Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5677 przypisów.
dodowolnyj soboj i mirom (ros. додовольный собой и миром) — zadowolony z siebie i świata. [przypis edytorski]
Do drzewa — Podtytuł skrócony decyzją redakcyjną. Pełne brzmienie: Do drzewa, które nagłym wywrotem byłoby go zgniotło. [przypis edytorski]
do Dublan, gdzie w niższej szkole rolniczej naukę pobierał — w polskiej szkole rolniczej założonej w 1856 w Dublanach koło Lwowa; od 1878 była to prowadzona przez galicyjski Wydział Krajowy trzyletnia Krajowa Szkoła Rolnicza (ob. Lwowski Narodowy Uniwersytet Rolniczy). [przypis edytorski]
do Dunaju — tu: do niczego (w daw. żargonie uczniowskim). [przypis edytorski]
do Dunkierki, gdzie miał kierować odjazdem floty przeznaczonej do Szkocji — pod koniec 1745, w celu wsparcia powstania jakobitów na mocy układu Ludwika XV z pretendentem do tronu Anglii i Szkocji Karolem Edwardem Stuartem; ekspedycję odwołano w grudniu. [przypis edytorski]
Do dzieci — Błędem byłoby sądzić, że Krasicki kierował swoje bajki do dzieci. W istocie dziecięca niesforność określa tu ludzkie przywary w ogóle. [przypis edytorski]
dodzierać — nosić zużyte ubrania. [przypis edytorski]
Döblin, Alfred (1878–1957) — niemiecki prozaik i eseista, autor m.in. powieści Berlin Alexanderplatz: dzieje Franciszka Biberkopfa (1929); od 1935 r. na emigracji, powrócił do Niemiec po wojnie. [przypis edytorski]
Döden — Der Tod, der Tod. [przypis edytorski]
Döden (duń.) — śmierć. [przypis edytorski]
Döller — prawdopodobnie: Anton Döller (1831–1912), oficer armii austriackiej, publicysta, działacz społeczny na terenie Spiszu o wybitnych zasługach w dziedzinie turystyki tatrzańskiej; współzałożyciel Węgierskiego Towarzystwa Karpackiego w 1873 r. [przypis edytorski]
do Gaillaku — tu Gaillac oznacza siedzibę hrabiego Peire de Gaillac. [przypis edytorski]
do gardła — tj. do śmierci. [przypis edytorski]
dogaressa (wł.) — małżonka doży, najwyższego urzędnika Republiki Weneckiej. [przypis edytorski]
dogarezza, właśc. dogaressa (wł.) — małżonka doży, najwyższego urzędnika Republiki Weneckiej. [przypis edytorski]
doga — suka (w ogóle) a. samica psów rasy dog. [przypis edytorski]
do Gedeona, sędziaka swego i hetmana, mówili: „Panuj nad nami i syn twój, i syn syna twego… — Sdz 8, 22–23. [przypis edytorski]
do głowym to wziął — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: do głowy to wziąłem (zdecydowałem). [przypis edytorski]
dogmat — twierdzenie pewne, uznawane przez Kościół za objawione przez Boga. [przypis edytorski]
do góry — pod prąd rzeki. [przypis edytorski]
dogoda — dogadzanie. [przypis edytorski]
dogonim — dziś popr. forma 2 os. lm cz.przysz.: dogonimy. [przypis edytorski]
Do gościa — czyli do czytelnika. [przypis edytorski]
do grodu — do sądu grodzkiego. [przypis edytorski]
do grodu — tj. do władz miejskich. [przypis edytorski]
do grodu — Wrocławia. [przypis edytorski]
dogryzki — docinki. [przypis edytorski]
do grzania rurek — chodzi o narzędzia do układania włosów w loki. [przypis edytorski]
do gury (starop. forma) — dziś popr.: do góry. [przypis edytorski]
do Hadu — do Hadesu. [przypis edytorski]
doigts de faune (fr.) — palce fauna. [przypis edytorski]
