Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Szacowany czas do końca: -
Władysław Szlengel, Co czytałem umarłym, Piękna niedziela
Cylinder → ← Mała stacja Treblinki

Spis treści

    1. Młodość: 1
    2. Śmiech: 1
    3. Śmierć: 1

    Co czytałem umarłymWładysław SzlengelPiękna niedziela

    1
    I znowu rojna jest ulica,
    znów na spacerek idzie snob,
    kiedy w niedzielę po południu
    praca zakończy się dla szop[1]
    5
    Znów się malują siusiumajtki
    z placówek[2], gminy[3] itd.,
    ulicą idą znów parami,
    z panami w czapkach de pache[4]
    Gwoździe[5] werkszucom[6] na ulicach
    10
    rzucają nonszalanckie: Cześć,
    nowe wcielenie subiekcików[7],
    bo miesiąc mają już co jeść —
    Już miesiąc cicho, bez blokady,
    już znowu życie ma więc sens,
    15
    już kwitnie karmin w twarzy bladej
    i rzuca cienie tusz do rzęs —
    Ach, jaka piękna jest niedziela,
    jak się do srajki śmieje szatz[8],
    idą ulicą, którą niedawno
    20
    piątkami szli na Umschlagplatz[9]
    Już to, co było, jest Historią,
    — a mamy nie ma… no, to pech,
    Młodość, Śmiech, Śmierćjak kwiaty blade na cmentarzu,
    wykwita w bramach młody śmiech
    25
    I młode piersi dyszą: żyję,
    i znów o jutrze serce śni —
    Rzymianie mówią: Carpe diem[10]
    Francuzi mówią: C'est la vie[11]

    Przypisy

    [1]

    szop — niemieckie przedsiębiorstwo produkcyjne w getcie; praca w szopie dawała mieszkańcom getta dodatkowe uprawnienia, m.in. legalizację zamieszkania i dostęp do kartek żywnościowych. [przypis edytorski]

    [2]

    placówka — miejsce pracy Żydów znajdujące się poza terenem getta. [przypis edytorski]

    [3]

    Gmina — potoczne określenie Rady Żydowskiej, reprezentującej mieszkańców getta przed władzami okupacyjnymi. [przypis edytorski]

    [4]

    de pache — pod pachę, pod rękę (zwrot pseudofrancuski). [przypis edytorski]

    [5]

    gwoździe — prawdop. wyżsi rangą funkcjonariusze policji („gwóźdź” = gwiazdka). [przypis edytorski]

    [6]

    werkszuc — członek straży fabrycznej (niem. Werkschutz), pełniącej funkcje policyjne w szopach, czyli w pracujących dla Niemców przedsiębiorstwach na terenie getta. [przypis edytorski]

    [7]

    subiekt (daw.) — sprzedawca w sklepie. [przypis edytorski]

    [8]

    szatz (niem. a jidisz) — ukochany (używa się podobnie jak polskiego „skarbie”). [przypis edytorski]

    [9]

    Umschlagplatz (niem.) — plac przeładunkowy, usytuowany przy skrzyżowaniu ul. Stawki i Dzikiej; początkowo służył wymianie towarów między gettem a światem zewnętrznym, później gromadzono na nim ludzi wywożonych do Treblinki. [przypis edytorski]

    [10]

    Carpe diem (łac.) — chwytaj dzień, przen.: używaj życia (z Horacego). [przypis edytorski]

    [11]

    C'est la vie (fr.) — to jest życie. [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca