Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5456 przypisów.
Lilienbusen — lilienweißer Busen, Schönheitsideal der Zeit. [przypis edytorski]
Liliencron, Detlev von, właśc. Frederik Adolf Axel (1844–1909) — słynny niemiecki liryk-impresjonista, dramaturg i prozaik; w niektórych utworach piewca pruskiego militaryzmu. [przypis edytorski]
lilii — czytamy trzysylabowo: liliji. [przypis edytorski]
lilii wodnej (Nelumbium) — Nelubo to w obecnej klasyfikacji lotosy, natomiast liliami wodnymi (a. nenufarami) nazywa się potocznie podobne do nich grzybienie (Nymphaea). [przypis edytorski]
lilija biała (…) sczerwieniała — gwelfowie florenccy później za herb do swojej chorągwi zamiast lilii białej, czerwoną przyjęli. [przypis redakcyjny]
lilija — dziś: lilia; tu forma 3-sylabowa dla zachowania rytmu. [przypis edytorski]
lilija — dziś popr.: lilia. [przypis edytorski]
lilija — dziś popr. pisownia: lilia. [przypis edytorski]
lilijami chce ćmić wspólne godło — Lilie, godło królów francuskich z domu Kapetów, którzy wiążąc się z gwelfami włoskimi, ciągle o wpływ na półwyspie włoskim walczyli z władzami apostolsko-rzymskiego cesarstwa, pod którego skrzydłem zuchwale podnosiło głowę stronnictwo gibelinów. Poeta zarówno upomina jednych i drugich, gweltów i gibelinów, chociaż sam do tego stronnictwa należał. [przypis redakcyjny]
lilij (daw.) — dziś D.lm raczej: lilii. [przypis edytorski]
lilij — dziś popr. forma D. lm: lilii. [przypis edytorski]
lilije (daw.) — dziś: lilie. [przypis edytorski]
lilije — dziś popr.: lilie. [przypis edytorski]
lilije, (…) których woń wskazać dobre drogi może — Lilie te są symbolem świętych i błogosławionych, którzy słowem i przykładem wskazywali proste ścieżki Pańskie. [przypis redakcyjny]
liliowa — tu: biała jak lilia. [przypis edytorski]
liliowce — bezkręgowe zwierzęta morskie zbudowane z łodygi, pięciu ramion i kielicha z otworem gębowym; istnieją od ok. 480 milionów lat. [przypis edytorski]
liliowce, Liliales (biol.) — rząd roślin jednoliściennych, obejmujący gł. rośliny wieloletnie, wytwarzające zwykle jako organy przetrwalnikowe kłącza, bulwy lub cebule; w miarę rozwoju systematyki skład i podział tego rzędu znacznie się zmieniał. [przypis edytorski]
liliowy — tu: biały jak lilie. [przypis edytorski]
liliput — karzeł. [przypis edytorski]
Lilith — w legendach żydowskich pierwsza żona Adama, demon a. upiór groźny dla kobiet w ciąży. [przypis edytorski]
Lilith — w legendach żydowskich pierwsza żona Adama, która nie chciała się mu podporządkować, twierdząc, że jest mu równa, i usiłowała dominować podczas współżycia; jako demoniczna kusicielka wyobrażana w postaci zmysłowej kobiety z długimi włosami. [przypis edytorski]
Lilit — szatanica, żona Belzebuba, królowa nocy. [przypis tłumacza]
Lilius Gregonius Giraldus — Giglio Gregorio Giraldi, uczony filolog, urodzony w Ferrarze w r. 1489, umarł tamże w nędzy, licząc 72 lat. [przypis tłumacza]
lili — wyraz dźwiękonaśladowczy, użyty w znaczeniu „nuci”. [przypis edytorski]
lilja — dziś popr. pisownia: lilia. [przypis edytorski]
Liljeforss, Bruno (1860–1939) — malarz szwedzki, zanany gł. z dramatycznych przedstawień zwierząt i dzikiej natury. [przypis edytorski]
Lillehammer — norweskie miasto i gmina, położone w okręgu Innlandet. [przypis edytorski]
Lille — miasto i gmina w płn. Francji, stolica regionu Hauts-de-France. [przypis edytorski]
Lillerud — niewielka osada w pobliżu Nittedal. [przypis edytorski]
Lilliput i Brobdingnag — fikcyjne krainy w Podróżach Guliwera. [przypis edytorski]
