Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 125189 przypisów.
nie będzieć to (starop. forma) — nie będzie tak; nie stanie się tak. [przypis edytorski]
nie będzieć żal, żeś tak obrócony (starop.) — skrót od: nie będzie ci żal, żeś tak obrócony; tzn. nie pożałujesz takiego obrotu swoich spraw. [przypis edytorski]
Nie będziecie lękać się sądów ludzkich — por. Pwt 1, 17. [przypis edytorski]
nie będzie dla nich nieosiągalne — u Cylkowa 'nie chybi im nic', poprawiono ze względu na zrozumiałość tekstu; «Jeśli zostawię ich [i pozwolę im tak dalej działać], pomyślą, że mogą zrobić wszystko, czego tylko zapragną», zob. Ibn Ezra do 11:6. [przypis edytorski]
nie będziemli dobrze czynić (daw.) — konstrukcja z partykułą -li: jeśli nie będziemy dobrze postępować. [przypis edytorski]
nie będziem mieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nie będziemy mieli. [przypis edytorski]
Nie będzie postępu, póki na kiszkach ostatniego biskupa nie zawiśnie ostatni szlachcic — jedna z przypisywanych różnym osobom parafraz stwierdzenia francuskiego księdza katolickiego Jeana Mesliera (1664–1729), który w obszernym traktacie, odnalezionym po jego śmierci, krytykował religię i jej dogmaty, głosił, że wszyscy ludzie rodzą się równi, piętnował niesprawiedliwość, wyzysk i nędzę w ustroju społecznym sankcjonowanym przez kościoły i instytucje religijne. W oryginalnym zdaniu mowa o człowieku, który chciałby, „żeby wszyscy wielcy świata i cała szlachta zostali powieszeni na kiszkach księży”. W XVIII w. dzieło Mesliera krążyło w odpisach po Francji, ciesząc się powodzeniem wśród filozofów oświeceniowych; w 1772 zostało opublikowane we fragmentach oraz w formie wyciągu, potępione jako heretyckie. [przypis edytorski]
nie będzie samą (daw.) — dziś: nie będzie sama. [przypis edytorski]
Nie będziesz jadł iksjona ani gryfa — odniesienie do francuskiego tekstu przekładu biblijnej Księgi Powtórzonego Prawa (14, 12–13), bazującego na tłumaczeniu łacińskim, gdzie wśród zakazanych do spożycia ptaków drapieżnych występują le griffon (łac. gryphes) oraz l'ixion (łac. ixion); przeniesione z łaciny nazwy iksjon i gryf wśród zakazanych ptaków występują również w polskim przekładzie Biblii sporządzonym przez Jakuba Wujka (XVI w.). [przypis edytorski]
Nie [będzie] walczyć duch Mój — u Cylkowa 'nie walczyć duchowi Mojemu'; w tekście hebrajskim nie ma bezokolicznika. [przypis edytorski]
nie będzież — czy nie będzie. [przypis edytorski]
nie bełby beł (…) bezpieczny (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: nie byłby bezpieczny wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
nie beł mistrz jaki uczony, co miał grób z drogich marmurów ukować (starop.) — nie było wykształconego rzemieślnika, który umiałby wykuć grób z drogich marmurów. [przypis edytorski]
niebespieczeństwo (starop. forma ort.) — dziś: niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
niebespieczeństwo (starop. forma ort.) — dziś popr.: niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
niebespieczeństwo (starop. forma ort.) — niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
niebespiecznem (starop. forma ort.) — dziś: niebezpiecznym. [przypis edytorski]
niebespieczny (starop. forma ort.) — dziś popr.: niebezpieczny; groźny. [przypis edytorski]
niebespieczny (starop. forma ort.) — niebezpieczny. [przypis edytorski]
nie bez ale (daw.) — nie bez wad. [przypis edytorski]
niebezność — niejasne, możliwy błąd źródła; może chodzić o „niebezpieczeństwo” bądź o „niezbędność”. [przypis edytorski]
nie bez oględności właściwej — nie bez odpowiedniej rozwagi. [przypis edytorski]
niebezpieczeństwie życia — w oryg. niem. Lebensgefahr: śmiertelne niebezpieczeństwo, zagrożenie życia. [przypis edytorski]
niebezpieczeństwy — dziś popr. forma N. lm: niebezpieczeństwami. [przypis edytorski]
