Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 158554 przypisów.
antabka — rękojeść, rączka. [przypis redakcyjny]
antagonista — przeciwnik. [przypis edytorski]
antagonista — przeciwnik, rywal. [przypis edytorski]
antagonizmem płci próbuje parę razy wyjaśnić Strumieński swoje walki psychiczne z Olą, zawsze z dezaprobatą autora — „Zaręczam np., że każdy z owych poetów, którzy lubią pisać o ewowatości kobiet, jeżeli idzie o jego własną skórę, np. o pozyskanie lub utratę jakiejś żywej kobiety, nie będzie jej traktował jako przedstawicielki rodzaju, lecz jako indywidualność, uwzględni wszystkie okoliczności danego zdarzenia, postąpi praktycznie jak ajent śledczy — i przynajmniej w myślach spłaci rzeczywistości dług aż do ostatka, zanim zacznie na tle przebytej awantury dzierzgać filozoficzne i poetyczne arabeski” (Pałuba, s. 465). [przypis autorski]
antał — beczka na piwo lub wino. [przypis edytorski]
antałek — beczułka, baryłeczka. [przypis edytorski]
antałek — beczułka na wino lub piwo. [przypis edytorski]
antałek — beczułka. [przypis edytorski]
antałek (starop.) — mała beczułka. [przypis edytorski]
Antananarivo — stolica Madagaskaru. [przypis edytorski]
Antander — miasto na płd. od Troi, u stóp Idy. [przypis edytorski]
Antandros — staroż. miasto greckie w płd. Troadzie, nad zatoką Adramyteion; pomiędzy ob. turecką wioską Avcılar a miastem Altınoluk. [przypis edytorski]
Antar a. Antara ibn Szaddad (525–615) — poeta i wojownik arabski, bohater jednego z najbardziej znanych arabskich poematów rycerskich doby przedmuzułmańskiej. [przypis edytorski]
antarktyk — przeciw-północ, południe. [przypis redakcyjny]
Antarktyk (z gr. antarktikos: naprzeciw północy) — Antarktyka; obszar leżący na południowej półkuli kuli ziemskiej, obejmujący kontynent Antarktydy oraz wody Oceanu Południowego wraz z otaczającymi go wyspami. [przypis edytorski]
anta — tapir amerykański, gatunek ssaka nieparzystokopytnego z rodziny tapirowatych. [przypis edytorski]
anteacta (łac.) — przeszłość. [przypis redakcyjny]
ante Agamemnona (łac.) — przed Agamemnonem. [przypis edytorski]
antecaenium — rodzaj śniadania, przekąski przed wieczerzą. [przypis autorski]
antecedanei saeculi (łac.) — dawnego wieku. [przypis redakcyjny]
antecedens — poprzednik, fakt poprzedzający. [przypis edytorski]
antecedens — poprzedni stan rzeczy. [przypis edytorski]
antecesor (łac. antecessor: poprzedzający) — poprzednik, przodek. [przypis edytorski]
antecesorowie — poprzednicy, przodkowie. [przypis redakcyjny]
antecesor — przodek. [przypis redakcyjny]
antecessor (łac.) — poprzednik. [przypis edytorski]
antecessor (z łac.) — poprzednik. [przypis redakcyjny]
antedyluwialny — dosł.: przedpotopowy; dawniej pochodzące ze starszej epoki czwartorzędu osady lodowcowe występujące poza dolinami rzecznymi łączono potopem (łac. diluvium). [przypis edytorski]
ante fores (łac.) — przede drzwiami. [przypis redakcyjny]
Antej a. Antheus — jeden z dowódców okrętów trojańskich. [przypis edytorski]
Antej właśc. Anteusz (mit. gr.) — olbrzym, który odzyskiwał siłę, skoro znużony padł i ciałem dotknął się ziemi. Charakterystyczna dla epoki (gdy szkoła jeszcze była przeniknięta kultem klasycyzmu) obfitość przenośni mitologicznych. [przypis redakcyjny]
Antek, właśc. Hilel Wodzisławski — członek żydowskiego ruchu oporu, organizator grup partyzanckich; zginął w październiku 1943 r. [przypis edytorski]
Ante (…) locorum — por. Ovidius, Tristia, III, 4, 57. [przypis tłumacza]
Antemny — miasto sabińskie przy ujściu Anienu do Tybru. [przypis edytorski]
Antemunt — miasteczko macedońskie na Półwyspie Chalkidyjskim. [przypis tłumacza]
Antemurale Christianitatis (łac.) — przedmurze chrześcijaństwa. [przypis edytorski]
antemurale Christianitatis (łac.) — przedmurzem chrześcijaństwa. [przypis redakcyjny]
„Antena” 1938, nr 15 z 10 IV — pierwodruk powyższego felietonu w czasopiśmie „Antena” można oglądać w Internecie na stronie biblioteki Polona pod adresem: https://polona.pl/item/9243552/7/ (dostęp w dn. 12 lutego 2017). [przypis edytorski]
