Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 447 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 13750 przypisów.
Pflumpf! — Plumps! [przypis edytorski]
p. f. — pod firmą. [przypis edytorski]
p. f. — post factum; po fakcie. [przypis edytorski]
p. f. — skrót od łac. post factum, tj. po fakcie. [przypis edytorski]
Pfui! Kurt, das ist schwer, ja, unmöglich (niem.) — Fu, Kurt, co za zaduch, tak, nie do wytrzymania. [przypis edytorski]
phalos — chodzi o fallus; członek męski. [przypis edytorski]
Pharus (łac.), Faros — przybrzeżna wysepka w pobliżu Aleksandrii, na której znajdowała się słynna latarnia morska, zbudowana w III w. p.n.e., jeden z siedmiu starożytnych cudów świata. [przypis edytorski]
Ph.D. — skrót od ang. Doctor of Philosophy: doktor filozofii. [przypis edytorski]
Phélypeaux, Jean-Frédéric, hrabia de Maurepas (1701–1781) — francuski polityk; minister floty (1723–1749) Ludwika XV, zarządzający marynarką wojenną, koloniami i handlem morskim; główny minister królewski (1774–1781) Ludwika XVI; w 1749 sporządził dla króla raport ze strategią otwarcia stosunków handlowych z koloniami angielskimi przez Kanadę; plan został przyjęty do realizacji. [przypis edytorski]
Phebus — przydomek Apolla, boga słońca; tu: słońce. [przypis edytorski]
Phebus — tu: słońce. [przypis edytorski]
Phebus właśc. Febus a. Feb (mit. gr.) — zlatynizowana forma słowa Fojbos (gr.: promienny), przydomka Apolla, boga światła i słońca, opiekuna sztuk, patrona poetów i pieśniarzy. [przypis edytorski]
phenomenologische Einstellung (niem.) — nastawienie fenomenologiczne. [przypis edytorski]
Philaletes (gr.) — miłośnik a. przyjaciel cnoty. [przypis edytorski]
Philidor, François-André Danican (1726–1795) — francuski szachista; jako praktyk znany z pokonania mistrzów angielskich i brawurowego meczu przeciwko Philippowi Stammie; jego przełomowa książka Analyse du jeu des Échecs (Analiza gry w szachy) ukazała się w r. 1749 i przez ponad sto lat była podstawowym podręcznikiem szachowym. Rousseau nie mógł jej studiować w opisywanym okresie. [przypis edytorski]
Philosophia sagax — tytuł dzieła Paracelsusa znanego też jako Astronomia Magna, wyd. w 1537 r.; Paracelsus, właśc. Phillippus Aureolus Theophrastus Bombastus von Hohenheim (1493 a. 1494–1541) ur. w Szwajcarii lekarz i przyrodnik, zw. ojcem medycyny nowożytnej. [przypis edytorski]
Philosophie der Hinterthüren (niem.) — filozofia tylnych drzwi; filozofia drzwi kuchennych. [przypis edytorski]
Philosophie der Mystik. Traum als Dramaturg — „Filozofia mistyki. Sen jako dramaturg”. [przypis edytorski]
philosophus (łac.) — mędrzec, filozof. [przypis edytorski]
Phoebus — Apollo, Greek god of sun. [przypis edytorski]
Phoebus (łac.; mit. gr., mit. rzym.) — zlatynizowana forma słowa Fojbos (gr.: promienny), przydomka Apolla, boga światła i słońca, opiekuna sztuk, patrona poetów i pieśniarzy. [przypis edytorski]
Phoenix — właśc. Fojniks, bohater Iliady, opiekun Achillesa. [przypis edytorski]
Phornatus (I w. n.e.) — właśc. Lucius Annaeus Cornutus; grecki filozof, stoik, przyjaciel Persjusza, autor popularnego traktatu Theologiae Graecae compendium. [przypis edytorski]
phratry — subdivision of a tribe; marriages within it are usually prohibited. [przypis edytorski]
piąci (daw.) — pięciu. [przypis edytorski]
piąci — dziś popr.: pięciu. [przypis edytorski]
piąci (starop. forma) — pięciu (synów). [przypis edytorski]
piąciu (daw.) — dziś popr. D.lm: pięciu. [przypis edytorski]
piąciuset (starop. forma) — dziś: pięciuset. [przypis edytorski]
„piąta kuria” — nowa ordynacja wyborcza. [przypis edytorski]
