Przypisy

jaszcz (daw.) — skrzynia na dwóch kołach do przewozu amunicji. [przypis edytorski]

jaszczur (daw.) — wyprawiona skóra jaszczurki; tu: pochwa wykonana z takiej skóry. [przypis edytorski]

jatka (daw.) — rzeźnia. [przypis edytorski]

jatka (daw.) — rzeźnia. [przypis edytorski]

jaw (daw.) — jawa, rzeczywistość. [przypis edytorski]

jaźwiec (daw.) — borsuk. [przypis edytorski]

jędor (daw., gw.) — indor. [przypis edytorski]

jędzon (daw.) — potwór. [przypis edytorski]

jękły (daw., gw.) — dziś: jęknęły. [przypis edytorski]

jęła (daw.) — zaczęła. [przypis edytorski]

je (daw.) — ich. [przypis edytorski]

jednać fawory (daw.) — zjednywać łaskę; teć z nieba jedna fawory: te łaski wyprasza ci z nieba. [przypis edytorski]

jednak (daw.) — jednak, ale; spójnik wyrażający przeciwstawienie, kontrast. [przypis edytorski]

jednakoż (daw.) — jednakże, jednak. [przypis edytorski]

jednastu (daw.) — dziś popr.: jedenastu. [przypis edytorski]

jednę (daw.) — dziś: jedną. [przypis edytorski]

jednę (daw.) — dziś popr. forma B.lp: jedną. [przypis edytorski]

jednę wspólną (daw.) — dziś popr. forma: jedną wspólną. [przypis edytorski]

jedno a. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedno a. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tu: jedynie, tylko. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tu: tylko. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tylko; jedynie. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jedno nie wszczepił (daw.) — tylko nie wszczepiłeś. [przypis edytorski]

jednostajnie (daw.) — jednakowo. [przypis edytorski]

jednozgodnie (daw.) — zgodnie, jednomyślnie. [przypis edytorski]

jednozgodny (daw.) — dziś: jednogłośny a. zgodny. [przypis edytorski]

jedrona pałka (daw.) — przekleństwo. [przypis edytorski]

jegomość (daw.) — jakiś mężczyzna, facet. [przypis edytorski]

jegomość (daw.) — pan. [przypis edytorski]

jegomość (daw.) — skrót od daw. formy grzecznościowej: jego miłość; używany w stosunku do osób szlachetnie urodzonych, szczególnie do władcy a. głowy rodu. [przypis edytorski]

jegomość (daw.) — zwyczajowe określenie księdza, proboszcza parafii. [przypis edytorski]

jegoż (daw.) — którego. [przypis edytorski]

jej gwoli (daw.) — ze względu na nią. [przypis edytorski]

jejmość (daw.) — tytuł grzecznościowy używany wobec kobiet. [przypis edytorski]

jejmość (daw.) — tytuł grzecznościowy używany wobec kobiet, skrócona forma zwrotu „jej miłość”. [przypis edytorski]

jejmość (daw.) — tytuł grzecznościowy używany w odniesieniu do szlachcianek, pani. [przypis edytorski]

jem (daw.) — dziś: im. [przypis edytorski]

jem (daw.) — im. [przypis edytorski]

jemi (daw.) — nimi. [przypis edytorski]

jemu gwoli (daw.) — ze względu na niego. [przypis edytorski]

jen a. jenże (daw.) — ten, który. [przypis edytorski]

jen (daw.) — który. [przypis edytorski]

jenerał (daw.) — dziś popr.: generał; tu ogólnie: dowódca. [przypis edytorski]

jenerał (daw.) — generał. [przypis edytorski]

jeneralny (daw.) — generalny. [przypis edytorski]

jeno (daw., gw.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]

jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

jeno (daw.) — jedynie, tylko. [przypis edytorski]

jeno (daw.) — lecz. [przypis edytorski]

jeno (daw.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]

jeno (daw.) — tylko, lecz. [przypis edytorski]

jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]

jeno (daw.) — tylko, zaledwie. [przypis edytorski]

jenom pomyślił (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jeno pomyślałem, tylko pomyślałem. [przypis edytorski]

jeografią (daw.) — dziś: geografię. [przypis edytorski]

jeografia (daw.) — geografia. [przypis edytorski]

jeograficzny (daw.) — geograficzny. [przypis edytorski]

jeometra (daw.) — geometra. [przypis edytorski]

jeometrowie (daw.) — dziś popr.: geometrzy; tu: specjaliści od pomiarów gruntu (geodeci). [przypis edytorski]

jeremiada (daw.) — lament. [przypis edytorski]

jeśli będzie miał czoło (daw.) — jeśli się odważy, jeśli nie będzie się tego wstydził. [przypis edytorski]

jeśliby mu stało (daw.) — jeśliby mu wystarczyło. [przypis edytorski]

jeśli (daw.) — czy, czy też. [przypis edytorski]

jeśli (daw.) — [tu:] czy, czy też. [przypis edytorski]

jeśli (daw.) — tu: czy, czy też. [przypis edytorski]

jeśli (daw.) — tu: czy. [przypis edytorski]

jestci (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci. [przypis edytorski]

jesteśli gotów (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy jesteś gotów. [przypis edytorski]

jesteśmyż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy jesteśmy, czyż jesteśmy. [przypis edytorski]

jestli (daw.) — czy jest; czyż jest. [przypis edytorski]

jestli (daw.) — jeśli, czy. [przypis edytorski]

jestli (daw.) — jeśli. [przypis edytorski]

jestli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy jest, czyż jest. [przypis edytorski]

jestli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy jest. [przypis edytorski]

jestli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli jest. [przypis edytorski]

jestliś (daw.) — jeśliś; jeśli jesteś. [przypis edytorski]

jestli to (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy jest to. [przypis edytorski]

jestliżeś (…) czedł (daw.) — jeśli czytałeś. [przypis edytorski]

jest napisano (daw.) — dziś: jest napisane. [przypis edytorski]

jest (…) smutną (daw.) — dziś: jest smutna. [przypis edytorski]

jestże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: czy jest, czyż jest. [przypis edytorski]

jestże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy jest, czyż jest. [przypis edytorski]

jestżem (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że-; znaczenie: czy jestem. [przypis edytorski]

jeszczem nie dawał (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „jeszcze nie dawałem”. [przypis edytorski]

jeszczem nieraz chodził (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: jeszcze nieraz chodziłem. [przypis edytorski]

jeszczem sobie nie odpowiedział (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „jeszcze sobie nie odpowiedziałem”. [przypis edytorski]

jeszcze tyle troje (daw.) — jeszcze trzy razy tyle. [przypis edytorski]

jeźli (daw., gw.) — jeśli, jeżeli. [przypis edytorski]

jeżeli (daw.) — tu: czy. [przypis edytorski]