„Antena” 1938, nr 17 z 24 IV — pierwodruk powyższego felietonu w czasopiśmie „Antena” można oglądać w Internecie na stronie biblioteki Polona pod adresem: https://polona.pl/item/9243592/40/ (dostęp w dn. 12 lutego 2017). [przypis edytorski]
„Antena” — ilustrowany tygodnik wychodzący w Warszawie od 1934 do 1939 r. Liczył ok. 50 stron, drukował program radiowy wraz z omówieniami zaplanowanych audycji. [przypis edytorski]
antenat (daw.) — przodek. [przypis edytorski]
antenat — przodek. [przypis edytorski]
antenat (z łac.) — przodek. [przypis edytorski]
Antenor — główny zwolennik oddania Heleny Grekom, występuje też w Odprawie posłów greckich Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]
Antenor (mit. gr.) — członek starszyzny trojańskiej, doradca króla Troi, Priama; radził oddać Helenę, żeby zapobiec konfliktowi z Grekami. [przypis edytorski]
Antenor, syn strumienia Alfejosa — Antenor: członek starszyzny trojańskiej, doradca króla Troi; Alfejos: bóg rzeki o tej samej nazwie; pomiędzy tymi dwiema postaciami w mitologii greckiej nie ma związku. [przypis edytorski]
Antenor — Trojanin, miał po zburzeniu Troi przybyć do Italii i założyć miasto Padwę. [przypis redakcyjny]
Antenor — tu: Trojańczyk, reprezentant stronnictwa ugodowego, optującego za oddaniem Heleny mężowi, załagodzeniem sporu i zażegnania groźby wojny; miał ocaleć po upadku Troi i z częścią swoich rodaków przybyć w okolice Wenecji, by założyć nowe państwo na terenach zamieszkałych uprzednio przez Liburnów. [przypis edytorski]
ante omnia (łac.) — przede wszystkim. [przypis edytorski]
ante omnia (łac.) — przede wszystkim. [przypis redakcyjny]
ante Peiperum (łac.) — przed Peiperem. [przypis edytorski]
ante rem, in re, post rem (łac.) — przed rzeczą, w rzeczy, po rzeczy. [przypis edytorski]
ante saecula (łac.) — przed wiekami. [przypis redakcyjny]
ante sessionem (łac.) — przed posiedzeniem. [przypis redakcyjny]
ante triduum (łac.) — przed trzema dniami. [przypis redakcyjny]
Anteus — syn Neptuna i Ziemi, król Libii, siłacz, pokonany przez Herkulesa. [przypis redakcyjny]
Anteus — syn Posejdona i Ziemi, olbrzym; dopóki dotykał ziemi, nikt go nie mógł w zapasach pokonać. [przypis redakcyjny]
Anteus — syn Posejdona i Ziemi, olbrzym, panował w Libii; posiadał tę własność, że nie mógł być w zapasach pokonany, dopóki dotykał ziemi. [przypis redakcyjny]
Anteusz (mit. gr.) — olbrzym pokonany przez Heraklesa; zyskiwał siły dotykając ziemi, więc Herakles musiał go w czasie walki trzymać w powietrzu. [przypis edytorski]
Anteusz (z łac.) a. Antajos (mit. gr.) — syn Posejdona i Gai (Ziemi), olbrzym żyjący w Libii, który zmuszał przechodzących do walki zapaśniczej, a wyczerpanych zmaganiami zabijał; pozostawał niezwyciężony, gdyż zyskiwał siły, dotykając ziemi; kiedy walczący z nim Herakles zorientował się, dlaczego nie może go pokonać, uniósł go w powietrze i zmiażdżył w uścisku. [przypis edytorski]
Antevorta — rzymska bogini losu. [przypis redakcyjny]
anticipando (łac.) — antycypując; z wyprzedzeniem mających nastąpić wydarzeń. [przypis edytorski]
anticipative prophetia (łac.) — poprzednie proroctwo, przepowiednia. [przypis redakcyjny]
Anticyra — miasto w Grecji, w okolicach którego rósł ciemiernik (łac. Helleborus), trucizna stosowana w starożytności również jako lek na szaleństwo. „Trzy Anticyry” mogą oznaczać potrójną dawkę tego leku. [przypis edytorski]
antidotum — środek przeciw truciźnie. Odtrutka. [przypis redakcyjny]
Antifates (mit. gr.) — wódz Lastrygonów, którzy zaatakowali Odyseusza. [przypis edytorski]
Antikleja — matka Odyseusza. [przypis edytorski]
Antiloch — syn Nestora, poległy pod Troją. [przypis edytorski]
Antiloch — syn Nestora, starego i doświadczonego wojownika z Iliady. [przypis edytorski]
Antilochus (mit. gr.) — syn Nestora, starego bohatera wojny trojańskiej. [przypis edytorski]
Antinous (111–130) — grecki młodzieniec, oficjalny kochanek cesarza Hadriana; kiedy utonął w Nilu, na rozkaz Hadriana powstało wiele rzeźb i portretów przedstawiających Antinousa jako ideał młodzieńczej piękności. [przypis edytorski]
