Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11155 przypisów.
Król Filip zebrał razem najgorszych ludzi (…) — por. Plinius, Naturalis historia, IV, 11. [przypis tłumacza]
Król Francji, który się nie mści za księcia Orleanu — król Ludwik Filip I, który po objęciu tronu w 1830 oświadczył, że nie będzie się mścić za prześladowania, których w czasach Restauracji, kiedy nosił tytuł księcia Orleanu. [przypis edytorski]
Król francuski jest stary — w r. 1713 Ludwik XIV liczył 75-ty rok życia a 70-ty panowania. [przypis tłumacza]
król Galantuomo — król włoski Wiktor Emanuel II (1820–1878). [przypis redakcyjny]
Król Henryk, pomny wielkich zasług rodu Zborowskich względem swej osoby czasu elekcji, wydał na Samuela wyrok łagodny — Samuel Zborowski nie zastosował się do wyroku banicji, w 1584 r. wjechał na teren Polski, został aresztowany i stracony. [przypis edytorski]
Król Henryk VIII — wedle większości krytyków znaczną część tej sztuki napisał Fletcher. Pogląd ten opiera się także na badaniach metrycznych. W partiach przepisywanych Fletcherowi, który miał zamiłowanie do żeńskich końcówek, stosunek ich do męskich wedle Speddinga wyraża się cyframi 1:1,7, w Szekspirowskich 1:3. [przypis tłumacza]
król Hieronim — Hieronim Bonaparte (1784–1860), młodszy brat Napoleona I, w l. 1807–1813 król nowo utworzonego Królestwa Westfalii. [przypis edytorski]
król hiszpański — Alfons XIII (1886–1941), król Hiszpanii do 1931. [przypis edytorski]
Król Hyrkanii — Hyrkan IV, jeden z bohaterów dramatu Witkacego Mątwa, czyli Hyrkaniczny światopogląd. Sztuka w jednym akcie (1922 r.). [przypis edytorski]
królik amerykański, właśc. królak, Sylvilagus (biol.) — rodzaj ssaków z rodziny zającowatych, występujących w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]
Królikowski, Ludwik (1799–1878/1881) — publicysta i poeta, myśliciel religijny, wydawca i redaktor „Polski Chrystusowej” (rocznik, wyd. 1843, 1844, 1846), na łamach której propagował mesjanistyczną wizję przyszłego, religijnie uzasadnianego komunizmu, równoważnego z zaistnieniem Królestwa Bożego na Ziemi; autor m.in. publikacji: Westchnienie pobożne za dynastią Czartoryskich w Polsce (1840), Pochwała rodu gęsiego wypowiedziana przed obliczem Bożem ku przestrodze i zbudowaniu braci szukających zbawienia wiecznego swojej ojczyzny (1862), Zbawienie ojczyzny hasłem naszem! (1865). [przypis edytorski]
Królikowski, Ludwik (1799–ok. 1879) — polski filozof, działacz społeczny i publicysta; przedstawiciel polskiego mesjanizmu i religijnie uzasadnianego komunizmu; wydawca i redaktor rocznika „Polska Chrystusowa”. [przypis edytorski]
Królikowski — wydawca paryski. [przypis redakcyjny]
królik — tu: lokalny władca, król małego państewka. [przypis edytorski]
królik — tu: zdrobn. od: król. [przypis edytorski]
królik — w oryginale jest wren, czyli strzyżyk. [przypis edytorski]
Król i tyran (…) — Powyższe wiersze to skróty odnoszące się do zamierzonej Rozprawy o stanie możnych. [przypis tłumacza]
król Jagiełło — Władysław II Jagiełło, (ok. 1362–1434), syn wlk. księcia Olgierda, wielki książę litewski, król Polski od małżeństwa z Jadwigą (1386). Dwukrotnie ochrzczony (przez matkę Juliannę w obrządku wschodnim i przez biskupów polskich przed ślubem w obrządku łacińskim), osobiście dowodził w bitwie pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
król Jan a. Jan II Dobry (1319–1364) — król Francji od 1350 r. z dynastii Walezjuszów. [przypis edytorski]
król Janaj Pierwszy — czyli Jochanan Hyrkan. [przypis tłumacza]
król Janaj — pochodził z rodziny Hasmoneuszy. Był też kapłanem. Żydowscy uczeni, z powodów politycznych i religijnych chcieli unieważnić jego kapłaństwo. [przypis tłumacza]