Niebezpieczne związki — powieść epistolarna Choderlosa de Laclosa (1741–1803) z 1782 r. [przypis edytorski]
niebiańskiemi (…) chóry — dziś popr. forma N. lm: niebiańskimi chórami. [przypis edytorski]
niebianie — mieszkańcy nieba, aniołowie; popr. forma N lm. powinna brzmieć: niebianami. [przypis edytorski]
nie biegłym w rymowaniu (daw.) — skrót od: nie jestem biegły. [przypis edytorski]
Nie biej (białorus.) — nie bij. [przypis edytorski]
niebiesiech (daw. forma) — dziś: niebiosach. [przypis edytorski]
Niebieska Dolina — dolinka w okolicy wsi Brzegi. [przypis edytorski]
Niebieskie Państwo — tu: Chiny. [przypis edytorski]
niebieskie pończochy a. błękitne pończochy (ang. blue-stocking) — potoczne określenie wykształconych i wyemancypowanych kobiet w Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
niebieskie pończochy a. błękitne pończochy (ang. blue-stocking) — pot. określenie kobiet wykształconych i wyemancypowanych w Wielkiej Brytanii; we Francji częściej używano określenia sawantka. [przypis edytorski]
niebieskie siły — aniołowie. [przypis edytorski]
niebieski — mocno spróchniałe drewno przybiera niekiedy ciemny, zielono-niebieski odcień. [przypis edytorski]
niebieski (starop.) — tu: niebiański. [przypis edytorski]
niebieski — tu: pojawiający się na niebie. [przypis edytorski]
niebieski zmysł — niebo. [przypis edytorski]
niebieskomleczny (niem. milchblauen) — dziś: mlecznoniebieski. [przypis edytorski]
niebiosa zatrwożyć — Słowacki Król-Duch, Pieśń II, XLII. [przypis edytorski]
niebios dla cię litość głucha — tj. litość niebios jest głucha dla ciebie; nie wzbudzasz litości niebios. [przypis edytorski]
niebiosów (daw.) — dziś raczej forma: niebios. [przypis edytorski]
niebiosów — dziś popr. forma D. lm: niebios. [przypis edytorski]
niebiosów — dziś popr. forma D.lm: niebios. [przypis edytorski]
niebiosów — dziś popr. forma: niebios. [przypis edytorski]
niebiosów — dziś popr.: niebios. [przypis edytorski]
niebiosy — dziś popr. forma N.lm: niebiosami. [przypis edytorski]
niebitny — tu: niezdolny do boju. [przypis edytorski]
niebłagonadiożnost' (ros.) — nieprawomyślność. [przypis edytorski]
niebłogosławieństwo (daw.) — brak błogosławieństwa, kara boska. [przypis edytorski]
niebliżu a. nieblizu (starop.) — daleko, dawno. [przypis edytorski]
nie bójś (z ros.) — nie bój się; tu w znaczeniu: nie miej wątpliwości. [przypis edytorski]
nieboga — biedaczka, nieszczęsna. [przypis edytorski]
nieboga (daw.) — biedaczka, nieszczęsna. [przypis edytorski]
nie bogatam — skrót od: nie jestem bogata. [przypis edytorski]
niebogi (daw.) — biedny, nieszczęsny. [przypis edytorski]
niebogi (daw.) — biedny. [przypis edytorski]
niebogi (daw.) — nieszczęśliwy. [przypis edytorski]
niebogi — ktoś wzbudzający współczucie. [przypis edytorski]
nie bogini z łona wydałać — inaczej: nie bogini wydała cię z łona. [przypis edytorski]
niebogi — tu: nieszczęsny. [przypis edytorski]
niebo — hebr. שָׁמַיִם (szamajim): 'niebo', można to także odczytywać jako złożenie słów שָׁם (szam): 'tam' i מַיִם (majim): 'woda': 'tam, nad przestworem, jest woda w postaci chmur i mgieł'. [przypis edytorski]
niebo i ziemię, — u Cylkowa werset zakończony kropką, co zaciemnia sens następnego wersetu. [przypis edytorski]
Nie boj-sa — nie bój się. [przypis edytorski]
niebom osięgła (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: osiągnęłam niebo. [przypis edytorski]
Nie, bo na ulicy przenocujemy — «Jednak do Abrahama odrzekli: „Uczyń tak, jakeś powiedział” (Ks. Rodzaju 18:5), stąd [płynie nauka], że można odmawiać mniej ważnemu, ale nie można odmawiać wielkiemu [człowiekowi]», zob. Raszi do 19:2. [przypis edytorski]
niebo polarne — niem. Eismeer: Ocean Lodowaty. [przypis edytorski]
