Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 11155 przypisów.

Kaprea — własc. Capri, włoska wyspa na Morzu Tyrreńskim w Zatoce Neapolitańskiej; w skałach na jej wybrzeżu ukryta jest Lazurowa Grota, w której panuje błękitnawy półmrok, można tam wpłynąć łodzią przez wąskie wejście. [przypis edytorski]

kapreol (z wł.) — skok. [przypis redakcyjny]

Kaprona — obronny zamek w Pizie, który pizanie zdali lukiezanom wspartym licznym posiłkiem gwelfów toskańskich. [przypis redakcyjny]

kapryfolium — krzew pnący o różowych lub białych kwiatach. [przypis edytorski]

kapryfolium — pnącze o różowych, białych lub żółtawych kwiatach. [przypis edytorski]

Kapsas — V. Kudirkos slapyvardis. [przypis edytorski]

Kapsztad — najstarsze miasto w Południowej Afryce, w XIX w. stolica Kraju Przylądkowego, kolonii brytyjskiej. [przypis edytorski]

kapten (fonet. ang. captain) — kapitan. [przypis edytorski]

kaptować — pozyskiwać, namawiać kogoś do przejścia na swoją stronę. [przypis edytorski]

kaptować — pozyskiwać na sprzymierzeńca. [przypis edytorski]

kaptować (z łac.) — zdobywać, pozyskiwać. [przypis redakcyjny]

kaptur a. sąd kapturowy — nadzwyczajny sąd do spraw karnych (ale nie cywilnych), powoływany w czasie bezkrólewia. [przypis redakcyjny]

kaptur — kaptur, jako element stroju mnicha stanowi tu metaforyczne określenie całego stanu mnisiego. [przypis edytorski]

kaptur — konfederacja szlachty w czasie bezkrólewia celem utrzymania porządku i bezpieczeństwa publicznego. Kaptur wybierał też sędziów kapturowych (na czas bezkrólewia), gdyż wszystkie sądy, mając swe źródło we władzy królewskiej, ustawały ze śmiercią króla; tu więc kaptury: sądy kapturowe. Pasek wyprowadza to słowo od kaptura mnisiego, którym na znak żałoby pierwotnie się zasłaniano; istotnym źródłosłowem będzie tu raczej captura (łac.): chwytanie, więzienie, gdyż w tym zakresie konfederacja przejmowała prawa monarsze. [przypis redakcyjny]

kaptur spiczasty — element ubioru franciszkanów; tu metaforyczne określenie członków zakonu franciszkanów. [przypis redakcyjny]

Kapua — miasto na Płw. Apenińskim; w staroż. słynące z bogactwa, luksusu i wygód, które miały doprowadzić zimujące tam po bitwie pod Kannami (216 p.n.e.) oddziały Hannibala do osłabienia ducha bojowego. [przypis edytorski]

Kapua — miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Caserta. [przypis edytorski]

Kapua — miejscowość we Włoszech, ok. 30 km na płn. od Neapolu. [przypis edytorski]

Kapua — miejscowość we Włoszech, przysłowiowa z powodu zniewieścienia w niej żołnierzy kartagińskich Hannibala (koniec III w. p.n.e.). [przypis redakcyjny]

kapucyni, reformaci, bernardyni, franciszkanie — zakony (z pewnymi zmianami) według reguły św. Franciszka. [przypis redakcyjny]

kapucyni — zakon katolicki nurtu franciszkańskiego; noszą brązowy habit ze spiczastym kapturem, wyróżniają się tradycją zakonną noszenia niestrzyżonej brody (do poł. XX w. było to obowiązkowe). [przypis edytorski]

kapucyni — zgromadzenie zakonne o surowej regule, powstałe w XVI w. jako odłam zakonu franciszkanów. [przypis edytorski]

kapucyn — tu: zakonnik, pustelnik. [przypis redakcyjny]

kapuejra — spolszczona forma od port. capoeira: zarośla. [przypis edytorski]

