwem; [dziedziczny; Red. WL]. [przypis redakcyjny]
sukcesora — dziedzica, następcy. [przypis redakcyjny]
sukcesorami — spadkobiercami. [przypis redakcyjny]
sukienkę — wymawiał Mickiewicz: sukiękę; dlatego rymuje z rękę. [przypis redakcyjny]
suknią szachowaną — tzw. domino, szata błaznów. [przypis redakcyjny]
sukurs — pomoc. [przypis redakcyjny]
„Sułkowskiego Żeromskiego przeczytałem po raz drugi i zostałem istotnie przytłoczony rzeczywistością, że to jest rzecz nieusprawiedliwiona i w przykry sposób słaba. Ale i Kamień filozoficzny Lemańskiego mnie nie zachwycił”.
(Lekki przytyk do mnie jako referenta działu wydawniczego księgarni, której nakładem ta książka Lemańskiego wydana została). [red. WL].
[przypis redakcyjny]
Sułkowski, Wojciech — podwojewodzi rawski. [przypis redakcyjny]
sułtan — tytuł nadawany synom chana. [przypis redakcyjny]
Sulicki Edmund (1833–1884) — redaktor działu politycznego zachowawczej »Gazety Polskiej« w Warszawie. [przypis redakcyjny]
Sully, Thomas (1783–1872) — osiadły w Filadelfii amer. malarz-portrecista, słynący z dbałości o nastrojowość przedstawienia, naturalność i malowniczość pozy, ciekawe oświetlenie postaci oraz odzwierciedlenie detali. [przypis redakcyjny]
Sulzer, Jan Jerzy (1720–1779) — filozof, głównie estetyk, niemiecki, autor dzieła Allgemeine Theorie der schönen Künste, był jednym z tych, co wobec panującego w owym czasie racjonalizmu uwydatniali wielkie znaczenie uczucia zarówno pod względem poznawczym jak moralnym. [przypis redakcyjny]
suma dochodu — chodzi o dochód czysty. [przypis redakcyjny]
sumak a. suhak — rodzaj antylopy [nazwa łac. Saiga tatarica, dziś żyje tylko w Azji Środkowej, w XVII w. można go było spotkać na terenie całej dzisiejszej Ukrainy — Red. WL]. [przypis redakcyjny]
sumak ou suhak — J'ai rencontré dans les campagnes désertes, le long du Dniepr, une certaine bête de hauteur comme une chèvre, mais le poil fort délié et ras, et quasi doux comme du satin, lorsqu'elle a mué, car après son poil devient plus grossier et est de couleurs châtain; cet animal porte deux cornes blanches bien luisantes; il se nomme en langue russe Soumaki: il a les jambes et les pieds fort déliés. Il n'a point d'os au nez, et quand il paît, il marche en arrière et ne peut paître autrement; sa chair est aussi bonne que celle d'un chevreuil (Beauplan, Description de l'Ukraine, 1651). Cet animal est appelé Saïga par Buffon. [przypis redakcyjny]
sumariusze — wyciągi, treść sprawy sądowej. [przypis redakcyjny]
Sumariusz — protokół obrad sejmowych; zwany także diariuszem. [przypis redakcyjny]
sumarski król — król Sumary (w oryg. Zumara) na zach. od Barki. [przypis redakcyjny]
sum (łac.) — jestem. [przypis redakcyjny]
Summae Deus clementiae — Początek hymnu, jaki kościół w poranek niedzielny śpiewa, błagając Boga, ażeby zarzewie w nas grzechu zagasił, a serce nasze zapalił i rozgrzał swoim ogniem świętym. [przypis redakcyjny]
summa levitas (łac.) — największa lekkomyślność. [przypis redakcyjny]
summa proveniens (łac.) — suma należna. [przypis redakcyjny]
summa regiminis in distributiva justitia (łac.) — całość rządów na wymiarze sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]
summa summarum (łac.) — wszystko razem (biorąc pod uwagę), ostatecznie. [przypis redakcyjny]
summo cum dedecore (łac.) — ze straszną hańbą. [przypis redakcyjny]
summo cum opprobrio gentis nostrae (łac.) — z najsroższą niesławą narodu naszego. [przypis redakcyjny]
sumpt — koszt, nakład. [przypis redakcyjny]
sumpty — koszty. [przypis redakcyjny]
sumpt (z łac.) — koszt. [przypis redakcyjny]