do ila — do jakiego stopnia. [przypis edytorski]
do imienia (daw.) — całkowicie. [przypis edytorski]
doinka (gw.) — doniczka, naczynie. [przypis edytorski]
doinka (gw.) — naczynie do dojenia; doniczka. [przypis edytorski]
dojąć (daw.) — dotknąć, ubóść; dokuczyć. [przypis edytorski]
dojąd (starop.) — dokąd; póki. [przypis edytorski]
do jakiegoście (…) nawykli — do jakiego nawykliście; przykład ruchomej końcówki czasownika. [przypis edytorski]
dojdziem — dziś popr. forma: dojdziemy. [przypis edytorski]
Do jego (…) twarzy przypił się wyraz (…) powagi — dziś raczej: „w jego twarz wpił się wyraz powagi” a. „do jego twarzy przylgnął wyraz powagi”. [przypis edytorski]
dojemny (daw.) — dojmujący, dotkliwy. [przypis edytorski]
dojena (gw.) — dotknęła. [przypis edytorski]
do Jerycho — dziś popr. forma odmienna: do Jerycha. [przypis edytorski]
dojeść komuś — dokuczyć komuś. [przypis edytorski]
dojeść komuś — dokuczyć; tu: forma 3.os.lp.r.n. dojadło: dokuczyło. [przypis edytorski]
dojeżdżacz (daw.) — członek służby łowieckiej, osoba ścigająca z chartami i ogarami zwierzynę podczas polowania. [przypis edytorski]
dojmować (starop.) — dokuczać, przeszywać; ból mu dojmował, por. dziś: dojmujący ból. [przypis edytorski]
dojmować (starop.) — dokuczać, przeszywać; por. dziś: dojmujący ból. [przypis edytorski]
dojmowałli go (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy go dojmował (tzn. czy go przejmował, czy mu doskwierał). [przypis edytorski]
dojnica — naczynie na mleko. [przypis edytorski]
dojrzała sprawa — prawdop. dobre przygotowanie (od daw. sprawić, czyli przygotować). [przypis edytorski]
dojrzały w wulkanach nadsekwańskich lawy — przen. chodzi o wrzenie przedrewolucyjne (nad Sekwaną nie ma wulkanów w sensie dosłownym, geologicznym). [przypis edytorski]
dojrzeć — tu: dopilnować. [przypis edytorski]
dojrzenie — tu: dolność widzenia. [przypis edytorski]
dojrzyjcie — tu: doglądnijcie, przypilnujcie. [przypis edytorski]
Dojrzym wnet dziewki — dojrzymy wnet dziewkę; dostrzeżemy dziewczynę. [przypis edytorski]
dojrzyż (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: dojrzyjże, dojrzyj (tj. przypilnuj) koniecznie. [przypis edytorski]
dojść do lat (daw.) — osiągnąć odpowiedni wiek. [przypis edytorski]
dojść — tu: podejść. [przypis edytorski]
dojść — tu: podejść, zbliżyć się. [przypis edytorski]
dojść — tu w znaczeniu: podejść. [przypis edytorski]
dojźrzeć (starop. forma) — dojrzeć; spostrzec. [przypis edytorski]
dokądciś (daw., gw.) — dokądś, w jakieś miejsce. [przypis edytorski]
dokąd znikła — popr.: gdzie znikła. [przypis edytorski]
do kąpiel (daw.) — do uzdrowiska z gorącymi źródłami. [przypis edytorski]
do kaduka (daw.) — do diabła. [przypis edytorski]
do kaduka — do diabła. [przypis edytorski]
Do kaduka! (przestarz.) — do diabła! [przypis edytorski]
dok Alberta — jeden z trzech XIX-wiecznych basenów portowych w Londynie, ukończony w 1880. [przypis edytorski]
do karmelitów — w oryg. to White Friars. [przypis edytorski]
dokazać (daw.) — dokonać. [przypis edytorski]
dokazać — osiągnąć cel. [przypis edytorski]
dokazać (ros. dokazat') — udowodnić. [przypis edytorski]
dokazać — tu: sprawić. [przypis edytorski]
