Przypisy

płowy — jasny (zwykle stosowane do włosów lub sierści). [przypis edytorski]

płowy — (o kolorze włosów) blond. [przypis edytorski]

płowy — (o włosach) jasny. [przypis edytorski]

płowy — szaro-żółty. [przypis edytorski]

płowy — szarożółty. [przypis edytorski]

płowy — tu: blady. [przypis edytorski]

płowy — tu: blond. [przypis edytorski]

płowy — tu: jasny; szarożółtawy. [przypis edytorski]

płowy włos ucina, dotąd dla Sperchejosa nie tknięty na głowie — Peleus obiecał włosy syna Sperchejosowi, rzece płynącej w Tesalii, jeśli Achilles wróci bezpiecznie do domu po wojnie; on znał jednak przepowiednię mówiącą o tym, że zginie, więc zdecydował się poświęcić swoje włosy dla przyjaciela. [przypis edytorski]

płowy — żółtawy o szarym odcieniu. [przypis edytorski]

płowy — żółtobrązowy. [przypis edytorski]

płowy — żółto-szary. [przypis edytorski]

płowy — żółtoszary. [przypis edytorski]

płowy zwierz a. zwierzyna płowa — tu określenie łowieckie oznaczające zbiorczo: łosie, jelenie, daniele, sarny itp. [przypis edytorski]

Pług, Adam, właśc. Pietkiewicz, Antoni (1823–1903) — pisarz, tłumacz, dziennikarz. Był redaktorem naczelnym tygodnika „Kłosy” w latach 1875–1890. [przypis edytorski]

pługi — dziś popr. forma N.lm: pługami. [przypis edytorski]

pług — narzędzie rolnicze przeznaczone do orania ziemi przed jej zasianiem. [przypis edytorski]

pług — narzędzie rolnicze przeznaczone do orki. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — dogadzać; dawać zadowolenie. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — działać na korzyść. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — krzewić się. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — mieć powodzenie; mieć się dobrze; mieć znaczenie; popłacać. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — opłacać się, służyć, sprzyjać. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — opływać w dostatki, pozostawać w dobrobycie. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — popłacać, przynosić korzyści. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — przynosić korzyść. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — przynosić korzyść. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — rozkrzewić się. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — służyć, działać dobroczynnie, wspomagać. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — służyć komuś, działać na czyjąś korzyść. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — służyć. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — służyć, sprzyjać, dogadzać. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — służyć, sprzyjać. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — sprzyjać, dobrze czynić, pracować dla dobra czegoś a. kogoś. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — sprzyjać. [przypis edytorski]

płużyć (daw.) — sprzyjać, tu: przydawać się. [przypis edytorski]

płużyć komu a. czemu (daw.) — służyć, sprzyjać. [przypis edytorski]

płużyć komu (daw.) — służyć, sprzyjać. [przypis edytorski]

płużyć komuś (daw.) — służyć komuś, sprzyjać, działać na czyjąś korzyść. [przypis edytorski]

płużyć — tu: hamować, zostawać z tyłu. [przypis edytorski]

płużyć — tu: pasować, być korzystnym. [przypis edytorski]

płużyna — pług. [przypis edytorski]

płynąć pod wodę — płynąć pod prąd. [przypis edytorski]

płynął prawym halsem — tzn. mając wiatr po prawej burcie. [przypis edytorski]

płynie (…) nad (…) pola rozłogi — dziś z N.: nad rozłogami. [przypis edytorski]

płynienie — płynność, przepływanie. [przypis edytorski]

płynny — tu: płynący. [przypis edytorski]

płytki operkularne (biol.) — płytki przykrywające otwór w górnej części pancerzyka otaczającego ciało pąkli; z łac. operculum: wieczko. [przypis edytorski]

płytki — w pierwodruku: płatki. [przypis edytorski]

płytnik — flisak. [przypis edytorski]

płyty fotograficzne — w drugiej połowie XIX w. zdjęcia wykonywano na cienkich szklanych płytkach powleczonych warstwą światłoczułą. [przypis edytorski]

pływacz — dziś: pływak. [przypis edytorski]

