Przypisy

gaszek (daw.) — zdrobn. od gach (pogardl.): kochanek, zalotnik. [przypis edytorski]

gaszkostwo (daw.) — młodość, czasy kawalerskie (od daw. gach: młodzieniec). [przypis edytorski]

gawiedź (daw.) — pospólstwo, gmin, motłoch, hołota. [przypis edytorski]

gawota (daw.) — gawot (r.m.), dawny francuski taniec salonowy albo muzyka do tego tańca. [przypis edytorski]

gbur (daw.) — chłop. [przypis edytorski]

gbur (daw.) — chłop, zwłaszcza zamożny, mający własną ziemię, gospodarz (dziś: grubianin, człowiek nieuprzejmy). [przypis edytorski]

gdybyć (…) okuł w łańcuchy (daw.) — skrócone od: gdyby cię okuł (…). [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — jakby, jak. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — jakby, niby, jak. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — jakby, niby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — jakby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — jak gdyby; jakby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — jak, jakby, niby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — jak, jakby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — jak. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — niby, jakby, jak. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — niby, jak. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — tu: jakby, jak gdyby; niby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — tu: jakby, niby, jak. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — tu: jakby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — tu: jak gdyby, jakby, jak. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — tu: jak gdyby, jakby, niby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — tu: jak gdyby; jakby, niby. [przypis edytorski]

gdyby (daw.) — tu: jak gdyby, niby, jak. [przypis edytorski]

gdybym był (…) pozostał (daw.) — konstrukcja czasu zaprzeszłego na oznaczenie czynności poprzedzającą tę wyrażoną zwykłym czasem przeszłym; znaczenie: gdybym wcześniej pozostał [przypis edytorski]

gdybym się był uparł (daw.) — przykład użycia daw. czasu zaprzeszłego, oznaczającego czynność (zjawisko, zdarzenie itp.) wcześniejszą od opisywanych w czasie przeszłym; znaczenie: gdybym uparł się wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]

gdym go zobaczył (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdy go zobaczyłem. [przypis edytorski]

gdym (…) podziwiał (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdy podziwiałem. [przypis edytorski]

gdym (…) poznał (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdy poznałem. [przypis edytorski]

gdy się omylonym widzi (daw.) — gdy widzi, że się omylił. [przypis edytorski]

gdzieby (…) siedział (daw.) — dziś popr.: gdzie by siedział. [przypis edytorski]

gdzieśto dzban (daw.) — gdyby tak mieć dzban. [przypis edytorski]

gdzie się to mieści (daw.) — gdzie się to znajduje; gdzie to jest. [przypis edytorski]

gędźba (daw.) — akompaniament muzyczny do recytacji lub śpiewu; również samo granie lub śpiewanie. [przypis edytorski]

gędźba (daw., gw.) — śpiew. [przypis edytorski]

gędźba (daw.) — mówienie, opowiadanie; tu: muzyka. [przypis edytorski]

gędźba (daw.) — muzyka, która towarzyszy śpiewowi lub recytacji. [przypis edytorski]

gędźba (daw.) — muzyka. [przypis edytorski]

gędźba (daw.) — muzyka towarzysząca śpiewowi lub recytacji. [przypis edytorski]

gędzić a. gąść (daw.) — w dawnej polszczyźnie: muzykować, grać. [przypis edytorski]

gędzić (daw.) — grać, muzykować. [przypis edytorski]

gędzić (daw.) — grać na instrumencie. [przypis edytorski]

gędzić (daw.) — grać na muzycznym instrumencie. [przypis edytorski]

gędzić (daw.) — grać. [przypis edytorski]

gędzić (daw., gw.) — opowiadać. [przypis edytorski]

gędzić (daw., gw.) — rozmawiać, opowiadać. [przypis edytorski]

gędzić (daw.) — muzykować. [przypis edytorski]

gędziebny (daw.) — muzyczny (od „gędźba”, muzyka). [przypis edytorski]

gędziebny (daw.) — śpiewny; od gędźba: śpiew. [przypis edytorski]

gędziebny (daw.) — tu: śpiewny. [przypis edytorski]

gehenna (daw.) — piekło. [przypis edytorski]

gemajn (daw., z niem. gemein: zwykły) — szeregowiec. [przypis edytorski]

gemajn (daw., z niem. gemein: zwykły) — szeregowiec w wojsku polskim cudzoziemskiego autoramentu. [przypis edytorski]

gemajn (daw., z niem. gemein: zwykły) — szeregowiec w wojsku polskim cudzoziemskiego autoramentu; tu pogard.: żołnierz. [przypis edytorski]

gemajn (daw., z niem. gemein: zwykły) — szeregowiec, zwykły żołnierz. [przypis edytorski]

gemein (daw., z niem.) — szeregowiec. [przypis edytorski]

geometra (daw.) — geodeta, człowiek zajmujący się pomiarami gruntów. [przypis edytorski]

