Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24152 przypisów.
oblężenie Podhajec — trwało od 4 do 19 października. [przypis redakcyjny]
oblężenie pod Żurawnem — od 24 września do 17 października. [przypis redakcyjny]
oblec zbroję — nałożyć zbroję. [przypis redakcyjny]
obległy — [tu:] pokryty. [przypis redakcyjny]
obleność (starop.) — pochlebstwo. [przypis redakcyjny]
obleśnie (starop.) — obłudnie. [przypis redakcyjny]
obleśny (starop.) — obłudny. [przypis redakcyjny]
obleśny (starop.) — pochlebny, fałszywy. [przypis redakcyjny]
obleśny (starop.) — pochlebny. [przypis redakcyjny]
obligates (łac.) — obowiązany. [przypis redakcyjny]
oblig (daw.) — zapewnienie, zobowiązanie. [przypis redakcyjny]
obligować — zobowiązywać. [przypis redakcyjny]
obligowani — obowiązani, zmuszani. [przypis redakcyjny]
obligowanymi — obowiązani. [przypis redakcyjny]
obligowany — nie był obowiązany. [przypis redakcyjny]
obliterabitur (łac.) — pokryje się. [przypis redakcyjny]
Oblubienica (…) Boża — Kościół. [przypis redakcyjny]
Oblubienica Chrystusa (…) — Tą oblubienicą jest Kościół. W następnych wierszach wspomnieni są papieże, którzy za wiarę śmierć męczeńską ponieśli. [przypis redakcyjny]
oblubienica — Kościół. [przypis redakcyjny]
obluzowane — nieszczelne. [przypis redakcyjny]
obmawiać — [tu:] wymawiać, uniewinniać. [przypis redakcyjny]
ob metum (łac.) — ze strachu. [przypis redakcyjny]
obmierzić — obrzydzić. [przypis redakcyjny]
obmiot — przedmiot, rzecz wpadająca w oczy. [przypis redakcyjny]
obmioty — przedmioty. [przypis redakcyjny]
obmówić się (starop.) — wytłumaczyć się. [przypis redakcyjny]
obmówić* (starop.) — usprawiedliwić. [przypis redakcyjny]
obmówisko (daw.) — zła sława. [przypis redakcyjny]
obmówisko — zła sława. [przypis redakcyjny]
obmowa (starop.) — tu: wytłumaczenie, wyjaśnienie. [przypis redakcyjny]
obnażony w rozum (daw.) — pozbawiony rozumu. [przypis redakcyjny]
oboedientia (łac.) — posłuszeństwo. [przypis redakcyjny]
oboedientiam (łac.) — posłuszeństwo. [przypis redakcyjny]
oboieśwa iuż beła a. obojeśwa już beła (starop. forma) — liczba podwójna; [dziś: oboje już byliśmy; red. WL]. [przypis redakcyjny]
oboistów — grających na oboju (fr. hautbois) czyli dętym instrumencie w rodzaju klarnetu. [przypis redakcyjny]
oboja ręka i noga (starop. forma) — rodzaj żeński od nieużywanego męskiego przymiotnika: obój. „Sejmy i rady ten obój naród polski i litewski ma zawżdy mieć wspólne”, Herburt, Statut 688 [z aktu Unii Lubelskiej, zamieszczonego w zbiorze statutów opracowanym przez Jana Herburta, w 1570 przełożonym na jęz. polski pt.Statuta i przywileje koronne; red. WL]. [przypis redakcyjny]
obojętna bierka (daw.) — los (kostka) dwuznaczny, niepewny. [przypis redakcyjny]
obojętna staranność — brak starań, spowodowany obojętnością. [przypis redakcyjny]
obojętne — tu: nie sprzyjające żadnej z walczących stron, więc niepewne. [przypis redakcyjny]
obojętny — domyślnie: na wynik walki, więc bezstronny i niepewny. [przypis redakcyjny]
obojętny — jak wielokrotnie wcześniej: wątpliwy, niepewny wyniku. [przypis redakcyjny]
obojętny — na obie strony ważony, niepewny. [przypis redakcyjny]
obojętny — tu: niepewny (na obie strony się ważący). [przypis redakcyjny]
oboje — chodzi o oboje gospodarzy, tj. Śladkowskich. [przypis redakcyjny]
obojeńca — obojętca, na obie strony mówiący. [przypis redakcyjny]