Pływająca wyspa — znana raczej pod polskim tytułem Cudowna wyspa (fr. L’Île à hélice) powieść Jules'a Verne'a (1828–1905) z cyklu Niezwykłe podróże. [przypis edytorski]

pływak, Dytiscus (biol.) — rodzaj dużych wodnych chrząszczy, zamieszkujących zarośnięte zbiorniki wodne. [przypis edytorski]

plądrować — przeszukiwać czyjeś rzeczy w celu zabrania czegoś. [przypis edytorski]

pląskowy — zapewne: związany z pląsami, tańcami. [przypis edytorski]

pląsownik — tancerz. [przypis edytorski]

[plątać] Childe Harolda z Karolem Hildem — Childe Harold (wym. Czajld Harold) to bohater romantycznego poematu dygresyjnego Wędrówki Childe Harolda (1812–1818) Byrona. Użyte przez autora angielskie słowo childe oznaczało w średniowieczu syna szlachcica, który jeszcze nie otrzymał tytułu rycerskiego (kawalera), i było dodawane jako tytuł przed imieniem. Harold to angielskie imię pochodzenia germańskiego, różne od imienia Karol (ang., fr. Charles). [przypis edytorski]

plątać Krasińskiego z Krasickim — Zygmunt Krasiński (1812–1859) to dramatopisarz, poeta i prozaik, przedstawiciel polskiego romantyzmu (jeden z tzw. trójcy wieszczów); Ignacy Krasicki (1735–1801) to przedstawiciel polskiego oświecenia, poeta, prozaik, publicysta i encyklopedysta. [przypis edytorski]

plątać — tu: łączyć, mieszać. [przypis edytorski]

plątajcie się — tu: splećcie się. [przypis edytorski]

plac Aleksandra — w Warszawie, ze znajdującym się przy nim kościołem św. Aleksandra; od 1919 oficjalnie: plac Trzech Krzyży. [przypis edytorski]

plac Bastylii — plac we wsch. części Paryża, gdzie dawniej stała twierdza Bastylia, zdobyta i zburzona na początku rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]

plac boju Drzu otrzymali — w oryg. łac. campum victoriae Drzu tenuerunt. [przypis edytorski]

plac Brigitty a. Brigittaplatz — historyczny plac wiedeński. [przypis edytorski]

Place pour l'Etat Major de l'Empereur (fr.) — Miejsce dla sztabu Cesarza. [przypis edytorski]

placet (łac.) — dosłownie: „podoba się”; urzędowa forma wyrażenia zgody przez Kościół katolicki, a w średniowieczu także przez władzę świecką. [przypis edytorski]

placet (łac.) — zgoda; przyzwolenie. [przypis edytorski]

placetne (łac.) — zgadza się? [przypis edytorski]

placet (z łac.) — zgoda. [przypis edytorski]

plac Gustawa Adolfa — historyczny plac w Sztokholmie. [przypis edytorski]

plackarta (z niem.) — miejscówka, opłata za miejsce w wagonie. [przypis edytorski]

placka (z niem.) — packa, kawałek skóry na patyku służący do zabijania much. [przypis edytorski]

plac Kercelego — dawny plac targowy w Warszawie, w dzielnicy Wola, w rejonie ulic Chłodnej, Towarowej i Okopowej, obejmujący ok. 1,5 ha, zw. pot. „Kercelakiem”, istniejący od 1867 do 1947. [przypis edytorski]

plac Kercelego — zlokalizowany w rejonie ulic Chłodnej, Towarowej i Okopowej (aż do Ogrodowej i Leszna) plac targowy w Warszawie w dzielnicy Wola, obejmujący ok. 1,5 ha, zw. pot. „Kercelakiem”, istniejący od 1867 do 1947 r. [przypis edytorski]

plackiem spaść — upaść i się rozpłaszczyć. [przypis edytorski]

plac Ludwika XV — ob. plac Zgody. [przypis edytorski]