król jednak nie obrał tego kierunku — którego się należało spodziewać, lecz podążył tam, gdzie przed pierwszą bitwą: centrum jego stało i wychodziło poza lewe skrzydło przeciwników. [przypis tłumacza]
Król jest reprezentantem Narodu — zasada sformułowana przez Mirabeau w mowie z 25 czerwca od razu stała się hasłem ogólnym; reprezentant — w wyd. 1816 r.: naczelnik. [przypis redakcyjny]
król Karol ukrywał się jeszcze w pniu dębu — chodzi o króla Karola II Stuarta, który po bitwie pod Worcester, w której został pokonany przez armię parlamentu pod dowództwem Cromwella, w 1651 roku ukrywał się przez jakiś czas w dębie. [przypis tłumacza]
król Karol zwyciężył pod Benewentem Manfreda — mowa o bitwie pod Benewentem, która miała miejsce 26 lutego 1266 r.; w jej wyniku Karol Andegaweński przejął władzę nad Sycylią. [przypis edytorski]
król katolicki — tytuł królów hiszpańskich. [przypis redakcyjny]
król, którego Polacy obrali sobie po naszym — Stefan Batory. [przypis tłumacza]
Król, który siedzi na stolicy sądu, rozprasza wszytko złe wejrzenim swoim — Prz 20, 8. [przypis edytorski]
Król, który umrze raniony kłem dzika — Filip Piękny, król francuski, zmuszony był złym stanem swojego podskarbstwa bić fałszywą monetę. Tu poeta rodzaj śmierci królewskiej, który polując na dzika, gdy dzik skaleczył konia, na którym król siedział, przytłoczony upadkiem konia na polowaniu umarł, przypisuje karze za ten występek. [przypis redakcyjny]
król kurkowy — tytuł uzyskiwany przez najlepszego strzelca w corocznych konkursach stowarzyszenia myśliwskiego, w których celem była tarcza z kurkiem, czyli kogutem. [przypis edytorski]
Król Lear — tragedia Williama Shakespeare’a, prawdopodobnie napisana w roku 1605. [przypis edytorski]
król Lear — tytułowy bohater tragedii Szekspira, stary, szalony władca niepotrafiący przekazać władzy innym. [przypis edytorski]
Król Lir — tragedia Williama Shakespeare'a (1564–1616), prawdopodobnie powstała w roku 1605. [przypis edytorski]
Król macedoński — Aleksander Wielki (356–323 r. p.n.e.), król macedoński, w kolejnych wyprawach zajął Persję, Egipt, Babilon i wiele innych ziem. Symbol wodza nieustraszonego i chciwego wciąż nowych zdobyczy. [przypis redakcyjny]
król macedoński był ich wasalem — Grecy północ Bałkanu uważali za „ziemię niczyją”, ale wyraźnego stosunku zależności nie było. [przypis tłumacza]
król Megist — Franciszek I albo Henryk II. [przypis tłumacza]
Król mego łona — serce. [przypis redakcyjny]
Król Mensa, niedawno jeszcze potężny władca w Aszanti, tułał się obecnie po kniejach… — Król Mensa został zrzucony z tronu przez swych poddanych w lutym 1883 r.; główną przyczyną stała się chciwość jego. Wymyślił on sobie albowiem wygodny sposób zaludnienia swego haremu i zapełniania skarbca na koszt wpływowych osobistości kraju, a mianowicie kazał takowe po prostu ścinać podczas wielkich uroczystości, konfiskując ich żony i skarby. Tak poświęcił on od 1881 do 1882 roku 400 książąt i dostojników państwa swej fantazji. [przypis autorski]
król Midas toż samo, przerażony i obłądzony jakowymś snem — Plutarch, O zabobonności, 9. [przypis tłumacza]
król Mieczysław — Mieszko I (zm. 992), książę Polski, pierwszy jej władca chrześcijański. [przypis edytorski]
królmi (starop.) — zamiast: „królami”, form podobnie skróconych bardzo wiele; porównaj: pieśń VI zwr. 73, pieśń VIII zwr. 85, pieśń IX zwr. 48. [przypis redakcyjny]
król nad króle a książę nad książęta — Bóg. [przypis edytorski]
król nasz, św. Ludwik (…) nocnym — Joinville, Pamiętniki, I. [przypis tłumacza]
