Przypisy

petrele — ptaki morskie, które najchętniej latają podczas największej burzy. [przypis autorski]

Petrus Hispanus (Pedro Juliâo Rebello) — ur. 1226, późniejszy papież Jan XXI, um. 1277. Prócz dzieł medycznych napisał podręcznik logiki: Summulae logicales, złożony z 7 traktatów: 1) De enunciatione, 2) De universalibus, 3) De praedicamentis, 4) De syllogismo, 5) De locis dialecticis, 6) De fallaciis, 7) De terminorum proprietatibus. [przypis autorski]

p. Eugenia Weber, wydała po polsku dwie niepospolicie interesujące broszury o roli literatury i sztuki w państwie sowieckim — Pisarz sowiecki i Arsenał bez broni, odbitki z kwartalnika „Verbum”, nr 1 i 2 z 1936. [przypis autorski]

pewien antysemicki autor — H.S. Chamberlain: Podstawy XIX wieku. [przypis autorski]

pewien cnotliwy wojewoda w Sejmie polskim — wojewoda poznański, ojciec króla polskiego, księcia Lotaryngii [Rafał Leszczyński; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

Pewien lud długo brał za wolność obyczaj noszenia długiej brody — Moskale nie mogli ścierpieć tego, że car Piotr kazał je im obciąć. [przypis autorski]

pewien młody niemiecki misjonarz (…) napaściom — autentyczne. [przypis autorski]

Pewien neapolitański autor — D. Dominico Paglietta [zdaniem M. Martineau owym domniemanym autorem jest Domenico di Fiore, adwokat (paglietta) neapolitański, przyjaciel Stendhala; Red. WL]. [przypis autorski]

Pewien szalbierz, mieniący się Konstantynem Dukasem, wzniecił w Konstantynopolu wielki bunt. Ujęto go i skazano na chłostę; że jednak obwinił znaczne osoby, skazano go, jako oszczercę, na spalenie — Historia Nicefora, patriarchy konstantynopolitańskiego. [przypis autorski]

pewien zarodek dobra (…) owa resztka wolnej istoty, która umożliwia kobiecie głuche poczucie swego przeznaczenia — Por. rozdz. XII. [przypis autorski]

Pewien znajomy mój, człowiek wielce wykształcony (…) imponuje to ludziom ogromnie — E. Orzeszkowa, Excelsior, „Tygodnik Ilustrowany” 1897, nr 40. [przypis autorski]

Pewna republika włoska trzymała wyspiarzy pod swą władzą: ale jej prawo polityczne i cywilne było w stosunku do nich wadliwe. Każdy przypomina sobie ów akt amnestii, który głosi, iż nie będzie się ich już skazywać na kary cielesne wedle wiedzy i sumienia gubernatora — Z 18 października 1738, drukowany w Genui u Franchellego. Vietamo al nostro general governatore in detta isola di condannare in avenire solamente ex informata conscientia persona alcuna nazionale in pena afflittiva: potro ben si far arrestare et incarcerare le persone che gli saranno sospette; salvo di renderne poi a noi conto sollecitamente (Art. VI). [przypis autorski]

Pewnego dnia książę Satni… spoczął na jej hebanowym łożu, wykładanym kością słoniową. — historyjka autentyczna. [Historia o Setne-Chaemwese zauroczonym piękną Tabubue, jedna z cyklu opowieści o tym bohaterze, pochodzi z papirusu z przełomu II–I w. p.n.e. Red. WL]. [przypis autorski]

