Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5394 przypisów.
Raszi — skrót imienia rabiego Szlomo Icchaki (1040–1105), najpopularniejszego komentatora Pisma Świętego oraz Talmudu. [przypis tłumacza]
raszka a. rudzik — niewielki ptak. [przypis edytorski]
raszka — rudzik, mały, szarobrunatny ptak o rudawym podgardlu. [przypis edytorski]
Raszków — miasteczko nad Dniestrem, dziś na terenie płn. Mołdawii. [przypis edytorski]
Raszków — miasteczko nad Dniestrem, dziś na terenie płn. Mołdawii. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
raszpla — pilnik charakteryzujący się grubymi nacięciami. [przypis edytorski]
ratafia — nalewka owocowa na spirytusie. [przypis edytorski]
ratafia — rodzaj słodkiego likieru. [przypis edytorski]
ratafia — słodka nalewka owocowa na spirytusie. [przypis edytorski]
ratafja — rodzaj słodkiej wódki na korzeniach. [przypis redakcyjny]
Ratainicza equorum habetur deus (łac.) — Ratainicza uznawali za boga koni. [przypis edytorski]
rataj — najemny robotnik folwarczny. [przypis edytorski]
rataj — robotnik sezonowy na wsi; wyrobnik. [przypis edytorski]
rataj — rolnik, tu: parobek od wołów. [przypis redakcyjny]
Rata! rata! — na pomoc! [przypis autorski]
ratatouille — duszone danie warzywne pochodzące z płd. Francji. [przypis edytorski]
raté, raté, ça encore raté (fr.) — nie udało się, nie udało się, znów się nie udało. [przypis edytorski]
rathauzowy — ratuszowy; z niem. Rathaus: budynek rady, ratusz. [przypis edytorski]
Rathenau, Walther (1867–1922) — niemiecki przemysłowiec, pisarz, polityk; minister spraw zagranicznych (1922) Republiki Weimarskiej; zginął w zamachu dokonanym przez skrajnie prawicową grupę terrorystyczną. [przypis edytorski]
Rathenau, Walther (1867–1922) — polityk niemiecki, w 1922 r. jako minister spraw zagranicznych podpisał z Rosją Sowiecką traktat w Rapallo. Zamordowany na berlińskiej Königsallee przez członków skrajnie prawicowego paramilitarnego związku Organisation Consul. [przypis edytorski]
Ratio (…) aufert (łac.) — „Troskę rozpędza rozum i umiarkowanie,/ A nie modne widoki nadmorskie” (Horatius, Epistulae, II, 25; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Ratio est quod poetae per enthusiasmum (…) magisque elucent (łac.) — cały powyższy akapit zawiera wyjaśnienie tego fragmentu pism Kartezjusza, podanego na koniec in extenso („rozumnym sądem jest, co poeci przez entuzjazm i siłę wyobraźni napisali: są w nas nasiona wiedzy, jak w krzemieniu, których przez rozum dochodzą filozofowie, które zaś lepiej poeci budzą przez dalekowzroczną wyobraźnię”). [przypis edytorski]
ratio gubernationis (łac.) — porządek, plan rzeczy. [przypis edytorski]
ratio (łac., r.ż.) — metoda, sposób. [przypis edytorski]
ratione iuris bonorum terrestrium (łac.) — ze względu na prawo dóbr ziemskich (wolnych od obciążeń na rzecz wojska). [przypis redakcyjny]
ratione (łac.) — z przyczyny. [przypis redakcyjny]
rationem (łac.) — sprawa. [przypis redakcyjny]
rationes competentes (łac.) — odpowiednie dowody. [przypis redakcyjny]
rationes cum Republica inibit (łac.) — sposób obmyśli z stanami. [przypis redakcyjny]
rationes (łac.) — dowody. [przypis redakcyjny]
rationes (łac.) — dowody (słuszności naszej sprawy). [przypis redakcyjny]
rationes (łac.) — przyczyny. [przypis redakcyjny]
rationibus (łac.) — przyczynami. [przypis redakcyjny]
rati — włóczni, pik. [przypis edytorski]
ratlerek — mały pies pokojowy, charakteryzujący się krótką i gładką sierścią. [przypis edytorski]
ratolorum — zniekształcone Custos rotulorum (łac.: strażnik zwojów), który tytuł oznaczał urzędnika dozorującego dokumenty hrabstwa. [przypis edytorski]