oboje / Twój urząd niesie — obie (te sprawy) należą do twojego urzędu. [przypis redakcyjny]
oboj proch (starop. forma) — proch obojga. [przypis redakcyjny]
obok ideału człowieka postawionego przez Jana Rousseau — uczuciowa etyka Schopenhauera miała za swojego poprzednika J.J. Rousseau. [przypis redakcyjny]
obok piękne lice — widocznie w wycieczce na Czatyrdah brała udział i p. Sobańska; ją tylko bowiem rozumieć można przez to określenie. [przypis redakcyjny]
Oborniki — miasto przy ujściu rzeki Wełny do Warty, 3½ mili na płn. od Poznania. [przypis redakcyjny]
obowiązują się zakonnicy (…) co tydzień odprawiać w swoim kościele przed ołtarzem Poczęcia N. M. P., przy grobie fundatora mszę św., a w dniu zejścia aniwersarz cum officio pro defunctis — [por.] Scab. crac. 1165, p. 1127. [przypis redakcyjny]
obozy (z ros.) — tabory. [przypis redakcyjny]
obrączkowe — nieoberżnięte. [przypis redakcyjny]
obrać się (starop.) — znaleźć się. [przypis redakcyjny]
obrać się — tu: znaleźć się. [przypis redakcyjny]
obrać — tu: znaleźć. [przypis redakcyjny]
obrać — znaleźć się. [przypis redakcyjny]
O bracia moi, łańcuchami zbrojni… — cała strofa 29 poświęcona jest prześladowanym przez Rosję uczestnikom powstania listopadowego. Po tej dygresji poeta znowu wraca do przerwanego toku opowiadania. [przypis redakcyjny]
O bracia, zła wasza — Uzupełnij np.: „dola jest zasłużoną”. [przypis redakcyjny]
obrada (daw.) — radość. [przypis redakcyjny]
obrada — rada. [przypis redakcyjny]
obrada (starop.) — radość. [przypis redakcyjny]
obrani w baczenie (starop. konstrukcja) — z baczenia obrani [pozbawieni baczenia, tj. rozsądku, rozumu; red. WL]; „obrany w rozum, obrany w pieniądze” Ut Cochanovius loquitur pro: „obrany z pieniędzy”, Cnapius, Thesaurus, pod: obrany. [przypis redakcyjny]
ob rationes (łac.) — z (tych) przyczyn. [przypis redakcyjny]
obraz Boga, sześcią skrzydeł strojny — Krucyfix o sześciu skrzydłach nie jest wcale wynalazku Autora; podobne ze średnich wieków exystują. (Przypis Wydawcy). [przypis redakcyjny]
obraz Matki Boskiej Częstochowskiej — kopia obrazu z Jasnej Góry w Częstochowie. Wyspiański sam namalował sobie szkic tego obrazu dla potrzeb scenografii Wesela (lecz na scenie zawieszono jego specjalnie przygotowaną kopię). [przypis redakcyjny]
obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej — kopia obrazu z Ostrej Bramy w Wilnie. [przypis redakcyjny]
obraz (…) najpodobniejszy do twarzy Chrystusa — To jest: w twarz Marii, Bogurodzicy. [przypis redakcyjny]
obraz Nikołuszki — nie wiadomo, czy chodzi tu o obraz św. Mikołaja czy też cara Mikołaja I. [przypis redakcyjny]
obraz oblężonego miasta — por. Iliada, XVIII, 509–540, tj. w opisie tarczy Achillesa. [przypis redakcyjny]
obraz o Pandarusie (…) — Iliada, IV. v. 105. [przypis redakcyjny]
obrazu cudownego N. Panny — W pobliskim Pińczowie na przedmieściu Mirów znajdował się w kościele oo. reformatów cudowny obraz Najświętszej Marii Panny z klęczącymi Św. Wojciechem i Stanisławem. [przypis redakcyjny]
obrazy rodzajowe przedstawiają ludzi jako typy pewnych warstw społecznych wśród codziennych zajęć. [przypis redakcyjny]
Obraz z świętą twarzą — to jest wizerunek świętej patronki tego miasta, z którego ten przekupień był rodem, a razem napomknienie, że urzędnicy chciwi a przekupnie często są świętoszkami. [przypis redakcyjny]
