Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | pogardliwe | polski | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 2890 przypisów.

Fiori delle vovine (wł., zapewne reg., zamiast: bovine) — Krowie kwiaty. [przypis edytorski]

fioriny — od wł. fiori, kwiaciarki. [przypis edytorski]

fioritura — rodzaj improwizowanego ozdobnika w muzyce. [przypis edytorski]

fircyk — człowiek lekkomyślny. [przypis edytorski]

fircyk (daw.) — modny a lekkomyślny młody człowiek. [przypis edytorski]

fircyk — lekkoduch, modniś, elegant. [przypis edytorski]

fircyk —lekkoduch, modniś, elegant. [przypis edytorski]

fircykostwo (daw.) — zachowanie typowe dla fircyka, czyli lekkoducha, modnisia, eleganta. [przypis edytorski]

fircykostwo — sposób bycia typowy dla fircyka, modnisia. [przypis edytorski]

Firdussi — nawiązanie do perskiego poety, Ferdousiego (940–1020 lub 1025), jego nazwisko tłumaczy się jako „Człowiek z raju”. [przypis edytorski]

Firenca — zniekszt. wł. Firenze, Florencja. [przypis edytorski]

Firenze (wł.) — Florencja. [przypis edytorski]

Firlej, Piotr (1496/1497–1553) — polski magnat, dworzanin królewski i kasztelan chełmski; faworyt krolowej Bony, zasłużony dla architektury budowaniem zamków (m. in. Janowiec, Lewartów). [przypis edytorski]

firma (ekon., praw.) — nazwa, pod którą prowadzone jest przedsiębiorstwo, chroniona przez prawo; wyraz używany w języku ogólnym także w znaczeniu „przedsiębiorstwo”. [przypis edytorski]

firmament (daw.) — sklepienie niebieskie a. stefa gwiazd stałych w dawnej astronomii. [przypis edytorski]

firmament — sklepienie niebieskie, niebo. [przypis edytorski]

firmament — sklepienie niebieskie, niebo, zwł. rozgwieżdżone. [przypis edytorski]

firmament — sklepienie, niebo. [przypis edytorski]

firmament — w dawnej astronomii sfera gwiazd stałych, pot.: sklepienie niebieskie. [przypis edytorski]

firmamenty — sklepienie niebieskie, niebo. [przypis edytorski]

firma — nazwa, pod którą działa przedsiębiorstwo; tu: nazwisko osoby prowadzącej działalność. [przypis edytorski]

firma — nazwa, pod którą działa przedsiębiorstwo; tu: znak wytwórcy. [przypis edytorski]

firman — oficjalny dokument wystawiony przez sułtana, w szczególności zezwolenie wydane cudzoziemcom na podróżowanie po kraju. [przypis edytorski]

firman — wydany na piśmie dekret sułtana. [przypis edytorski]

firma — przen.: nazwisko osoby mającej ustaloną reputację, dobrą sławę w jakiejś dziedzinie; tu: użyczanie swojego autorytetu dla czyjejś sprawy, firmowanie. [przypis edytorski]

firma — przen.: nazwisko osoby mającej ustaloną reputację, dobrą sławę w jakiejś sprawie. [przypis edytorski]

firma (z łac. firmus: stały, trwały, mocny) — nazwa, pod którą działa przedsiębiorstwo, tu przen.: nazwisko osoby mającej ustaloną reputację, dobrą sławę w jakiejś dziedzinie. [przypis edytorski]

firn — ziarnisty lód powstający w wyniku wielokrotnego topnienia i zamarzania śniegu. [przypis edytorski]

First Lieutenant (ang.) — oficerski stopień wojskowy, oznaczający różne rangi w zależności od kontekstu. Tu: oficer, dowodzący obozem po jego oswobodzeniu (niekiedy Borowski nazywa go po polsku porucznikiem). [przypis edytorski]

Fischart, Johann (ok. 1545–1591) — niemiecki satyryk i publicysta protestancki okresu kontrreformacji. [przypis edytorski]

Fischer, Edwin (1886–1960) — wybitny szwajcarski pianista i dyrygent, wsławiony gł. z wykonaniami dzieł Bacha i Beethovena. [przypis edytorski]

Fischer, Kuno (1824–1907) — niemiecki filozof i historyk filozofii. [przypis edytorski]

