Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 2418 przypisów.
uważana — w pierwodruku: zauważana. [przypis redakcyjny]
uważanie (przest.) — poważanie, szacunek. [przypis edytorski]
uważany (daw.) — tu: brany pod uwagę. [przypis redakcyjny]
uważany (daw.) — tu: obserwowany, badany. [przypis edytorski]
uważcie — dziś tylko: zauważcie a. zwróćcie uwagę. [przypis edytorski]
uważcie — dziś: zauważcie; zwróćcie uwagę. [przypis edytorski]
uważcie — tu: patrzcie, zauważcie. [przypis edytorski]
uważ — daw. forma trybu rozkazującego; dziś: zwróć uwagę, zauważ. [przypis edytorski]
uważ — dziś: rozważ. [przypis edytorski]
uważny (daw.) — ważny; [poważany; por. daw.: uważać kogo, tj. szanować]. [przypis redakcyjny]
uważony (starop.) — zauważony, spostrzeżony. [przypis edytorski]
uważyć (daw.) — zdać sobie z czegoś sprawę. [przypis edytorski]
uważyć — dziś: zauważyć; zwrócić uwagę. [przypis edytorski]
uważyć — rozważyć. [przypis edytorski]
Uważamy za niezbite i oczywiste następujące prawdy: że wszyscy ludzie stworzeni zostali równymi sobie; że Stwórca udzielił im pewnych praw niezbywalnych, w rzędzie których na pierwszym miejscu należy postawić prawo do życia, do wolności i do poszukiwania szczęścia; celem zapewnienia sobie tych praw ludzie ustanowili między sobą rządy, których władza wypływa z woli rządzonych; że ilekroć jakakolwiek forma rządu sprzeciwia się celowi, w jakim była ustanowiona, naród ma prawo zmienić ją lub znieść zupełnie i ustanowić rząd nowy na takich zasadach (…) oparty, jakie mu się wydadzą najodpowiedniejszymi do zapewnienia własnego bezpieczeństwa i pomyślności. — cytat za: Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa: WN PWN, 1999, s. 470–472. [przypis edytorski]
uwazować (gw.) — uważać. [przypis edytorski]
Uwdzięcza — nadaje wdzięku, powabu. [przypis redakcyjny]
uwdzięk — wdzięk. [przypis edytorski]
Uwernia — kraina Auvergne we Francji. [przypis redakcyjny]
uwertura — instrumentalny utwór rozpoczynający operę lub koncert. [przypis edytorski]
uwertura (muz., fr. ouverture: otwarcie) — instrumentalny utwór rozpoczynający operę lub koncert. [przypis edytorski]
uwertura (muz.) — instrumentalny utwór rozpoczynający operę lub koncert. [przypis edytorski]
uwertura (muz.) — utwór orkiestrowy będący wstępem do opery, kantaty, oratorium itp. [przypis edytorski]
uwertura — utwór orkiestrowy stanowiący wstęp do opery, oratorium lub innego dużego dzieła muzycznego. [przypis edytorski]
uwertura — wstęp (dosł.: wstępna część utworu muzycznego). [przypis edytorski]
uwertura — wstępna część utworu muzycznego. [przypis edytorski]
u White'a — w najstarszym i jednym z najbardziej ekskluzywnych londyńskich klubów dla dżentelmenów, położonym przy St James's Street. [przypis edytorski]
uwiązgł — dziś popr.: uwiązł. [przypis edytorski]
uwiązgł — dziś: uwiązł. [przypis edytorski]
uwiązł — tu: zawisł. [przypis redakcyjny]
uwiadomić (daw.) — powiadomić, poinformować. [przypis edytorski]
uwiadomić — dziś: powiadomić. [przypis edytorski]
uwiadomić — zawiadomić, powiadomić. [przypis edytorski]
uwiadomienie (daw.) — powiadomienie, zawiadomienie. [przypis edytorski]
uwiadomienie — dziś: zawiadomienie, powiadomienie. [przypis edytorski]
uwidomiony — dziś: uwidoczniony. [przypis edytorski]
uwidzieć (daw.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
uwidzieć — dziś: zobaczyć. [przypis edytorski]