ratować w zachwianiu mdłego przyrodzenia — ratować słabą naturę ludzką (mdłe przyrodzenie) w czasie załamania (w zachwianiu). [przypis redakcyjny]
ratował się ucieczką — ἔφυγον (N), ἔφευγον (D). [przypis tłumacza]
ratowej — dziś popr.: ratalnej. [przypis edytorski]
Rattenrein (niem.) — odszczurzanie. [przypis edytorski]
Ratujcie nasze dusze! — międzynarodowy sygnał SOS, w radiotelegraficznym alfabecie Morse'a oznaczający wezwanie o pomoc, często traktuje się jako skrót angielskiej frazy „Save our souls”, tj. „Ratujcie nasze dusze”; faktycznie przyjęto go w tej postaci, gdyż jest łatwa do zapamiętania, nadawania i rozpoznania: składa się z trzech krótkich sygnałów, trzech długich i ponownie trzech krótkich. [przypis edytorski]
ratunek tylko z góry — tj. z Petersburga. [przypis redakcyjny]
ratunek upad z sobą bierze — ratunek (nawiązanie do ratowania Eurydyki przez Orfeusza) doprowadza do upadku (klęski). [przypis redakcyjny]
ratunk (daw.) — ratunek. [przypis redakcyjny]
ratunkowy — tu: ratownik. [przypis edytorski]
ratunk — ratunek; starop. przyrostek miał formę -unk (z niem. -ung). [przypis redakcyjny]
Ratusz mieścił się w przebudowanym pałacu Jabłonowskiego na placu Teatralnym (zniszczony w czasie powstania warszawskiego). W budynku ratusza znajdowały się biura policyjne. [przypis redakcyjny]
ratuszowa wieża — ratusz ten, mieszczący się od 1817 r. w dawnym pałacu Antoniego Jabłonowskiego, znajdował się naprzeciw Teatru Wielkiego na obecnym placu Teatralnym; został zburzony podczas powstania warszawskiego; obecnie stoi tu pomnik Bohaterów Warszawy. [przypis redakcyjny]
Ratusz — wspaniały pałac renesansowy z XVI w. obok ul. Rivoli, spalony w czasie Komuny Paryskiej (1871), odbudowany w latach 1872–1882. [przypis redakcyjny]
ratyfikacja (z łac.) — zatwierdzenie. [przypis edytorski]
ratyszcze (daw.) — włócznia. [przypis edytorski]
ratyszcze — drzewce od broni kłującej, takiej jak spisa. [przypis edytorski]
ratyszcze — spisa, włócznia. [przypis autorski]
ratyszcze — spisa, włócznia. [przypis edytorski]
Ratze — Ratte. [przypis edytorski]
Raubritterin — określenie raubritter, które pojawiło się dopiero w XVIII-wiecznych niemieckich romansach rycerskich, oznacza rycerzy lub osoby z rycerskiego rodu, trudniące się napadami, szczególnie na przejeżdżających w pobliżu ich zamku kupców i podróżnych. [przypis edytorski]
Raubritter (niem.) — rycerz-rozbójnik. [przypis edytorski]
raubritter (niem.) — rycerz rozbójnik, utrzymujący się z rabunku kupców i podróżnych; plagą raubritterów były dotknięte średniowieczne, rozdrobnione na niewielkie państewka Niemcy. [przypis edytorski]
raubszyc (daw.) — kłusownik. [przypis edytorski]
raubszycować (daw., z niem.) — kłusować, uprawiać kłusownictwo. [przypis edytorski]
raubszyc (z niem.) — kłusownik. [przypis edytorski]
Raubvogel (niem.) — ptak drapieżny. [przypis edytorski]
Raudal de Cariven, dziś Raudal de Caribén — progi na rzece Orinoko w Wenezueli, w pobliżu miasta Puerto Páez, poniżej ujścia rzeki Meta. [przypis edytorski]
Raudal de Tabaje, Raudal Tabaje — progi na rzece Orinoko, dziś na granicy kolumbijsko-wenezuelskiej, w pobliżu miasta Puerto Carreño, powyżej ujścia rzeki Meta. [przypis edytorski]
rauda (z litew.) — pieśń pogrzebowa. [przypis edytorski]
rauda (z litew.) — pieśń żałobna. [przypis edytorski]
Raul Natan — patrz: Stracone złudzenia, Muza z zaścianka. [przypis edytorski]
Raumempfindung (niem.) — jakość (czucie) przestrzeni. [przypis edytorski]
raupuże (z litew.) — ropucha; pogańska wiara Litwinów uznawała gady i płazy za święte. [przypis edytorski]
Raupuże (z litew. rupūžė) — Ropucha. [przypis autorski]
