Przypisy

uczyciel (daw.) — nauczyciel. [przypis edytorski]

uczył temu (daw.) — dziś: uczył tego. [przypis edytorski]

uczyliżeśmy się (daw.) — konstrukcja z partykułą -że- pomiędzy tematem a końcówką czasownika; znaczenie: czy uczyliśmy się. [przypis edytorski]

uczyńże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

uczynion (daw.) — uczyniony (daw. krótka forma przym.). [przypis edytorski]

udać (daw.) — tu: zmyślić. [przypis edytorski]

udać się (daw.) — (o osobie) spodobać się. [przypis edytorski]

udały (daw.) — dziś: udany. [przypis edytorski]

udały (daw.) — udany, dobry, właściwy, dorodny. [przypis edytorski]

udały (daw.) — udany, dobry, właściwy. [przypis edytorski]

udatnie (daw.) — udanie. [przypis edytorski]

udatny (daw.) — udany. [przypis edytorski]

uderzym (daw.) — tu: forma krótsza użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: uderzymy. [przypis edytorski]

uduchowniony (daw.) — przeniesiony w sferę duchowości; dziś: uduchowiony. [przypis edytorski]

udychtować (daw., z niem.) — uszczelnić, pozatykać szpary. [przypis edytorski]

udziałany (daw.) — wykonany, stworzony. [przypis edytorski]

ugadzanie (daw.) — tu: ustępowanie. [przypis edytorski]

ugarać (daw.) — ogrzewać, opiekać. [przypis edytorski]

ugodzić (daw.) — trafić. [przypis edytorski]

ugryzek (daw.) — docinek. [przypis edytorski]

ugwarzyć (daw.) — porozmawiać. [przypis edytorski]

ująć w kluby (daw.) — wziąć w ryzy, zdyscyplinować. [przypis edytorski]

ujeść (daw.) — ugryźć. [przypis edytorski]

ujrzemy (daw.) — dziś: ujrzymy. [przypis edytorski]

ukęś (daw.) — ukąś, ugryź. [przypis edytorski]

układ (daw.) — ułożenie, sposób zachowania się. [przypis edytorski]

układłszy (daw.) — dziś popr.: ułożywszy. [przypis edytorski]

ukłaść (daw.) — ułożyć. [przypis edytorski]

ukłaść się (daw.) — dziś: ułożyć się, położyć się. [przypis edytorski]

ukończyła pensją (daw.) — dziś: ukończyła pensję. [przypis edytorski]

ukontentować (daw.) — zadowolić. [przypis edytorski]

ukontentowanie (daw.) — zadowolenie. [przypis edytorski]

ukontentowanie (daw., z łac.) — zadowolenie. [przypis edytorski]

ukontentowany (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]

ukraiński (daw.) — kresowy, pograniczny. [przypis edytorski]

ukraina (daw.) — kresy, granica. [przypis edytorski]

ukraina (daw.) — kresy, pogranicze. [przypis edytorski]

ukrasić (daw.) — ozdobić. [przypis edytorski]

ukrzepiający (daw.) — pokrzepiający, wzmacniający. [przypis edytorski]

ukrzepić (daw.) — wzmocnić. [przypis edytorski]

ukrzywdzić (daw.) — skrzywdzić, wyrządzić krzywdę. [przypis edytorski]

ukrzyżowaliście i zgładzili (daw.) — konstrukcja, w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: ukrzyżowaliście i zgładziliście. [przypis edytorski]

ukształcenie (daw.) — ukształtowanie; wykształcenie. [przypis edytorski]

ukształcony (daw.) — wykształcony. [przypis edytorski]

ukwalifikowany (daw.) — wykwalifikowany. [przypis edytorski]

uładzić się (z czymś) (daw.) — uporać się. [przypis edytorski]

uładzić się (z kimś) (daw.) — dogadać się, dojść do porozumienia. [przypis edytorski]

ułapić (daw.) — schwytać, złapać. [przypis edytorski]

ułapić (daw.) — złapać, schwytać. [przypis edytorski]

ułoga (daw.) — ułomność. [przypis edytorski]

ułomek (daw.) — słabeusz. [przypis edytorski]

ułowić (daw.) — złowić, chwycić. [przypis edytorski]

ułożenie (daw.) — maniery, sposób zachowania. [przypis edytorski]

ułożenie (daw.) — wychowanie, dobre maniery. [przypis edytorski]

ułożyć (daw.) — tu: zaplanować. [przypis edytorski]

ułożyć się (daw.) — ustalić coś. [przypis edytorski]

uleczon (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: uleczony. [przypis edytorski]

uledz w trupiech (daw.) — paść trupem; uledz: daw. ortografia, dziś: ulec. [przypis edytorski]

ulgnąć (daw.) — ugrzęznąć. [przypis edytorski]

ulicech (daw.) — dziś popr. Ms. lm: ulicach. [przypis edytorski]

umbra (daw.) — abażur. [przypis edytorski]

umbrela (daw.) — osłona dająca cień; tu: abażur. [przypis edytorski]

um (daw.) — rozum. [przypis edytorski]

umęczon (daw.) — skrócona forma imiesłowu przymiotnikowego r.m.; dziś: umęczony. [przypis edytorski]

umiejętny (daw.) — tu: praktyczny [przypis edytorski]

umizgać się (daw.) — zalecać się. [przypis edytorski]

umizgi (daw.) — zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej; flirt, zaloty. [przypis edytorski]

umizgi (daw.) — zabiegi mające na celu pozyskanie względów osoby płci odmiennej, starania o czyjąś rękę; flirt, zaloty, konkury, amory. [przypis edytorski]

umizgi (daw.) — zaloty. [przypis edytorski]

umocnijże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

umykać komu czego (daw.) — cofnąć, usunąć, odebrać, skraść. [przypis edytorski]

umykajże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; umykać czego: odbierać, zabierać co. [przypis edytorski]

umysł (daw.) — zamysł, zamiar. [przypis edytorski]

umywalnia (daw.) — mebel razem ze sprzętami do mycia się (miednicą, dzbankiem). [przypis edytorski]

uniemożebniać (daw.) — dziś: uniemożliwiać. [przypis edytorski]

uniemożebnia (daw.) — dziś: uniemożliwia. [przypis edytorski]

uniemożebnić (daw.) — uniemożliwić. [przypis edytorski]

unieśliśmy (…) i położyli (daw.) — konstrukcja, w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: unieśliśmy i położyliśmy. [przypis edytorski]

uniwersał (daw.) — akt prawny ogłaszany przez króla. [przypis edytorski]

unteroficer (daw., z niem. Unteroffizier) — podoficer. [przypis edytorski]

upad (daw.) — upadek. [przypis edytorski]

upamiętaj się (daw.) — dziś: opamiętaj się. [przypis edytorski]

upamiętanie (daw.) — dziś: opamiętanie. [przypis edytorski]

upłyniony (daw.) — miniony, ubiegły. [przypis edytorski]

upłyniony (daw.) — ubiegły, miniony, przeszły; ten, który upłynął. [przypis edytorski]

upokorzony (daw.) — ten, który odczuwa pokorę. [przypis edytorski]

upornie (daw.) — uporczywie. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — dziś popr.: uporczywy. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — dziś: uparty; pełen uporu. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — dziś: uporczywy a. uparty. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — uparty. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — uparty, uporczywy; tu: zatwardziały w uporze. [przypis edytorski]

uporny (daw.) — uporczywy. [przypis edytorski]