Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 449 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 119308 przypisów.
Carson City — stolica amerykańskiego stanu Nevada. [przypis edytorski]
carstwo (daw.) — cesarstwo. [przypis edytorski]
carstwo — państwo rządzone przez cara, tu w znaczeniu: cesarstwo, imperium. [przypis edytorski]
Cartas de Santa Teresa de Jesús (hiszp.) — Listy świętej Teresy od Jezusa (Teresy z Ávili). [przypis edytorski]
carte blanche (fr.) — dosł. białą kartę; dawać carte blanche, oznacza dawać wolną rękę. [przypis edytorski]
carte blanche (fr.) — dosł.: biała karta; dawać carte blanche oznacza dawać wolną rękę, nieograniczone pełnomocnictwo. [przypis edytorski]
carte blanche (fr.) — dosł.: biała karta; dawać carte blanche oznacza dawać wolną rękę, swobodę działania. [przypis edytorski]
carte-blanche (fr.) — dosł. biała karta; przen. dawać komu (mieć itp.) carte-blanche: dawać wolną rękę, swobodę działania. [przypis edytorski]
carte blanche (fr.) — nieograniczone pełnomocnictwo. [przypis edytorski]
carte forte (fr.) — silna karta. [przypis edytorski]
Car tel est mon bon plaisir (fr.) — bo tak mi się podoba. [przypis edytorski]
car tel est notre beau plaisir (fr.) — albowiem takie jest nasze upodobanie (kaprys). Zmieniona zgodnie z popularną interpretacją formuła używana przez królów Francji przy zatwierdzaniu aktów prawnych: car tel est notre (bon) plaisir: albowiem taka jest nasza (dobra) wola. [przypis edytorski]
carthésien sans le savoir (fr.) — kartezjanin (filozof) nieposiadający (odpowiedniej) wiedzy. [przypis edytorski]
Carus amicus Mussoeus… (łac.) — Drogi przyjacielu Muzejosie, ach, dobry Boże, co za pora, tralala, zginiemy w deszczu. [przypis edytorski]
Caruso, Enrico (1873–1921) — słynny włoski śpiewak operowy nazywany „królem tenorów”. [przypis edytorski]
Caruso, Enrico (1873–1921) — włoski śpiewak operowy, określany mianem „króla tenorów”. [przypis edytorski]
Caruso, Enrico (właśc. Errico; 1873–1921) — wł. śpiewak operowy z Neapolu, cieszący się światową sławą na pocz. XX w., zwany „królem tenorów”; od 1903 pierwszy tenor nowojorskiej Metropolitan Opera, występował na największych scenach (takich jak La Scala w Mediolanie, Covent Garden w Londynie, a także opery w Rzymie, Monte Carlo i Paryżu); jako pierwszy zaczął utrwalać swoje arie i kreacje repertuarowe na płytach gramofonowych. [przypis edytorski]
cary (gw.) — czary. [przypis edytorski]
cary — tu: książęta. [przypis edytorski]
carz (daw.) — władca. [przypis edytorski]
carz — dziś popr.: cesarz (chodzi o sułtana). [przypis edytorski]
casa del rey (hiszp.) — dom króla. [przypis edytorski]
Casa d'Oro (wł.: Złoty Dom) — jeden z najstarszych pałaców Wenecji, położony nad Wielkim Kanałem; nazwany od złoceń, będących częścią polichromii zdobiącej niegdyś fasadę budynku. [przypis edytorski]
casa (hiszp., r.ż.) — dom. [przypis edytorski]
Casanova, di Seingalt (1725–1798) — włoski pamiętnikarz słynący z miłosnych podbojów i awanturniczego życiorysu, który opisał w Historii mojego życia. Wydanie, do którego dostęp miał Boy, było jeszcze częściowo ocenzurowane. [przypis edytorski]
Casanova, Francesco Giuseppe (1727–1803) — włoski malarz specjalizujący się w scenach batalistycznych; brat Giacomo Casanovy i Giovanniego Battisty Casanovy, również znanego malarza. [przypis edytorski]
Casanova, Giacomo (1725–1798) — włoski pamiętnikarz słynący z miłosnych podbojów i awanturniczego życiorysu, który opisał w Historii mojego życia. [przypis edytorski]
casava (hiszp.; łac. Manihot esculenta) — maniok jadalny. [przypis edytorski]
cascatella (wł.) — mały wodospad, kaskada. [przypis edytorski]
Caserta — miasto we Włoszech, ok. 30 km na płn. od Neapolu. [przypis edytorski]
cas (fr.) — przypadek. [przypis edytorski]
cas (gw.) — czas; raz w kielo cas — raz na długi czas, niekiedy. [przypis edytorski]
Casilinum — w starożytności miasto leżące na terenie włoskiej Kampanii. [przypis edytorski]