piąta noc ostatniej kwadry — na dwa dni przed nowiem, tj. niecałe dwa tygodnie po pełni księżyca opisanej na początku opowiadania. [przypis edytorski]
piątego października — powinno być: piątego listopada. [przypis edytorski]
piątek, przez nieszczęsne ryby oczekiwany z rozpaczą — ponieważ piątek w tradycji katolickiej jest dniem postu, kiedy wiernym nie wolno jeść mięsa, ale można spożywać ryby. [przypis edytorski]
piąte pokolenie (…) pięćdziesiąt młodych dziewic niechcących małżeństwa — chodzi o córki Danaosa, Danaidy, które uciekając przed małżeństwem ze swymi braćmi stryjecznymi, synami Aigyptosa (brata Danaosa), przybyły z ojcem do Argos (a więc „porzuciły rozłogi” Egiptu). Wkrótce nadciągnęli za nimi synowie Aigyptosa, chcąc je zmusić do małżeństwa. Danaos zgodził się pozornie na małżeństwo córek, ale nakazał im zgładzić mężów w nocy poślubnej Córki wykonały rozkaz z wyjątkiem jednej, Hypermestry, która ocaliła męża swego, Lynkeusa. Dalekim potomkiem Lynkeusa i Hypermestry był Herakles, wybawca Prometeusza. [przypis edytorski]
piąter — dziś popr. forma D. l.mn.: pięter. [przypis edytorski]
piąterko — dziś: pięterko. [przypis edytorski]
piąterko — dziś popr.: pięterko. [przypis edytorski]
piątr — dziś popr. forma D.: pięter. [przypis edytorski]
piątr — dziś popr.: pięter. [przypis edytorski]
piątro — dziś popr.: piętro. [przypis edytorski]
piać (daw.) — śpiewać. [przypis edytorski]
piać (tu daw.) — śpiewać. [przypis edytorski]
piać — tu daw.: śpiewać. [przypis edytorski]
piać — tu: śpiewać; w tekście forma 3.os.lm cz.ter.: pieją. [przypis edytorski]
pia desideria (łac.) — pobożne życzenia. [przypis edytorski]
pia desideria (łac.) — pobożne życzenie. [przypis edytorski]
pia desideria — pobożne życzenia. [przypis edytorski]
pia fraus (łac.) — dosł.: pobożny podstęp, szlachetne oszustwo; przen.: oszukaństwo, podstęp lub kłamstwo w szlachetnym celu. [przypis edytorski]
pia fraus (łac.) — pobożne oszustwo; obowiązkowe oszustwo. [przypis edytorski]
pia fraus (łac.) — pobożne oszustwo; oszustwo dla dobra wiary. [przypis edytorski]
pia fraus (łac., r.ż.) — pobożne oszustwo; oszustwo dla dobra wiary. [przypis edytorski]
piagnoni (wł.) — płaczący; nazwa zwolenników Girolamo Savonaroli; określenie pochodzi od płaczących na jego kazaniach kobiet. [przypis edytorski]
pia (łac.) – pobożna. [przypis edytorski]
Piał kogucik kukuryku — początek wierszyka dla dzieci autorstwa Stanisława Jachowicza (1796–1857). „Piał kogucik: kukuryku!/ Wstawaj rano, mój chłopczyku./ A chłopczyk się ze snu budzi,/ Patrzy…. dużo chodzi ludzi;/ Więc się szybko zrywa z łóżka,/ By nie uszedł za leniuszka;/ I rzekł: za twe kukuryku/ Dziękuję ci koguciku”. [przypis edytorski]
pia mater (łac., anat.) — opona miękka, najgłębsza warstwa błon otaczających mózg i rdzeń kręgowy; tu: mózg. [przypis edytorski]
pianissimo possibile et fortissimo possibile (wł.) — najciszej jak można i najgłośniej jak można. [przypis edytorski]
pianissimo (wł.) — bardzo cicho. [przypis edytorski]
pianissimo (wł., muz.) — bardzo cicho. [przypis edytorski]
pianissimo (wł.) — najciszej. [przypis edytorski]
pianissimo (wł.) — określenie dynamiki w muzyce: bardzo cicho. [przypis edytorski]
piano, piano (wł.) — termin muzyczny; cicho, delikatnie. [przypis edytorski]
piano (wł., muz.) — cicho, delikatnie. [przypis edytorski]
pianto (wł.) — płacz. [przypis edytorski]
piany a pjany (daw.) — dziś: pijany. [przypis edytorski]
piarg — drobne okruchy skał, żwir, małe kamienie najczęściej usypane u podnóża gór. [przypis edytorski]
piarg — kamienne usypisko. [przypis edytorski]
piarg — nagromadzenie okruchów skalnych. [przypis edytorski]