Lilpop (pot.), właśc. Lilpop, Rau i Loewenstein — dawna polska spółka akcyjna, zał. w 1866; zakłady „Lilpopa” były największym zakładem przemysłowym międzywojennej Warszawy, zatrudniającym w 1938 ok. 3500 osób. [przypis edytorski]
limaçon (fr.) — ślimak. [przypis edytorski]
Limander, właśc. Leander (mit. gr.) — kochanek kapłanki Hero. Co noc przepływał do niej przez cieśninę, kierując się na światło zapalanej przez nią latarni. Którejś nocy latarnia zgasła, a Leander, nie mogąc odnaleźć właściwego kierunku, zatonął. [przypis edytorski]
Limanowski, Bolesław (1835–1935) — polski historyk, socjolog, polityk, działacz socjalistyczny i niepodległościowy. [przypis edytorski]
Limanowski, Mieczysław (1876–1948) — geolog, reżyser teatralny; założył wraz z Juliuszem Osterwą teatr Reduta, pierwszy w Polsce teatr-laboratorium; badacz tektoniki Karpat, Gór Dynarskich i Sycylii. [przypis edytorski]
Limanowski, Mieczysław (1876–1948) — geolog, syn Bolesława Limanowskiego, przyjaciel autora i jeden z tej szczupłej garstki obrońców, która miała odwagę go bronić, a nie tchórzliwie umywać ręce. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
liman — płytka zatoka przy ujściu rzeki. [przypis edytorski]
liman — płytka zatoka rzeczna a. morska. [przypis edytorski]
liman — płytkie słone jezioro w pobliżu morza. [przypis edytorski]
liman — rodzaj płytkiej zatoki u ujścia rzeki. [przypis edytorski]
liman — ujście rzeki o charakterystycznym kształcie, często spotykane na wybrzeżach Morza Czarnego i Morza Azowskiego. Ujście takie tworzy płytką zatokę, zalewaną morską wodą. [przypis edytorski]
liman — zatoka. [przypis edytorski]
liman — zatoka u ujścia doliny rzecznej do morza. [przypis edytorski]
liman — zatoka u ujścia doliny rzecznej do morza, tu mowa o limanach ukraińskich rzek, wpadających do Morza Czarnego. [przypis edytorski]
liman — zatoka u ujścia doliny rzecznej do morza; tu zapewne: Liman Dniepru i Bohu na płn. wybrzeżu Morza Czarnego, na Ukrainie. [przypis edytorski]
limba — chronione drzewo iglaste, występujące w górach. [przypis edytorski]
limba — drzewo iglaste podobne do sosny, występujące w górach. [przypis edytorski]
limba — drzewo iglaste, podobne do sosny, występujące w górach. [przypis edytorski]
limba — drzewo podobne do sosny, występujące w górach. [przypis edytorski]
limba — gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. [przypis edytorski]
limba — tu: aureola. [przypis redakcyjny]
limbus (teol.) — otchłań, miejsce przebywania osób nieochrzczonych, które nie popełniły grzechu. [przypis edytorski]
limfa — tj. człowiek limfatyczny, „bezkrwisty”; tu w znaczeniu szczególniejszym: „nie indywidualista”. [przypis redakcyjny]
limfatyczny (daw.) — o człowieku: „bezkrwisty”, słabowity, o flegmatycznym temperamencie. [przypis edytorski]
Limison — miasto na Cyprze (starożytny Amathus). [przypis redakcyjny]
limita a. limitacja (daw.) — zakończenie, skrócenie a. odroczenie sesji sejmowej a. sądowej. [przypis edytorski]
limitacja — ograniczenie. [przypis edytorski]
limita — przerwa, odroczenie. [przypis redakcyjny]
limites iustitiae (łac.) — granic sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]
limitować — zamknąć. [przypis redakcyjny]
li-moje — tylko moje. [przypis edytorski]
limonada (daw.) — lemoniada. [przypis edytorski]
limoniada (daw.) — lemoniada. [przypis edytorski]
limoniada — lemoniada. [przypis edytorski]
limonie końskie — końskie „owoce cytrynowe”; tu żartobliwie zamiast: łajna końskie. [przypis redakcyjny]
Limousin — kraina historyczna, w latach 1982–2015 region administracyjny Francji, ze stolicą w Limoges. [przypis edytorski]