Kapuleti, Monteki — dwa rody wł. nienawidzące się śmiertelnie, znane z tragedii Szekspira Romeo i Julia. [przypis redakcyjny]

Kapustas a. Kapostas, Andrzej (1757–po 1796) — warszawski bankier, pisarz ekonomiczny, publicysta, członek Rady Najwyższej Narodowej; Inspektor Generalny Inspekcji Biletów Skarbowych w czasie powstania kościuszkowskiego. [przypis edytorski]

Kapusta w krokiecie — w spisie treści wiersz występuje pod tytułem polewaczki. [przypis edytorski]

kapustowate a. krzyżowe (biol.) — rodzina roślin zielnych, rzadziej drzew i krzewów, do której należą m.in. kapusta, rukiew, chrzan, rzodkiew. [przypis edytorski]

kaput (łac. caput: głowa) — klęska ostateczna, śmierć. [przypis redakcyjny]

kaput (pot., ndm) — koniec, przepadło; przepadł, zginął. [przypis edytorski]

kaput (pot., ndm, z niem.) — koniec, przepadło. [przypis edytorski]

kaput (z niem.) — koniec, szlag trafił. [przypis edytorski]

kaput (z niem.) — złamany, skończony. [przypis edytorski]

kaput (z niem.) — złamany, skończony. [przypis edytorski]

kapuza — czapka męska, okrywająca uszy i kark. [przypis edytorski]

kapuza — daw. nakrycie głowy w postaci kaptura a. futrzanej czapki uszanki. [przypis edytorski]

kapuza — dawne nakrycie głowy w formie kaptura. [przypis edytorski]

kapuza (z łac. caput: głowa) — daw. nakrycie głowy w postaci kaptura a. futrzanej czapki uszanki. [przypis edytorski]

kapuza (z łac. caput: głowa) — dawne nakrycie głowy w postaci kaptura albo futrzanej czapki uszanki. [przypis edytorski]

kapuza (z łac. caput: głowa) — futrzana czapka-uszanka a. kaptur. [przypis edytorski]

kapuza (z łac. caput: głowa) — futrzana czapka-uszanka. [przypis redakcyjny]

Kapuzinerkirche (niem., r.ż.) — kościół kapucynów. [przypis edytorski]

Karásek ze Lvovic, Jiří, właśc. Jiří Josef Antonín Karásek (1871–1951) — czeski pisarz, poeta i krytyk; przedstawiciel dekadentyzmu i symbolizmu w literaturze czeskiej; tłumacz na język czeski i wydawca dzieł Stanisława Przybyszewskiego, założyciel galerii sztuki w Pradze. [przypis edytorski]

karaban (daw.) — rodzaj krytego pojazdu. [przypis edytorski]

karabatalion (daw.) — batalion ustawiony w czworobok, w szyku obronnym. [przypis edytorski]

karabela — cienka, zakrzywiona szabla z rękojeścią stylizowaną na głowę ptaka; element ozdobny stroju szlachcica polskiego. [przypis edytorski]

karabela — lekka szabla o otwartym jelcu i rękojeści ukształtowanej na wzór głowy orła (z wypukłością w kształcie „dzioba” na końcu), zwykle ozdobna; broń wywodząca się z Turcji, przyswojona jako tradycyjna szabla szlachty polskiej, charakterystyczna dla sarmatyzmu. [przypis edytorski]

karabela — paradna szabla szlachecka. [przypis edytorski]

karabela — rodzaj szabli o rękojeści uformowanej na kształt głowy orła, noszonej na co dzień przez szlachtę polską; rodzaj broni szczególnie charakterystyczny dla sarmatyzmu. [przypis edytorski]

karabela — rodzaj szabli. [przypis edytorski]

karabela — sabre richement orné, dont les gentilshommes polonais ne se séparaient point. [przypis redakcyjny]

