Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 449 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 162876 przypisów.
krupy — ziarna kaszy. [przypis edytorski]
Kruse, Lars (1828–1894) — rybak ze Skagen, który pomógł ocalić życie około 200 rozbitkom. [przypis edytorski]
kruskantyzm — kruskantyzm jest synonimem puryzmu językowego, uprawianego przez Akademię della Crusca [założoną we Florencji w 1582 w celu dbałości o poprawność języka włoskiego; red. WL]. [przypis tłumacza]
Krustumera — mieszkańcy Crustumium lub Crustumerium w kraju Sabinów. [przypis edytorski]
kruszcze — dziś popr.: kruszce. [przypis edytorski]
kruszec żółty i czerwony — miedź a. mosiądz. [przypis edytorski]
Kruszwica (…) w jedno głuche pustkowie się obróciła — w oryg. łac. Crusvicz ad instar poene desolationis redactum. [przypis edytorski]
kruty ne werty (z ukr.) — dosł. kręć nie wierć; jak się nie obrócić. [przypis edytorski]
kruża a. kruż (daw.) — czara, dzban. [przypis edytorski]
kruża a. kruż (poet.) — czara z uchwytami, puchar, dzban. [przypis edytorski]
kruża (daw. a poet.) — czara. [przypis edytorski]
kruża (daw.) — dzban. [przypis edytorski]
kruża (poet.) — czara, dzban, kielich. [przypis edytorski]
kruża (poet.) — czara. [przypis edytorski]
kruża (poet.) — czara; tu: puszka na datki. [przypis edytorski]
kruża (poet.) — dzban, czara. [przypis edytorski]
kruża — poet. dzban, czara. [przypis edytorski]
kruża (poet.) — dzban lub czara. [przypis edytorski]
kruża — rodzaj dzbana z szyjką i uchwytem. [przypis edytorski]
kruża — znane od czasów przedhistorycznych naczynie z uchwytem, szyjką i rozszerzonym wlewem, rodzaj dzbana. [przypis edytorski]
kruż bluszczowy — naczynie z drewna bluszczu. [przypis edytorski]
kruż (daw.) — kielich, czara. [przypis edytorski]
kruż (daw.) — kielich, naczynie do picia. [przypis edytorski]
kruż (daw.) — kielich. [przypis edytorski]
kruż (daw.) — naczynie, kielich. [przypis edytorski]
kruż (daw.) — puchar, waza. [przypis edytorski]
kruż (daw.) — rodzaj dzbana z szerokim wylewem. [przypis edytorski]
kruż (daw.) — rodzaj dzbana z szerokim wylewem. [przypis edytorski]
kruż — dzban. [przypis edytorski]
krużganek (archit.) — zadaszenie z kolumnadą obiegające budynek bądź jego wewnętrzny dziedziniec. [przypis edytorski]
krużganek — galeria okalająca wewnętrzny dziedziniec, często na każdym z pięter budynku. [przypis edytorski]
krużganek — korytarz biegnący wokół budynku. [przypis edytorski]
krużganek (łac. claustrum) — ciągnący się pod murami wewnętrzny, zadaszony korytarz (ganek) wokół dziedzińca a. wirydarza klasztornego, zamkowego itp. [przypis edytorski]
krużganek (łac. claustrum, niem. Kreuzgang) — długi ganek (zadaszony i podparty kolumnami korytarz usytuowany na zewnątrz budynku) obiegający budynek, zwykle wokół wewnętrznego dziedzińca. [przypis edytorski]
krużganek — otwarty korytarz wokół dziedzińca (czyli podwórza) dużej budowli. [przypis edytorski]
krużganek — zewnętrzny korytarz biegnący naokoło budynku. [przypis edytorski]
krużganek (z niem.) — kryty korytarz wzdłuż budynku od strony dziedzińca. [przypis redakcyjny]
krużlik (daw.) — małe gliniane naczynie z uchem; dzbanek; kubek. [przypis edytorski]
kruż (poet.) — dzban lub czara. [przypis edytorski]
kruż — puchar. [przypis edytorski]
kruż — rodzaj dzbana; słowo niezwykle modne wśród artystów Młodej Polski. [przypis edytorski]
kruż — rodzaj dzbana z rozszerzonym dzióbkiem, szyjką i uchem, ze szkła a. ceramiki. [przypis edytorski]
krużyny — plewy. [przypis autorski]
krwawa rosa (starop.) — tu: krwawe łzy. [przypis edytorski]
