Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 14966 przypisów.
spaleni — nawiązanie do obrzędu palenia ciał zmarłych na stosie pogrzebowym. [przypis edytorski]
spalił ktoś kościół w Efezie Dianie — mowa o Herostratesie, za swój wyczyn skazanym (nieskutecznie) na wieczne zapomnienie. [przypis redakcyjny]
Spallanzani, Pasteur — Lazzaro Spallanzani (1729–1799) — włoski przyrodnik, prowadził m.in. badania nad mikroorganizmami, wykazując, że są to żywe organizmy, a nie cząsteczki dające organizmom siłę życiową, oraz odkrył zdolność części z nich do życia w warunkach beztlenowych; Ludwik Pasteur (1822–1895): francuski chemik i twórca podstaw mikrobiologii, wykazał, że procesy fermentacyjne są wywoływane przez drobnoustroje, badał mikroorganizmy występujące w powietrzu, co obaliło ostatecznie teorię samorództwa, wynalazł pasteryzację (niszczenia zawartych w żywności drobnoustrojów przez ogrzewanie); jego badania przyczyniły się do opracowania szczepionki ochronnej dla ludzi przeciwko wściekliźnie. [przypis edytorski]
spalono książkę nie wiem już gdzie — w Paryżu, równocześnie ze Słownikiem filozoficznym Woltera [oraz w Hadze; red. WL]. [przypis tłumacza]
spalono „Lamoignona” — Jako wyraz protestu przeciwko przygotowanym przez ministra Ch. Lamoignon w 1788 r. edyktom ograniczającym m.in. uprawnienia parlamentów i wprowadzającym powszechny podatek gruntowy. [przypis autorski]
spalonych deszczem siarki — tak jak biblijne miasta Sodoma i Gomora, zniszczone deszczem ognia i siarki przez Boga za niegodziwości i złamanie prawa gościnności wobec podróżnych-aniołów. [przypis edytorski]
Spa — miasto uzdrowiskowe w Belgii, w prowincji Liège, znane ze źródeł mineralnych. [przypis edytorski]
spamięcić (neol.) — upamiętnić. [przypis edytorski]
spamiętać się — opamiętać się; powstrzymać się. [przypis edytorski]
spancer właśc. spencer (ang.) — krótki kaftan. [przypis edytorski]
spaniałomyślnej — dziś popr.: wspaniałomyślnej. [przypis edytorski]
spaniałomyślność — dziś: wspaniałomyślność. [przypis edytorski]
spaniały — dziś: wspaniały. [przypis redakcyjny]
spaniale (gw.) — wspaniale. [przypis edytorski]
spaniele king charles — rasa angielskich psów do towarzystwa, nosząca nazwę na cześć króla Karola II Stuarta (1630–1685), który przyczynił się do jej rozpropagowania. [przypis edytorski]
Spanish Town — miasto na Jamajce, w zespole miejskim Kingston. [przypis edytorski]
Spanner, Rudolf (1895–1960) — członek NSDAP, patolog i profesor medycyny w gdańskim Instytucie Anatomii Akademii Medycznej; jeden z lekarzy odpowiedzialnych za produkcję „mydła z ludzi” przez nazistów w okresie II wojny światowej. [przypis edytorski]
spanoszony — zachowujący się jak pan sytuacji; po pańsku. [przypis edytorski]
spanoszyć się (daw.) — stać się panem. [przypis edytorski]
spanoszyć się — stać się panem; zyskać bogactwo, władzę, panowanie. [przypis edytorski]
spara (starop.) — szpara. [przypis edytorski]
sparcieć — tu: osłabnąć. [przypis edytorski]
Spargapizes, syn królowej Tomirys (…) — Herodot, Dzieje, I, 213. [przypis tłumacza]
Sparkasa (z niem.) — kasa oszczędnościowa. [przypis edytorski]
sparks (ang.) — iskry. [przypis edytorski]
sparła (daw.) — przyparła, wywołała popęd seksualny. [przypis edytorski]