nieboractwo (rzad.) — istota godna pożałowania, biedactwo. [przypis edytorski]
nieborak — nieszczęśnik, biedak. [przypis edytorski]
nieboś rzucił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: niebo rzuciłeś. [przypis edytorski]
niebosięgny — dziś: niebosiężny. [przypis edytorski]
niebosiężny — wysoki aż do nieba. [przypis edytorski]
Nie-Boska komedia — dramat romantyczny Zygmunta Krasińskiego (1812–1859), opublikowany w 1835 roku. [przypis edytorski]
Nie-Boska Komedia — dramat Zygmunta Krasińskiego z 1835 r. [przypis edytorski]
Nie-Boska komedia — dramat Zygmunta Krasińskiego z 1835 r. [przypis edytorski]
nieboszczyca (daw.) — nieboszczka. [przypis edytorski]
nieboszka (starop.) — nieboszczka. [przypis edytorski]
niebożę — biedactwo, nieborak, ktoś nieszczęśliwy. [przypis edytorski]
Nieboż winno czyli wyroki (daw.) — konstrukcja podwójna z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż, oraz partykułą -li; znaczenie pytania retorycznego: czy to niebo winne (temu) czy też wyroki. [przypis edytorski]
niebo z wierzchu jest z brązu, to już przed nami Homer powiedział — por. Iliada XVII 425. [przypis edytorski]
nie bresz (reg.) — nie kłam. [przypis edytorski]
nie budowano ich, a kopano — dziś popr.: nie budowano ich, ale kopano. [przypis edytorski]
Niebuhr, Barthold Georg (1776–1831) — historyk duński i niem., stosował w swych pracach metodę filologiczno-historyczną, wykładowca historii staroż. w Berlinie, od 1823 w Bonn, członek Berlińskiej Akademii Nauk; mąż stanu w służbie pruskiej, w l. 1816–1823 ambasador Elektoratu Brandenburgii i Królestwa Prus w Watykanie, ekspert w zakresie finansów. [przypis edytorski]
Niebuhr, Karsten (1733–1815) — niemiecki kartograf i podróżnik, badacz pisma klinowego, jedyny z sześciu członków duńskiej ekspedycji naukowej wysłanej na Bliskich Wschód (1761–1767), który przeżył tę wyprawę; autor dzieła Reisebeschreibung von Arabien und anderen umliegenden Ländern (Opis podróży do Arabii i innych krajów ościennych, 1778). [przypis edytorski]
nie bursztynem czuć ciebie — sproszkowany bursztyn dodawany jest do kadzideł kościelnych. [przypis edytorski]
niebu wprzód nie dają — sens: nie pozwalają na stwierdzenie, że barwa nieba jest piękniejsza. [przypis edytorski]
nie byłaby odszukała — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: nie odszukałaby wcześniej (w stosunku do innego przeszłego zdarzenia). [przypis edytorski]
nie byłaby sobie wyobraziła — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: nie wyobraziłaby sobie wcześniej (w stosunku do innego przeszłego zdarzenia) [przypis edytorski]
nie była ciemną, ani pochmurną (daw.) — dziś: nie była ciemna, ani pochmurna. [przypis edytorski]
nie była jako (daw.) — nie było jej od. [przypis edytorski]
nie była nawiedzała i trapiła — daw. czas zaprzeszły; dziś: nie nawiedzała i trapiła (wcześniej). [przypis edytorski]
nie była podgoloną — dziś raczej: nie była podgolona. [przypis edytorski]
nie była podobna (starop. konstrukcja zdaniowa) — niepodobne było; było niemożliwe. [przypis edytorski]
nie była poznała — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: nie poznała wcześniej (przed inną czynnością a. wydarzeniem wyrażoną zwykłym czasem przeszłym). [przypis edytorski]
nie była tęga na nogi — nie miała mocnych nóg. [przypis edytorski]
nie byłbym go poznał (daw.) — dziś: nie poznałbym go. [przypis edytorski]
nie byłbym jej teraz opuścił — daw. konstrukcja składniowa; dziś: nie opuściłbym jej teraz. [przypis edytorski]
nie byłby niczego zajął — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym lub, jak w tym przypadku, niezrealizowaną możliwość. [przypis edytorski]
nie byłby uczynił — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: nie uczyniłby wcześniej, uprzednio, kiedyś itp. [przypis edytorski]