król neapolitański — Joachim Murat (1767–1815), wybitny dowódca francuski okresu wojen rewolucyjnej Francji i wojen napoleońskich; od 1796 adiutant napoleona Bonapartego, od 1799 generał dywizji, w 1800 poślubił siostrę Bonapartego; od 1804 marszałek Francji; w 1808 stłumił antyfrancuski opór w Hiszpanii, dzięki czemu został królem Neapolu jako Joachim-Napoleon (1808–1815). [przypis edytorski]
król niebian i ziemi (…) żary mnie dotknął swojemi — Jowisz poraził piorunem Anchizesa i dotknął do kalectwem, ponieważ Anchizes nie umiał zachować dyskrecji i zdradził tajemnicę, że to bogini Wenera obdarzyła go synem Eneaszem. [przypis edytorski]
król nie mógł, nawet dla wyposażenia córki, oddawać go cudzoziemcom bez pozwolenia innych królów — Patrz Grzegorz z Tours, ks. VI, o małżeństwie córki Chilperyka. Childebert posyła doń ambasadorów, aby mu oznajmili, że nie wolno mu dać swojej córce miast odziedziczonych po ojcu ani swoich skarbów, ani niewolników, ani koni, ani rycerzy, ani zaprzęgu wołów, etc. [przypis redakcyjny]
królów, którzy, nadprzyrodzonym sposobem, leczą niektóre choroby (…) jeno przez samo włożenie rąk — Podczas koronacji królowie dotykali rękami chorych, lecząc, wedle wierzenia ludu, w ten sposób skrofuły. [przypis tłumacza]
(…) królów naszych groby rytuje — odlewy metalowe, przedstawiające grobowce królów polskich na Wawelu. [przypis redakcyjny]
królobójców — chodzi tu zapewne o łaskawość Stanisława Augusta dla osób zamieszanych w sprawę jego porwania 3 listopada 1771 r., przedstawionego jako usiłowanie królobójstwa. [przypis redakcyjny]
Król, ojciec chłopków — Piast Kołodziej. [przypis edytorski]
Król olch a. Król elfów — najsłynniejsza ballada Goethego, napisana w 1782, opisująca śmierć dziecka z rąk nadprzyrodzonej istoty, tytułowego króla. [przypis edytorski]
królom pod stołem ze psy zbierać kości — nawiązanie do opowieści biblijnych (Ks. Sędziów 1,7). [przypis redakcyjny]
Królową jednę — Leonorę, córkę Ferdynanda, króla Neapolu, matkę Hipolita. [przypis redakcyjny]
królową polską — mowa o królowej Jadwidze. [przypis edytorski]
królowa Alfaraonita córka Batii — w Biblii nie jest wymieniona z imienia ani królowa, ani jej mąż, faraon. [przypis edytorski]
królowa Dydo — Dydona (a. Elissa), według Eneidy Wergiliusza legendarna założycielka Kartaginy i jej pierwsza królowa; poetycki przydomek łac. Dido, Didona (wędrowniczka) nadał jej Wergiliusz. [przypis edytorski]
królowa francuska… Buckingham — odniesienie do rzekomego romansu pomiędzy żoną Ludwika XIII, królową Anną Austriaczką (1601-1666), a Georgem Villiers, księciem Buckingham (1592–1629), fikcji literackiej z powieści Trzej muszkieterowie Aleksandra Dumasa. [przypis edytorski]
królowa Gęsianóżka — popularna postać legendy. [przypis tłumacza]
królowa hiszpańska zmarła w Rzymie — Maria Ludwika Parmeńska, żona Karola IV, który schronił się w Rzymie po tym, jak Napoleon pozbawił go tronu w 1808 r. [przypis edytorski]
„Królowa i Cesarz” — imperium brytyjskim rządziła wówczas królowa Wiktoria, zaś cesarstwem rosyjskim Mikołaj I. [przypis edytorski]
królowa Kinga (1234–1292) — córka króla Węgier Beli IV, żona polskiego władcy, Bolesława V Wstydliwego, święta Kościoła katolickiego. (Formalnie Kinga była księżną, nie królową). [przypis edytorski]
królowa Ludwika — Ludwika Maria (1611–l667) z domu Gonzagów, księżniczka mantuańska. W r. 1646 poślubił ją Władysław IV; po jego śmierci (1648) wyszła za brata jego, Jana Kazimierza (1649). [przypis redakcyjny]
królowa — Ludwika Maria Gonzaga de Nevers (1611–1667), księżniczka mantuańska, królowa Polski, żona dwóch polskich królów: Władysława IV i Jana II Kazimierza. [przypis edytorski]
