Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10426 przypisów.
„Wędrowiec” — ilustrowany tygodnik podróżniczo-geograficzny a następnie społeczno-kulturalny, wydawany w Warszawie w latach 1863–1906. [przypis edytorski]
„Wędrowiec” — polski tygodnik ilustrowany o tematyce podróżniczo-geograficznej, a nast. społeczno-kulturalnej, wydawany w Warszawie w latach 1863–1906, założony przez Józefa Ungra i Władysława Ludwika Anczyca, który został też pierwszym redaktorem pisma; kolejnymi byli Filip Sulimierski (późn. red. Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich) i Artur Gruszecki (autor dzieł podróżniczych); „Wędrowiec” propagował pozytywizm (tu drukowano po raz pierwszy Placówkę Prusa), a nast. naturalizm, rozwój przemysłu i antyklerykalizm; ważnym współpracownikiem pisma był Stanisław Witkiewicz. [przypis edytorski]
wędzidła — tu w znaczeniu: kije od wędek. [przypis redakcyjny]
wędzidło — metalowa część uzdy wkładana koniowi do pyska, służąca do kierowania zwierzęciem. [przypis edytorski]
wędzidło — pręt z umocowanymi lejcami, wkładany koniowi do pyska; umożliwia prowadzenie zwierzęcia. [przypis edytorski]
wędzidło — tu: wędzisko. [przypis edytorski]
węgar — belka okienna lub drzwiowa, rama otworu. [przypis edytorski]
węgar — część otworu drzwiowego a. okiennego, występ wzdłuż pionowych krawędzi otworu, stanowiący oparcie dla ościeżnicy i uszczelnienie połączenia ze ścianą. [przypis edytorski]
węgar — drewniana belka z obu stron okien a. drzwi. [przypis edytorski]
węgar — element architektoniczny stanowiący wzmocnienie ościeżnicy w otworze okiennym a. drzwiowym oraz służący uszczelnieniu otworu, wysunięcie ściany wzdłuż pionowej krawędzi. [przypis edytorski]
węgar — pionowa belka konstrukcyjna na krawędzi otworu okiennego a. drzwiowego. [przypis edytorski]
węgar — pionowy element konstrukcyjny w formie słupa drewnianego lub kamiennego, umieszczany po bokach otworu drzwiowego lub okiennego. [przypis edytorski]
węgieł — miejsce, gdzie mury stykają się pod kątem prostym; narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — miejsce, gdzie mury stykają się pod kątem prostym. [przypis edytorski]
węgieł — miejsce zetknięcia dwóch pionowych ścian, róg. [przypis edytorski]
węgieł — miejsce zetknięcia się dwóch ścian zewnętrznych budynku. [przypis edytorski]
węgieł — miejsce zetknięcia się dwóch ścian zewnętrznych (pionowych) budynku. [przypis edytorski]
węgieł — narożnik budynku. [przypis edytorski]
węgieł — narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — narożnik, róg. [przypis edytorski]
węgieł — róg, narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — styk pionowych ścian budynku. [przypis edytorski]
węgieł — tu: podstawy narożników budynku, na których opiera się jego konstrukcja; kamienie węgielne. [przypis edytorski]
węgieł — zewnętrzny róg budynku, narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — zewnętrzny róg budynku. [przypis edytorski]
węgielnica — przyrząd geodezyjny i murarski służący do wyznaczania lub sprawdzania kąta prostego; tu w postaci kątownika. [przypis edytorski]
węgielnica — przyrząd służący cieślom i murarzom do wytyczania kątów prostych. [przypis edytorski]
węgiel retortowy — zgrafitowany węgiel, osadzający się w retortach podczas suchej destylacji; ukształtowany przez prasowanie, służy do celów elektrotechnicznych. [przypis edytorski]
węgierskie dukaty — monety złote o wysokiej, gwarantowanej zawartości złota. [przypis redakcyjny]
węgły — narożniki; podstawy budowli. [przypis edytorski]
węglan wapnia (chem.) — sól kwasu węglowego i wapnia, podstawowy składnik wielu minerałów i niektórych skał; tu zamiast: wapień, skała zbudowana głównie z węglanu wapnia. [przypis edytorski]
Węglarski — krawiec w Krakowie. [przypis autorski]
węglarza — rzemieślnik wytwarzający węgiel drzewny, smołę i dziegieć. [przypis edytorski]
węgle kamienne — dziś popr.: węgiel kamienny. [przypis edytorski]
Węgobork — obecna nazwa: Węgorzewo. [przypis edytorski]