Plac Marsowy a. Pole Marsowe — utworzony w XVIII w. przez króla Stanisława Poniatowskiego, wzorowany na paryskim plac do rewii wojskowych, powstały na terenie daw. Nowej Wsi; wieś w 1782 a. 1784 r. została przeniesiona na obszar rozciągający się wzdłuż alei pomiędzy obecnym pl. Zbawiciela a pl. Politechniki (stąd nazwa dzisiejszej ul. Nowowiejskiej), zaś u zbiegu Al. Ujazdowskich i ul. Piusa powstał Plac Marsowy; w XIX w. odbywały się ma nim wystawy przemysłowo-rolnicze, okresowo funkcjonował też lunapark, następnie na terenach tych powstał w l. 1893–1896 istniejący do dziś park Ujazdowski (urządzony przez ogrodnika Franciszka Szaniora). [przypis edytorski]

plac Muhammada Alego — historyczny plac w Kairze, położony na terenie Cytadeli Kairskiej, na którym znajduje się stołeczny meczet i grobowiec Muhammada Alego (ok. 1769–1849). [przypis edytorski]

plac Navona — historyczny plac rzymski, słynny przede wszystkim z powodu fontanny Czterech Rzek. [przypis edytorski]

placówka — miejsce pracy Żydów znajdujące się poza terenem getta. [przypis edytorski]

placówka — posterunek wojskowy wystawiany dla ochrony oddziału przed niespodziewanym napadem przeciwnika. [przypis edytorski]

placówkarka — Żydówka legalnie pracująca poza terenem getta. [przypis edytorski]

placówka — tu: miejsce bronione przez żołnierzy. [przypis edytorski]

Plac Opery — plac w dziewiątej dzielnicy Paryża, znajduje się na nim Opéra Garnier, nazwana tak na cześć jej architekta, Charlesa Garniera. [przypis edytorski]

plac Pigalle — plac w Paryżu; na przełomie XIX i XX w. plac i otaczające go ulice stały się dzielnicą pracowni malarskich i kawiarni literackich. [przypis edytorski]

plac Pigalle — znany plac, wokół którego skupia się nocne życie Paryża. [przypis edytorski]

plac — Plac św. Marka, najbardziej znane miejsce Wenecji, otoczone cennymi zabytkami arch.; w Wenecji powszechnie nazywany po prostu „placem” (la Piazza). [przypis edytorski]

plac Printing — właśc. Printing House Square (ang. plac Drukarni), dawna nazwa południowego odcinka ulicy Park Row w Nowym Jorku, na Manhattanie, potocznie nazywanej Newspaper Row (ulica Gazetowa); znajdowały się tam kilkupiętrowe siedziby amerykańskich gazet (od 1875 budowano tam dla nich pierwsze w mieście wieżowce); niektóre z gazet, jak „New York Herald” i „The Sun”, znajdowały się w pobliżu, ale faktycznie nie na samej Park Row; od roku 1895 gazety przenosiły się do swoich nowych siedzib w innych miejscach, jako ostatnia „Journal of Commerce” w 1953. [przypis edytorski]

Plac Rewolucji — jeden z głównych placów Paryża, obecnie Place de la Concorde (plac Zgody), w okresie rewolucji były tam wykonywane publiczne egzekucje, m. in. 21 stycznia 1793 r. został tam zgilotynowany Ludwik XVI. [przypis edytorski]

plac św. Marka — najbardziej znane miejsce Wenecji, otoczone cennymi zabytkami architektury, m.in.: znajdującą się przy nim bazyliką św. Marka i będącą symbolem miasta dzwonnicą św. Marka. [przypis edytorski]

plac Św. Piotra — historyczny plac, znajdujący się przed bazyliką św. Piotra w Watykanie. [przypis edytorski]

plac Saint-Sulpice — duży plac w Paryżu, z wielkim kościołem Saint-Sulpice (św. Sulpicjusza) po wschodniej stronie. [przypis edytorski]

Plac Saski — dziś: Plac marsz. Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]

Plac Saski — plac znajdujący się przed nieistniejącym Pałacem Saskim w Warszawie; dziś: Plac Piłsudskiego. [przypis edytorski]

plac Term, wł. Piazza di Termini — dawna rozległa przestrzeń publiczna w Rzymie, otoczona z dwóch stron ruinami starożytnych Term Dioklecjana, obejmująca ob. Piazza della Repubblica, Piazza dei Cinquecento i przyległe ulice. [przypis edytorski]

plac — tu: działka budowlana. [przypis edytorski]

plac — tu: miejsce. [przypis edytorski]

plac — tu: miejsce, umiejscowienie. [przypis edytorski]

plac — tu: plac boju. [przypis edytorski]