królowa Mab — wróżka a. czarownica z folkloru angielskiego, wywodzona z mitologii celtyckiej (por. także: królowa Medb, władczyni królestwa Conaught w Irlandii); psotna i kapryśna, niekiedy złośliwa, męczy ludzi we śnie, z czasem zastąpiona przez Tytanię (w Śnie nocy letniej Shakespeare'a); jej imię z walijskiego znaczy „dziecko”; w literaturze po raz pierwszy pojawia się w dramacie Shakespeare'a Romeo i Julia, jest tytułową bohaterką poematu romantycznego poety Percy'ego Bysshe Shelleya. [przypis edytorski]
Królowa Mab — zbiór pieśni Shelleya, opublikowany w 1813 r. [przypis edytorski]
królowa — Maria Antonina Maria Antonina (1755–1793), królowa Francji jako żona Ludwika XVI. [przypis edytorski]
Królowa — Matka Boska Częstochowska jako „Królowa Korony Polskiej”. [przypis redakcyjny]
królowa nasza, Katarzyna (…) — Katarzyna Medycejska, matka Karola IX. [przypis tłumacza]
królowa Nawarry — Małgorzata de Valois, siostra króla Franciszka I, królowa Nawary, autorka słynnego Heptameronu, ceniła wysoko zabawy umysłowe, nawet w wielce swobodnej formie, i otaczała opieką liczny hufiec pisarzy, w liczbie których znajdował się i Rabelais. W ostatnich latach życia myśl jej zwróciła się ku sprawom wiary i pobożnym medytacjom. Do tego stanu ducha zawiera aluzję dedykacja III. księgi, pisana za życia królowej, która zmarła dopiero w kilka lat później, w r. 1549. [przypis tłumacza]
królowa Neapolu — Maria Zofia Bawarska (1841–1925), bawarska księżniczka, żona Franciszka II, ostatniego króla (od 1859) Królestwa Obojga Sycylii, włączonego w 1861 do Królestwa Włoch. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
królowa Nikotris — popr.: Nitokris, legendarna pierwsza kobieta na tronie starożytnego Egiptu, ostatni władca VI dynastii. Barwną historię o Nitokris przekazał Herodot (Dzieje, II, 100), zaś Maneton uważał, że zbudowała trzecią z największych piramid w Gizie. Współcześnie jej istnienie poddaje się w wątpliwość. [przypis edytorski]
królowa Nilu — Kleopatra. [przypis redakcyjny]
Królowa przedmieścia — wodewil Konstantego Krumłowskiego z 1898 roku. [przypis edytorski]
królowa Saba (bibl., XI w. p.n.e.) — własc. królowa Saby, przedmuzułmańskiego państwa na Półwyspie Arabskim, znana z Biblii pod imieniem Makeda; złożyła wizytę królowi izraelskiemu Salomonowi. [przypis edytorski]
królowa Saby — wg Biblii władczyni położonego daleko na południu królestwa Saby, która usłyszawszy o mądrości i bogactwach izraelskiego króla Salomona, przybyła do niego, aby go poznać. [przypis edytorski]
królowa Saby — władczyni jednego z największych królestw przedmuzułmańskich położonych na Bliskim Wschodzie o nazwie Saba (lub Szeba); obecne tereny Jemenu. Pierwszą znaną królową Saby była Makeda, wg tradycji etjopskiej (lub Bilkis, wg tradycji arabskiej, lub Nikalue, wg tradycji rzymskiej); żyła ona w czasach współczesnych królowi Salomonowi. [przypis edytorski]
Królowa Saby znała mądrość Salomona i przyszła go kusić… — 1 Krl 10:1 („Królowa Saby usłyszała o sławie Salomona i przybyła, by przez zagadki poddać go próbie”). [przypis edytorski]
Królowa Szwecji — Eleonora-Ulryka, młodsza siostra Karola XII, powołana po śmierci brata na tron, ustąpiła, za zgodą Stanów, korony małżonkowi swemu, księciu Fryderykowi Hessen-Kassel. [przypis tłumacza]
królowa szwedzka — Zofia Wilhelmina Nassau (1836–1913), królowa Szwecji i Norwegii (od 1873). [przypis edytorski]
królowa Wiktoria (1819–1901) — królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii – rządziła nim przez 63 lata. [przypis edytorski]
królowa Wiktoria, właśc. Aleksandryna Wiktoria (1819–1901) — królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii przez 63 lata (od 1837), najdłużej panujący monarcha Wielkiej Brytanii do czasów Elżbiety II; okres jej panowania jest nazywany epoką wiktoriańską. [przypis edytorski]