Casillas Fernández, Iker — ur. w 1981 r. hiszpański piłkarz, w latach 1998–2020 grał na pozycji bramkarza w drużynie Realu Madryt (krótko również w portugalskiej drużynie FC Porto). [przypis edytorski]
Casimir, roi de Pologne (fr.) — Kazimierz, król Polski. [przypis edytorski]
casino (wł. dosł.: domek; daw.) — dom wypoczynkowy lub wakacyjny, zwłaszcza we Włoszech. [przypis edytorski]
casino (wł.) — dziś popr.: kasyno; tu: lokal zebrań towarzyskich, rodzaj klubu. [przypis edytorski]
Casiquiare — rzeka w Ameryce Południowej o długości 326 km, należąca do dorzecza Amazonki, dopływ Río Negro, mająca połączenie z Orinoko poprzez bifurkację (odnogę). [przypis edytorski]
Cassini, Giovanni Domenico (1625–1712) — wł. astronom działający we Francji. [przypis edytorski]
Cassini — nazwisko rodziny francuskich astronomów włoskiego pochodzenia, z których najbardziej znany to Giovanni Domenico Cassini, znany też jako Jean-Dominique Cassini (1625–1712), odkrywca czterech księżyców Saturna oraz przerw w pierścieniach tej planety, badacz zjawiska światła zodiakalnego (prawidłowo ocenił, że jest to rozproszone światło słoneczne odbite od cząstek pyłu kosmicznego). [przypis edytorski]
Cassio — Kasjo, bohater Otella Williama Shakespeare'a. [przypis edytorski]
cassis à l'eau (fr.) — cassis (rodzaj alkoholu) z wodą. [przypis edytorski]
cassis à l'eau (fr.) — odświeżający napój alkoholowy z likieru z czarnych porzeczek zmieszanego z wodą. [przypis edytorski]
cassis — nalewka z czarnych porzeczek. [przypis edytorski]
cassiteros (gr.) — cyna. [przypis edytorski]
cassone (z wł.) — duża ozdobna skrzynia, charakterystyczny mebel włoskiego renesansu. [przypis edytorski]
Castel del Assucar — miejscowość zmyślona. [przypis edytorski]
Castelfidardo — miejscowość włoska w prowincji Ankona. W 1860 r. wojska Piemontu zwyciężyły tam nad wojskami papieskimi. [przypis edytorski]
Castel Guiglielmo — dziś: Castelguglielmo; miejscowość oddalona 80 km od Wenecji i 20 km od Rovigo. [przypis edytorski]
Castellammare [di Stabia] — nadmorska miejscowość w płd.-wsch. części Zat. Neapolitańskiej. [przypis edytorski]
Castellane, Louise Cordélia (1796–1847) — córka bankiera Louisa Greffulhe, żona Bonifacego de Castellane, oficera, marszałka Francji; prowadziła znany salon polityczny i literacki. [przypis edytorski]
Castelli, Benedykt (1557–1643) — wł. matematyk i astronom, członek zakonu benedyktynów, opat klasztoru na Monte Cassino, uczeń i przyjaciel Galileusza; profesor matematyki w Pizie oraz na uniwersytecie Sapienza w Rzymie; jako pierwszy użył helioskopu do obserwacji Słońca. [przypis edytorski]
Castello, Antonino Paternò (1852–1914) — markiz San Giuliano, włoski polityk, minister spraw zagranicznych w latach 1910–1914. [przypis edytorski]
Castellum Neptuni (łac.) — Zamek Neptuna. [przypis edytorski]
Castelnau, Noël de (1851–1944) — generał francuski podczas I wojny światowej. [przypis edytorski]
Castel Sant'Angelo — Zamek Świętego Anioła a. Mauzoleum Hadriana; grobowiec cesarza Hadriana i jego rodziny, znajdujący się w Rzymie. [przypis edytorski]
Castelvecchio — średniowieczny zamek gotycki znajdujący się w Weronie. [przypis edytorski]
castel (wł.) — zamek. [przypis edytorski]
castigat ridendo mores (łac.) — śmiejąc się, poprawia obyczaje; autor cytatu: J. Santeul, francuski poeta wczesnorenesansowy. [przypis edytorski]
Castiglione, Baldassare (1478–1529) — pisarz i dyplomata włoski, autor dzieła w formie dialogu pt. Książka o dworzaninie (Il libro del Cortegiano, znanego też jako Il Cortegiano, powst. 1508–1516 na dworze w Urbino, druk 1528 w Wenecji); przyjaźnił się z wieloma humanistami swego czasu (m.in. Rafaelem Santim); jego dzieło wywarło duży wpływ na poglądy i maniery wśród elity epoki, zostało spolszczone (tj. przetłumaczone z dostosowaniem do realiów polskich) przez Łukasza Górnickiego pt. Dworzanin polski (1565). [przypis edytorski]