uwidzieć (gw.) — zobaczyć, dostrzec. [przypis edytorski]
uwidzieć (gw.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
uwiędły czerwony listek — o podobieństwie Machnickiego do Gustawa z Dziadów patrz we Wstępie rozdział III: Wpływ poezji Mickiewiczowskiej. [przypis redakcyjny]
u większości małżeństw już z samego początku pożycie zostało zatrute przez to, że mąż wnosi poglądy i przyzwyczajenia przyjęte od tych nisko upadłych kobiet — po George Sand, która pierwsza odważyła się podjąć ten temat, nowsza literatura nierzadko go poruszała, np. Erik Skram w powieści Gertrude Colbjörnson, Jules Case w powieści Un Jeune Ménage i inni. [przypis autorski]
uwięźnięta kiszka — przepuklina. [przypis edytorski]
uwięzgłem — dziś popr.: uwiązłem. [przypis edytorski]
uwięzgnęliśmy — dziś popr. forma: uwięźliśmy. [przypis edytorski]
uwięzgnie — dziś popr.: uwięźnie. [przypis edytorski]
uwięzić — tu: uwikłać, usidlić za pomocą intrygi. [przypis redakcyjny]
uwięzieni zostali posłowie moskiewscy (…) — ob[acz:] Karamzin, История государства Российского [Historia państwa rosyjskiego], t. VI, nota 553. [przypis autorski]
uwięził… — pozbawionemu władzy Lepidowi Cezar pozwolił swobodnie przebywać w Rzymie i piastować godność arcykapłana. [przypis tłumacza]
Uwięziona. Wspólne życie z Albertyną — ten tom i następne aż do końca dzieła ukazały się po śmierci Prousta z pozostawionego przezeń rękopisu; tym samym brak jest tym częściom ostatniego dotknięcia ręki pisarza, który zwykł był dużo pracować na korektach. [przypis tłumacza]
uwięzion (daw.) — uwięziony. [przypis edytorski]
uwięznął — dziś popr. forma: uwiązł. [przypis edytorski]
uwiedziony od drugich — dziś: uwiedziony przez drugich. [przypis edytorski]
Uwielbiajmy w Fryderyku Wilhelmie duszę i sprawiedliwość — w wydaniu z 1816 r. autor dodał przypis: Tak fałszywe o nim mniemanie potrafił w sejmujących wmówić Lukiezyni. [przypis edytorski]
uwielbiam Balzaca, Bal w Sceaux, Mohikanie Paryża — Bal w Sceaux jest jednym z najbłahszych drobiazgów Balzaca, Mohikanie Paryża nie są Balzaca [to powieść Aleksandra Dumasa, wydawana w odcinkach w latach 1854–1859; red. WL]. [przypis tłumacza]
uwielbieniem, które okazujemy świętej opasce — Całowano świętą opaskę Mancocapaca tak, jak my całujemy relikwie naszych świętych. [przypis autorski]
uwielbiony — wywyższony, podniesiony. [przypis redakcyjny]
u wielu niewolników waszych większą swobodę wypowiadania się… — rola niewolników w komedii z pewnością niedaleko odbiega od życia. [przypis tłumacza]
uwieńczon (daw.) — skrócona forma przymiotnika r.m.; dziś: uwieńczony. [przypis edytorski]
uwieńczon — dziś popr.: uwieńczony. [przypis edytorski]
uwieńczon gałązkami oliwnymi — poseł niosący dobrą nowinę wieńczył głowę. [przypis redakcyjny]
uwieńczyły kwiaty (daw.) — dziś: uwieńczyły kwiatami; por.: innymi słowy (starop. forma N. lm). [przypis edytorski]
uwieńczywszy się — spartański zwyczaj każe wieńczyć się przed bitwą. [przypis tłumacza]
uwierzą li — konstrukcja z partykułą wzmacniającą i pytajną li; znaczenie: czy uwierzą. [przypis edytorski]
