Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10266 przypisów.
Wyżnica — miasteczko w płd.-zach. części Ukrainy, położone nad Czeremoszem, blisko granicy z Rumunią; do 1939 r. na granicy polsko-rumuńskiej. [przypis edytorski]
wyżnik — dawna nazwa jednej z kart do gry, dama. [przypis redakcyjny]
wyżniki… niżniki — dawne nazwy figur w kartach. [przypis redakcyjny]
wyżnik — w grze w karty: starsza karta, najczęściej trzecia co do ważności: rycerz, walet, jopek. [przypis edytorski]
wyż (poet.) — wysokość. [przypis edytorski]
wyż rzeczony — wspomniany wyżej, wymieniony wcześniej. [przypis edytorski]
wyższa, średnia i niższa — w oryginale wysoka, średnia i niska. Nazewnictwo wyższa, średnia i niższa, zaproponowane przez Williama Lloyda Warnera (1898–1970) w odniesieniu do klas społecznych, upowszechniło się w socjologii mniej więcej w tym samym czasie, kiedy George Orwell pisał Rok 1984. Wprowadzamy je w tłumaczeniu dla ułatwienia lektury Czytelnikowi oswojonemu ze współczesną terminologią naukową (sam Orwell w dalszych partiach tekstu posługuje się formami w stopniu wyższym). [przypis edytorski]
wyższej — dziś popr.: wyżej. [przypis edytorski]
Wyższe nad odblask światło bezpośrednie (…) miłość strawiła — Tu poeta porównuje krąg błogosławionych do odbitej tęczy na niebie, która podobna do pierwszej barwą i kształtem, a jednak świeci mniej żywo. Łuk drugi w stosunku takim jest do pierwszego, jak dźwięk echa do głosu, jaki odbija. Echo strawione miłością do Narcyza, równie jak Irys, czyli tęcza, posłanka Junony, znajoma z mitologii starożytnej. [przypis redakcyjny]
wyższe twory — To jest: obdarzone rozumem i wolną wolą. [przypis redakcyjny]
wyższych dziesięć tysięcy — tu: ironiczne określenie niewielkiej elity, małej grupy ludzi mających wpływ na lokalną społeczność. [przypis edytorski]
wyż to, panie — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy to wy, panie. [przypis edytorski]
wyż — tu: konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy wy. [przypis edytorski]
wyży — dziś popr.: wyżów. [przypis edytorski]
Wy zacziem zdieś (ros.) — co wy tu robicie. [przypis edytorski]
Wy zaś klaskajcie! — w staroż. Rzymie standardowa formuła zakończenia utworu (łac.: Acta est fabula, plaudite). [przypis edytorski]
wyzew — tu: wyzwanie. [przypis edytorski]
wyzierać (gw.) — wyglądać. [przypis edytorski]
wyzierać (gw.) — wyglądać, rozglądać się. [przypis edytorski]
wyzierać — wyglądać. [przypis edytorski]
wyzierać — wyglądać; spoglądać, wychylając się skądś. [przypis redakcyjny]
wyziewać — tu: wydmuchiwać. [przypis edytorski]
wyziewać życie — umierać. [przypis edytorski]
wyziewy, co z wody i ziemi wznosząc się w chmury stają się ciepłemi — Wyżej już objaśniliśmy, że według fizycznej teorii poety, burze tylko przez wybuch wyziewów z ziemi i wody powstają, że te wyziewy przez słońce do chłodnej sfery eteru podniesione stają się deszczem, który spadając na ziemię, karmi wszystkie strumienie i rzeki. [przypis redakcyjny]
wyzionąć swoje chucie — dziś raczej: wyżyć swoje chucie (pragnienia). [przypis edytorski]
wyzior — prześwit. [przypis edytorski]
wyzłacane pszenicą, posrebrzane żytem — Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, ks. I, w. 18. [przypis edytorski]
wyzłota — pozłota. [przypis edytorski]
wyznaczanie wymiaru kary na siebie jest równoznaczne z przyznawaniem się do winy — Sokrates twierdził, że jest niewinny, konsekwentnie więc nie mógł podawać wniosku, by go ukarano. U Platona Sokrates skazuje się na dożywotnie żywienie kosztem państwa w prytanejonie (ratuszu) jako dobroczyńca narodu. Ostatecznie, na prośby przyjaciół, zgadza się na grzywnę 30 min (mina = 100 franków), dodając, że płacenia grzywny nie uważa za karę. Ksenofontowi wydaje się to niesmaczne i niekonsekwentne, dlatego podkreśla tu konsekwencję Sokratesa. Platon jednak, choć (pozornie) mniej konsekwentny, zdaje się bliższy prawdy i może być taki, gdyż był naocznym świadkiem procesu. [przypis tłumacza]
