ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4126 przypisów.
jeszce… juz (gw.) — jeszcze, już; w wielu gwarach polskich występuje zjawisko mazurzenia, tj. wymowy głosek „cz”, „ż”, „sz”, „dż” jako „c”, „z”, „s”, „dz” (mazurzeniu nie podlega „rz”). [przypis edytorski]
jeszcze bledsza, jak — dziś popr. będzie jeszcze bledsza, niż (…). [przypis edytorski]
Jeszcze Bolesław był małym dziecięciem… — pierwszy wers pieśni o Bolesławie Krzywoustym z popularnego zbioru Śpiewów historycznych (1816) Juliana Ursyna Niemcewicza. [przypis edytorski]
jeszcze by się jej roiło — jeszcze by sobie wyobrażała, jeszcze by się łudziła. [przypis edytorski]
Jeszczeć! — Jeszcze jak! [przypis edytorski]
jeszczeć (…) uzbroję — jeszcze cię uzbroję. [przypis edytorski]
jeszczech (gw.) — jeszcze. [przypis edytorski]
Jeszcze dzwon pożarny nie odezwał się z wieży… — w miastach duńskich, gdzie są wieże pożarne, na przypadek ognia stróże miejscy dają znać o nieszczęściu przeraźliwym tonem piszczałkowym. Następnie biją we wszystkie dzwony kościelne. [przypis tłumacza]
Jeszcze Francja nie zginęła! — wiersz autorstwa Cypriana Kamila Norwida. [przypis edytorski]
Jeszcze głowa diabła warta — pod wpływem mnóstwa wrażeń i zmęczenia podróżą głowa poety nie jest zdolna do twórczości. [przypis redakcyjny]
Jeszcze jeden mazur dzisiaj… — inna wersja tytułu: Ostatni mazur. [przypis edytorski]
Jeszcze jedna z rzeczy ważnych w każdym ustroju społecznym: „klan wyjącego psa” tryumfuje nad tzw. „intelektualistami”, którzy są potrzebni wszędzie; problem radia — rozdział ten został opublikowany jako artykuł pt. Klan wyjącego psa w dwumiesięczniku literackim „Skawa” nr 6 z czerwca 1939 r. (s. 6–8). [przypis redakcyjny]
jeszczek (gw.) — jeszcze. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
jeszczem był — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: jeszcze byłem. [przypis edytorski]
jeszczemcić zdrowy — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, podwojoną w skróconej do -ć formie i dodaną do partykuły „jeszcze”, do której również dodano końcówkę 1 os. lp czasownika „być”; znaczenie (ze szczególnym naciskiem): jeszcze jestem zdrowy. [przypis edytorski]
jeszczem do tego nie doszedł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jeszcze (…) nie doszedłem. [przypis edytorski]
jeszcze mi dwóch rzeczy nie dostaje na prawego monarchę Sarmatów: nie nauczyłem się polskiego tańca i nie polubiłem dotąd piwa — A. Grabowski, Wspominki ojczyste. [przypis autorski]
jeszczem nie był wyzdrowion — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: jeszcze nie byłem wyzdrowiony (wyleczony, zdrowy). [przypis edytorski]
jeszczem nie dawał (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „jeszcze nie dawałem”. [przypis edytorski]
jeszczem nie nalazł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, znaczenie: jeszcze nie znalazłem. [przypis edytorski]
jeszczem nie potępiony — skrót od: jeszcze nie jestem potępiony. [przypis edytorski]
jeszczem nieraz chodził (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: jeszcze nieraz chodziłem. [przypis edytorski]
jeszczem (…) nie widział! — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: jeszcze (…) nie widziałem. [przypis edytorski]
jeszczem (…) nie widział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jeszcze nie widziałem. [przypis edytorski]