karabela — szabla noszona przez szlachtę polską. Miała rękojeść w kształcie głowy orła. [przypis redakcyjny]

karabela — szabla z rękojeścią w kształcie głowy orła. [przypis edytorski]

karabina — dziś popr. forma D. lp: karabinu. [przypis edytorski]

karabin Enfield — jeden z modeli karabinów produkowanych seryjnie od 1858 w Enfield przez brytyjską firmę Royal Small Arms Factory, używanych również w innych państwach. [przypis edytorski]

karabinierzy — w XVIII i XIX nazwa niektórych jednostek lekkiej kawalerii lub piechoty wyposażonych w karabiny, również nazwa żandarmerii we Włoszech. [przypis edytorski]

karabin iglicowy — odtylcowa broń palna z zamkiem iglicowym, w którym napinana sprężyną długa iglica po naciśnięciu spustu przechodzi przez umieszczony w papierowej osłonie ładunek prochowy do spłonki przy podstawie pocisku, powodując wystrzał; skonstruowany w 1836, zapoczątkował rozwój nowoczesnej broni palnej, z powodu dużej szybkostrzelności i wygodnego ładowania szybko wszedł na wyposażenie armii. [przypis edytorski]

karabiny — dziś popr. forma N. lm: karabinami. [przypis edytorski]

karabon a. karaban — wieloosobowy pojazd konny stosowany do dalekich podróży. [przypis edytorski]

karabon a. karaban (z pers.) — rodzaj pojazdu, wóz kryty z siedzeniami. [przypis redakcyjny]

karabon — bryka, powóz, pojazd konny do dalekich podróży. [przypis redakcyjny]

karabon — kryty wóz. [przypis edytorski]

karabon — rodzaj pojazdu konnego. [przypis edytorski]

karać kogo (starop.) — [tu:] strofować. [przypis redakcyjny]

karać śmiercią — p. IV, III, 10 uwaga do słów „próg cudzoziemców” i V, V, 2. [przypis tłumacza]

karać się (daw.) — brać sobie do serca przestrogę. [przypis edytorski]

karać się z czego (starop.) — mieć obawę [przed czym]. [przypis redakcyjny]

karać (starop.) — ganić. [przypis redakcyjny]

karać (starop.) — ganić, strofować, upominać. [przypis edytorski]

karaceńska zbroja — zbroja z metalowych łusek na podkładzie ze skóry lub grubego materiału; przypominała pancerz robaka zwanego prusakiem lub: karaczanem (karakanem), stąd nazwa. [przypis edytorski]

karacena (daw.) — pancerz łuskowaty. [przypis redakcyjny]

karacena — łuska twarda jak u krokodyla. [przypis redakcyjny]

karacena — rozdzaj zbroi z łusek naszytych na skórę. [przypis edytorski]

karacena — zbroja z łusek metalowych na podkładzie ze skóry a. grubego płótna, używana w starożytności i w średniowieczu. [przypis edytorski]

karacena — zbroja z łusek naszytych na grubą tkaninę a skórę. [przypis edytorski]

karacena (z wł. corazzina: zbroja na skórze) — zbroja łuskowa, składająca się ze skórzanego kaftana pokrytego metalowymi, nachodzącymi na siebie płytkami w kształcie łusek; produkowana od XVI do XVIII w., charakterystyczna dla polskiej kultury sarmackiej. [przypis edytorski]

karacena (z wł. corazzina) — zbroja z łusek metalowych naszywanych na skórzanym podkładzie. [przypis edytorski]

kara (daw.) — taczka, wózek. [przypis redakcyjny]

Karadzič — Stephanovič Karadzič (orig.) — garsus serbų poetas. [przypis autorski]

karafioł — prawdopodobnie: kalafior. [przypis edytorski]

Karagan, właśc. Do Khaharan — masyw górski w paśmie gór Elburs w Iranie. [przypis edytorski]

kara główna — kara śmierci. [przypis redakcyjny]