Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160913 przypisów.
zajmował się był — daw. forma czasu zaprzeszłego, znaczenie: zajmował się wcześniej. [przypis edytorski]
zajmował w jednej z wszechnic włoskich katedrę — Scartazzini: Dante-Handbuch, rozdział: Student oder Docent… [przypis autorski]
zajmuje trzecie miejsce — Rzym, Aleksandria, Antiochia. [przypis tłumacza]
zajrzał (daw.) — tu: zazdrościł. [przypis edytorski]
zajrzeć a. zaźrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajrzeć (a. zaźrzeć) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajrzeć (daw.) — tu: zazdrościć. [przypis edytorski]
zajrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajrzeć (starop.) — zazdrościć. [przypis autorski]
zajrzeć (starop.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajrzeli — zazdrościli. [przypis redakcyjny]
zajrzyć a. zaźrzyć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajrzysz (starop.) — zazdrościsz. [przypis edytorski]
zajucha (daw.) — rozjuszenie. [przypis edytorski]
zajuchcić (gw.) — zarżnąć. [przypis edytorski]
zajuszony (daw.) — krwawy. [przypis edytorski]
zajuszony (daw.) — rozjuszony; krwawy. [przypis edytorski]
zajuszony — rozjuszony, czujący krew. [przypis edytorski]
zajuszyć (daw.) — zalać krwią; rozdrażnić, doprowadzić do wściekłości. [przypis edytorski]
zajutra (starop.) — nazajutrz. [przypis edytorski]
zajutrze (daw.) — jutro, nazajutrz. [przypis edytorski]
zajźreć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajźrzą jako żywo (starop.) — zawsze (przez całe życie) zazdroszczą. [przypis redakcyjny]
zajźrzeć a. zaźrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis redakcyjny]
zajźrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajźrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajźrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis redakcyjny]
zajźrzeć (starop.; tu 2 os. lp: zajźszysz) — zazdrościć. [przypis redakcyjny]
zajźrzeć (starop.) — zazdrościć. [przypis edytorski]
zajźrzeć (starop.) — zazdrościć; zayźrzawszy iey kęs: zazdroszcząc jej trochę, tu w znaczeniu: będąc o nią zazdrosny [wobec swego brata, Goffreda]. [przypis edytorski]
zakącie (daw. zgrub.) — zakątek. [przypis edytorski]
zakąsać — zagryzać, przygryzać. [przypis edytorski]
zakąt (daw.) — zgr. od zakątek. [przypis edytorski]
zakąty — kąty, zakątki. [przypis edytorski]
zakała — osoba przynosząca wstyd. [przypis edytorski]
zakała — tu: wstyd, hańba. [przypis edytorski]
zakała — tu: wstyd. Najczęściej słowo to oznacza osobę przynoszącą wstyd innym. [przypis edytorski]
zakał — dziś: zakała; wyrodek, odszczepieniec. [przypis edytorski]
zakałem — wadą. [przypis edytorski]
zakał — przyczyna wstydu. [przypis edytorski]
zakał — tu: hańba. [przypis edytorski]
zakał — wada, przywara. [przypis redakcyjny]
zakalać — dziś popr.: skalać, pokalać. [przypis edytorski]
zakamiały — zakamieniały. [przypis redakcyjny]
zakarbować (daw.) — dobrze zapamiętać. [przypis edytorski]
zakarbować — tu: zapisać. [przypis edytorski]
zakarbować — zaznaczyć karbami, tj. nacięciami. [przypis edytorski]
za karę przyczytane — policzone jako odbyta kara. [przypis edytorski]
za karetą — „u kozła tylniego wisiał stopień […] na paskach rzemiennych, po którym lokaje na kozioł wstępowali, hajducy zaś i pajucy, gdzie nie było hajduków, na tym stopniu plac swój za karetą mieli”. (J. Kitowicz, Opis obyczajów, s. 531). Obowiązkiem hajduków w czasie podróży było otwieranie drzwi karety i ustawianie przed nią stopnia. Zgodnie z ówczesną modą na egzotykę do dobrego tonu należało mieć służącego Murzyna. [przypis redakcyjny]
zakasłać się — zanieść się kaszlem. [przypis edytorski]
zakaszlać się — zanieść się kaszlem, nie mogąc go opanować. [przypis edytorski]
zakatrupi — zamorduje. [przypis autorski]
za katy (daw.) — do licha (łagodne przekleństwo). [przypis edytorski]
za każdą razą — dziś popr.: za każdym razem. [przypis edytorski]
za każdą razą — dziś: za każdym razem. [przypis edytorski]
zakażony (starop.) — zepsuty. [przypis redakcyjny]
zakazała mi ją — dziś popr.: zakazała mi jej. [przypis edytorski]
zakazało nieumieszczonym w katalogu wstępu do miasta — wydalili z miasta przeszło 5000 obywateli. [przypis tłumacza]
zakazali gorzałki w Ameryce — od roku 1919 do 1933 na terenie całych Stanów Zjednoczonych zakazana była produkcja i sprzedaż alkoholu. [przypis edytorski]
za Kazimierza Jagiellończyka (…) dziatwa ta już to na Tyńcu, już w Lublinie bawiła — ob[acz:] Kontariniego w tłumaczeniu Niemcewicza. [przypis autorski]
zakazujesz (starop.) — zalecasz się. [przypis edytorski]
Zakiela (gw.) — zanim. [przypis edytorski]
