Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11691 przypisów.
śmiga — skrzydło wiatraka. [przypis edytorski]
śmiga — tu: skrzydło wiatraka. [przypis edytorski]
śmigi (daw.) — części śmigła. [przypis edytorski]
Śmigły-Rydz, Edward (1886–1941) — wojskowy i polityk, marszałek Polski po Józefie Piłsudskim. [przypis edytorski]
śmigły — smukły. [przypis edytorski]
śmigły — szybki, zwinny; smukły i wysoki. [przypis edytorski]
śmigły — (zazwyczaj o drzewie) wysoki, smukły. [przypis edytorski]
śmigownica — armatka mniejszego kalibru. [przypis edytorski]
śmigownica — działo o długiej lufie, używane w Europie głównie w XVI-XVII w. [przypis edytorski]
śmigownica — falkonet a. sokolik, działo polowe piechoty, ładowane od przodu, używane w XVI-XVIII w., rodzaj kolubryny o kalibrze 55-70 mm, stosowana także w bitwach morskich do abordażu. [przypis edytorski]
śmigownica — rodzaj działka ustawianego na burcie okrętu; sokolik, falkonet. [przypis edytorski]
śmirci (starop. forma) — śmierci. [przypis edytorski]
šmotas — daugybė. [przypis edytorski]
šmotas (lenk.) — gabalas. [przypis edytorski]
šmotelis — gabalėlis. [przypis edytorski]
šmyčiolu — šmičėlas, griežiklis, strykas (smuiko). [przypis edytorski]
śniadać (daw.) — jeść śniadanie. [przypis edytorski]
śniadać (daw.) — zjeść śniadanie. [przypis edytorski]
śniadać — dziś: jeść śniadanie. [przypis edytorski]
śniadamy — jemy śniadanie. [przypis edytorski]
Śniadecki, Jan (1756–1830) — matematyk, astronom, geograf, filozof; profesor i rektor Uniwersytetu Wileńskiego, zwolennik empiryzmu i zdecydowany krytyk romantyzmu, twórca polskiej terminologii matematycznej i astronomicznej. [przypis edytorski]
Śniadecki, Jędrzej (1768–1838) — chemik, lekarz, filozof; profesor Uniwersytetu Wileńskiego i Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie; twórca i propagator polskiej terminologii chemicznej, autor pierwszego polskiego podręcznika do chemii. [przypis edytorski]
śniady — o ciemnej karnacji, opalony. [przypis edytorski]
śniady — o ciemnej skórze. [przypis edytorski]
śniady — opalony a. o naturalnie ciemnej karnacji. [przypis edytorski]
śniady — opalony, o ciemniejszej skórze. [przypis edytorski]
śniarz (neol.) — marzyciel. [przypis edytorski]
śniat (daw.) — pień drzewa; pniak, kłoda. [przypis edytorski]
śniat (daw.) — pień. [przypis edytorski]
śnić — choroba kłosów powodująca, że nie rośnie w nich ziarno i pozostają puste. [przypis edytorski]
śnicie (daw.) — dziś popr.: śnienie, przeżywanie snu. [przypis edytorski]
śnicie (daw., rzecz.) — śnienie; marzenie senne. [przypis edytorski]
śnicie — dziś popr.: śnienie. [przypis edytorski]
śnicie — dziś popr.: śnienie. [przypis edytorski]
śnicie — sen. [przypis edytorski]
śnięż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy śnię. [przypis edytorski]
śnieć — choroba roślin spowodowana przez grzyba. [przypis edytorski]
śniecić (daw.) — być pustym, zepsutym; por. śnieć zepsuty, pusty kłos zboża. [przypis edytorski]
śniedź — jasnozielony nalot na powierzchni przedmiotów z miedzi i jej stopów, powstający wraz z upływem czasu. [przypis edytorski]
śniedziejący — pokrywający się śniedzią (patyną, grynszpanem), jasnozielonym nalotem, będącym produktem korozji miedzi; tu ogólnie o metalu: pokrywający się nalotem będącym wynikiem jakiejś reakcji chemicznej. [przypis edytorski]