krwawe gody (starop.) — krwawe święto; czas cierpienia. [przypis edytorski]
krwawej masakry chłopów karabinami maszynowymi w pamiętnych Casas Viejas — 11 stycznia 1933 grupa chłopów związanych z CNT próbowała wszcząć anarchokomunistyczne powstanie w wiosce Casas Viejas w Andaluzji; przybyłe na miejsce oddziały Gwardii podpaliły dom, w którym schronili się anarchiści, po czym dokonały masakry, w której zamordowano 26 osoby. [przypis edytorski]
krwawemi — dziś popr. forma N. lm r.n.: krwawymi. [przypis edytorski]
krwawemi płomyki — dziś popr. forma N. lm: krwawymi płomykami. [przypis edytorski]
krwawe wesele (paryskie) a. noc św. Bartłomieja — dokonana w Paryżu z 23 na 24 sierpnia 1572 r. rzeź, której ofiarą padło 3 tys. hugenotów (fr. kalwinów) na czele z ich przywódcą, admirałem Coligny i która dała sygnał do dalszych rzezi w całej Francji; krwawą rozprawę z heretykami pochwalił papież Grzegorz XIII, złożył też specjalne podziękowania Katarzynie Medycejskiej jako inicjatorce zajść. [przypis edytorski]
krwawe żyźnie — żyzne ziemie przesiąknięte krwią ofiar. [przypis edytorski]
krwawica — majątek uzyskany w wyniku intensywnej pracy. [przypis edytorski]
krwawicę — αἷμα; sanguinem, Blut (Cl.) [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
krwawnica (łac. Lythrum salicaria) — roślina z rodziny krwawnicowatych, szeroko rozprzestrzeniona na świecie na terenach podmokłych. [przypis edytorski]
krwawnica pospolita, Lythrum salicaria (biol.) — gatunek rośliny wieloletniej o niewielkich karminowych kwiatach zebranych w długie, kłosowate kwiatostany; pospolity na siedliskach wilgotnych. [przypis edytorski]
krwawnika — karniolu, czerwonego kamienia. [przypis redakcyjny]
krwawnik — daw. określenie ozdobnego kamienia barwy czerwonej, rubinu a. granatu. [przypis edytorski]
krwawnik (daw.) — ozdobny kamień czerwonej barwy; rubin a. granat. [przypis edytorski]
krwawnik (daw.) — tu: popularna nazwa oprawianego w sygnet kamienia czerwonej barwy (zwykle rubinu a. granatu). [przypis edytorski]
krwawnik — kamień półszlachetny barwy czerwonej. [przypis redakcyjny]
krwawnik — karneol, czerwony, półprzezroczysty minerał, odmiana chalcedonu. [przypis edytorski]
krwawnik — minerał o czerwonym zabarwieniu, hematyt lub chalcedon. [przypis edytorski]
krwawnik — rodzaj rośliny o pierzastych liściach i białych lub różowych kwiatach. [przypis edytorski]
krwawnik — tu: krwawnik pospolity, bylina o kwiatach białych lub białoróżowych. [przypis redakcyjny]
krwawnik — zwyczajowa nazwa dwóch czerwonawych minerałów: karneolu (kamienia półszlachetnego, odmiany chalcedonu) i hematytu (tlenku żelaza). [przypis edytorski]
krwawszy — dziś popr.: bardziej krwawy. [przypis edytorski]
krwawych śród i placów Grzybowskich — wydarzenia związane z Organizacją Bojową PPS: na placu Grzybowskim w Warszawie 13 listopada 1904 zorganizowała demonstrację, w czasie której doszło do starć z policją i wojskiem; podczas rewolucji 1905 roku, w „krwawą środę” 15 sierpnia 1906 przeprowadziła skoordynowaną akcję w 19 miastach Królestwa Polskiego, dokonując zamachów na 80 Rosjan. [przypis edytorski]
krwawymi głoski — (daw.) — dziś popr. forma N. lm rzeczownika: głoskami. [przypis edytorski]
krwawy Torkwat — T. Manlius Torquatus, kazał stracić w r. 340 swego syna, z powodu przekroczenia zakazu wodza. [przypis edytorski]
Krwią dziewicy, Danaje, wichryście zbłagali — aluzja do ofiary Ifigenii w Aulidzie: aby przebłagać Artemidę (Dianę) i móc wyruszyć na wyprawę przeciw Troi, Grecy zdecydowali się złożyć bogini w ofierze córkę Agamemnona, Ifigenię. Artemida jednak miała uratować dziewczynę: nie dopuścić do przelewu jej krwi i uczynić ją swoją kapłanką. [przypis edytorski]