Georgianka (daw.) — Gruzinka. [przypis edytorski]

gesta (daw.) — dziś popr. forma M.lm: gesty. [przypis edytorski]

geszefciarz (daw., z niem. Geschäft: interes) — człowiek zajmujący się drobnymi interesami. [przypis edytorski]

Gheberowie (daw.; z pers. ghebr': niewierny) — Parsowie, grupa religijna, uważana czasem za etniczno-religijną, wywodząca się od wyznających zaratusztrianizm staroż. Persów, którzy w ucieczce przed muzułmańskimi prześladowaniami w VIII–X w. osiedlili się w Indiach. [przypis edytorski]

giaur (daw.) — pogardliwe określenie nadawane przez muzułmanów innowiercom, zwłaszcza chrześcijanom; niewierny. [przypis edytorski]

giezłeczko, giezło (daw.) — biała powiewna tkanina. [przypis edytorski]

giezłeczko, zdr. od giezło (daw.) — koszula z białego płótna. [przypis edytorski]

giezło (daw.) — długa koszula. [przypis edytorski]

giezło (daw.) — długa, luźna koszula lniana; także: koszula do trumny lub prześcieradło do okrywania zmarłego. [przypis edytorski]

giezło (daw.) — długa, luźna koszula lniana; także: koszula do trumny lub prześcieradło do okrywania zmarłego. [przypis edytorski]

giezło (daw.) — długa, luźna szata. [przypis edytorski]

giezło (daw.) — koszula. [przypis edytorski]

gilda (daw., z niem.) — dziś: gildia, tu: zrzeszenie zawodowe kupców, broniące interesów swoich członków. [przypis edytorski]

gilda (daw., z niem. Gilde: związek) — dziś: gildia, tu: zrzeszenie zawodowe kupców, broniące interesów swoich członków. [przypis edytorski]

gimnazista (daw.) — gimnazjalista. [przypis edytorski]

gimnazjasta (daw.) — gimnazjalista; tu być może w znaczeniu: człowiek dyskutujący w gimnazjonie. Gimnazjon w starożytnych miastach greckich był ośrodkiem ćwiczeń fizycznych i treningu sportowego (por. gimnastyka), złożonym z otwartego placu z bieżnią i boiskiem oraz półkrytych i krytych budynków. Gimnazjony, jako popularne miejsca spotkań, stały się również miejscami wykładów, dysput i nauczania. [przypis edytorski]

giwer gwer (daw.) — karabin. [przypis edytorski]

gładki (daw.) — piękny. [przypis edytorski]

gładki (daw.) — piękny, urodziwy. [przypis edytorski]

gładki (daw.) — urodziwy, piękny. [przypis edytorski]

gładki (daw.) — urodziwy. [przypis edytorski]

gładkość (daw.) — piękno. [przypis edytorski]

gładkość (daw.) — piękność. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — człowiek gładki, tzn. układny i urodziwy, piękniś. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — człowiek urodziwy, układny. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — ładny chłopak a. młody mężczyzna. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — piękniś; piękny młodzieniec. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — piękniś. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — piękny młodzieniec; piękniś, przystojniak. [przypis edytorski]

gładysz (daw.) — zdr. od gładysz (człowiek gładki, tzn. układny i urodziwy); piękniś. [przypis edytorski]

główne karanie (daw.) — kara śmierci. [przypis edytorski]

głównia (daw., reg.) — głownia, płonący kawałek drzewa. [przypis edytorski]

główny (daw.) — (o procesie sądowym) taki, który może się zakończy sprawą śmierci. [przypis edytorski]

głobić (daw.) — gnębić. [przypis edytorski]

głosem fletnie (daw.) — z popr. dziś formą D.lp: głosem fletni. [przypis edytorski]

głosownia (daw.) — wymowa. [przypis edytorski]

głupiś (daw.) — jesteś głupi. [przypis edytorski]

glanc (daw., z niem. Glanz) — blask. [przypis edytorski]

Gleichnis (niem., daw.) — przenośnia, porównanie; alegoria, symbol. [przypis edytorski]

glejt (daw.) — „list żelazny”, wystawiona przez władze przepustka, pozwalająca podróżować przez dane terytorium. [przypis edytorski]

gleń, zdr. glonek (daw.) — duża kromka, kawałek chleba. [przypis edytorski]

glewia (daw.) — klinga. [przypis edytorski]

glob (daw.) — kula, kulisty przedmiot. [przypis edytorski]