pewnemu Szkotowi, który pozwala sobie stanowić prawidła smaku i krytykuje najwspanialsze ustępy z Racina, nie umiejąc po francusku — Ów pan Home, wielki sędzia szkocki, uczy właściwego sposobu wyrażania się bohatera w tragedii; oto niepospolity przykład jaki przytacza z tragedii Henryk IV boskiego Szekspira. Boski Szekspir wprowadza milorda Falstafa, który wziąwszy świeżo do niewoli kawalera Jana Coleville, przedstawia go królowi: „Panie, oto on, oddaję ci go; błagam Waszą Dostojność, aby kazała wciągnąć ten fakt między inne zdarzenia dzisiejszego dnia lub też, dalibóg, pomieszczę go w balladzie z moim portretem na czele: będzie tam Coleville, jak mi całuje stopy. Oto, co zrobię, panie, jeżeli nie uczynisz mojej sławy tak błyszczącą jak pozłacany miedziak; i wówczas ujrzysz, jak na samym firmamencie chwały zaćmiewam twój blask, niby księżyc zaciera jasność przygasłych węgli, nie większych przy nim niż główki od szpilki”.  Takie to niedorzeczne i obskurne brednie, bardzo częste u boskiego Szekspira, podsuwa nam pan Jan Home jako wzór dobrego smaku i wymowy w tragedii. Ale w zamian Ifigenia i Fedra Racine'a wydają się panu Home nadzwyczaj śmieszne. [przypis autorski]

pewnie umrę ze śmiechu — Fröhlich istotnie ze śmiechu umarł w Warszawie, zob. Dr. Vehse. [przypis autorski]

Pewni pijacy z Samos… — pochodzili z innej wyspy, delikatność mowy naszej nie pozwala jej jednak nazwać przy tej sposobności. [Plutarch mówi w Powiedzeniach spartańskich, że pochodzili z wyspy Chios. W języku francuskim nazwa ta mogłaby nasunąć trywialną grę słów, której Russo wolał uniknąć; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

P. F. Bassen, cytat za: K. Scott, Art and Industry: A Contradictory Union: Authors, Rights and Copyrights during the Consulat, „Journal of Design History”, Vol. 13, No. 1 (2000), s. 8. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 139. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 13. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 152. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 153. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 214. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 232. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 245. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 259, przypis 1. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 259. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 25. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 266. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 273. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 32. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 58. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 80. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej w XVI wieku, Toruń 2011, s. 89. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 133. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 140. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 153. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 166. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 20. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 21. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 227. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 230. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 231. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 235-236. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 235 oraz 273, W. Carroll, Whose Music is it Anyway?…, s. 1477. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 239. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 244. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 245. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 247. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 259 oraz 268. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 268. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 61 oraz 267. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 72. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, s. 75. [przypis autorski]

P. Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku…, Toruń 2011, s. 259. [przypis autorski]

Philo Judaeus — ur. w II połowie I w. przed Chr., potomek znakomitej rodziny, żył w Aleksandrii um. ok. 50 r. po Chr. Ważniejsze dzieła: Libellus de opificio mundi, De aeternitate mundi, Libri antiquitatum, Quaestiones (…) in genesin, De Essaeis, De mundo. [przypis autorski]

P. H. Nicklin za: D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 161. [przypis autorski]

„Pianino posiadające dodatkowo mechanizm umożliwiający odtwarzanie utworów ze specjalnych rolek papieru. Na rolce papieru utwór był zapisany w postaci małych dziurek, przez które przedostawało się powietrze sterujące mechanizmem młoteczków instrumentu. Instrument był znany od XIX wieku, również w XX wieku”. http://pl.wikipedia.org/wiki/Pianola (dostęp 13.06.2014). [przypis autorski]

pić, bić się i puszyć się do ostatecznych granic możliwości (…) ratunek na nieprzyjemny podświadomy podkład poczucia własnej małości — dziś też jest picie wprost niesamowite, tylko miejsce bicia się zajęły: sport rekordowy (każdy przecie może być ostatecznie Bronkiem Czechem, ale nie każdy Bronkiem Linke: patrz mój artykuł w „Tygodniku Ilustrowanym”, luty 1936 r.), dancing, bridge i radio. Nikt dziś nie zdaje sobie sprawy z fatalnych skutków tych czterech demonów współczesnego życia. Szczególnie ostatnie zatłamsza swym hałasem resztki inteligencji i czasu potrzebnego do zajęcia się czymś istotnie pożytecznym. [przypis autorski]

pić i hulać w najbliższych wentach — Wenta znaczy karczma, tienda zaś to, co nasza restauracja. [przypis autorski]

pięćdziesiąt tysięcy stóp sześciennych — około 1700 metrów sześciennych. [przypis autorski]