sparła się — ścisnęła się, stłoczyła się. [przypis edytorski]
sparła się — zaparła się. [przypis edytorski]
sparł (daw.) — oparł. [przypis edytorski]
sparło (gw.) — ukłuło. [przypis edytorski]
sparł — oparł. [przypis edytorski]
sparł się — dziś: wsparł się, oparł się. [przypis edytorski]
sparłszy (daw.) — oparłszy, położywszy. [przypis edytorski]
sparłszy — dziś: wsparłszy. [przypis edytorski]
sparły się wojska — wojska oparły się o siebie, tj. zderzyły się, starły się. [przypis edytorski]
sparli się — tu: stłoczyli się, zebrali się. [przypis edytorski]
sparnia — upał. [przypis autorski]
sparowanie — tu: połączenie w pary. [przypis edytorski]
sparsim (łac.) — osobno, oddzielnie. [przypis redakcyjny]
sparsim (łac.) — osobno. [przypis redakcyjny]
sparszeć — nabawić się grzybicy głowy, zwanej parchem. [przypis edytorski]
Sparta kroczy ku wielkości i chwale; z taką nieomylnością w swoich instytucjach, iż nie można było nic dokonać przeciw niej, wygrywając bitwy, gdyby jej nie zdołano odebrać formy rządu — Filopoemen zmusił Lacedemończyków, aby porzucili swój sposób wychowywania dzieci, wiedząc, iż o ile to nie nastąpi, zawsze będą mieli duszę wzniosłą i serce harde (Plutarch, Życie Filopoemena. Patrz Tyt. Liwiusz, Ks. XXXVIII). [przypis autorski]
Spartakus (ok.103–71 p.n.e.) — niewolnik, gladiator rzymski, przywódca największego i najgroźniejszego w historii Rzymu powstania niewolników (73–71 p.n.e.). [przypis edytorski]
Spartakus (zm. 71 p.n.e.) — niewolnik i gladiator rzymski,przywódca największego powstania niewolników w Rzymie. [przypis edytorski]
Spartakus (zm. 71 p.n.e.) — niewolnik rzymski, gladiator, przywódca krwawo stłumionego powstania niewolników. [przypis edytorski]
Spartanie — mieszkańcy starożytnego miasta Sparta, słynący z waleczności i surowego trybu życia. [przypis edytorski]
Spartanin — mieszkaniec starożytnego miasta Sparta; Spartaninie słynęli z surowego trybu życia. [przypis edytorski]
Spartanka — mieszkanka starożytnego miasta Sparta; Spartanie i Spartanki słynęli z surowego trybu życia. [przypis edytorski]
Spartanki — mieszkanki starożytnej Sparty; stały się symbolem surowych obyczajów, niezłomności i hartu. [przypis redakcyjny]
Spartan nie mniej poległo w bitwie pod Leuktrami, niż zostało przy życiu — z 700 Spartan padło 400. [przypis tłumacza]
Sparta, Slavia — tu: nazwy klubów sportowych. [przypis edytorski]
sparta — tu: wydział, praca. [przypis redakcyjny]
Sparta upadła — pod ciosami Epaminondasa. [przypis tłumacza]
Sparta zamierza prowadzić wojnę z Tissafernesem — w obronie niepodległości miast greckich w Azji, obawiających się Tissafernesa, który po Cyrusie objął jego satrapię. [przypis tłumacza]
sparteni, właśc. sparteini (łac.) — sparteina, substancja roślinna stosowana przy chorobach serca. [przypis edytorski]
Spartiata — pełnoprawny obywatel Sparty; zwalisty Spartiata, który zna tylko styl meldunków wojskowych: obawa buntu znacznie liczniejszej od nich ludności podbitej powodowała, że Spartiaci od dzieciństwa byli szkoleni do służby wojskowej, uczono ich również zwięzłego i treściwego wyrażania się. [przypis edytorski]
sparty (daw.) — oparty, wsparty. [przypis edytorski]
sparty (daw.) — oparty, wsparty; tu: leżący lub siedzący wygodnie. [przypis edytorski]