Węgrzyn, choć nas prawie już wyssał do szczętu — daw. przysłowie: Węgrzyn wyssał nas (tj. doprowadził do ubóstwa) swoimi winami. [przypis edytorski]
węgrzyn (daw.) — słodkie wino węgierskie. [przypis edytorski]
węgrzyn (daw.) — wino pochodząc z Węgier. [przypis edytorski]
Węgrzyn — dziś popr.: Węgier. [przypis edytorski]
węgrzynek — służący przy koniach ubrany z węgierska. [przypis redakcyjny]
węgrzynek — tu: żołnierz węgierski a. służący ubrany i uzbrojony po węgiersku. [przypis edytorski]
Węgrzyn, Józef (1884–1952) — artysta dramatyczny teatrów warszawskich. [przypis edytorski]
Węgrzynów — gra słów: Węgrzyn, dziś: Węgier; węgrzyn: węgierskie, mocne wino. [przypis edytorski]
Węgrzynowice — wieś pod Rawą dzierżawiona przez ojca Paska. [przypis redakcyjny]
węgrzyn — słodkie wino. [przypis edytorski]
węgrzyn — słodkie wino węgierskie. [przypis edytorski]
węgrzyn — tu: imię pospolite zam. hajduk, zwykle Słowak węgierski; tu „węgrzyn” mówi po rusku. [przypis redakcyjny]
Węgrzyn — tu: Ludwik Węgierski, siostrzeniec Kazimierza Wielkiego. [przypis edytorski]
węgrzyn — wino węgierskie. [przypis edytorski]
węszej (daw.) — dziś: węższej. [przypis edytorski]
Węża, kartagińskiego geniusza rodziny Barca — Hannibalowi z rodu Barkidów, wielkiemu kartagińskiemu wodzowi z czasów wojen z Rzymianami, ukazał się we śnie boski młodzieniec, który miał go prowadzić do Italii, a za nim olbrzymi wąż, niszczący wszystko na swojej drodze; wąż ten miał oznaczać samego Hannibala (Liwiusz, Dzieje Rzymu, XXI, 22); w powieści Flauberta Salambô (1862) wąż jest godłem rodu Barka. [przypis edytorski]
wężowłose (…) skrzydlate Gorgony (mit. gr.) — Gorgony były to trzy siostry-potwory: Steno, Euryale i Meduza, córki bóstw morskich Forkosa i Keto, przedstawiane ze skrzydłami, ostrymi kłami dzika, szponami drapieżnych ptaków oraz wężami zamiast włosów; ich spojrzenie obracało ludzi w kamień. [przypis edytorski]
wężowymi ruchy — dziś: wężowymi ruchami. [przypis edytorski]
wężowymi skręty (daw.) — dziś popr. forma N. lm: wężowymi skrętami. [przypis edytorski]
węży — dziś: wężowy. [przypis edytorski]
Wężyk, Franciszek (1785–1862) — polski dramatopisarz, powieściopisarz i poeta; autor tragedii Bolesław Śmiały, opublikowanej w 1822 r. [przypis edytorski]
wężym — dziś popr. forma N. lp: wężowym. [przypis edytorski]
węzełek — pakunek, tobół. [przypis edytorski]
węzeł — jednostka prędkości morskiej, wynosząca milę morską (ok. 1,8 km) na godzinę. [przypis edytorski]
węzeł — jednostka prędkości morskiej, wynosząca milę morską (ok. 1,8 km) na godzinę. [przypis edytorski]
węzeł — tu: węzełek, tobołek. [przypis edytorski]
węzgłowie — dziś: wezgłowie. [przypis edytorski]
węzgłowie — dziś: wezgłowie; szczytowa część łóżka. [przypis edytorski]
węzgłowie — wezgłowie; część łoża przeznaczona na złożenie głowy. [przypis edytorski]
węzizna (przen.) — ciasnota. [przypis edytorski]
węzizna — przewężenie, miejsce zwężenia (tu: potoku). [przypis edytorski]
węzłowacie — dziś popr.: węzłowato; zwięźle. [przypis edytorski]
węzły — dziś popr. forma N.lm: węzłami. [przypis edytorski]
Weald — obszar w płd.-wsch. Anglii pomiędzy równoległymi pasmami kredowych wzgórz na północy i południu; niegdyś pokryty był lasem, a jego nazwa, pochodzenia staroangielskiego, oznacza „las”. [przypis edytorski]
Webber, John (1751–1793) — angielski malarz, który towarzyszył wyprawie kapitana Cooka. [przypis edytorski]
Weber, Carl Maria (1786–1826) — niem. kompozytor, przedstawiciel wczesnego romantyzmu. [przypis edytorski]
Weber, Karol Maria von (1786–1826) — niemiecki kompozytor, twórca wielu oper i koncertów fortepianowych; dyrektor opery w Dreźnie od w 1817; zmarł w Londynie, a w 1844 jego zwłoki przeniesiono do Drezna. [przypis edytorski]
Weber, Karol Maria von (1786–1826) — niemiecki kompozytor, twórca wielu oper i koncertów fortepianowych. [przypis edytorski]
weberka (z niem. der Weber: tkacz) — tkaczki. [przypis edytorski]
weberka (z niem. Weber: tkacz) — tkaczka. [przypis edytorski]