Piękna pokutnica (…) motyw hiszpańskiego teatru — obacz hiszpańskie i duńskie romance z XIII w.; smakowi francuskiemu wydałyby się płaskie lub nieokrzesane. [przypis autorski]

piękne inną pięknością — jest to korzyść tych, którzy „są w modzie”. Nie dbając na skazy urody już znane i w niczym nieszkodzące wyobraźni, ludzie chwytają się jednej z tych trzech piękności: 1. u ludu — pojęcie bogactwa; 2. w świecie — pojęcie materialnego lub moralnego wykwintu; 3. na dworze — pojęcia: „Chcę podobać się kobietom”. Prawie wszędzie połączenie tych trzech pojęć. Szczęście związane z pojęciem bogactwa łączy się z subtelną przyjemnością zawartą w pojęciu wykwintu, a wszystko ściąga się do miłości. W ten czy inny sposób wyobraźnia daje się porwać nowości. Można się zakochać w człowieku bardzo brzydkim, nie myśląc o jego brzydocie, z czasem zaś brzydota jego staje się pięknością. W Wiedniu w r. 1788 pani Vigano, tancerka, „kobieta w modzie”, zaszła w ciążę; niebawem damy zaczęły nosić małe brzuszki à la Vigano. Dla tej samej przyczyny, tylko na odwrót, nic okropniejszego nad przestarzałą modę. Zły smak to utożsamiać modę, która żyje jedynie odmianą, z pięknem trwałym, owocem danego ustroju społecznego w danym klimacie. Modny budynek za dziesięć lat będzie przestarzały; mniej będzie raził za dwieście lat, kiedy zapomną o modzie. Kochankowie są bardzo niedorzeczni, że myślą tyle o ubraniu: kiedy ktoś widzi przedmiot ukochania, ma co innego do roboty niż troszczyć się o jego strój; patrzy się na kochanka, ale się go nie ogląda, powiada Rousseau. Jeżeli się go ogląda, oznacza to kaprys, a nie miłość. Tryumfalna piękność niemal razi w ukochanej kobiecie; nie o jej piękność chodzi, chciałoby się, aby była tkliwa i oddana. Strój ma w miłości znaczenie jedynie dla młodych dziewcząt, które surowo strzeżone w domu zakochują się często oczyma. Słowa L., 15 września 1820. [przypis autorski]

Pięknie brat powiedział (…) pianą mydlaną — K. Irzykowski, Dzienniki (rękopis, 28 X 1891). [przypis autorski]

pięknym życiorysie mistrza, który w trzech wydał językach — wszystkie trzy wydania włoskie, francuskie i polskie wyszły w Turynie u V. Bona. [przypis autorski]

piérwsi i najgorliwsi uczniowie w Rzymie, których imiona przechowały nam dzieje: Prisca i Aquila… — Listy do Rzymian 16 [właśc.: List do Rzymian 16, 3–16]. [przypis autorski]

Piérwsza to chrześcijańka o któréj w historyi znajdujemy tak szczegółową wzmiankę — zdaje się nam, że się nie mylemy uznając ją chrześcijanką, ale wykład ten jest nasz własny [przypuszczenie takie jako pierwszy wysunął w XVI w. flamandzki filolog i historyk Justus Lipsius, po nim przyjęło ten pogląd wielu badaczy]. [przypis autorski]

piętno nowoczesności — Cz. Jankowski w przedmowie do antologii Młoda Polska w pieśni, Warszawa 1898. [przypis autorski]

piechota zaporoska — wbrew ogólnemu mniemaniu dzisiejszemu Beauplan twierdzi, iż piechota zaporoska niezmiernie przewyższała jazdę. Wedle Beauplana 200 Polaków rozbijało z łatwością 2000 jazdy zaporoskiej, ale natomiast 100 pieszych Kozaków mogło długo bronić się z zakopu tysiącowi Polaków [Beauplan, Guillaume le Vasseur de (1600–1675) — francuski inżynier wojskowy i kartograf, twórca szczegółowych map ziem polskich, autor Opisu Ukrainy]. [przypis autorski]

