Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7347 przypisów.

buggy (ang.) — mały powóz. [przypis edytorski]

buggy (ang.) — powozik; wagonik; niewielki pojazd. [przypis edytorski]

bugier (od Bugre) — szczep indiański południowej Brazylii. [przypis edytorski]

buhaj — byk rozpłodowy. [przypis edytorski]

buhaj — byk, samiec rozpłodowy w stadzie. [przypis edytorski]

buhaj — samiec rozpłodowy, byk. [przypis edytorski]

buicki, royce'y, hispany — marki luksusowych, drogich samochodów. [przypis edytorski]

buick — marka amerykańskich samochodów osobowych. [przypis edytorski]

Buitenzorg — ob. Bogor, miasto w Indonezji, na wyspie Jawie; w latach 1914–1924 stolica Holenderskich Indii Wschodnich. [przypis edytorski]

bujać (daw.) — rosnąć; por. wybujały. [przypis edytorski]

bujać (pot.) — kłamać, oszukiwać; fantazjować. [przypis edytorski]

bujać — tu: oszukiwać, kłamać. [przypis edytorski]

Bujański, Jerzy Ronard (1904–1986) — krakowski aktor i reżyser teatralny; pierwszy dyrektor i reżyser reaktywowanego w 1945 Starego Teatru, jednocześnie pracował jako dyrektor i redaktor naczelny Polskiego Radia w Krakowie. [przypis edytorski]

bujawy — kołyszący się. [przypis edytorski]

buje (daw.) — skrzydła, przenośnie: loty. [przypis redakcyjny]

buje (daw.) — skrzydła, tu: żagle. [przypis redakcyjny]

buje (daw.) — żagle a. skrzydła. [przypis redakcyjny]

bujniska — bujne trawy. [przypis autorski]

bujnokędziorny — długowłosy. [przypis edytorski]

bujności — z[amiast:] nadzwyczajnej żyzności zagonów. [przypis redakcyjny]

bujny — tu: duży, rozrośnięty. [przypis edytorski]

bukanierzy — zajmujący się piractwem i myślistwem zbiegowie i przestępcy pochodzenia angielskiego, francuskiego i holenderskiego, zamieszkujący XVI–XVII w. wyspy Wielkich Antyli. [przypis edytorski]

bukaszka (daw.) — chrząszcz. [przypis edytorski]

bukat — młody byczek rzeźny; w ogóle sztuka młodego bydła rzeźnego o wadze do 200 kg (a. skóra z takiego zwierzęcia). [przypis edytorski]

Bukaty, Antoni (1808–1876) — filozof, historyk, matematyk; uczestnik powstania listopadowego, od 1832 roku przebywał na emigracji we Francji, gdzie ukończył szkołę budowy dróg i mostów, uzyskując tytuł inżyniera; pracował w budownictwie w Kanadzie; jako filozof rozwijał wątki mesjanistyczne zapoczątkowane przez Józefa Hoene-Wrońskiego; był autorem m.in. następujących prac: Sprawa Polski wywołana przed sąd miecza i polityki w roku 1830 (1833), Polska w apostazji, czyli w tak zwanym russo-sławianizmie, i apoteozie, czyli w tak zwanym gallo-kosmopolityzmie (…) (1842), Hoene-Wroński i jego udział w rozwinięciu ostatecznym wiedzy ludzkiej (1844) Trzy grzechy śmiertelne Polski (wyd. pośmiertne 1887). [przypis edytorski]

bukiew — owoce buka. [przypis edytorski]

bukłaczek (starop.) — naczynie do wody. [przypis redakcyjny]

bukłak (starop.) — [tu:] naczynie do noszenia trunku. [przypis redakcyjny]

bukolika — sielanka, idylla. Bukoliki to dzieło rzymskiego poety Wergiliusza (70–19 p.n.e.). [przypis edytorski]

bukolika (z gr.) — sielanka; tu: obraz pełen spokoju i harmonii. [przypis edytorski]