sumy neapolitańskie — 430 tysięcy dukatów neapolitańskich pożyczonych przez Bonę królowi hiszpańskiemu i neapolitańskiemu, Filipowi II, i nigdy, mimo stale ponawianych zabiegów, nie odzyskanych; do sprawy zwrotu sum neapolitańskich powracano niejednokrotnie na sejmikach. Ochocki wspomina najbardziej typowe instrukcje poselskie zalecane posłom: „Na sejmikach podpisywano laudum dla posłów — windykowanie sum neapolitańskich przez królową Bonę wywiezionych, nalegania o odkrycie gór olkuskich, prośby o parę beatyfikacji do Rzymu […]. Na koniec popiła się szlachta, porąbała mocniej jeszcze i niejeden do jejmości swej z pohaftowanym policzkiem powrócił”. (J D. Ochocki. Pamiętniki, s. 60). [przypis redakcyjny]
sund — kręte i rozgałęzione przelewisko między dwoma morzami. [przypis redakcyjny]
Sunie się towarzystwo, i w szeregach wiara — towarzystwo: towarzysze pancerni, szlachta; wiara: żołnierze. [przypis redakcyjny]
sunt lacrimae rerum et mentem mortalia tangunt (łac.) — istnieją łzy (wypłakane przez) rzeczy a cierpienia ludzkie wstrząsają sercem. [przypis redakcyjny]
sunt lacrimae rerum (łac.) — łzy są skutkiem czynów. [przypis redakcyjny]
Sunt lacrimae rerum — Rzeczom także zdarza się płakać (dosł.: są łzy rzeczy); Wergiliusz, Eneida (ks. I, w. 462). [przypis redakcyjny]
superarbiter — przewodniczący sądu polubownego. [przypis redakcyjny]
Super aspicum et basiliscum — właściwie: super aspicon (lub aspicem) et basiliscum (ambulabis), cytat z średniowiecznego hymnu łacińskiego znaczy: „(będziesz się przechadzał) na żmii i bazyliszku”. [przypis redakcyjny]
super fidelitatem (łac.) — na wierność. [przypis redakcyjny]
superintendencje — urzędy naczelników komory celnej. [przypis redakcyjny]
superiora — przełożonego. [przypis redakcyjny]
superioris et inferioris Hungariae (łac.) — górnych i dolnych Węgier. [przypis redakcyjny]
superlatyw — najwyższy stopień przymiotnika; przenośnie: najwyższa pochwała. [przypis redakcyjny]
supernaturalizmy (z łac.) — rzeczy nadnaturalne. [przypis redakcyjny]
super non revelationem (łac.) — o niewydawanie. [przypis redakcyjny]
superrewizja — ponowny przegląd; tu: badanie lekarskie poborowych przez wyższą komisję wojskowo-lekarską. [przypis redakcyjny]
supersedować — odstąpić. [przypis redakcyjny]
superstites (łac.) — pozostali przy życiu. [przypis redakcyjny]
Supiński Józef (1804–1893) — ekonomista polski, autor Szkoły polskiej gospodarstwa społecznego (1862–1865), poprzednik pozytywizmu, nawoływał do „pracy i oszczędności”. [przypis redakcyjny]
suplementować — zasilać. [przypis redakcyjny]
suplementować (z łac.) — zasilić, wspomóc. [przypis redakcyjny]
suplement — zasiłek. [przypis redakcyjny]
suplement — zasiłek w żywności. [przypis redakcyjny]
suplikant (z łac.) — proszący, zanoszący prośbę, błagający. [przypis redakcyjny]
supliki — modły błagalne, prośby. [przypis redakcyjny]
suplikować — błagać. [przypis redakcyjny]
suplikuję (łac.) — błagam, proszę. [przypis redakcyjny]
suponować (z łac.) — przypuszczać, domyślać się. [przypis redakcyjny]
suponować (z łac.) — przypuszczać. [przypis redakcyjny]
supozycja (z łac.) — przypuszczenie, domysł. [przypis redakcyjny]
suppedytować — poddawać. [przypis redakcyjny]
suppedytowany — dostarczany. [przypis redakcyjny]
supplices preces (łac.) — uniżone prośby. [przypis redakcyjny]
supponebam (łac.) — myślałem. [przypis redakcyjny]
supponebam (łac.) — przypuszczałem. [przypis redakcyjny]
supponebam — przypuszczałem. [przypis redakcyjny]
supponebant (łac.) — przypuszczali. [przypis redakcyjny]
supponebant (łac.) — rozumieli. [przypis redakcyjny]
supponebat (łac.) — przypuszczał. [przypis redakcyjny]
supponebat (łac.) — sądził. [przypis redakcyjny]
supponendo (łac.) — myśląc sobie. [przypis redakcyjny]