Castille Jeannin de Montjeu, Marie Louise Chrétienne de (1680–1736) — francuska arystokratka. [przypis edytorski]
castillo (hiszp.) — zamek. [przypis edytorski]
Castle-Garden — także: Clinton Garden; wybudowany w 1812 r. fort na południowym cyplu wyspy Manhattan, w obrębie którego w drugiej połowie XIX w. mieściły się zabudowania dla ludności przyjeżdżającej do Stanów Zjednoczonych; w latach 1855–1890 przez miejsce to przewinęło się ponad 8 milionów imigrantów, tj. 2/3 całej ich liczby. [przypis edytorski]
Castres i Uzès — miejscowości w płd. Francji, w regionie Oksytania. [przypis edytorski]
Castro Palao, Fernando (1581–1633) — hiszpański jezuita, kwalifikator Inkwizycji, wykładał teologię moralną w Composteli, autor siedmiotomowego dzieła Opus morale de Virtutibus et Vitiis contrariis (Lyon, 1631–1651). [przypis edytorski]
castrum doloris (łac.) — twierdza boleści. [przypis edytorski]
Castrum Inui — też: Fanni; miasto Rutulów. [przypis edytorski]
casus belli (łac.) — powód do wypowiedzenia wojny. [przypis edytorski]
casus cognoscere meos (łac.) — poznać mój przypadek, moją historię. [przypis edytorski]
casus foederis (łac.) — przypadek, w którym sprzymierzeńcy zobowiązani są do wspólnej akcji. [przypis edytorski]
casus (łac.) — przypadek. [przypis edytorski]
casus (łac.) — przypadek; sprawa. [przypis edytorski]
casus (łac.) — przypadek, traf; zdarzenie. [przypis edytorski]
Catalani, Angelina (1780–1849) – włoska śpiewaczka operowa. [przypis edytorski]
catalogus desideratorum (łac.) — katalog pragnień. [przypis edytorski]
catfish (ang.) — sum. [przypis edytorski]
Catinat, Nicolas (1637–1712) — marszałek Francji za czasów Ludwika XIV; wśród dowódców wyróżniał się tym, że nie szafował życiem żołnierzy, nie miał wysokich ambicji, zaś po porażce w wojnie o sukcesję hiszpańską osiadł na wsi i zajął się uprawianiem ogrodu. [przypis edytorski]
Catskill — rozległy płaskowyż w płd.-wsch. części amerykańskiego stanu Nowy Jork. [przypis edytorski]
Cattaro a. Kotor — miasto portowe w płd.-zach. części Czarnogóry. [przypis edytorski]
cauda (łac.) — świta (dosł. ogon). [przypis edytorski]
Caulaincourt, Armand (1773–1827) — francuski generał i dyplomata. [przypis edytorski]
causa efficiens (łac.) — powód wywołujący skutek. [przypis edytorski]
causa finalis (łac.) — ostateczna przyczyna. [przypis edytorski]
causa prima (łac.) — pierwsza przyczyna. [przypis edytorski]
causa — przyczyna. [przypis edytorski]
causa sui (łac.) — przyczyny własnej; będący sam dla siebie przyczyną. [przypis edytorski]
causa turpis (łac.) — brzydka sprawa; coś, o czym się głośno nie mówi. [przypis edytorski]
cause célebre (fr.) — głośna sprawa, słynny proces sądowy. [przypis edytorski]
Causeries du lundi (fr.: Pogawędki poniedziałkowe) — cykl kilkuset cotygodniowych felietonów na tematy literackie i krytycznych portretów literackich autorstwa Charlesa Augustina Sainte-Beuve, publikowanych w latach 1849–1869 w kilku paryskich gazetach, zebranych później w kolejnych tomach Causeries du lundi (t. 1–16, 1851–62), Nouveaux lundis (t. 1–13, 1863–70), Premiers lundis (t. 1–3, 1874–75). [przypis edytorski]
causes célèbres (fr.) — głośne sprawy. [przypis edytorski]
causes déterminantes (fr.) — przyczyny decydujące. [przypis edytorski]
causes occasionnelles (fr.) — przyczyny przypadkowe. [przypis edytorski]
causeur a. kozer — osoba umiejąca interesująco i dowcipnie rozmawiać; gawędziarz. [przypis edytorski]
causeur (fr.) a. kozer — osoba umiejąca interesująco i dowcipnie rozmawiać; gawędziarz. [przypis edytorski]
causeur (fr.) — błyskotliwy rozmówca, gawędziarz. [przypis edytorski]
causeur (fr.) — gawędziarz, dusza towarzystwa. [przypis edytorski]
causeur (fr.) — gawędziarz, mówca, rozmówca. [przypis edytorski]
causeur (fr.) — gawędziarz; osoba umiejąca rozmawiać. [przypis edytorski]
causeur (fr.) — gawędziarz. [przypis edytorski]
causeurstwo (z fr.) — sztuka prowadzenia konwersacji. [przypis edytorski]