Bukowina — historyczna kraina w Europie Wschodniej pomiędzy Karpatami Wschodnimi a środkowym Dniestrem. [przypis edytorski]

Bukowina Łopuszańska — polana na południowy zachód od Turbacza. [przypis edytorski]

Bukowina — właśc. Bukowina Tatrzańska, wieś podhalańska w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim. [przypis edytorski]

Bukowski, Henryk (1839–1900) — polski antykwariusz zamieszkały w Szwecji, bardzo zasłużony dla Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu, od 1891 r. członek wieczysty towarzystwa tegoż muzeum; pochodził z Kowieńszczyzny, był uczestnikiem powstania styczniowego, a następnie emigrantem politycznym. W Sztokholmie założył w 1870 r. polski antykwariat (dziś: Dom Aukcyjny Bukowskis), pełniący przez lata rolę polskiej stacji naukowej w Szwecji; był współzałożycielem muzeum historii kultury Nordiska Museet; członek Ligi Polskiej. [przypis edytorski]

buksa — inaczej: prycza. [przypis edytorski]

buksa — mocna, gruba lina okrętowa; szczególnie lina używana do holowania statku. [przypis edytorski]

buksa — w gwarze obozowej dwupiętrowa prycza więzienna. [przypis edytorski]

bukszpan (niem. Buchsbaum) — rodzaj drzewa. [przypis redakcyjny]

bukszpryt — inaczej: dziobak; drzewce wystające poziomo a. lekko wznosząco do przodu z dziobu żaglowca. [przypis edytorski]

bukszpryt — maszt pochyły nad samym dziobem okrętu. [przypis redakcyjny]

bukszpryt — rodzaj pochyłego masztu wystającego przed dziób statku. [przypis redakcyjny]

Bukszwedyn, popr.: Buxhoeveden, Friedrich Wilhelm von (1750–1811) — rosyjski generał piechoty, pochodzenia niemiecko-bałtyckiego; uczestnik wojny rosyjsko-tureckiej i rosyjsko-szwedzkiej; w czasie insurekcji kościuszkowskiej brał udział w szturmie Pragi; w 1794 mianowany przez gen. Suworowa gubernatorem Warszawy, funkcję tę pełnił do czasu przekazania miasta Prusom w 1795. [przypis edytorski]

bukwiczkabetonica; ta i inne wymienione tu zioła składały [się na] apteczkę domową. [przypis redakcyjny]

bułanek — koń bułany, tzn. płowy, żółtawobrązowy. [przypis edytorski]

bułane, myszate, kasztanowate — określenie barwy sierści koni: jasnobrązowe, szare, brązowe. [przypis edytorski]

bułanka (gw.) — żółtawobrązowy koń o czarnej grzywie i czarnym ogonie. [przypis edytorski]

bułany — określenie maści konia: płowy, jasnobrązowy z czarną grzywą. [przypis edytorski]

bułany — określenie żółtawobrązowej maści konia. [przypis edytorski]

bułany — płowy, żółtawobrązowy koń, z czarną grzywą i czarnym ogonem. [przypis edytorski]

bułat — była to w dawnej Polsce nazwa szabli tureckiej albo perskiej, wykonanej z bardzo twardej i sprężystej stali. [przypis edytorski]

bułat (daw.) — stal, zwł. stalowe ostrze. [przypis redakcyjny]

bułat — rodzaj szabli pochodzenia orientalnego; niezwykle ostrej, o krótkiej, zakrzywionej, rozszerzającej się klindze, wykonanej z bardzo twardej i sprężystej stali, zw. stalą damasceńską. [przypis edytorski]

bułat — stalowe ostrze bądź stal, z której wyrabiano broń białą. [przypis edytorski]

bułat — stal, z której produkowano broń; tu: miecz. [przypis edytorski]

bułat — szeroka szabla turecka z doskonałej stali. [przypis autorski]

bułat — tu: miecz pochodzący z Persji lub Turcji, wykuty ze stali damasceńskiej. [przypis edytorski]