krwią i mlekiem płynna — parafraza związku frazeologicznego „kraina mlekiem i miodem płynąca”, nawiązująca do krwawej historii żyznej i pięknej Ukrainy, por. też określenie „krew z mlekiem”, odnoszące się pięknej twarzy kobiecej. [przypis edytorski]
krwią-m się dowalczył — wywalczyłem krwią; dziś popr. pisownia: krwiąm. [przypis edytorski]
krwiąm się rąk moich skropiła — daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: skropiłam się krwią moich rąk. [przypis edytorski]
Krwią potem waszą mąkę tę zagniotę — w późn. wyd. uzupełniono tłumaczenie, dodając po tym wersie: „I górę ciasta z tych waszych ciał wzniosę”. [przypis edytorski]
krwią ściekłe role (starop.) — skrwawione pola. [przypis edytorski]
krwią się oblał — tu: oblał się rumieńcem, zaczerwienił się. [przypis edytorski]
Krwią za krew świętą zbroczyć świętą ziemię (…) za grzech starożytny — Śmierć Chrystusa była narzędziem zemsty bożej za grzech Adama, a Tytus burzący Jerozolimę był narzędziem tej zemsty, która ukarała tych, co ukrzyżowali Chrystusa. [przypis redakcyjny]
krwią zbroczone Pelopidów gniazdo — dziadek Agamemnona, Pelops, zemścił się na bracie Tyestesie, gdy ten uwiódł mu żonę, zabijając jego dzieci i podając mu je jako potrawę. [przypis edytorski]
krwi chciwych demagogów francuskich — odniesienie do radykalnych działaczy Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1789–1799). [przypis edytorski]
Krwi dwudziesty dziewiąty przypomniał listopad — w wydaniu Kołaczkowskiego podano: „ktoś dwudziesty dziewiąty przypomniał listopad”. Na szczycie piramidy Cheopsa istotnie umieścił ktoś napis: „Przekażcie wiekom pamiętny dzień 29 listopada 1830”. Istnieje przypuszczenie, że autorem tego napisu był gen. Henryk Dembiński. [przypis redakcyjny]
krwieby beło rozlało się siła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: rozlałoby się było wiele krwi (forma daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: rozlałoby się wiele krwi wcześniej, uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
krwie (daw.) — dziś forma D. lp: krwi. [przypis edytorski]
krwie (daw.) — dziś popr. D. lp: krwi. [przypis edytorski]
krwie (daw.) — dziś popr. forma D. lp: krwi; mścili się krwie: mścili się za (przelaną) krew. [przypis edytorski]
krwie (daw. forma D.) — dziś: krwi. [przypis edytorski]
krwie (daw., gw.) — dziś D.lp: krwi. [przypis edytorski]
krwie — dziś forma D.lp: krwi. [przypis edytorski]
krwie — dziś popr. forma D.lp: krwi. [przypis edytorski]
krwie — dziś popr. forma D. lp: krwi. [przypis redakcyjny]
krwie — dziś popr.: krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. D. lp rodz. ż.) — krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. forma D. i Msc. lp) — krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. forma) — dziś B.lp. r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: krwi; krwie chciwość: żądza krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. forma) — dziś: krwi; krwie chciwa: żądna krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. forma) — dziś popr. D.lp r.ż.: krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. forma) — dziś popr. D.lp. r.ż.: (z) krwi. [przypis edytorski]
krwie (starop. forma) — krwi. [przypis edytorski]
krwi różnica — różnica pochodzenia. [przypis edytorski]
krwi (…) służącej życiu waszemu — «Nawet gdy ktoś popełni samobójstwo przez uduszenie, mimo że nie będzie rozlewu krwi», zob. Raszi do 9:5. [przypis tradycyjny]