Rauschning, Hermann (1887–1982) — muzykolog i prezydent Senatu Wolnego Miasta Gdańska 1933–1934, usunięty ze stanowiska przez hitlerowców za sprzyjanie porozumieniu z Polską. Autor głośnej książki Rewolucja nihilizmu. Kulisy i rzeczywistość w Trzeciej Rzeszy (1939). [przypis edytorski]
raus (niem.) — na zewnątrz, wychodzić. [przypis edytorski]
Raus (niem.) — precz. [przypis edytorski]
raus (niem.) — wynocha, precz. [przypis edytorski]
raus (z niem. heraus) — wychodź! wystąp! [przypis redakcyjny]
raut — eleganckie przyjęcie dla wielu dostojnych osób. [przypis redakcyjny]
raut — eleganckie przyjęcie dla wielu osób, zwykle wieczorne. [przypis edytorski]
Rautenstrauch, Józef (1773–1842) — polski oficer; od 1806 adiutant przyboczny ks. Józefa Poniatowskiego; od 1808 pułkownik i szef sztabu I dywizji; od 1813 generał; służył w wojsku Królestwa Kongresowego, od 1831 w armii rosyjskiej; od 1832 Prezes Teatrów Rządowych w Królestwie Kongresowym. [przypis edytorski]
raut — oficjalne przyjęcie bez tańców. [przypis edytorski]
raut — oficjalne przyjęcie wieczorne bez tańców. [przypis edytorski]
raut — oficjalne przyjęcie wieczorne. [przypis edytorski]
raut — przyjęcie. [przypis edytorski]
raut — wieczorne przyjęcie bez tańców. [przypis edytorski]
raut — wydawane wieczorem przyjęcie bez tańców. [przypis edytorski]
raut (z ang. rout) — większe uroczyste przyjęcie wieczorne bez tańców. [przypis redakcyjny]
Ravello — miejscowość w pobliżu Salerno. [przypis edytorski]
Ravensbrück — (niem.) Konzentrationslager Ravensbrück, nazistowski obóz koncentracyjny, działający w latach 1938–45 w brandenburskim mieście Ravensbrück w Niemczech. [przypis edytorski]
Rawana (mit. hind.) — złośliwy demon (tj. rakszasa) przedstawiany jako niebieskosina postać o dziesięciu głowach i dwudziestu rękach, stąd zwany jest też: Daśamukha (Dziesięciolicy), Daśakantha (Dziesięciogłowy); w indyjskim eposie Ramajana opisane zostały jego niecne uczynki: objęcie tronu Lanki za pomocą podstępu, porwanie Sity, żony Rama, a wreszcie dokuczanie bogu Śiwie; demon usiłował przesunąć górę Kajlas, na której Śiwa tulił swoją żonę Parwati, oburzony Śiwa przycisnął górę do ziemi, przygniatając ręce demona, ten zaś straszliwie zawył z bólu: w ten sposób zyskał przydomek Rawana, tzn. „Krzykacz”. [przypis edytorski]
Rawa Ruska — miasto leżące obecnie na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, niedaleko granicy z Polską. [przypis edytorski]
raważ (z fr.) — spustoszenie, zniszczenie. [przypis edytorski]
rawelin — element fortyfikacji w kształcie półksiężyca lub trójkąta wznoszony przed linią obronną twierdzy. [przypis edytorski]
Rawena — Rawenna, miasto nad morzem Adriatyckim w środkowych Włoszech (bitwa w r. 1516). [przypis redakcyjny]
raw — wybitny, naczelny rabi. [przypis tłumacza]
Ray-Bahadur a. Rao Bahadur (z bengalskiego: czcigodny, chrobry książę) — tytuł honorowy, nadawany w Indiach przez władze brytyjskie. [przypis edytorski]
rayé (fr.) — pasiasty, w paski. [przypis edytorski]
Raymi — najważniejsze święto Słońca; Inkowie i kapłani czcili je na kolanach. [przypis autorski]
Raynal, Guillaume (1713–1796) — francuski historyk, pisarz i filozof epoki oświecenia; autor Filozoficznej i politycznej historii kolonii i handlu Europejczyków w obu Indiach (L'Histoire philosophique et politique des établissements et du commerce des Européens dans les deux Indes, 1770), w której krytykował postępowanie kleru i władz wobec ludności kolonii. [przypis edytorski]
Raynal, [Guillaume] (1713–1796) — historyk i filozof; umysł nie pierwszorzędny, ale zręczny i cieszący się wziętością. [przypis tłumacza]
ražiena — dirva, kur nupjauti javai. [przypis edytorski]
raźnieje — nabiera raźności, tj. wigoru, siły, energii. [przypis edytorski]