Fischer, Kuno (1824–1907) — niemiecki filozof i historyk filozofii; usiłował pogodzić dialektykę Hegla z danymi ewolucjonizmu darwinowskiego. [przypis edytorski]

Fischer, Kuno Ernst Berthold (1824–1907) — niemiecki filozof i historyk filozofii. [przypis edytorski]

fisharmonia — klawiszowy dęty instrument muzyczny, używany zamiast organów. [przypis edytorski]

Fiskus (z łac. fiscus: koszyk na pieniądze) — Skarb Państwa a. organy administracyjne ściągające podatki; termin funkcjonujący już w staroż. Rzymie. [przypis edytorski]

FIS — Międzynarodowa Federacja Narciarska (Fédération Internationale de Ski; FIS) utworzona 2 lutego 1924 r. podczas VIII Międzynarodowego Kongresu Narciarskiego w Chamonix (w Alpach francuskich), z udziałem Anglii, Austrii, Czechosłowacji, Finlandii, Francji, Jugosławii, Norwegii, Polski, Rumunii, USA, Szwajcarii, Szwecji, Węgier i Włoch; FIS miała dbać o rozwój narciarstwa na świecie, formułowanie przepisów i zasad dotyczących uprawiania tego sportu, a także organizować zawody narciarskie; pierwsze zimowe Igrzyska Narciarskie odbyły się w 1924 w Chamonix. [przypis edytorski]

fistuła (łac. fistula) — przetoka, tj. połączenie pomiędzy jednym narządem wew. a drugim lub pomiędzy narządem wew. a zewnętrzem ciała, skórą. Fistuła może być wrodzona, powstała w procesie chorobowym lub wykonana chirurgicznie. [przypis edytorski]

fistuła (med.) — przetoka; fistuła może być wrodzona, powstała w procesie chorobowym lub wykonana chirurgicznie. [przypis edytorski]

fistuła — operacyjnie wykonana przetoka. [przypis edytorski]

fistuła — przetoka. [przypis edytorski]

fiszbin — płyta rogowa w jamie gębowej wieloryba, służąca do filtrowania wody morskiej, w celu odzyskania z niej pożywienia w postaci planktonu. [przypis edytorski]

fiszbin (z niem. Fischbein: Fisch: ryba, Bein daw.: kość) — giętka, rogowa substancja tworząca płyty na podniebieniu wielorybów, z której dawniej wytwarzano usztywniające pręty w gorsetach i stanikach, pręty parasoli, uchwyty pejczy itp.; także: każda z takich płyt. [przypis edytorski]

fiszbin (z niem. Fischbein: Fisch: ryba, Bein daw.: kość) — usztywniający pręt w gorsecie lub staniku; daw. fiszbiny były wyrabiane z giętkiej, rogowej substancji tworzącej płyty na podniebieniu wielorybów, również zwanej fiszbinem. [przypis edytorski]

fiszbin (z niem. Fischbein: Fisch: ryba, Bein daw.: kość) — usztywniający pręt w gorsecie lub staniku; daw. fiszbiny były wyrabiane z giętkiej, rogowej substancji tworzącej płyty na podniebieniu wielorybów, również zwanej fiszbinem. [przypis edytorski]

fiszele (jid.) — rybka. [przypis edytorski]

Fiszer, Stanisław (1769–1812) — polski wojskowy; uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792, adiutant Kościuszki podczas insurekcji kościuszkowskiej; w 1799 generał Legii Naddunajskiej, uczestnik powstania wielkopolskiego 1806; od 1808 szef sztabu armii Księstwa Warszawskiego. [przypis edytorski]

fiszka — znaczek używany do płacenia w czasie gry, później wymieniany na pieniądze. [przypis edytorski]

fiszuta — rodzaj trójkątnej mantylki (kobiecej zarzutki na głowę). [przypis edytorski]

Fitzherbert, Maria Anne (1756–1837) — wieloletnia partnerka Jerzego IV Hanowerskiego, zanim został królem. W 1785 w tajemnicy zawarli małżeństwo; ponieważ była katoliczką, nie miało ono mocy prawnej. [przypis edytorski]

fiume — prawdopodobnie aluzja do efemerycznego tworu państwa-miasta Fiume (Rijeka) nad Adriatykiem; najpierw pod rządami wł. poety i prozaika Gabriele D'Annunzio (1863–1938) w latach 1919–1920 istniała tu tzw. Regencja Carnaro, następnie na mocy traktatu w Rapallo, po zdobyciu miasta przez wojska wł. powstało Wolne Miasto Fiume a. Wolne Miasto Rijeka i przetrwało lata 1920–1924, przy czym w 1922 r. władzę w mieście w drodze zamachu stanu przejęli wł. faszyści, by w 1924 doprowadzić do aneksji tego terytorium przez Włochy Mussoliniego. [przypis edytorski]

