Tren XIII. (Moja wdzięczna Orszulo, bodaj ty mnie była...) → ← Tren XI. (Fraszka cnota! - powiedział Brutus porażony...)

Spis treści

Jan KochanowskiTrenyTren XII. (Żaden ojciec podobno barziej nie miłował…)[1]

Żaden ociec [2] podobno barziej [3] nie miłował

Dziecięcia, żaden barziej nad mię nie żałował [4].

A też ledwie sie kiedy [5] dziecię urodziło,

Co by łaski rodziców swych tak godne było [6]:

Ochędożne [7], posłuszne, karne, niepieszczone [8],

Śpiewać, mówić, rymować, jako co uczone [9];

Każdego ukłon trafić [10], wyrazić postawę [11],

Obyczaje panieńskie umieć i zabawę [12].

Roztropne, obyczajne [13], ludzkie, nierzewniwe [14],

Dobrowolne [15], układny [16], skromne [17] i wstydliwe.

Nigdy ona po ranu karmie nie wspomniała [18],

Aż pierwej Bogu swoje modlitwy oddała.

Nie poszła spać, aż pierwej matkę pozdrowiła

I zdrowie rodziców swych Bogu poruczyła [19].

Zawżdy przeciwko ojcu [20] wszytki przebyć progi,

Zawżdy sie uradować i przywitać z drogi.

Każdej roboty pomóc [21], do każdej posługi

Uprzedzić było wszytki rodziców swych sługi [22].

A to w tak małym wieku [23] sobie poczynała,

Że więcej nad trzydzieści miesięcy nie miała.

Tak wiele cnót jej młodość i takich dzielności

Nie mogła znieść: upadła od swej[że] bujności [24],

Żniwa nie doczekawszy. Kłosie mój jedyny

Jeszcześ mi sie był nie zstał [25], a ja twej godziny

Nie czekając [26], znowu cię w smutną ziemię sieję,

Ale pospołu z tobą grzebę [27] i nadzieję,

Bo już nigdy nie wznidziesz [28] ani przed mojema

Wiekom wiecznie [29] zakwitniesz smutnemi oczema [30].

Przypisy

[1]

W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

[2]

ociec (starop.) — ojciec. [przypis redakcyjny]

[3]

barziej (starop.) — bardziej. [przypis redakcyjny]

[4]

żałować — tu: opłakiwać. [przypis redakcyjny]

[5]

ledwie sie kiedy (starop.) — rzadko się kiedy. [przypis redakcyjny]

[6]

łaski godne — godne serdeczności, życzliwości, miłości. [przypis redakcyjny]

[7]

ochędożny (starop.) — schludny, czysty. [przypis redakcyjny]

[8]

niepieszczony — nie rozpieszczony. [przypis redakcyjny]

[9]

jako co uczone (starop.) — jakby specjalnie uczone lub: jak ktoś, kogo uczono. [przypis redakcyjny]

[10]

ukłon trafić — naśladować ukłony. [przypis redakcyjny]

[11]

wyrazić postawę — przedstawić czyjeś zachowanie się, naśladować je. [przypis redakcyjny]

[12]

zabawa* (daw.) — zajęcie. [przypis redakcyjny]

[13]

obyczajny (daw.) — grzeczny; znający obyczaje. [przypis redakcyjny]

[14]

nierzewniwy (starop.) — niepłaczliwy. [przypis redakcyjny]

[15]

dobrowolny* (starop.) — chętny, posłuszny, pełny dobrej woli. [przypis redakcyjny]

[16]

układny (daw.) — zgodliwy, grzeczny. [przypis redakcyjny]

[17]

skromny — w znaczeniu współczesnym lub: spokojny, pokorny. [przypis redakcyjny]

[18]

po ranu karmie nie wspomniała — z rana nie dopominała się o jedzenie; karmia (starop.): pokarm, dziś tylko o pokarmie dla zwierząt mówi się karma. [przypis redakcyjny]

[19]

poruczyć (daw.)— powierzyć. [przypis redakcyjny]

[20]

przeciwko ojcu* — tu: naprzeciw ojcu, w kierunku ojca, na spotkanie ojca. [przypis redakcyjny]

[21]

Każdej roboty pomóc (starop.) — pomóc w każdej robocie, przy każdej robocie. [przypis redakcyjny]

[22]

Uprzedzić (…) wszytki rodziców swych sługi (starop.) — uprzedzić w wykonywaniu posług służbę swych rodziców. [przypis redakcyjny]

[23]

w tak małym wieku — w tak młodym, delikatnym wieku. [przypis redakcyjny]

[24]

bujność — obfitość plonu, wybujałość. [przypis redakcyjny]

[25]

nie zstał się (starop.) — nie dojrzał. [przypis redakcyjny]

[26]

twej godziny nie czekając — nie czekając na właściwą dla ciebie chwilę (aż staniesz się dorosła). [przypis redakcyjny]

[27]

grzebę (forma starop.) — grzebię. [przypis redakcyjny]

[28]

nie wznidziesz (forma starop.) — nie wzejdziesz. [przypis redakcyjny]

[29]

wiekom wiecznie (starop.) — po wiek wieków, na wiek wieków. [przypis redakcyjny]

[30]

przed mojema (…) oczema (starop.) — przed moimi oczami. [przypis redakcyjny]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Na Wolnych Lekturach jest ponad 6,5 tys. ebooków. Wszystkie dostępne za darmo. Pomóż nam utrzymać i rozwijać ten zbiór! Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Wspieram, bo uważam że dostęp do wiedzy powinien być darmowy. Sam często korzystam z zasobów wolnelektury.pl więc wspieram jak tylko mogę.

Adam Fidusiewicz

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Chcesz pomóc bibliotece? Najlepszą metodą pomocy są niewielkie, ale stałe wpłaty. Kliknij i dorzuć się!

Wolne Lektury to codzienna praca zespołu ludzi: koordynatorek, redaktorów, polonistów, programistek. Bez Twojego wsparcia nie damy rady rozwijać się dalej. Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.

Tren XII. (Żaden ojciec podobno barziej nie miłował...)

Inne wersje tekstu