Wyznaczonym (…) do sprzedaży zdobyczy — zdobycz jest własnością państwa. Jeśli nie przewozi się jej do Sparty, poleca się pewnym ludziom, żeby zajęli się rozsprzedażą. Pieniądze wpływają do kasy państwowej; król otrzymuje jedną trzecią. [przypis tłumacza]
Wyznaję więc… — Scena ta jest, jak zaznaczyliśmy we Wstępie, ekspozycją, jedną z najżywszych i najoryginalniejszych, jakie istnieją w teatrze. Stara dama w irytacji swojej charakteryzuje (oczywiście z nieżyczliwą przesadą) cały personel domu oraz sytuację, która służy za punkt wyjścia komedii. [przypis tłumacza]
wyznała wszystko, co było prawdą — można znaleźć u Farinacciego wiele ustępów wyznań Beatrix; mają one dla mnie wzruszającą prostotę. [przypis autorski]
wyznańca — dziś: wyznawca. [przypis edytorski]
wyznań i narodowości — wyrazy „wyznań i narodowości” cenzor wykreślił. [przypis autorski]
Wyznania (fr. Les Confessions) — autobiograficzna powieść Jana Jakuba Rousseau, napisana w 1770, opublikowana w 1782, po śmierci autora. [przypis edytorski]
Wyznania Hrabiego de *** — utwór dość lekkiej treści, pióra Duclosa, późniejszego akademika i „historiografa Francji”. [przypis tłumacza]
Wyznaniem (…) o wyjątkowej doniosłości dla czytelnika Pałuby jest list z 5 lipca 1931, którym Irzykowski zareagował na (…) rozprawę Konińskiego. Zainaugurowana została w ten sposób (…) korespondencja dwu znakomitych krytyków, jaka wygasła dopiero w latach okupacji — listy Karola Irzykowskiego ocalały i znajdują się w posiadaniu wdowy po Karolu Konińskim, p. Stefanii Konińskiej, która zechciała je udostępnić autorowi wstępu. Listy Konińskiego spłonęły we wrześniu 1939 w Warszawie przy pożarze domu zamieszkałego przez Irzykowskiego. [1948]. Po zgonie S. Konińskiej listy Irzykowskiego do jej męża zostały w całości opublikowane w miesięczniku „Znak” 1965, nr 133–134. Życiorysy Irzykowskiego (mojego pióra): [K. Wyka,] Polski słownik biograficzny, t. X s. 166–170, Karola Ludwika Konińskiego i Karola Konińskiego (ojca), [K. Wyka,] Polski słownik biograficzny, t. XII. [przypis autorski]
Wyznanie wiary wikarego sabaudzkiego — głośny ustęp z Emila [traktatu pedagogicznego autorstwa Rousseau; red. WL]. [przypis tłumacza]
Wyznawajcie swoje grzechy jedni drugim — Jk 5, 16. [przypis edytorski]
wyznawałem jej nóżce to wszystko, co do czasu musiało spoczywać pod ciężką na ustach pieczęcią — wyjątkowo przekład wypadł może nazbyt wolny i tylko ściśle w stylu memuarów. W oryginale bowiem pisze Casanova: „Mais placé en face d'elle, le langage des pieds avoit toute l'eloquence désirable”. [przypis tłumacza]
wyznawam (daw.) — dziś: wyznaję. [przypis edytorski]
wyznawam (daw. forma) — dziś: wyznaję. [przypis edytorski]
wyznawam — dziś: wyznaję. [przypis edytorski]
wyznawcy proroka — mahometanie, wyznawcy Mahometa. [przypis edytorski]
Wyznawcy tej sekty objawiali swoją pobożność… — zob. Illustrations of the history and practice of the Thugs, London 1837; patrz także „Edinburgh Review”, Oct.–Jan. 1836–1837. [przypis autorski]
wyzobić (daw.) — wyjeść, wydziobać. [przypis redakcyjny]
wyzszej (starop. forma) — wyżej. [przypis edytorski]
wyzszy (starop. forma) — wyższy. [przypis edytorski]
wyzuć (daw.) — pozbawić. [przypis edytorski]
wyzuć — tu: pozbawić. [przypis edytorski]
wyzuć — tu: rozebrać. [przypis edytorski]
wyzuć z czegoś — pozbawić czegoś. [przypis edytorski]