Pieniądz jest to znak, który przedstawia wartość wszystkich towarów. Bierze się jakiś metal, aby znak był trwały, aby się mało zużywał, i aby bez zniszczenia dało się go dzielić — sól, którą się posługują w Abisynii, ma tę wadę, że się niszczy ustawicznie. [przypis autorski]

pierdółka — prostackie gadanie. [przypis autorski]

pierdzigryczka — człowiek ślamazarny. [przypis autorski]

piernacz — buława pułkownikowska kozacka, która zastępowała między Kozakami list żelazny [czyli dawała okazicielowi prawo swobodnego przejazdu i nietykalność Red. W.L.]. [przypis autorski]

Pierwotny tekst konwencji berneńskiej, http://global.oup.com/booksites/content/9780198259466/15550015, (dostęp 11.12.2013), art. 5. [przypis autorski]

Pierwszą lekarką polską była dr med. Anna Tomaszewicz-Dobrska — Właściwie, według Karbowiaka (Dzieje wychowania w wiekach średnich), pierwszą lekarką polską była Joanna Medica w XIII w. w Poznaniu. Skończyła studia, ale czy praktykowała, nie jest to jeszcze dowiedzione, na Zachodzie bowiem w średnich wiekach kobiety-lekarze były bojkotowane przez ciało profesorskie. Bakalarze medycyny musieli przysięgać, iż z nimi, zarówno jak z praktykującymi Żydami i analfabetami w żadne stosunki wchodzić nie będą. [przypis autorski]

Pierwszą lożę niemiecką w Hamburgu organizują też wysłańcy z Anglii — Potwierdza to Eryk Schmidt w cyt. dziele o Lessingu II, s. 424. [przypis autorski]

Pierwszą tedy rzeczą, jeśli się chce poznać historię Włoch, to nie czytać autorów powszechnie uznanych; nigdzie lepiej nie znano ceny kłamstwa, nigdzie lepiej nie było ono opłacane. — Paweł Giovio, biskup w Como, Aretino i stu innych mniej zabawnych, których nuda, jaką zieją, ocaliła od niesławy, Robertson, Roscoe pełni są kłamstw. Guicciardini sprzedał się Kosmie I, który drwił sobie z niego. Za naszych czasów Coletta i Pignotti mówili prawdę, ten ostatni w stałym strachu, że go usuną ze stanowiska, chociaż chciał, aby go drukowano dopiero po jego śmierci. [przypis autorski]

Pierwsza walka wyborcza powstała w roku 1877 przy wyborach uzupełniających do Rady Państwa> (…) przy następnych wyborach była przeciw niemu ostra walka i upadł — Walenty Bęc wybrany był posłem 28 listopada 1877. W pierwszym głosowaniu brało udział 285 wyborców: 134 w Tarnobrzegu, 90 w Mielcu, 61 w Ropczycach. W Tarnobrzegu Bęc otrzymał 75 głosów, ks. Teczkowski z Grębowa 26, Trzaskowski, dyr. gimnazjum z Tarnowa 23, Jakubowicz, starosta 7, Lewicki, włościanin z Majdanu 3; w Mielcu wszystkie prawie głosy otrzymał starosta tamtejszy Zdankiewicz; w Ropczycach rozstrzeliły się głosy między ks. Sapeckim a starostą tamtejszym Gałeckim. W wyborze ściślejszym brało udział 221 wyborców, z tego z Tarnobrzega 113, w Mielcu 49, w Ropczycach 59. W Tarnobrzegu Bęc otrzymał 89 głosów, Zdankiewicz 24; w Mielcu wszystkie głosy otrzymał Zdankiewicz; w Ropczycach Bęc otrzymał 36 głosów, Zdankiewicz 23. W całości Zdankiewicz miał 96 głosów, a Bęc 125 i został wybrany. W izbie poselskiej jawił się po raz pierwszy 12 stycznia 1878, wybór jego uznany za ważny 1 lutego; odtąd cicho i głucho o nim: nie przemawiał, nie wystąpił z żadnym wnioskiem ani z interpelacją, nie wybrany do żadnej komisji. Przy nowych wyborach w r. 1879 w okręgu Tarnobrzeg-Mielec-Ropczyce wybrany został hr. Jan Tarnowski. [przypis autorski]