jeszczem (…) schowała — forma rzadko używana; konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: jeszcze schowałam. [przypis edytorski]
jeszczem sobie nie odpowiedział (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „jeszcze sobie nie odpowiedziałem”. [przypis edytorski]
jeszcze mu się rzuciła czarna żółć — παραγίνεται μελαγχολῶν ἤδη, jam atra bile correptus, ergriff ihn die schwarze Galie (Clementz) [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
Jeszcze nie słyszano o Leninie i Trockim, gdy z litewskich, podlaskich i podolsko-wołyńskich osiedli żydowskich… — Edward Paszkowski, Żydzi w rewolucji rosyjskiej, „Czas” (1927). [przypis autorski]
Jeszcze nie tak dawno… — ustęp ten, od „Jeszcze nie tak dawno” do „tego wyrazu?” został wyrzucony przez cenzora. [przypis autorski]
Jeszcze nie wiem — Około tego drobnego słówka, jak często bywa między zakochanymi, którzy instynktownie potrzebują takimi „próbami siły” urozmaicić miłość, inaczej może zbyt monotonną, kręci się cała zwada. Bez interwencji Doryny skończyłaby się może zerwaniem. Jakie znaczenie ma to „jeszcze nie wiem”? Można je rozumieć dwojako: albo to już jest dąs Marianny, którą obraziło samo pytanie Walerego, albo też ona rozumie to tak, że jeszcze nie wie, jakiego sposobu użyje, aby się uchylić od woli ojca; natomiast Walery już w tej odpowiedzi dopatrzył się „obrazy majestatu” miłości. Cała ta scena nastręcza materiał do bardzo subtelnej i interesującej gry scenicznej, której tradycje znajdzie reżyser we wspomnianym dziele Regniera. [przypis tłumacza]
Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy — wprowadzona tu została idea (rewolucyjna na przełomie XVIII i XIX w.) utożsamiająca ojczyznę z narodem, nie zaś z zajmowanym terytorium czy instytucjami państwowymi. Zwrócił na to uwagę Adam Mickiewicz w swoich wykładach w College de France (26 kwietnia i 6 maja), wyrażając się z aprobatą o nowoczesnej, romantycznej koncepcji ojczyzny jako sumy wyobrażeń, stylu myślenia i sposobu odczuwania podzielanych przez pewną społeczność (naród). [przypis edytorski]
Jeszcze Polska nie zginęła,/ Kiedy my żyjemy — wprowadzona tu została idea (rewolucyjna na przełomie XVIII i XIX w.) utożsamiająca ojczyznę z narodem, nie zaś z zajmowanym terytorium czy instytucjami państwowymi. Zwrócił na to uwagę Adam Mickiewicz w swoich wykładach w Collège de France (26 kwietnia i 6 maja), wyrażając się z aprobatą o nowoczesnej, romantycznej koncepcji ojczyzny jako sumy wyobrażeń, stylu myślenia i sposobu odczuwania podzielanych przez pewną społeczność (naród). [przypis edytorski]
Jeszcze Polska nie zginęła! Lachy wyśpiewują — anachronizm. [przypis redakcyjny]
jeszcze przeszlę Ci więźnia — poemat Ostatni. [przypis redakcyjny]
jeszcze rano — jeszcze wcześnie. [przypis edytorski]
jeszczeście nie widzieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jeszcze nie widzieliście. [przypis edytorski]
Jeszcześmy (…) nie przepłynęli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: jeszcze nie przepłynęliśmy; byli nie przepłynęli: daw., dziś nieużywana forma czasu zaprzeszłego. [przypis edytorski]
jeszcześmy szli — jeszcze szliśmy. [przypis edytorski]
jeszcze słuch łoskotem drga dźwięcząc przygłuszony — Jeszcze drga słuch od dźwięku puzonów i szczęku broni, aczkolwiek przygłuszonego łoskotem (?) i tupotem koni. [przypis redakcyjny]