l'imparfait du subjonctif (fr.) — czas przeszły niedokonany trybu łączącego (tryb łączący, subjonctif, nie istnieje w jęz. pol.; w przeciwieństwie do trybu oznajmującego, przedstawiającego rzeczywistość obiektywną, tryb łączący wyraża subiektywny stosunek mówiącego do rzeczywistości i używany jest po czasownikach wyrażających wolę, rozkaz, prośbę, żal, strach itp.). [przypis edytorski]
limpieza de sangre (hiszp.) — czystość krwi. [przypis edytorski]
Limpopo — rzeka w południowo-wschodniej Afryce; druga co do długości rzeka afrykańska wpływająca do Oceanu Indyjskiego. [przypis edytorski]
li mu nie dostawało — tylko mu brakowało; nie dostać (daw.): brakować. [przypis edytorski]
limunije (starop.) — sok cytryny, sok limoniowy. [przypis redakcyjny]
limuzyńska porcelana — porcelana z miasta Limoges w zach. Francji. [przypis edytorski]
limuzyńskiego — z Limousin, hist. krainy w środkowej Francji. [przypis edytorski]
Linceusz — jeden z uczestników wyprawy argonautów, cechujący się bystrym wzrokiem; imię pochodzi od łac. lynx, tj, ryś. [przypis edytorski]
Lincoln, Abraham (1809–1865) — amer. polityk i prawnik, prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki podczas wojny secesyjnej, zginął z ręki zamachowca. [przypis edytorski]
Lincoln, Abraham (1809–1865) — amer. prawnik i polityk, prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki, przeciwnik niewolnictwa. Za jego prezydentury wojska konfederackie zaatakowały i zajęły Fort Sumter w Karolinie Południowej (12 IV 1861), co uznaje się za początek wojny secesyjnej. Proklamował zniesienie niewolnictwa na terenach Konfederacji (1863), popierał poprawkę do konstytucji znoszącą niewolnictwo (przyjęta w 1865). Był pierwszym prezydentem USA, który zginął z ręki zamachowca: 14 kwietnia 1865, 5 dni po kapitulacji armii konfederatów pod wodzą gen. Lee pod Appomattox, został śmiertelnie postrzelony w teatrze przez fanatycznego zwolennika Południa. [przypis edytorski]
Lincoln, Abraham (1809–1865) — amerykański polityk i prawnik, prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki podczas wojny secesyjnej; zginął z ręki zamachowca. [przypis edytorski]
Lincoln, Abraham (1809–1865) — szesnasty prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki (1861–1864), kandydował z ramienia Partii Republikańskiej, następnie wybrany na drugą kadencję, jednak 15 kwietnia 1865 r. zginął z ręki zamachowca, Johna Wilkesa Bootha; czas prezydentury Lincolna wypełniły wydarzenia wojny secesyjnej. [przypis edytorski]
l'incorruptible (fr.) — nieprzekupny. [przypis edytorski]
lincz — samosąd; sposób karania przestępców lub domniemanych złoczyńców z pominięciem instytucji prawnych (w tym adwokatów i sądu), wykonywany przez zgromadzony tłum. [przypis edytorski]
Lindbergh, Charles (1902–1974) — amerykański lotnik, samolotem „Spirit of St. Louis” w 1927 dokonał pierwszego samotnego przelotu przez Atlantyk. [przypis edytorski]
Lindbergh, Charles (1902–1974) — amerykański lotnik, w r. 1927 dokonał pierwszego samotnego przelotu przez Atlantyk. [przypis edytorski]
Lindbergh, Charles — amerykański pionier lotnictwa, jako pierwszy przeleciał samotnie Atlantyk z Ameryki Północnej do Europy bez międzylądowań (1927). [przypis edytorski]
Lindbergh, Charles Augustus (1902–1974) — amerykański pilot, sławny z tego, że jako pierwszy pokonał Atlantyk. [przypis edytorski]
Lindego słownik — pierwszy nowoczesny słownik języka polskiego, zredagowany przez Samuela Bogumiła Lindego (1771–1847), wydany w Warszawie w latach 1807–1814. [przypis edytorski]