Pierwszy Mładanowicz padł ofiarą niedołężnego swojego głupstwa z rąk Gonty, który, jak sam wtedy powiedział, robi mu tę przysługę dlatego, że był chrzestnym ojcem jego dzieci — znałem jeszcze w roku 1830 jedno z tych dzieci chrzestnych Gonty, córkę Mładanowicza. Jej tylko brwi czarne uratowały ją od śmierci, która wtedy całą prawie jej rodzinę zniszczyła. Gonta wziął ją pod swoją opiekę i na trupach rodziców oddał ją za żonę jednemu z Kozaków. Wkrótce małżonka powieszono, a jego następcą został pułkownik polski, Krebs, po którym wdową ją poznałem. Kochana ta od wszystkich kobieta dla przyjemności charakteru, choć w takim wieku, napisała pamiętniki swojego życia; żałować by trzeba, gdyby zaginęły. Są w nich ciekawe szczegóły tyczące się nie tylko rzezi humańskiej, ale wielu pierwszych domów polskich, między które los je rzucał. [przypis autorski]

pierwszy nadał (…) organizację Karaimom trockim w przywileju z 1441 roku — oryginalne przywileje Karaimów trockich od najdawniejszych czasów przewybornie zachowane użyczył nam łaskawie p. Firkowicz. [przypis autorski]

Pierwszy punkt zborny przypadł im w Gawłuszowicach… — kawaleria, złożona przeważnie z ludzi zamożnych, do której należał hr. Juliusz Tarnowski, wyszła z Chorzelowa, a połączywszy się w folwarku chrząstowskim z resztą konnicy, również nocą zdążała pod Szczucin. Wiadomość od naocznego świadka wymarszu kawalerii. [przypis autorski]

pierwszy recenzent Przybyszewskiego w Polsce, Witold Rubczyński, wiedział, że w całej swej programowej walce z materializmem pisarz szermował argumentami zupełnie materialistycznymi — W. Rubczyński, Satans Kinder Stanisław Przybyszewski, „Przegląd Polski” 1897, II. [przypis autorski]

pierwszy ślad kościoła w Kiernowie, znajdujemy w nadaniu Zygmunta I w r. 1512 — [zob. Michał Baliński,] Staroż[ytna] Pols[ka], t. III, s. 203. [przypis autorski]

pierwszy (…) uniwersytet paryski — Universitas magistrorum et scholarium Parisiis studentium. (Ogół nauczycieli i uczniów oddających się nauce w Paryżu). [przypis autorski]

(…) pierwszy zjawił się na płótnie Lucjan Rydel, co dało powód do równoczesnych docinków w znanych wierszykach Wyspiańskiego i Kazimierza Tetmajera, skreślonych tuż obok — K. Tetmajer napisał uszczypliwie: „Zasłynie to przysłowie od Wisły po Kutno,/ Spieszył się z swą osobą jak Rydel na płótno”. Wyspiański zaś, w odpowiedzi na triolet Rydla: „Niechże ciebie rymem wsławię,/ knajpo, gdzie przy czarnej kawie/ drogi czas na niczym trawię”, nakreślił czterowiersz: „Szkoda, panie Rydel, szkoda,/ drogi czas na niczym trawić,/ jest czas ponoś się poprawić,/ boś jest sława jeszcze młoda”; na co znów Rydel replikował: „Ty mnie nie wzywaj, Stasiu, do poprawy,/ i nie potępiaj surowym wyrokiem,/ ja czas mój topię w filiżance kawy,/ a ty w sodowej ze sokiem”. [przypis autorski]

