Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7736 przypisów.
borealny — północny; zorza borealna — zorza polarna. [przypis edytorski]
borealny (z łac.) — północny. [przypis edytorski]
Boreal — Władysław Branicki, przyszły teść Krasińskiego. [przypis redakcyjny]
Boreasza (mit. gr.) — bóg wiatru północnego i jego uosobienie. [przypis edytorski]
Boreasz (mit. gr.) — bóg i personifikacja wiatru północnego. [przypis edytorski]
Boreasz (mit. gr.) — bóg i personifikacja wiatru północnego; Słońce zwyciężyło Boreasza: w rywalizacji, które z nich jest potężniejsze, opowiedzianej w przytoczonej tu popularnej bajce Ezopa. [przypis edytorski]
Boreasz (mit. gr.) — bóg i uosobienie północnego wiatru. [przypis edytorski]
Boreasz (mit. gr.) — bóg i uosobienie wiatru północnego. [przypis edytorski]
Boreasz (mit. gr.) — bóg i uosobienie wiatru północnego, zimnego, porywistego i srogiego. [przypis edytorski]
Boreasz (mit. gr.) — bóg wiatru północnego i jego personifikacja. [przypis edytorski]
Boreasz (mit. gr.) — bóg wiatru północnego i jego uosobienie. [przypis edytorski]
Boreasz (mit. gr.) — bóg wiatru północnego. [przypis edytorski]
Borej (mit. gr.) — bóg i personifikacja wiatru północnego. [przypis edytorski]
Borej (mit. gr.) — Boreasz, bóg i personifikacja wiatru północnego. [przypis edytorski]
Borek — Józef Borek. [przypis redakcyjny]
borek — mały bór, lasek. [przypis edytorski]
Borelli, Giovanni Alfonso (1608–1679) — wł. fizjolog. [przypis edytorski]
Borelli, Jan-Alfons (1608–1679) — znakomity lekarz i fizyk, założyciel szkoły jatromatematycznej, stosował matematykę i fizykę do badań fizjologicznych. Dał pierwsze systematyczne opracowanie teorii, wyjaśniającej ruchy ciał ożywionych za pomocą praw mechaniki (De motu animalium, 1680–1681). [przypis tłumacza]
Borelli, popr. Borrelli, Raymond de (1837–1906) — francuski poeta. [przypis edytorski]
borg a. bórg (daw.) — kredyt. [przypis edytorski]
borg (daw.) — kredyt. [przypis edytorski]
Borgia, Cesare (1475–1507) — syn kardynała Rodrigo Borgii (późniejszego papieża Aleksandra VI), arcybiskup, kardynał, później polityk i dowódca wojsk; w 1498 zrezygnował z godności duchownych, dekretem króla Francji Ludwika XII otrzymał tytuł księcia Valentinois (płd. Francja); dowodząc wojskami papieskimi dążył do objęcia środk. Włoch pod swoją władzą i utworzenia własnego państwa (książę Romanii); po śmierci ojca został pozbawiony władzy przez papieża Juliusza II. [przypis edytorski]
Borgia — Cesare Borgia, syn papieża Aleksandra VI, słynny kondotier i okrutnik, wsparty przez Ludwika XII, króla francuskiego, którego łaski umiał sobie pozyskać, częścią wymordował, częścią powyganiał małych dynastów rzymskich i zrobił się panem całej Romanii. [przypis redakcyjny]
Borgia, Lukrecja (1480–1519) — córka kardynała Rodrigo Borgii, późniejszego papieża Aleksandra VI, nazywana przez kronikarza weneckiego „największą kurtyzaną Rzymu”. Plotki przypisywały jej liczne zbrodnie, m.in. trucicielstwo i kazirodztwo. [przypis edytorski]
Borgia, Lukrecja (1480–1519) — córka kardynała Rodrigo Borgii, późniejszego papieża Aleksandra VI, nazywana przez kronikarza weneckiego „największą kurtyzaną Rzymu”. Plotki przypisywały jej liczne zbrodnie, m.in. trucicielstwo i kazirodztwo. Lukrecji Borgia — dziś popr. forma D.: Lukrecji Borgii. [przypis edytorski]
Borgiowie (wł.) Borgia — wpływowy włoski ród, który osiągnął szczyt swej potęgi w epoce renesansu; znany także ze względu na okrutne zbrodnie, których popełnienie przypisywano członkom tej rodziny. [przypis edytorski]
Borgiowie — wł. ród arystokratyczny pochodzenia hiszp., z którego wywodziło się dwóch papieży (Kalikst III i Aleksander VI) oraz pięciu kardynałów; w okresie wczesnego renesansu ogromnie wpływowy zarówno we Włoszech, jak w Europie. Borgiom zarzucano wszelkie rodzaje występków, popełnianych w poczuciu bezkarności w związku z posiadaną przez nich władzą i dokonywanych w celu zachowania tejże: cudzołóstwo, kazirodztwo, symonię, nepotyzm, malwersację majątku kościelnego, przekupywanie stronników oraz trucicielstwo. [przypis edytorski]