piarg — rumowisko skalne; okruchy skalne nagromadzone u podnóża stoku, często u wylotu żlebu. [przypis edytorski]
piarg — rumowisko skalne; okruchy skalne nagromadzone u wylotu żlebu u podnóża stromych, skalistych stoków. [przypis edytorski]
piarg — rumowisko skalne; okruchy skalne nagromadzone u wylotu żlebu u podnóża stromych, skalistych stoków. [przypis edytorski]
piarg — stos kamieni. [przypis edytorski]
piarg — usypisko kamieni; nagromadzenie u podnóża stoku odpadłych od stromego zbocza okruchów skalnych. [przypis edytorski]
piarg — usypisko skalne. [przypis edytorski]
piarżystych — takich, u stóp których utworzyły się piargi, czyli rumowiska skalne. [przypis edytorski]
piarżysty — pełen piargów, ostrokrawędzistych okruchów skalnych. [przypis edytorski]
piasczystéj — dziś popr.: piaszczystej. [przypis edytorski]
piasczysty — dziś: piaszczysty. [przypis edytorski]
piasczysty — dziś popr.: piaszczysty. [przypis edytorski]
piasczysty — dziś popr. pisownia: piaszczysty. [przypis edytorski]
Piasecki, Stanisław (1900–1941) — publicysta, krytyk literacki, prozaik i działacz polityczny; założyciel i red. naczelny związanego z obozem endecji tygodnika literacko-artystycznego „Prosto z mostu” (1935–1939), w którym wiersz Skumbrie w tomacie ukazał się po raz pierwszy (1936, nr 10). [przypis edytorski]
piasecznica — naczynie na piasek, którym posypywano zapisany atramentem papier, żeby szybciej wysechł. [przypis edytorski]
piasek morski — Jakub nawiązuje tu do obietnicy złożonej Abrahamowi (Ks. Rodzaju 22:17), zob. Raszi do 32:13. [przypis edytorski]
piaskarz — człowiek zajmujący się zawodowo wydobywaniem i sprzedażą piasku i żwiru rzecznego. [przypis edytorski]
Piaski a. Piasek — dawna jurydyka Krakowa, wchodząca obecnie w skład Starego Miasta. [przypis edytorski]
Piaski Luterskie — obecnie Piaski, miasto położone w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim. [przypis edytorski]
Piaski — wieś (do 1934 miasto) w woj. wielkopolskim, w pow. gostyńskim; w okresie zaborów w zaborze pruskim. [przypis edytorski]
Piaskun — tytuł polskiego tłumaczenia, stanowiącego podstawę niniejszej publikacji, brzmi Człowiek z piasku. Późniejsza tradycja utrwaliła jednak nazwę Piaskun. Piaskun, zwany też piaskowym dziadkiem, to postać z niemieckich baśni. Sypie dzieciom piaskiem w oczy, aby zasnęły. [przypis edytorski]
piasta — część, którą koło styka się z osią. [przypis edytorski]
Piastai (lenk. Piastowie) — pirmoji istorinė lenkų karališkoji dinastija. [przypis edytorski]
piaster — dolar hiszpański lub bliskowschodnia moneta. [przypis edytorski]
Piast — legendarny założyciel dynastii Piastów. [przypis edytorski]
piastować (daw.) — opiekować się. [przypis edytorski]
piastować (daw.) — opiekować się; tu przen.: żywić zamiary. [przypis edytorski]
piastować — opiekować się dzieckiem. [przypis edytorski]
piastować — opiekować się (jak małym dzieckiem: nosząc na rękach itp.). [przypis edytorski]
piastować — pielęgnować, niańczyć dziecko; por. piastunka: niania. [przypis edytorski]
piastować — tu w zn. przechowywać. [przypis edytorski]
piastr — drobna moneta, będąca w obiegu w Egipcie, Libanie i Syrii. [przypis edytorski]
piastr — drobna moneta używana w kilku krajach Bliskiego Wschodu, mająca wartość 1/100 gł. jednostki monetarnej. Od 1921 w Palestynie oficjalną walutą był funt egipski, dzielący się na 100 piastrów lub na 1000 milimów. W 1927 wprowadzono mający niemal tę samą wartość funt palestyński, dzielący się na 1000 milów. Mimo braku oficjalnej jednostki pośredniej w praktyce używano nazwy piastr jako synonimu 10 milów. [przypis edytorski]
piastr — moneta używana na Bliskim Wschodzie. [przypis edytorski]