śnieg firnowy a. firn — rodzaj śniegu, forma przejściowa między śniegiem i lodem. [przypis edytorski]
śniegi są ale bielutkie (gw.) — śniegi są bardzo bielutkie. [przypis edytorski]
Śniegocka, Cecylia (1862–1934) — polska nauczycielka, organizatorka tajnej oświaty, działaczka feministyczna; z domu Więckowska, w 1882 w związku małżeńskim z inż. Kazimierzem Śniegockim, od 1883 r. zaangażowana w tajne nauczanie, począwszy od Kobiecego Koła Oświaty Ludowej zw. z PPS i zorganizowanego w Warszawie wraz z koleżankami Towarzystwa Tajnego Nauczania (1894–1906), którego szkoły przejęła następnie Macierz Szkolna. [przypis edytorski]
śniegułka — kwitnąca wczesną wiosną roślina o białych kwiatach i wąskich liściach; przebiśnieg, śnieżyczka. [przypis edytorski]
śnieg upadł — dziś popr.: śnieg spadł. [przypis edytorski]
Śnieg (…) wysszej łokcia leżał — warstwa śniegu była grubsza niż na łokieć, tj. ok. 60 cm. [przypis edytorski]
śnieżna Paros — wyspa Paros, „śnieżna” od białej barwy marmuru, który tam wydobywano. [przypis edytorski]
śnig, mliko (gw.) — śnieg, mleko. [przypis edytorski]
śnili obaj sen — «Obaj śnili swoje sny, to jest zwykłe wyjaśnienie, a midrasz uczy, że każdy z nich śnił sen [dla] obu: śnił własny sen i wyjaśnienie snu towarzysza», zob. Raszi do 40:5. [przypis edytorski]
śnili obaj sen — u Cylkowa: 'śnił się sen im obu'; uzasadnienie korekty: po hebrajsku jest tu czasownik w formie czynnej. W dalszej części zdania Cylkow miał problem z zaimkami swój/jego, czego da się uniknąć, jeśli przetłumaczy się pierwszy czasownik w formie czynnej. [przypis edytorski]
śniliśmy — u Cylkowa: 'sen śnił się nam'; uzasadnienie korekty: w oryginale jest krótsza i prostsza forma: אִישׁ כְּפִתְרוֹן חֲלֹמוֹ ( isz kepitron chalomo chalamnu) dosł. ‘każdy wedle wyjaśnienia swego/jego snu śniliśmy’. [przypis edytorski]
ś nim (gw.) — z nim. [przypis edytorski]
śnit (gw.) — miejsce przecięte przez piłę. [przypis edytorski]
šniūras (sl.) — plona virvutė. [przypis edytorski]
šniūrelka — trumpa, be rankovių moteriška liemenė. [przypis edytorski]
śniwula (neol. od czas. śnić a. wyśniwać) — kwiat ze snu. [przypis edytorski]
śnor (gw.) — sznur. [przypis edytorski]
šoblė (lenk.) — kalavijas. [przypis edytorski]
šoks pagal mano muziką — dabar: pagal mano dudelę. [przypis edytorski]
śpas a. szpas — zabawna sytuacja. [przypis edytorski]
śpek — boczek. [przypis edytorski]
śpiące — dziś popr. forma B. lm r.m-os.: śpiących. [przypis edytorski]
Śpiący Booz — fr. Booz endormi, poemat Wiktora Hugo z tomu La Légende des siècles (Legenda wieków), oparty na historii biblijnej z Księgi Rut. [przypis edytorski]
śpiący rycerz — nawiązanie do tatrzańskiej legendy o Śpiących Rycerzach, wedle której pod Giewontem śpią rycerze, którzy mają się obudzić, kiedy Polska znajdzie się w wielkim zagrożeniu. [przypis edytorski]
śpichlerz — dziś popr.: spichlerz. [przypis edytorski]
śpichrz (daw.) — spichlerz. [przypis edytorski]
śpichrz — spichlerz; budynek a. pomieszczenie przeznaczone do przechowywania ziarna zbóż. [przypis edytorski]
śpichrz — spichlerz, miejsce magazynowania zboża. [przypis edytorski]
śpiéwa — (daw.; wym.: śpiwa) — obecność é tzw. pochylonego zmienia brzmienie wyrazu, przez co rymuje się on z użytym wcześniej słowem: spoczywa. [przypis edytorski]
śpiéwa — dziś popr. forma D. lp: śpiewu. [przypis edytorski]