wyzucie — pozbawienie. [przypis edytorski]
wyzuł — [przypis edytorski]
wyzuł znikomą postawę — opuścił swoje doczesne ciało, tj. umarł. [przypis edytorski]
wyzuty z czego — pozbawiony czego. [przypis edytorski]
wyzuty z czegoś (daw.) — pozbawiony czegoś. [przypis edytorski]
wyzuwać (daw.) — pozbawiać. [przypis edytorski]
wyzwać na rękę — wyzwać na pojedynek (na broń ręczną, szable). [przypis edytorski]
wyzwać na rękę — wyzwać na pojedynek. [przypis edytorski]
Wyzwali mój gniew rzeczami, które nie są bóstwem — A które oni czcili jak bóstwo (złoty cielec). [przypis tłumacza]
wyzwanie rzucając — ὀνειδίζοντες, exprobrantes, Vorwürfe darüber machen zu wollen (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
wyzwolił — uwolnił spod władzy majstra szewskiego, stając się samodzielnym pracownikiem. [przypis edytorski]
wyzwolinowy — z okazji wyzwolin, tj. zakończenia służby u majstra, momentu, od którego młody rzemieślnik z terminatora staje się czeladnikiem, może już pracować sam i decydować o sobie. [przypis edytorski]
wyzwoliny — zakończenie służby u majstra, moment, od którego młody rzemieślnik może już pracować sam i decydować o sobie. [przypis edytorski]
wyzywać na rękę (starop.) — wyzywać na pojedynek, wyzywać do walki. [przypis edytorski]
wyzywać — tu: wzywać. [przypis edytorski]
w żałobie — w smutku, w płaczu. [przypis redakcyjny]
wżdam — jednak, przecież. [przypis redakcyjny]
wżdyć (daw.) — konstrukcja z partykułą „ci”, skróconą do -ć, pełniącą funkcję wzmacniającą; znaczenie: jednakże, przecież jednak. [przypis edytorski]
wżdyć (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
wżdyć (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
wżdyć (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; wżdy: przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]
wżdyć (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: przecież, wszakże. [przypis edytorski]
wżdychmy się pomścili (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: wżdy się pomścilichmy, tzn. przecież się pomściliśmy. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — jednak, przecież. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — jednak, przecież; w końcu, wreszcie. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — jednak, przecież; wreszcie. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — jednak, przecież; wreszcie, w końcu. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — przecież, jednak, w końcu. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — przecież, jednak; w końcu. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wżdy (daw.) — przecież. [przypis redakcyjny]
wżdy (daw.) — przecież, w końcu. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — przecież, wszak. [przypis edytorski]
wżdy (daw., starop.) — jednak, przecież; w końcu, wreszcie. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — w końcu, wreszcie, jednak. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — wszakże, przecież; w końcu. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — zawsze, nadal; przecież. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — zawsze, przecież. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — zawsze; tu: przecież. [przypis edytorski]
wżdy (daw.) — zawsze, w końcu. [przypis edytorski]
wżdy niech kamienie woła — niech do was i kamień przemówi [starop. to kamienie: rzeczownik r.n.; nawiązanie do Łk 19,40: „Odrzekł: »Powiadam wam: Jeśli ci umilkną, kamienie wołać będą«” oraz Ha 2,11: „Kamień ze ściany zawoła,/ a belka budowy mu zawtóruje”; red. WL]. [przypis redakcyjny]
wżdy — przecież. [przypis redakcyjny]
wżdy (starop.) — jednak. [przypis redakcyjny]