jeszcze stałem silnie tą stopą, co była najniżej — Rzut oka na przeszłe nasze biedy i skazy działa na dusze jak spoczynek na zmordowanego wędrowca, daje nam nowe siły, ażeby iść coraz wyżej. Tylko z wolna, krok za krokiem, poczynając od najniższego punktu, wchodzimy pod górę i wtedy tylko dojść możemy do najwyższego punktu, jeżeli wpierw na najniższym stoimy mocno i bezpiecznie. [przypis redakcyjny]
jeszcze Stefanowych — słuących jeszcze pod Stefanem Batorym. [przypis edytorski]
Jeszcze stukał, lecz słabiej — w Korsarzu (tamże) „He knock'd, but faintly”. Odtąd jednak zachowanie Wacława jest już inne. [przypis redakcyjny]
jeszcze tyle nocy zostawało, że można było przejść równinę pod osłoną ciemności — jest to połowa listopada. [przypis tłumacza]
jeszcze tyle troje (daw.) — jeszcze trzy razy tyle. [przypis edytorski]
Jeszcze tylko kilka ciężkich chmur nieporozpychanych nozdrzem konia — fragment utworu Cypriana Kamila Norwida (1821–1883) pt. Święty-pokój. [przypis edytorski]
jeszcze w grudniu 1830 (…) — „Dziennik Powszechny”, 1 stycznia 1831. [przypis redakcyjny]
jeszcze więcej — popr.: jeszcze bardziej. [przypis edytorski]
jeszcze wiosną 1903 r. modernizm jest dlań [dla Brzozowskiego] „wiosną naszego ducha — S. Brzozowski, Próba samopoznania, „Głos” 1903, nr 13. [przypis autorski]
jeszcze w tej gruszce białe ziarnka być muszą — tj. jeszcze jest młoda, niedojrzała. [przypis edytorski]
jeszczeż — czy jeszcze. [przypis edytorski]
jeszczeż mało to — czy to jeszcze mało (konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
jesziwa — szkoła wyższa wyłącznie dla chłopców, gdzie studiowało się Torę i Talmud.- [przypis edytorski]
jesziwa — szkoła wyższa wyłącznie dla chłopców, gdzie studiowało się Torę i Talmud. [przypis edytorski]
jesziwa — wyższa szkoła talmudyczna. [przypis tłumacza]
jesziwa — żydowska szkoła wyższa wyłącznie dla chłopców, gdzie studiowało się Torę i Talmud. [przypis edytorski]
jeszybotnicy a. jeszywotnicy — studenci żydowskiej szkoły rabinicznej. [przypis tłumacza]
jeszybotnik a. jeszywotnik — student żydowskiej szkoły rabinicznej. [przypis tłumacza]
jeszywa a. jesziwa — wyższa szkoła talmudyczna. [przypis tłumacza]
jeszywa — wyższa szkoła talmudyczna, kształci rabinów i nauczycieli religii. [przypis edytorski]
jeszywa — wyższa szkoła talmudyczna, kształci rabinów i nauczycieli religii. [przypis tłumacza]
jeszywa — wyższa szkoła talmudyczna. [przypis tłumacza]
jeszywe bocher — wychowanek jeszywy. [przypis edytorski]
jeszywet (jeszywa) — szkoła, w której kształci się kandydatów na rabinów. [przypis edytorski]
Jeté sur cette boule, Laid, chétif et souffrant; Étouffé dans la foule Faute d’être assez grand… (fr.) — Rzucony na tę kulę [ziemską]/ brzydki, mizerny i cierpiący,/ duszony w tłumie,/ bo niestety jestem zbyt duży. (Pierre Jean de Béranger, Vocation). [przypis edytorski]
je — tj. ich, innych ludzi. [przypis edytorski]
Je tremble!… car ce que je vais dire Ressemble a un systéme (fr.) — Drżę, ponieważ to, co zamierzam powiedzieć, przypomina system. [przypis edytorski]
Jetro a. Reuel z Midianu — syn Ezawa i Basmat, kapłan i przywódca Midianitów, teść Mojżesza (Rdz 36,3; Wj 2,16–18). Najprawdopodobniej Jetro było tytułem honorowym, zaś Reuel jego imieniem własnym. [przypis edytorski]
Jetronową — dziś: Jetrona. [przypis edytorski]
Jett. — Władysław Zamoyski. [przypis redakcyjny]