weber (z niem. Weber) — tkacz; tu: robotnik z fabryki tekstylnej. [przypis edytorski]
webowy — wykonany z weby, tj. cienkiego płótna lnianego. [przypis edytorski]
wecować (daw.) — ostrzyć. [przypis redakcyjny]
wecować demesze (daw.) — ostrzyć szable. [przypis redakcyjny]
wecować — polerować. [przypis edytorski]
we czterech częściach — W pierwszym tomie Poezji Mickiewicza z 1822 r. zostały opublikowane dwie pieśni Tukaja z takim dopiskiem autorskim; swojego zamierzenia Mickiewicz nigdy jednak nie zrealizował. Pozostałe dwie części dopisał kilka lat później Antoni Edward Odyniec. [przypis edytorski]
we czwał — szybko, co sił. [przypis redakcyjny]
we czwartek — dziś popr.: w czwartek. [przypis edytorski]
we czwartek — tj. 17 kwietnia. [przypis edytorski]
we czworą świata stronę (gw.) — w cztery świata strony. [przypis edytorski]
wedanta — jeden z nurtów klasycznej filozofii indyjskiej, opierający się na interpretacji Upaniszad oraz Bhagawadgity. [przypis edytorski]
Wedanta — wiedza płynąca z hinduistycznych ksiąg, tj. Wed; nurt (niejednorodny i rozgałęziony) filozofii indyjskiej; dosł. „zwieńczenie Wed”, odwołanie do końcowych ksiąg Wed, tzw. Upaniszad, zawierających przeważnie spekulacje filozoficzne. [przypis edytorski]
weda (z sanskr. veda) — wiedza; wedy: staroindyjskie teksty sakralne. [przypis edytorski]
Weddowie — rdzenna ludność Cejlonu, ob. zamieszkująca górskie obszary płd.-wsch. części wyspy; na początku XX w. Weddów uważano za jeden z najbardziej pierwotnych ludów na Ziemi; kiedy powstawała powieść, populacja Weddów liczyła ok. 5000 osób, obecnie wg jednych źródeł jest mniejsza niż 500 osób, wg innych przestali istnieć jako odrębna grupa etniczna, zasymilowani przez Syngalezów. [przypis edytorski]
Wedekind, Frank (1864–1918) — niemiecki dramatopisarz i poeta, uznany za prekursora ekspresjonizmu, który łączył z realizmem krytycznym; najbardziej popularna sztuka o satyrycznym zabarwieniu to Przebudzenie wiosny z 1891 roku. [przypis edytorski]
Wedekind, Frank (1864–1918) — poeta i aktor niemiecki, współpracował z satyrycznym tygodnikiem monachijskim „Simplizissimus”, popierającym pierwsze próby ekspresjonizmu; pisał poezje, a przede wszystkim dramaty, w których atakował kłamliwe przemilczanie spraw seksualnych, j. np. w dramacie dojrzewania Frühlings Erwachen („Przebudzenie wiosny”), 1891. [przypis edytorski]
Wedeking, Frank (1864–1918) — niemiecki dramatopisarz i poeta, uznany za prekursora ekspresjonizmu, który łączył z realizmem krytycznym; najbardziej popularna sztuka o satyrycznym zabarwieniu to Przebudzenie wiosny z 1891 roku. [przypis edytorski]
Wedel — przedsiębiorstwo wytwarzające wyroby czekoladowe i cukiernicze założone przez Karola Wedla w 1851; najstarsza w Polsce fabryka czekolady. [przypis edytorski]
wedeta (daw.) — posterunek, warta, czaty. [przypis edytorski]
wedeta (fr. vedette) — dosł. łańcuch widzów; rodzaj placówki a. czatów; rozstawienie kordonu żołnierzy na warcie w takiej odległości, aby nikt nie mógł przejść między nimi niezauważony. [przypis edytorski]
Wedgwood — angielskie przedsiębiorstwo produkujące porcelanę, ceramikę i luksusowe akcesoria, założone w 1759 przez Josiaha Wedgwooda (1730–1795), dziadka Charlesa Darwina. [przypis edytorski]
według asygnacji fundatorskiej — według wyznaczenia przez fundatora. [przypis redakcyjny]
według autora Widoku natury — Ksiądz Antoni Pluche (1688–1761) napisał m.in. głośną w swoim czasie pracę popularno-przyrodniczą pt. Le spectacle de la nature ou Entretiens sur l'histoire naturelle et les sciences (1732). W dziele tym usiłował dowieść, że zjawiska natury świadczą ustawicznie o mądrości i dobroci Stwórcy. De la Mettrie zarzuca Pluche'owi w Essais sur l'esprit et les beaux esprits płytkość oraz brak dowcipu i smaku. [przypis tłumacza]
według bohatera jednego z tych romansów, nazwano dziwakiem — Der Sonderling, tytuł jednego z ulubionych utworów Augusta Lafontena, bardzo wziętego na początku bieżącego wieku powieściopisarza niemieckiego. [przypis tłumacza]