borg — kredyt, pożyczka. [przypis edytorski]
borg — kredyt. [przypis edytorski]
Borgo Nuovo — ulica w Rzymie, istotna z powodów historyczych i architektonicznych. [przypis edytorski]
Borgo — rione XIV (tradycyjna jednostka podziału administracyjnego Rzymu). [przypis edytorski]
Borgo Vecchio — ulica w Rzymie, istotna z powodów historycznych i architektonicznych. [przypis edytorski]
borgować — dawać na kredyt. [przypis edytorski]
borgować (daw.) — dawać coś na borg, tj. na kredyt. [przypis edytorski]
borgować (daw.) — dawać na borg, tj. na kredyt. [przypis edytorski]
borgować (daw.) — dawać na borg, tj. na rachunek. [przypis edytorski]
borgować (daw.) — dawać na kredyt. [przypis edytorski]
borgować (daw.) — kredytować. [przypis edytorski]
borgować (daw.) — sprzedawać na kredyt. [przypis edytorski]
borgować (daw.) — udzielić kredytu. [przypis redakcyjny]
borgować (gw.) — udzielać kredytu. [przypis edytorski]
borgować — pożyczać na kredyt. [przypis edytorski]
borgować — pożyczać na kredyt. [przypis edytorski]
borgowanie (gw.) — udzielanie kredytu, pożyczki. [przypis edytorski]
borg (z niem.) — kupno na kredyt; borgowa służba: służba niepłacona gotówką, zaległy żołd. [przypis redakcyjny]
Borkios — Βόρκιος (N), Βορκαιος (D). [przypis tłumacza]
bormaszyna (z niem.) — wiertarka. [przypis edytorski]
borné (fr.) — uparty, ograniczony, nudny, jednostronny. [przypis edytorski]
borneański — związany z wyspą Borneo w Azji Południowo-Wschodniej. [przypis edytorski]
Borneo — największa wyspa Archipelagu Malajskiego, trzecia pod względem wielkości na świecie. [przypis edytorski]
Bornier, Henri de (1825–1901) — francuski poeta i dramatopisarz; autor m.in. dramatu La Fille de Roland (Córka Rolanda, 1875). [przypis edytorski]
borniertes Genie (niem.) — ograniczony (głupi) geniusz. [przypis edytorski]
Borodawka, Jacko Nerodycz (zm. 1621) — hetman kozacki od 1619. [przypis edytorski]
Borodin, Aleksandr Porfirjewicz (1833–1887) — rosyjski kompozytor romantyczny i chemik; autor symfonii, kwartetów smyczkowych, poematu symfonicznego W stepach Azji Środkowej i opery Kniaź Igor. [przypis edytorski]
Borodino — chodzi o bitwę pod Borodino (5–7 września 1812) stoczoną pomiędzy wojskami Napoleona Bonaparte i armią rosyjską, w wyniku której Napoleon otworzył sobie drogę do Moskwy. [przypis edytorski]
borowego — leśnego, dzikiego. [przypis redakcyjny]
Borowski, Juliusz — starszy brat pisarza. [przypis edytorski]
Borowski, Tadeusz (1922–1951) — poeta, prozaik, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, autor opowiadań wojennych i obozowych (m. in. Pożegnanie z Marią, Proszę państwa do gazu). [przypis edytorski]
Borowski, Tadeusz (1922–1951) — poeta, prozaik, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, autor opowiadań wojennych i obozowych (m.in. Pożegnanie z Marią, Proszę państwa do gazu). [przypis edytorski]
borowy — gajowy, leśniczy. [przypis edytorski]
borowy — gajowy, leśnik. [przypis edytorski]
borowy — leśny. [przypis edytorski]
Borowy, Wacław (1890–1950) — historyk literatury, krytyk literacki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. [przypis edytorski]
Borso — nieślubny syn Mikołaja d'Este (strofa 42); panował w Ferrarze po swym bracie Leonellu. [przypis redakcyjny]
Bors — tu: Bors młodszy, brat Lionela, syn występującego wcześniej Borsa starszego, który był królem Ganis we wczesnym okresie panowania króla Artura i razem z nim oraz ze swoim bratem Banem pomagał Leodegransowi w walce z wrogami jego królestwa. [przypis edytorski]
borta (daw.) — taśma ozdobna pasmanteryjna naszywana na odzieży; lamówka. [przypis edytorski]
bort (rzad.) — burta, bok statku. [przypis edytorski]
boru — dziś popr. forma: Ms.lp: borze. [przypis edytorski]
borukać — dziś popr.: borykać; zmagać. [przypis edytorski]
Borus — Prusak. [przypis edytorski]