królowa, żona Augusta III — Maria Józefa Habsburżanka (1699–1757) królowa Polski, żona króla polskiego i elektora saskiego Augusta III Sasa, siostra cesarzowej Marii Amalii Habsburg; była katoliczką i porzucenie luteranizmu na rzecz katolicyzmu było warunkiem jej ślubu z synem Augusta II Mocnego, Fryderykiem Augustem; do małżeństwa doszło w 1719 r., Józefa została koronowana wraz z mężem w styczniu 1734 r.; była żarliwą popleczniczką jezuitów w Polsce. [przypis edytorski]
królowę (daw.) — dziś popr. forma B. lp: królową. [przypis edytorski]
królowę — dziś popr. forma B.lm: królową. [przypis edytorski]
królowę — dziś popr. forma B. lp.: królową. [przypis edytorski]
królowę — dziś popr. forma B.lp: królową. [przypis edytorski]
królowę — dziś popr. forma B. lp: królową. [przypis edytorski]
królowę — dziś popr. forma B.lp r.ż.: królową. [przypis edytorski]
królowę — dziś popr. forma: królową. [przypis edytorski]
królowéj — forma z „e” pochylonym, wymawianym jako „i” lub „y”, pozostawiona bez uwspółcześnienia dla rymu. [przypis edytorski]
królowej piekieł światłość cudna — Królową piekieł mit starożytny przedstawia pod troistą postacią: to jako Prozerpinę, to Dianę, to jako Księżyc. [przypis redakcyjny]
królowej podano wielką i sztywną pochodnię z białego wosku, płonącą i nieco czerwoną na końcu — Łatwo się domyślić sensu tych z gruba sprośnych aluzyj. [przypis tłumacza]
królowej — por. Starożytności XX, VII, 3, małżonka Heroda, króla Chalkidy, a gdy ten umarł, wyszła za Palemona, króla Cylicji, z którym się jednak rozwiodła. [przypis tłumacza]
Królowie greccy w Egipcie odkryli najpierw na Morzu Czerwonym część wybrzeża Afryki, która biegnie z głębi zatoki, gdzie znajduje się miasto Herum, aż do Diry, to znaczy do cieśniny nazwanej dzisiaj Babel-Mandel. Stamtąd do przylądka Aromatów, położonego u wejścia do Morza Czerwonego, wybrzeże nie było zbadane przez żeglarzy — Owa zatoka, której dajemy dziś to miano, nazywała się dla starożytnych Zatoką Arabską: nazywali Morzem Czerwonym część oceanu sąsiadującego z tą zatoką. [przypis autorski]
Królowie perscy dopuszczali żony (…) nie mieli powinności szacunku — Plutarch, Zalecenia małżeńskie, 16. [przypis tłumacza]
królowie Persji, którzy, zobowiązując się nie pić nigdy innej wody jak tylko z rzeki Choaspez (…) — por. Plutarch, O wygnaniu, 5. [przypis tłumacza]
królowie powinni mieć najwyższą straż — pojęcie czynności królewskiej jako dozorczej, nie wykonawczej w projekcie Zasad do poprawy Rządu. [przypis redakcyjny]
…królowie powinni od czasu do czasu przekonywać się naocznie, jak wykonywane są ich prawa, a wtedy nauczą się miłosierdzia — Przy wielu rodzajach kradzieży prawo wyraźnie odmawiało pociechy religijnej; kto ukradł konia, sokoła lub chustkę wełnianą tkaczowi, zostawał powieszony. Podobnie ten, kto zastrzelił jelenia w lesie królewskim albo wywoził owce z państwa. [J. Hammond Trumbull, Okrutne prawa, prawdziwe i zmyślone, str. 13]. Uczony prawnik, William Pryne, został (na długo po panowaniu Edwarda VI) skazany na obcięcie obojga uszu pod pręgierzem, grzywnę 3000 funtów i dożywotnie zamknięcie w więzieniu. W trzy lata później dał on znowu powód do skargi, gdyż opublikował ulotkę skierowaną przeciwko władzom kościelnym. Stanął znowu przed sądem, który skazał go na obcięcie tego, co pozostało z jego uszu, grzywnę 5000 funtów szterlingów, napiętnowanie na obu policzkach literami „S. L.” (Seditious Lebeller: buntowniczy oszczerca) i dożywotnie zamknięcie w więzieniu. Surowości tego wyroku odpowiadało okrucieństwo jego wykonania. [Tamże, str. 12]. [przypis autorski]
Królowie spocząć chcieli (…) miłości — w późn. wyd. tłumaczenie poprawiono: „Królowie spocząć chcieli, darmo marząc,/ By choć pół twojej otrzymać miłości. [przypis edytorski]
Królowie — w wydaniu z 1816 r.: Jedynowładni królowie. [przypis edytorski]