je (tu daw.) — dziś popr. forma B. lm r.m-os.: ich (tj. ludzi; tu jest to celowa archaizacja). [przypis edytorski]
je (tu daw.) — dziś popr.forma B. lm r.m-os.: ich (tj. wygnańców; tu jest to celowa archaizacja). [przypis edytorski]
Jetzt ich bin Deutsch (niem.) — teraz jestem Niemcem. [przypis edytorski]
jetzt ist's aus (niem.) — teraz wszystko skończone. [przypis edytorski]
Jetzt rächte sich die engherzige Politik… — Teraz mści się ograniczona polityka ateńskiej demokracji wobec Związkowych: jak wiele można by osiągnąć, gdyby rzeczpospolita rzeczywiście uzyskała siłę polityczną, a rząd ateński mógł się uwolnić od działań militarnych. Pomysł, aby znieść bariery między władzą a poddanymi, tworząc z Aten i Związku jedno państwo i naród, został jednak wygłoszony zgodnie z potrzebą czasu (Aristofanes, Lysistrata 571 i nast.) Ale wtedy było już za późno… [przypis edytorski]
Jetzt wirst du sitzen (niem.) — Teraz będziesz siedział. [przypis edytorski]
jeu de paume (fr.) — gra w piłkę (ręczną). [przypis edytorski]
jeune encore (fr.) — jeszcze młody. [przypis edytorski]
jeunesse dorée (fr.) — złota młodzież. [przypis redakcyjny]
Je veux que tu sois a moi… (fr.) — Chcę, żebyś był mój. Masz twarz młodego fauna, twoje ruchy są miękkie, skóra złota od słońca… [przypis edytorski]
Je viens de m'incliner (…) (fr.) — kłaniam się kornie, pani, przed tobą, cała moja duma jest jeszcze na kolanach. [przypis redakcyjny]
je vous admire (fr.) — podziwiam cię. [przypis edytorski]
Je vous ai aime de toute mon ame… (fr.) — Kochałem cię całą moją duszą… [przypis edytorski]
je vous assure (fr.) — zapewniam panią. [przypis edytorski]
je vous en fais compliment — gratuluję panu. [przypis edytorski]
Jewa — Ewa. [przypis edytorski]
je — według opowieści talmudycznej (TB, Bawa Mecia 86b), Abraham wybrał trzy cielaki, «aby nakarmić każdego z trzech [gości] ozorem cielęcym z musztardą», zob. Raszi do 18:7. [przypis edytorski]
Jewish Science (ang.) — dosł.: żydowska nauka. [przypis edytorski]
Jewreinow, Nikolaj (1879–1953) — dramaturg, reżyser, historyk teatru, dyrektor Starożytnego Teatru w Petersburgu. [przypis edytorski]
jewrejskoj ucziliszczy (ros.) — żydowskiej szkoły. [przypis edytorski]
Jewtuszewski, Wasilij Adrianowicz (1836–1888) — ros. pedagog i metodyk, autor zbiorów zadań matematycznych. [przypis edytorski]
jeźdce — w innych wydaniach: jezdce a. jeźdze; dziś popr. forma M. lm: jeźdźcy. [przypis edytorski]
jeźdcze — dziś popr. forma W. lp: jeźdźcze. [przypis edytorski]
jeźdźce — dziś popr. forma M. lm: jeźdźcy. [przypis edytorski]
jeźdźców wyrzeźbionych na fryzie — odniesienie do postaci z fryzu dłuta Fidiasza, biegnącego wokół Partenonu, świątyni bogini Ateny na ateńskim Akropolu: na fryzie przedstawiono uroczysty pochód podczas najważniejszego święta na cześć Ateny, między innymi kawalkadę jeźdźców. [przypis edytorski]
jeźdzcem — dziś: jeźdźcem. [przypis edytorski]
jeździć łódką — dziś popr.: pływać łódką. [przypis edytorski]
jeździł (…) łódką — dziś: pływał łódką. [przypis edytorski]
jeździł (…) z polecenia królewskiego do Łomży (…) pod datą 30 marca 1605 poświadcza nasz Kochanowski, jako administrator starostwa łomżyńskiego (…) — [por.] Wierzbowski, Materyały, s. 45 (z podobizną podpisu Piotra Kochanowskiego). [przypis redakcyjny]
jeźli (daw., gw.) — jeśli, jeżeli. [przypis edytorski]
jeźli — dziś: jeśli. [przypis edytorski]