bułat (tur.) — rodzaj szabli o krótkiej, zakrzywionej, rozszerzającej się klindze; bułat był wykonany z twardej i sprężystej stali (tzw. damasceńskiej), co decydowało o jego wielkiej ostrości i wytrzymałości. [przypis edytorski]

bułat (tur.) — rodzaj szabli o krótkiej, zakrzywionej, rozszerzającej się klindze; bułat był wykonany z twardej i sprężystej stali (tzw. damasceńskiej), co decydowało o jego wielkiej ostrości i wytrzymałości; daw. także ogólnie: wysokogatunkowa stal, stalowe ostrze. [przypis edytorski]

buława — broń o kulistej głowicy, charakterystyczna dla wojsk Wschodu; w Polsce była jedynie symbolem władzy, nie używano jej w celach militarnych. [przypis edytorski]

buława (daw.) — broń o kulistej głowicy. [przypis edytorski]

buława hetmańska złożona jako votum przez Michała Paca, hetmana wielkiego litewskiego — obacz: testament Paca w Wizer[unki] i rozstrz[ąsania naukowe], tomik 18. [przypis autorski]

buława lakońskaσκυτάλα λακωνικά, wałek, który dostawał wódz lakoński: takiej samej grubości drugi wałek zatrzymywali eforowie, aby odczytać raporty wodza i przesłać mu tajne rozkazy. Korespondencja odbywała się za pomocą wąziutkich pasków pergaminu, które nawijano, splot koło splotu, na wałek i pisano na nich poprzecznie drobno; potem paski zdejmowano, oddawano je posłańcowi, aby je wręczył tej osobie, która miała taki sam wałek. Ta nawijała paski powtórnie, litery układały się jak przedtem i pismo odczytywano. Tu obaj mężowie odczytali sekret bardzo szybko na swoich buławach. [przypis tłumacza]

buława — rodzaj broni, mała maczuga. [przypis edytorski]

buława (z tatar.) — laska, maczuga; znak władzy hetmańskiej; hetmaństwo. [przypis redakcyjny]

buława (z tur.) — mała ozdobna maczuga, symbol władzy wojskowej; tu: tytuł hetmana. [przypis edytorski]

buława (z tur.) — mała ozdobna maczuga, symbol władzy wojskowej, tu: tytuł hetmana wielkiego litewskiego. [przypis redakcyjny]

buława (z tur.) — mała ozdobna maczuga, symbol władzy wojskowej, tu: urząd hetmana wielkiego litewskiego. [przypis edytorski]

buława (z tur.) — rodzaj broni, mała maczuga, często ozdobna; w XVII w. symbol władzy wojskowej; przen.: stanowisko dowódcy. [przypis edytorski]

buława (z tur.) — symbol władzy wojskowej; rodzaj broni, mała maczuga, często ozdobna. [przypis redakcyjny]

buławę wielką lub polną — hetmaństwo wielkie lub polne. [przypis redakcyjny]

buł, b[u]ułe (gw.) — był, były [przypis edytorski]

Bułgakow, Siergiej (1871–1944) — rosyjski filozof i teolog, duchowny prawosławny; głosił apokatastazę (powszechne zbawienie wszystkich ludzi) oraz sofiologię (pogląd, że Mądrość Bożą należy utożsamiać z istotą Boga). [przypis edytorski]

Bułhak, Jan (1876–1950) — wybitny fotograf. [przypis edytorski]

Bułhakow, Michaił (1891–1940) — pisarz i dramaturg rosyjski, autor powieści Mistrz i Małgorzata. [przypis edytorski]

bułka cienka — bułka z drobno mielonej mąki. [przypis edytorski]

buły — bulle; ten zdrajca ma z Rzymu buły, iż nie rozgrzeszy, aż mu co dadzą: [autor] chce tu powiedzieć, że nie udzieli Żyd [pożyczki] bez wielkiego zysku. [przypis redakcyjny]

bula — kopulaste lub okrągławe wzniesienie górskie. [przypis edytorski]

bula — właśc. bulla; oficjalny dokument papieski. [przypis edytorski]