śpieg (gw.) — szpieg. [przypis edytorski]
śpiekły — dziś popr. pisownia: spiekły. [przypis edytorski]
śpieniony — dziś popr. pisownia: spieniony. [przypis edytorski]
śpierać — dziś popr. pisownia: spierać. [przypis edytorski]
śpieszaj (daw. forma) — dziś: śpiesz; pośpieszaj. [przypis edytorski]
śpieszę — dziś: spieszę się; mam mało czasu. [przypis edytorski]
śpieszno [mu] było — spieszył się, żeby [coś zrobić]. [przypis edytorski]
śpiesznym puczim (rus.) — jak najszybszą drogą. [przypis edytorski]
śpieszyliśmy na szczyt Ornaku — sądząc z opisu, raczej do Przełęczy Pyszniańskiej, znajdującej się pomiędzy Kamienistą i Błyszczem w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]
śpiewa — autor rymuje to słowo z odzywa, rozrywa i nieszczęśliwa, ponieważ w XIX w. wymawiano jeszcze e pochylone w słowie śpiéwa jako i. [przypis edytorski]
śpiewać twoje czyny — dziś: opiewać twoje czyny. [przypis edytorski]
Śpiewacy norymberscy (Meistersinger) — opera Ryszarda Wagnera (1868). [przypis edytorski]
Śpiewacy norymberscy — opera Wagnera z 1868. [przypis edytorski]
śpiewa — dalej następuje wolny przekład piosenki Ofelii (Hamlet, akt IV, sc. 5). [przypis edytorski]
śpiewa — daw. z tzw. e pochylonym: śpièwa, odpowiadającym dźwiękowi zbliżonemu do i; stąd rym z „bywa”. [przypis edytorski]
śpiewając — obecnie śpiewa się „śpiewaniem”, powtarzając ten wyraz trzykrotnie. [przypis edytorski]
śpiewając — w oryginale poeta śpiewa o Lalage, kochance tutaj wspomnianej dopiero w ostatniej strofie. [przypis edytorski]
śpiewający — dziś: śpiewająco, tj. doskonale, biegle. [przypis edytorski]
śpiewak Giaura i Juana — Byron, autor poematów Giaur (1813) i Don Juan (1818–1824). [przypis edytorski]
śpiewak Troi — Homer. [przypis edytorski]
śpiewanie z Alkoranu — wtrącenie w nawiasie jest najprawdopodobniej wyjaśnieniem słowa pochodzącym od autora Wycieczek po Litwie. [przypis edytorski]
śpiewek — dziś r.ż.: śpiewka. [przypis edytorski]
Śpiewka powstańców z oddziału Langiewicza — W publikowanej tu wersji autorem słów pieśni (jak również melodii opartej na na ludowej pieśni węgierskiej) jest Władysław Tarnowski; była ona śpiewana przez żołnierzy powstania styczniowego (stąd tytuł). Wcześniej jednak istniał jej pierwowzór, powstały najprawdopodobniej pod koniec XVIII w. wieku, znany pod tytułem Żołnierz ochoczy a. A kto chce rozkoszy użyć. Bardzo popularna także wśród legionistów w latach 1914–1918, pieśń doczekała się wielu przeróbek i wersji. [przypis edytorski]
śpiewnik ebersdorfski — książka z hymnami religijnymi bractwa herrnhutów. [przypis edytorski]
Śpiewy historyczne — zbiór tekstów o historii Polski autorstwa Juliana Ursyna Niemcewicza. [przypis edytorski]
śpiewywać (daw.) — śpiewać wielokrotnie, od czasu do czasu, zwyczajowo. [przypis edytorski]
śpiewywała — dziś: śpiewała. [przypis edytorski]
śpij z otwartymi oczami. To dobre dla zająca — zające są czujne, ale kiedy ktoś się do nich zbliża, pozostają nieruchome i uciekają dopiero, gdy są pewne, że zostały zauważone; stąd powstał mit, że śpią z otwartymi oczami, i frazeologizmy „spać jak zając, z otwartymi oczami”, oznaczające spanie płytkim, czujnym snem, z którego łatwo się wybudzić. [przypis edytorski]
śpik (daw.) — senność, sen. [przypis edytorski]
śpik — dziś popr.: szpik. [przypis edytorski]