Linde, Samuel Bogumił (1771–1847) — autor monumentalnego Słownika Języka Polskiego (wyd. 1807–1814); był pochodzenia szwedzko-niemieckiego. [przypis edytorski]
Linde, Samuel Bogumił (1771–1847) — językoznawca, tłumacz, autor Słownika Języka Polskiego, członek państwowych instytucji edukacyjnych w Księstwie Warszawskim. [przypis edytorski]
Linde, Samuel Bogumił (1771–1847) — polski slawista pochodzenia szwedzkiego, leksykograf, językoznawca, tłumacz, bibliograf, pedagog i bibliotekarz, autor monumentalnego Słownika języka polskiego (wyd. 1807–1814). [przypis edytorski]
Lindet, Jean Baptiste Robert (1746–1825) — polityk fr., w czasie rewolucji francuskiej, w marcu 1793 r. współtworzył Trybunał Rewolucyjny, 11 czerwca wyjechał do Normandii, by walczyć z powstaniem wznieconym przez obalonych dziewięć dni wcześniej; jego charakterystyczną cechą było wyważone, umiarkowane stanowisko; w marcu 1794 r. jako jedyny nie podpisał dekretu o aresztowaniu dantonistów; działał w Komitecie Ocalenia Publicznego do 20 września 1794, ogłosiwszy oficjalnie nieinterwencję państwa w gospodarkę francuską, zmuszony do odejścia; w końcu maja 1795 aresztowany, pozostawał w więzieniu do lipca; w czasach Dyrektoriatu konsekwentnie odmawiał przyjmowania stanowisk państwowych; brał udział w Sprzysiężeniu Równych, po czym przez jakiś czas musiał się ukrywać; w lipcu 1799 r. na krótko wrócił do rządu jako minister finansów; wycofał się z życia politycznego po zamachu stanu Napoleona Bonapartego, który uznał za ostateczne przekreślenie osiągnięć rewolucji; w 1816 r. skazany na banicję jako „królobójca”, pozostał jednak w kraju aż do śmierci. [przypis edytorski]
Lindor i Leander — postacie kochanków z wczesnych sztuk Gottholda Ephraima Lessinga (1729–1781). [przypis edytorski]
Lindowie, Hubowie, Lelewelowie, Estreicherowie, Brücknerowie — rodziny, pochodzenia niemieckiego, ważne dla polskiej hitorii, kultury, gospodarki etc. [przypis edytorski]
Lindsay, Benjamin Barr (1869–1943) — amerykański sędzia i reformator społeczny z Denver w stanie Colorado, przez wiele lat kierujący tam sądem dla nieletnich; propagator pomysłu „małżeństwa na próbę” (companionate marriage). [przypis edytorski]
lineał (daw.) — linijka. [przypis edytorski]
lineam (łac. forma B.lp) — linię, gałąź. [przypis redakcyjny]
lineatura — układ linii. [przypis edytorski]
Bruno Schulz, Sklepy cynamonowe (zbiór), Traktat o Manekinach
albo wtóra księga rodzaju
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Linej — Linneusz, Carl von Linné (1707–1778) szw. przyrodnik, profesor Uniwersytetu w Uppsali, twórca systemu klasyfikacji organizmów żywych, zastosowanego w jego dziełach opisujących system natury oraz gatunki (gł. roślin): Systema Naturae (1735–1770), Genera Plantarum (1737) i Species Plantarum (1753). [przypis edytorski]
l'inexpressible n'existe pas (fr.) — to, co niewyrażalne, nie istnieje. [przypis edytorski]
l'infinita vanità del tutto (wł.) — nieskończona marność wszystkiego. [przypis edytorski]
lingam — w hinduizmie termin metafizyczny; z sanskrytu linga: znak, przejaw, emblemat, symbol itp.; może oznaczać cudowną zdolność ludzkich narządów płciowych do kurczenia się i powiększania (jak to czynią ślimaki); hinduistyczny kamienny lingam to najczęściej obiekt kultu boga Śiwy (śiwalingam); przez chrześcijańskich badaczy lingam bywa utożsamiany z fallusem, choć w zestawieniu z joni wskazywać może na łechtaczkę. [przypis edytorski]
Linga-Sharira, Linga Sharira — ciało astralne. [przypis edytorski]