sparty (daw.) — tu: oparty. [przypis edytorski]
sparty — dziś: uparty. [przypis edytorski]
sparty — dziś: wsparty. [przypis edytorski]
sparznie (daw.) — odpadnie. [przypis redakcyjny]
spar (z niem. die Sparre) — drążek, na którym znajduje się wabik, tj. ptak wabiący. [przypis redakcyjny]
sparzony — tu: dobrany w pary. [przypis edytorski]
sparzyć się — odbyć stosunek płciowy (zwykle w odniesieniu do zwierząt). [przypis edytorski]
sparzyć — tu: dobrać w pary. [przypis edytorski]
sparzyć — tu: ustrzelić. [przypis redakcyjny]
spaść z ciała — schudnąć. [przypis edytorski]
spaść z etatu — tu: podupaść. [przypis redakcyjny]
Spaśne koty — w oryg. właściwie raczej „futrem okryte”, są to rajcy i prezydenci trybunałów, odziani w płaszcze podbite gronostajem. [przypis tłumacza]
spaśny — gruby, tłusty. [przypis edytorski]
spasać — tu: pozwolić bydłu paść się zasiewami. [przypis edytorski]
spasać — tu: zawłaszczać. [przypis edytorski]
spasać — zużyć na paszę. [przypis edytorski]
Spasajtes! (z ukr.) — Ratujcie się! [przypis edytorski]
spasi Bih (ukr.) — uchowaj Boże. [przypis edytorski]
spasibo a. spasiba (ros.) — dziękuję. [przypis edytorski]
spasibo (ros.) — dziękuje. [przypis edytorski]
spasibo (ros., zniekszt.) — dziękuję. [przypis edytorski]
spasi Chryste (ukr.) — ratuj, Chryste. [przypis edytorski]
spasij nas (z ros.) — wybaw nas. [przypis edytorski]
spasiony (gw.) — tu: zjedzony przez zwierzęta. [przypis edytorski]
spasły — zjadły. [przypis edytorski]
Spasowicz, Włodzimierz (1829–1906) — krytyk literacki, publicysta, prawnik. [przypis edytorski]
Spasowicz, Włodzimierz (1829–1906) — polski prawnik, działacz społeczny, krytyk literacki i publicysta. [przypis edytorski]
spastyczność — tzn. skurczowy stan. [przypis tłumacza]
Spas (ukr.) — Zbawiciel. [przypis edytorski]
Spasybi (…) położu (daw. gw. ukr.) — Dziękuję za waszą łaskawość, ale ani pić, ani jeść nie będę, póki nie zobaczę się z wojewodą. Bójcie się Boga, puśćcie, muszę zaraz jechać do Bociok. Zbudźcie pana, bo przysięgam Bogu, że on na was gniewać się będzie, kiedy się dowie, że wy mnie nie wpuściliście; a jeśli kłamię, to potem bijcie mnie na śmierć, sam się nawet położę. [przypis edytorski]
spasy ( z wł. spasso) — wczasy, wygody. [przypis redakcyjny]
spaszować (daw.) — tu: zmizernieć. [przypis edytorski]
SPATiF — tu: jeden z klubów utworzonego w 1950 r. Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu (w miejsce rozwiązanego przedwojennego ZASP: Związku Artystów Scen Polskich; od 1952 funkcjonowała nazwa związku SPATiF-ZASP). [przypis edytorski]
spatrzać (starop.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
spatrzyć (daw.) — sprawdzić. [przypis edytorski]
spatrzyć się (daw.) — spróbować się, zmierzyć się. [przypis redakcyjny]
spatrzyć się z kim (starop.) — spróbować, zmierzyć się z kim. [przypis redakcyjny]
spatrzyć (starop.) — spróbować, zmierzyć się z kim; spatrzyć, jeśli: spróbować, czy. [przypis redakcyjny]
spaty budu (z ukr.) — spać będę. [przypis edytorski]
spauperyzowany — zubożały. [przypis edytorski]
spaźnia (daw.) — dziś popr.: spóźnia. [przypis edytorski]
spaźnia (daw.) — forma niedokonana od czasownika: spóźnić. Dziś: spóźnia. [przypis redakcyjny]