Fiume (wł., węg.) — ob. Rijeka, duże miasto portowe nad Adriatykiem, w płn.-zach. Chorwacji. [przypis edytorski]

fiumoar (daw., z fr.) — palarnia. [przypis edytorski]

fiur handel und giewerbe (zniekszt. niem.: für Handel und Gewerbe) — do spraw handlu i przemysłu. [przypis edytorski]

five (ang.) — pięć, piąta (godzina); tu: podwieczorek (zwyczajowo urządzany o piątej po południu). [przypis edytorski]

five o'clock (ang.) — brytyjski zwyczaj podawania podwieczorku o 17.00. [przypis edytorski]

five o'clock (ang.) — dosł. godzina piąta; określenie oznaczające niewielki popołudniowy posiłek towarzyszący piciu herbaty, spożywany tradycyjnie o piątej po południu; podwieczorek. [przypis edytorski]

five o'clock (ang. dosł.: : godzina piąta) — spotkanie towarzyskie o piątej po południu, połączone z piciem herbaty; podwieczorek. [przypis edytorski]

five o'clock (ang.: godzina piąta) — spotkanie towarzyskie o piątej po południu; podwieczorek. [przypis edytorski]

five o'clock tea (ang.) — herbatka o piątej. [przypis edytorski]

Five Points — XIX-wieczna dzielnica na Manhattanie w Nowym Jorku, znana jako gęsto zaludnione, nękane chorobami i przestępczością slumsy, które istniały przez ponad 70 lat. [przypis edytorski]

fiżon — brazylijska potrawa z czarnej fasoli. [przypis edytorski]

Fizes, Antoine (1690–1765) — ceniony lekarz i profesor na wydziale medycyny w Montpellier. [przypis edytorski]

fizjognomia (a. fizjonomia) — twarz. [przypis edytorski]

fizjognomia — daw. fizjonomia. [przypis edytorski]

fizjognomia — dziś: fizjonomia; tj. twarz, oblicze. [przypis edytorski]

fizjognomia — dziś raczej: fizjonomia, twarz. [przypis edytorski]

fizjognomia — wygląd twarzy, ciała. [przypis edytorski]

fizjografia (daw., z gr.: opis natury) — ogólny opis warunków przyrodniczych danego obszaru, obejmujący jego budowę geologiczną, rzeźbę terenu, stosunki wodne, klimat, gleby, roślinność i świat zwierzęcy. [przypis edytorski]

fizjokrata — przedstawiciel fizjokratyzmu, francuskiej szkoły ekonomicznej z drugiej połowy XVIII w., której filozoficzną podstawą była idea porządku naturalnego. [przypis edytorski]

fizjokrata — zwolennik fizjokratyzmu, koncepcji ekonomicznej z drugiej połowy XVIII w., opartej na idei porządku naturalnego, zgodnie z którą jedyne źródła bogactwa stanowią praca, rolnictwo i ziemia, zaś człowiekowi przysługują przyrodzone prawa wolności osobistej, nienaruszalnej własności prywatnej oraz swobody działalności gospodarczej. [przypis edytorski]

Fizjologia małżeństwa — pierwszy utwór cyklu Komedia ludzka Honoré de Balzaca z 1829 r. [przypis edytorski]

Fizjologia małżeństwa — pierwszy utwór cyklu Komedia ludzka Honoré de Balzaca z 1829 r. [przypis edytorski]

fizjonomia (daw.) — twarz. [przypis edytorski]

fizjonomia (daw.) — twarz, wygląd. [przypis edytorski]

fizjonomia (fr. physionomie: twarz, wyraz twarzy, cecha znamienna; z gr. physiognomía) — wygląd, oblicze, postać czegoś, cechy charakterystyczne; twarz. [przypis edytorski]

fizjonomia — tu: twarz. [przypis edytorski]

fizjonomia — twarz, oblicze. [przypis edytorski]

fizjonomia — twarz, rysy twarzy; tu: wygląd. [przypis edytorski]

fizjonomia — twarz; wygląd. [przypis edytorski]