obręczać się — obejmować się. [przypis redakcyjny]
obrócona w lewo Beatryce trzymała w słońcu utkwione źrenice — Beatrycze spogląda na wschód, więc na południowej półkuli słońce stało po jej lewej stronie. [przypis redakcyjny]
obrochmanić (daw.) — obłaskawić. [przypis redakcyjny]
obrońca — mecenas, adwokat, prawnik broniący oskarżonego. [przypis redakcyjny]
Obrona Sokratesa — utwór Platona (427–347 p.n.e.) przedstawiający obronę Sokratesa wobec oskarżenia go o bezbożność i demoralizację młodzieży. (Głosem dajmoniona motywują również swe postępowanie Korzecki i Judym w Ludziach bezdomnych). [przypis redakcyjny]
Obrycht z Łaska — pan na Kieżmarku i Rytwianach, wojewoda sieradzki, przedtem płocki, starosta zakroczymski i mławski, wielki majątek odziedziczywszy po ojcu i znakomite wnioski po dwóch żonach, przez wielkość animuszu, jak ją nazywano wtenczas, i hojność niezmierną, tak na posługi rzeczypospolitej, jak dla przyjaciół, ludzi rycerskich i uczonych 1 000 000 czerwonych zł. wydał. Wiele go kosztowały podróże i dobra swe zadłużył. Za młodu był dysydentem, wrócił do wiary katolickiej w 1569, gorliwości jego oddaje świadectwo Hozjusz, chwali go z pięknych przymiotów Kochanowski, co z łacińskiego tak tłumaczy: „Wspaniałomyślny mąż, wyższy nad wszelkie dary, jakich mu szczodrze dozwoliły losy, skory w radzie trafnej i w działaniu skory”. Aleksandra, wołoskiego hospodara, z szczupłą garstką swoich poraził, Jakuba Heraklidesa despotę na państwie wołoskim osadził. Tatarom odbierał plony, zniósł ich pod Oczakowem. Sprzyjał Maksymilianowi, poselstwo do niego odbywał i długo jeszcze u tego dworu bawił, za co mu Stefan Batory odjął był Lanckoronę, zwrócił ją, gdy się później Łaski ukorzył swemu królowi. Na koronacją Henryka stanął z pocztem 400 wyborowych żołnierzy. Przeżyła go Sabina de Schewe, Francuzka, jego małżonka, której nagrobek w Łasku. Pochwały Albrychta Łaskiego głosił Jovius, Sleidanus i inni. Czytaj Niesieckiego, t. II, s. 39. [przypis redakcyjny]
obrywczą — obrywką, łapówką. [przypis redakcyjny]
obrzask — kwaśny smak sfermentowanego wina. [przypis redakcyjny]
obrzedni — dość rzadki, przerzedzony, niezbyt gęsty. [przypis redakcyjny]
obrzezki — obcinki, okrawki. [przypis redakcyjny]
obrzym — dziś popr.: olbrzym. [przypis redakcyjny]
obrzymy — starop. olbrzymy. [przypis redakcyjny]
obsaczając — dziś popr.: osaczając. [przypis redakcyjny]
observatis conditionibus his (łac.) — pod następującymi warunkami. [przypis redakcyjny]
obserwancja — poważanie. [przypis redakcyjny]
obserwancja — ścisłe przestrzeganie reguł i praktyk (zazwyczaj w odniesieniu do religii); tu: zachowanie, szacunek. [przypis redakcyjny]
obserwant — zachowujący ściśle przepisy, służbisty. [przypis redakcyjny]
obserwie — [w] zachowaniu, uważaniu. [przypis redakcyjny]
obserwować (z łac.) — zachowywać. [przypis redakcyjny]
obserwować (z łac.) — zachowywać, uszanować. [przypis redakcyjny]
obserwowano — zachowywano, przestrzegano. [przypis redakcyjny]
obses a. obces (z łac. obsessus: opętany, szalony) — natarczywie, na oślep. [przypis redakcyjny]
obses — (z łac.) obcesowo, nie bacząc na nic. [przypis redakcyjny]
obskurant — nieprzyjaciel oświaty, człowiek zacofany, wstecznik. [przypis redakcyjny]
obstaculum (łac.) — przeszkoda. [przypis redakcyjny]
obszlag (z niem.) — obłoga, wyłoga, obłożenie u munduru. [przypis redakcyjny]