uwierzyłem chętnie, że mam wielu towarzyszów niedoli — Pani de Maintenon, kobieta we wszystkim bardzo rozumna, z wyjątkiem tego, że powodowała się radą franta i pieniacza księdza Gobelin, swego spowiednika; pani de Maintenon, powiadam, obliczyła w jednym z listów, wydatki swego brata i jego żony w r. 1660. Płacili najem ładnego domku, mieli dziesięcioro służby, cztery konie i dwóch woźniców, codziennie dobry obiad. Pani de Maintenon oblicza to wszystko na dziesięć tysięcy franków rocznie, z czego rachuje trzy tysiące na grę, teatr, zachcianki i zbytki obojga państwa. Aby dziś prowadzić takie życie w Paryżu, trzeba by mieć około czterdziestu tysięcy: za czasu Henryka IV wystarczało sześć. Przykład ten świadczy, że starowina nie bredził tak zupełnie. [przypis autorski]
uwieść — tu: zwieść, oszukać, wywieść w pole. [przypis edytorski]
uwieziono — uprowadzono, zabrano. [przypis edytorski]
uwiezły — dziś popr.: uwiozły. [przypis edytorski]
uwikłać — tu: usidlić. [przypis edytorski]
uwinięty — dziś: owinięty. [przypis edytorski]
uwinionego — obwiniętego. [przypis redakcyjny]
uwiniony (daw.) — dziś popr. forma: owinięty. [przypis edytorski]
uwiódł — tu: powiódł, poprowadził. [przypis edytorski]
uwiódszy (starop. forma) — uwiódłszy. [przypis edytorski]
uwisać — dziś: zwisać, zawisnąć. [przypis edytorski]
u wiszaru — na urwisku, na nawisłym cyplu góry. [przypis redakcyjny]
uwłaczać — przynosić ujmę, obrażać. [przypis edytorski]
uwłaszczenie — uwłaszczenie chłopów w zaborze rosyjskim, przeprowadzone przez rząd carski dekretem z 2 marca 1864 r. Z chwilą uwłaszczenia chłopi otrzymywali na bezwzględną własność uprawianą przez siebie ziemię, a ich dotychczasowe „powinności” wobec szlachty (pańszczyzna, czynsze) zostały zniesione. Podstawowe grunty folwarczne pozostały jednak w posiadaniu obszarników. [przypis redakcyjny]
uwłócząc — uwłaczając mu, obrażając go. [przypis redakcyjny]
uwłóczyć (daw.) — odmówić. [przypis redakcyjny]
uwłoczy — dziś popr.: uwłaczy, tj: obrazi. [przypis edytorski]
u wnuka panny Krasińskiej — tj. Karola Alberta, króla Sardynii. [przypis redakcyjny]
uwodny — dziś: uwodzicielski. [przypis edytorski]
uwodzić się — tu: zwodzić samego siebie, oszukiwać się. [przypis edytorski]
uwodzić (starop.) — tu: wieść, prowadzić. [przypis edytorski]
uwodzić — tu: zwodzić, oszukiwać. [przypis edytorski]
uwolń — dziś popr.: uwolnij. [przypis edytorski]
uwolnił — dziś raczej: zwolnił. [przypis edytorski]
uwolnił nas spod przewagi macedońskiej — po wojnach macedońskich toczonych z przerwami w latach 215–168 p.n.e. Rzym podbił i rozczłonkował Macedonię, która wcześniej, po bitwie pod Cheroneją w 338 p.n.e., podporządkowała sobie większość greckich polis. [przypis edytorski]
uwolnion — dziś: uwolniony. [przypis edytorski]
Uwolnion oskarżony! Równa ilość głosów — w przypadku równej ilości głosów skazujących i uniewinniających areopag wydawał wyrok uwalniający od kary; uważano, że Atena jako opiekunka tego sądu oddaje głos na korzyć oskarżanego (tzw. kamyk Ateny). [przypis edytorski]
uwonnić — nadać piękny zapach; tu: zagłuszyć zły zapach krwi. [przypis edytorski]
uwrier (z fr. ouvrier) — robotnik, pracownik. [przypis edytorski]
uwroć — roślina z rodziny gruboszowatych. [przypis edytorski]
u wszystkiego świata (starop.) — przed całym światem; wobec całego świata. [przypis edytorski]
u wysokości — dziś raczej: na wysokości. [przypis edytorski]
uwzględnienie — tu: wzgląd. [przypis edytorski]
uwziątka — upór. [przypis autorski]
uxor (łac.) — żona; tu B. lp. uxorem: żonę. [przypis edytorski]
Uxor (…) male — Terentius, Adelphoe I, 1, 7. [przypis tłumacza]