za Kielskim — Bolesław Kielski, O wpływie Moliera na rozwój komedii polskiej. [przypis tłumacza]
Zakint, Same, Dulichion — wyspy sąsiadujące z Itaką. [przypis edytorski]
zakis (daw.) — zakiśnięcie, fermentacja; tu: ciasta pod wpływem dodanego zakwasu (zaczynu). [przypis edytorski]
zakis — ferment, zaczyn. [przypis edytorski]
zakisy — zakisły; skwaśniały. [przypis edytorski]
zakitować — uszczelnić kitem: masą plastyczną twardniejącą pod wpływem powietrza. [przypis edytorski]
zakładać „sieci” — popr. zastawiać sieci. [przypis edytorski]
zakładając głównie swe nadzieje na owych siedmiu gąskach — dziś: pokładając (…) swe nadzieje w owych (…). [przypis edytorski]
zakładając po napoleońsku ręce… — krzyżując je na piersiach (ulubiony gest Napoleona I). [przypis redakcyjny]
zakładaj korab’ — zaczynaj budować okręt (arkę). [przypis redakcyjny]
zakładał do wózka szkapinę — zaprzęgał konia do wozu. [przypis edytorski]
Zakładanie wielkich modnych ogrodów było bardzo kosztowne i przyczyniało się niejednokrotnie do ruiny gospodarcze] nierozważnych amatorów ogrodnictwa. [przypis redakcyjny]
zakład asekuracyjny — instytucja ubezpieczeniowa. [przypis edytorski]
zakład (daw.) — zastaw, rękojmia; por.: zakładnik. [przypis edytorski]
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Ossolineum — fundacja założona we Lwowie w 1817 roku przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego (1748–1826), pisarza, działacza kulturalnego. Prowadziła jedną z największych polskich bibliotek, wydawnictwo i muzeum. Po drugiej wojnie światowej zbiory przeniesiono do Wrocławia. [przypis edytorski]
zakładów zgody — rękojmi („zakładników”) zgody (małżeńskiej). [przypis redakcyjny]
zakład (starop.) — związek i wspólne działanie. [przypis redakcyjny]
zakład — tu: instytucja naukowa a. artystyczna. [przypis edytorski]
Zakład — tu w znaczeniu: zakład leczenia zdrowia psychicznego. [przypis edytorski]
zakładu bierzemy (starop.) — zakład wygrywamy. [przypis redakcyjny]
Zakład Witrażów S.G. Żeleński — pracownia założona w 1902 r. przez Stanisława Gabriela Żeleńskiego (1873–1914), brata autora. Po jego śmierci zakład prowadziła jego żona Izabela, a potem syn Adam. W XXI w. firma działa nadal, a obok pracowni znajduje się muzeum witrażu. [przypis edytorski]
zakład w Studzieńcu — zakład poprawczy dla chłopców w Studzieńcu pod Żyrardowem, założony w 1876 r. i funkcjonujący nadal w XXI w.; w 1929 r. w zakładzie wybuchł skandal, kierownictwo usłyszało oskarżenia o złe zarządzanie, nadużycia i malwersacje finansowe, placówka przeszła pod zarząd Ministerstwa Sprawiedliwości i została zreorganizowana. [przypis edytorski]
zakłady graficzne u Koziańskich — drukarnia powstała w Krakowie w 1881; w 1919 Koziańscy w wyniku licytacji nabyli upadającą warszawską firmę Olgelbrandów, zmieniając jej nazwę na „Zakłady Graficzne Eugeniusza i Dr. Kazimierza Koziańskich, dawniej Samuela Orgelbranda Synów”. [przypis edytorski]
zakłady Kruppa — założone w 1811 roku przez Friedricha Kruppa, od 1903 funkcjonujące jako spółka akcyjna Friedrich Krupp AG, od 1999 jako ThyssenKrupp AG; firma zajmowała się wydobyciem rudy żelaza, produkcją stali, sprzętu kolejowego, maszyn przemysłowych oraz broni i amunicji, co w roku 1880 zapewniało połowę obrotów przedsiębiorstwa. [przypis edytorski]
zakład zastawniczy — dawne określenie lombardu. [przypis edytorski]
zakłosi się — pokryje się kłosami. [przypis autorski]
zakłyźni (gw.) — zapewne przen.: zagryzie. [przypis edytorski]
zakląć (tu daw.) — przysiąc. [przypis edytorski]
zaklasła — dziś popr.: zaklasnęła. [przypis edytorski]
zaklataja (ukr.) — zaklęta. [przypis edytorski]
zaklęli moc Boga w kształt godny człowieka — mowa o kolosie rodyjskim, jednym z siedmiu cudów świata. [przypis edytorski]
zaklęsły (gw.) — zapadły, wklęsły. [przypis edytorski]
zaklęto — postraszono klątwą. [przypis edytorski]
zaklęty, u źródła stoi (…) — zarysowany tu obraz poetycki odpowiada obrazowi pędzla Jacka Malczewskiego Rycerz u studni. Zwrócił na to uwagę już sam Wyspiański, który przesłał Malczewskiemu egzemplarz Wesela z zakreślonym tym właśnie fragmentem. Motyw „zatrutej studni” występuje często u tego znakomitego malarza, współczesnego Wyspiańskiemu, w funkcji symbolicznej. Cykl reprodukcji obrazów z tym motywem, pt. Zatruta studnia, ukaże się w r. 1906 z poetyckim komentarzem L. Rydla. [przypis redakcyjny]
zakleksać — w oryginale beklecksen: upaprać, zasmolić; prawdop. winno tu być: przylepić. [przypis edytorski]
zakleksany (daw.) — pobrudzony kleksami z atramentu. [przypis edytorski]
Zakliczyn — miasto w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. [przypis edytorski]