dokazatielstwo (ros.) — dowód. [przypis edytorski]
dokazować (daw.) — dokazywać; tu: dokonywać znacznych czynów. [przypis edytorski]
dokazować (starop. forma) — dziś: dokazywać. [przypis edytorski]
dokazować (starop. forma) — dziś popr.: dokazywać. [przypis edytorski]
dokazował — dziś popr.: dokazywał. [przypis edytorski]
dok — basen portowy. [przypis edytorski]
dok — basen portowy (służący również m.in. do budowy i remontu statków). [przypis edytorski]
do kierowania balonów — dziś popr.: do kierowania balonami. [przypis edytorski]
dokładać się (daw.) — radzić się. [przypis edytorski]
do kobiet tylko z kijem Nietschego — por. słowa „małej prawdy” wypowiedziane przez starą kobietę do Zaratustry w rozdziale O starej i młodej kobiecie: „Idziesz do kobiet? Nie zapomnij bicza!” (w oryg. Du gehst zu Frauen? Vergiss die Peitsche nicht!); Friedrich Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra, tłum. Wacław Berent. [przypis edytorski]
dokoczyła (starop. forma) — dokuczyła. [przypis edytorski]
dokoła obegnał — otoczył wojskami. [przypis edytorski]
dokoła pod obiegającym czworobok placu korytarzem zaczynało być gwarno, porozświecały się kawiarnie i czekano muzyki przez wojskową kapelę z Czechów zwykle (w owych czasach) złożoną, wykonywanej tu w wieczór — cytat z noweli Cypriana Kamila Norwida pt. Menego. Wtrącenie w owych czasach pochodzi od Stefana Grabińskiego. [przypis edytorski]
dokoła Wosiu a. dookoła Wojtek — frazeologizm: w kółko to samo, wielokrotnie, do znudzenia. [przypis edytorski]
do kolegium jezuickiego zwanego — zapewne mowa o budynku dawnego kolegium jezuitów na ul. Jezuickiej na Starym Mieście; w lipcu 1773 decyzją papieską zakon jezuitów został rozwiązany; w Rzeczpospolitej celem sprzedaży majątku pojezuickiego decyzją sejmu powołano dwie komisje rozdawnicze: koronną oraz litewską, działające 1774–1796. [przypis edytorski]
dokolny — dziś: dookolny; znajdujący się dookoła, rozciągający się wokół. [przypis edytorski]
dokolny (rzad.) — otaczający. [przypis edytorski]
Dokoluśka — dookoła. [przypis edytorski]
do końca spieszącego roku — początek roku kalendarzowego w Beocji przypadał w zimie; w różnych miasta-państwach greckich przyjmowano różny termin, w wielu w środku lata, jak w Atenach, albo też jesienią, jak na wyspie Rodos. [przypis edytorski]
dokończę cię (gw.) — pot.: wykończę cię, zniszczę cię. [przypis edytorski]
dokończenie (starop.) — śmierć, zgon. [przypis edytorski]
dokończyć — tu: wykończyć. [przypis edytorski]
dokonać — tu: wykończyć, dać czemuś koniec; unicestwić. [przypis edytorski]
dokonanie (starop.) — skonanie; zgon. [przypis edytorski]
dokonany — dziś raczej (o czepku): wykonany; czasownik dokonać odnosi się do działań o doniosłym znaczeniu, do czynów, a nie zwykłych czynności i dlatego w tym kontekście nadaje powszednim sprawom niepotrzebnie cech wzniosłości zmieniającej się nieuchronnie w śmieszność. [przypis edytorski]
Dokonawszy samorzutnie odkrycia polonu i aktynu — aktyn nie został odkryty przez Marię Skłodowską-Curie, lecz przez przyjaciela i współpracownika Marii i Pierre'a Curie, André-Louis Debierne, który w 1899 wykrył go w otrzymanych od nich w przesączach. [przypis edytorski]