Boruta — diabeł z polskich legend, związany z Łęczycą. [przypis edytorski]
bor — wiertło. [przypis edytorski]
borykać się — zmagać się. [przypis edytorski]
Borys Godunow — opera Modesta Musorgskiego z librettem Aleksandra Puszkina, powstała w latach 1868–1872. [przypis edytorski]
Borys Godunow, Peleas — Borys Godunow: opera Modesta Musorgskiego z librettem Aleksandra Puszkina, powstała w latach 1868–1872; Peleas i Melisanda: operowy dramat liryczny Claude'a Debussy'ego z 1902 do własnego libretta wg dramatu Maurice'a Maeterlincka. [przypis edytorski]
Borys Godunow — tragedia romantyczna o walkach o tron moskiewski na przełomie XVI i XVII w., napisana przez Puszkina w 1825. [przypis edytorski]
Borysten a. Borystenes — starożytna nazwa Dniepru, który był ówcześnie uważany trzecią co do wielkości rzekę świata. [przypis edytorski]
Borysten — nazwisko starożytne Dniepru. [przypis redakcyjny]
Borys — tu: chłop. [przypis redakcyjny]
borysz — podarek pieniężny lub poczęstunek przy sprzedaży albo kupnie; także: litkup. [przypis edytorski]
Borzęcki, Paweł — zięć Stanisława Sarbiewskiego, wojewody mazowieckiego. [przypis redakcyjny]
Borzywoj, przyjęty już od Czechów — 24 grudnia 1109 r. Borzywoj wkroczył do Pragi. [przypis edytorski]
boś (…) dużo gości sprosił — Mąż przed spotkaniem z Dziewicą sam zabiegał o to, aby chrzest wypadł okazale. [przypis redakcyjny]
bośma (gw.) — bo jesteśmy. [przypis edytorski]
boś nie sanitarny — bo nie jesteś sanitariuszem, bo nie znasz się na medycynie. [przypis edytorski]
boś (…) oddać przyrzekła — dziś raczej: bo przyrzekłaś oddać. [przypis edytorski]
boś podobny — dziś: bo jesteś podobny. [przypis edytorski]
Bo światła tak się wydały zatlone (…) — Aluzja do krucjat, do rycerzy krzyżowych, którzy krew swą przelewali z nadzieją odzyskania Ziemi Świętej z rąk niewiernych. Poeta w ogólności widzi na planecie Mars wszystkich bojowników Chrystusa. Ich blask połączony przez przecięcie dwóch promieni tworzy kształt krzyża, te zaś dwa promienie, czyli dwie pręgi jasne ze swoimi małymi i wielkimi światłami poeta porównuje do drogi mlecznej. [przypis redakcyjny]
bosak — długi drąg zakończony metalowym hakiem i ostrzem używany jako narzędzie ratownicze w czasie pożaru oraz do wyławiania rzeczy zatopionych w wodzie. [przypis edytorski]
Boscan, Juan (1500–1544) — hiszp. poeta z Barcelony. [przypis edytorski]
Bosfor — cieśnina oddzielająca Europę od Azji, łączy Morze Czarne z Morzem Marmara, jest położona między Półwyspem Bałkańskim a Azją Mniejszą. [przypis edytorski]
Bosfor — cieśnina oddzielająca Europę od Azji, łączy Morze Czarne z Morzem Marmara, jest położona między Półwyspem Bałkańskim a Azją Mniejszą. [przypis edytorski]
Bosfor — tu: Bosfor Kimmeryjski (gr. Κιμμέριος Βόσπορος, Kimmérios Bosporos), ob. Cieśnina Kerczeńska, łącząca Morze Azowskie z Morzem Czarnym. [przypis edytorski]
bosiny — obchodzenie żałoby po zmarłym (u Żydów). [przypis redakcyjny]
Boska komedia — średniowieczny poemat włoskiego poety Dantego Alighieri, opisujący podróż w zaświaty: poprzez kolejne kręgi piekła, czyśćca i nieba. [przypis edytorski]
Boska Komedia — średniowieczny poemat włoskiego poety Dantego Alighieri, opisujący podróż w zaświaty: poprzez kolejne kręgi piekła, czyśćca i nieba. [przypis edytorski]
boskali sprawa, ludzkali to była (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy była to boska czy ludzka sprawa. [przypis edytorski]
boska matka… Eneasza — chodzi o Wenus. [przypis edytorski]
boska Sofia — Sofia, σοφεια mądrość po grecku, stąd φιλοσοφεια, miłość mądrości. [przypis autorski]
boski Cezar — Juliusz Cezar (100–44 p.n.e.), wódz rzymski, jako pierwszy sięgnął po jedynowładztwo w staroż. Rzymie; z jego rozkazu rozpoczęto odbudowę Koryntu w 46 p.n.e., szanował kulturę grecką, jeszcze na początku swej kariery politycznej doprowadzał do procesów rzym. dowódców, którzy dopuścili się łupiestwa i nadużyć w Grecji i Macedonii, czym zdobył sobie popularność. [przypis edytorski]
