Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Władysław Szlengel, Co czytałem umarłym, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979.

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Publikacja sfinansowana ze środków pozostałych ze zbiórek, które nie zakończyły się sukcesem.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Aleksandra Kopeć, Paweł Kozioł, Agnieszka Tulicka.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Georgie Pauwels@Flickr, CC BY 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Władysław Szlengel, Co czytałem umarłym, Ostatnia legenda o Golemie

Władysław Szlengel

Ostatnia legenda o Golemie

Zahlen bitte → ← Nowe święto

Spis treści

    1. Kondycja ludzka: 1
    2. Opieka: 1

    Co czytałem umarłymWładysław SzlengelOstatnia legenda o Golemie[1]

    Jak głosi stara legenda poetycka, a może prawda, przed laty został w getto w Pradze czeskiej stworzony Golem — stwór z gliny. Gdzie Golem przepadł — nikt nie wie i wiele na ten temat krąży legend i podań. Oto ostatnia opowieść o Golemie.

    1
    Uliczka jest ciasna i mała
    miasteczko wdeptane w mrok
    już cicho — upiornej ciszy
    żaden nie spłoszy krok —
    5
    Zielony jest księżyc na dachu
    w ślepe okno wślizguje się kot
    wiatr podgwizduje ze strachu
    łomoce chybotny płot
    Załopotało na schodach
    10
    zaskrzypiał na dachu gont
    mamo… coś stąpa w sieni
    kto idzie?… dokąd i skąd?
    Sunie coś ciężko za drzwiami
    załóż na skoble łom
    15
    w imię Ojca i Syna
    Boże ochroń ten dom…
    Puk… puk… kto puka śród nocy?
    już późno… już północ wnet
    trzasły kołki na skoblach
    20
    zaszurał… zasapał… wszedł…
    Głową sięga powały
    z gliny żółtej jest cały
    szeroki ciężki jak gmach
    patrzy…
    25
    strach —
    Glina w szmatach i płótnach
    bryła ciężka i smutna
    Uciekłem — mówi — przyszedłem
    dwa dni idę polem
    30
    Kto ty?????
    GOLEM
    Zrobili mnie — mówi — z gliny
    z własnej swojej ochoty
    nie pytali — zlepili
    35
    do ciężarów — roboty…
    GOLEM jestem — powiada —
    macierz nie jest kobietą
    w getto mnie ulepilii
    i zamknęli mnie w getto[2]
    40
    Serce zabrali
    oczy zabrali
    z gliny zrobili
    robić kazali
    Wodę im nosić
    45
    rąbać im drwa
    getto zamknięte
    zamknięty ja…
    I nogą z gliny
    i z gliny ręką
    50
    co chcą to robią[3]
    glina jest miękka…
    i muszę spełniać ich wolę
    uciekłem z getto
    Kto jesteś??
    55
    GOLEM
    Już nie zobaczę
    już mnie nie chycą
    szedłem tu polem
    czarną ulicą
    60
    Szedłem legendą
    zwidą i bajdą
    szukać mnie będą
    ale nie znajdą.
    Dłonie wyciągnął
    65
    w tył się wygina
    pada do kolan
    Matki i syna…
    Księżyc zielony
    siny i zły
    70
    skrzyp okiennicy
    zawodzą psy…
    Matko Chrystusa
    ochroń nas przed złem
    — Tu nie jest getto
    75
    — Uciekłem… wiem…
    W imię Chrystusa
    czy nam się śni?
    czego chcesz od nas
    — Zamknijcie drzwi…
    80
    Ja jestem z gliny
    może ulepić
    może mnie mądrzej
    przerobić lepiej…
    Może wam mogę
    85
    i więcej dać
    zróbcie mnie abym
    umiał się śmiać…
    Dajcie tu przy was
    dajcie tu kąt
    90
    padnę gliniany
    nie pójdę stad
    OpiekaBędę legendą
    zwidą i bajdą
    szukać mnie będą
    95
    ale nie znajdą
    żyć — pragnę — śpiewać
    . . . . . . . . . . . . i drzwi zamknęli
    i rzekli… siądź…
    I przepadł w tłumie
    100
    i już go nie ma
    nie widział odtąd
    nikt już Golema
    Kondycja ludzkaA to jest morał legendy główny:
    Golem wśród ludzi
    105
    stał się ludziom równy.

    Przypisy

    [1]

    golem — w legendach żydowskich istota stworzona na podobieństwo człowieka, zazwyczaj z gliny, żywa lecz pozbawiona duszy i dlatego posłuszna poleceniom człowieka, który ją stworzył. Stworzenie golema wiązało się z powtórzeniem Boskiego procesu kreacji. [przypis edytorski]

    [2]

    getto — dziś wyraz ten jest odmienny; wg współczesnej normy winno być: w getcie. [przypis edytorski]

    [3]

    co chcą to robią — możliwa poprawka: co chcą to robię [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Na Wolnych Lekturach jest ponad 6,5 tys. ebooków. Wszystkie dostępne za darmo. Pomóż nam utrzymać i rozwijać ten zbiór! Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Kto raz pokocha czytanie, już nigdy nie będzie całkiem sam. Książki ratują życie. W Wolnych Lekturach znajdziecie ich bez liku.

    Paulina Młynarska

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

    Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

    Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Zrób sobie prezent i wesprzyj Wolne Lektury – zaowocują nowymi książkami! Kliknij i dorzuć się!

    Pamiętasz, jak w szkolnej bibliotece były dwa egzemplarze książki, którą trzeba było przeczytać na pojutrze? Dzięki Wolnym Lekturom każdy uczeń ma dostęp do wielu potrzebnych mu lektur! Wesprzyj nas! Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.