Pieśń pochodu Litwinów — wariant z oryginalnej pieśni litewskiej. [przypis autorski]

Pieśń Wajdeloty — Obacz Grażyna, objaśnienie wiersza: «Głoszą na ucztach Wajdeloci nasi.» gdzie opisane jest podobne zdarzenie za mistrzostwa Dusener von Arfberg. [przypis autorski]

pieśni wojny dzień i noc śpiéwają — o charakterze Jaćwieżów pisze Długosz: zobacz w nim wyprawy na nich. [przypis autorski]

piesek preriowy — Praire dog, Canis ludovicianus. [nieświszczuk, niewielki gryzoń podobny do świstaka, żyjący na preriach Ameryki Płn., w chwili zagrożenia wydający odgłosy przypominające szczekanie psa; red. WL] [przypis autorski]

Pies zowie się Sprawnikiem, a suka Strapczyną — Sprawnik, czyli kapitan sprawnik, naczelnik policji ziemskiej; Strapczy, rodzaj prokurora rządowego. Urzędnicy ci, mając często sposobność nadużywania władzy, w wielkim są obrzydzeniu u obywateli. [przypis autorski]

Piewca Kwiatów grzechu kochał się w tym, co niewłaściwie nazywają stylem dekadencji (…) sztuczne życie zastąpiło naturalne i wyrobiło w człowieku nieznane dotąd potrzeby — J. Weyssenhoff, Nowy fenomen literacki, Maurycy Maeterlinck i dekadentyzm symboliczny, „Biblioteka Warszawska” 1891, t. II, s. 89. [przypis autorski]

pijaństwo posuwa się ku południowi — Widzimy to u Hotentotów i u ludów na cyplu Chilli, które są bliżej południa. [przypis autorski]

Pijaństwo trzeźwości — W czasie mojej działalności jako recenzenta nawinął mi się pod pióro ten artykulik, który, mimo iż nie należy do zakresu spraw teatralnych, pozwalam sobie tutaj włączyć. [przypis autorski]

piłowiny — opiłki. [przypis autorski]

Piłsudski (…) nie wziął na siebie całkowitego brzemienia odpowiedzialności i zamiast być całkowicie sobą pozwolił na swobodną grę sił obok swojej niezupełnie ucieleśnionej woli — oczywiście łatwo coś wielkiego nawet krytykować, a trudniej dokonać, a jeszcze trudniej, najtrudniej daną rzecz do ostatniej doskonałości wycyzelować. [przypis autorski]

piliśmy dużo (…) rozpaczna wesołość — S. Przybyszewski, Synowie ziemi, I, s. 77. [przypis autorski]

Pilwite (mit. litew.) — bóstwo dostatku, bogactwa. [przypis autorski]

Pinder (…) nakazując zasadę pokoleń stosować (…) tam, gdzie może być ona tylko hipotezą roboczą (…) wyjaśniając pozorne sprzeczności, że tę samą datę noszą dzieła o całkiem różnych cechach stylu — W. Pinder, Das Problem der Generation in der Kunstgeschichte Europas, wyd. I, 1926, s. 16. [przypis autorski]

Pinety — sławny na całą Polskę kuglarz; kiedy u nas gościł, nie wiemy. [przypis autorski]

Pinkus Rutenberg przybyły z Rosji (…) — Nim stał się syjonistą, Rutenberg był skrajnym rewolucjonistą rosyjskim. On to podobno w 1905 roku dokonał z ramienia partii zgładzenia w willi finlandzkiej osławionego popa Gapona, zdemaskowanego jako prowokatora. [przypis autorski]

pinsuto — tak nazywa się strojnisiów, noszących szpiczastą czapkę, barreta pinsuta. [przypis autorski]