Antinous (111–130) — grecki młodzieniec, protegowany i kochanek cesarza Hadriana, przedstawiany w rzeźbie i na monetach jako ideał młodzieńczego piękna. [przypis edytorski]
Antinous (111–130) — grecki młodzieniec z Bitynii, kochanek cesarza Hadriana. [przypis edytorski]
Antinous a. Antinoos (111–130) — piękny młodzieniec pochodzący z Grecji, wychowanek i kochanek cesarza Hadriana (76–138; władca Rzymu od 117 r.n.e.), który w miejscu, gdzie chłopiec, mając niespełna 20 lat, utonął w Nilu, założył miasto Antinoopolis, ogłosił też Antinoosa herosem, wznosił mu świątynie i uczcił go licznymi rzeźbami, portretami itp. [przypis edytorski]
Antinous a. Antinoos — piękny młodzieniec pochodzący z Grecji, wychowanek i kochanek cesarza Hadriana (76–138; władca Rzymu od 117 r.n.e.), który w miejscu, gdzie chłopiec, mając niespełna 20 lat, utonął w Nilu w 130 r. założył miasto Antinoopolis, ogłosił też Antinoosa herosem, wznosił mu świątynie i uczcił go licznymi rzeźbami, portretami itp.; tu przen.: ideał męskiej młodzieńczej urody. [przypis edytorski]
Antinous — gr. młodzieniec, oficjalny kochanek cesarza Hadriana. [przypis edytorski]
Antinous i Teodot (…) — por. Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XLV, 26. [przypis edytorski]
Antioch Epifanes — syn Antiocha, króla Kommageny (Starożytności XIX, IX, 1). [przypis tłumacza]
Antiochia — Ἀντιόχεια, dziś Antâkije, 28 000 mieszkańców. [przypis tłumacza]
Antiochia — miasto nad rzeką Orontes, 22 km od wybrzeża Morza Śródziemnego, obecnie w płd. Turcji. W starożytności jeden z najważniejszych ośrodków handlowych, kulturalnych i religijnych w obrębie basenu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
Antiochia — miasto nad rzeką Orontes, 22 km od wybrzeża Morza Śródziemnego, obecnie w południowej części Turcji. W starożytności jedno z najważniejszych ośrodków handlowych, kulturalnych i religijnych w obrębie basenu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
Antiochia — miasto w płd. Turcji, w pobliżu granicy z Syrią; w 1098 po kilkumiesięcznym oblężeniu zdobyte przez rycerzy pierwszej wyprawy krzyżowej przeciwko muzułmanom; Księstwo Antiochii (1098–1268) było najpotężniejszym z państw utworzonych na Bliskim Wschodzie przez krzyżowców. [przypis edytorski]
Antiochia — miasto w Syrii nad rzeką Orontesem. [przypis redakcyjny]
Antiochia — miasto w Syrii. [przypis redakcyjny]
Antiochia — miasto w Syrii, w staroż. jedno z centrów chrześcijaństwa i czołowy ośrodek teologii chrześcijańskiej. [przypis edytorski]
Antioch III Wielki (ok. 242–187 p.n.e.) — wybitny władca hellenistycznego mocarstwa Seleucydów (Seleukidów), rozciągającego się od wybrzeży M. Śródziemnego po Indie; próbował wyprzeć Rzymian z Grecji, jednak po przegranej bitwie pod Magnezją (190 p.n.e.) został zmuszony do wycofania się, zapłacenia ogromnej kontrybucji oraz odstąpienia części własnego terytorium w Azji Mniejszej. [przypis edytorski]
Antioch IV Epifanes, król Kommageny (I w. n.e.) — syn króla Kommageny Antiocha III Filokajsara; wychowany w Rzymie, w 38 n.e. otrzymał od cesarza Kaliguli przywrócenie królestwa Kommageny w płn. Syrii, którym rządził do roku 72, kiedy został oskarżony o spiskowanie z Partami przeciw Rzymianom i pozbawiony władzy. [przypis edytorski]
Antioch IV Epifanes (ok. 215–164 p.n.e.) — król hellenistycznego państwa Seleucydów; słynął z hojności dla miast greckich. W 174 p.n.e. podjął się dokończenia na własny koszt największej spośród świątyń staroż. Grecji, świątyni Zeusa Olimpijskiego w Atenach, której budowę rozpoczęto za rządów Pizystratydów, ok. 520 p.n.e., ale zarzucono po obaleniu tyranii w 510 p.n.e. Antioch sprowadził w tym celu architekta z Rzymu, jednak po śmierci władcy prace przerwano, a budowę doprowadził do końca dopiero rzymski cesarz Hadrian w II w. n.e. [przypis edytorski]
Antioch IV Epifanes (ok. 215–164 p.n.e.) — władca hellenistyczny z dynastii Seleucydów, panował od 175 p.n.e.; jego polityka siłowej hellenizacji Judei doprowadziła do wybuchu żydowskiego powstania Machabeuszy. [przypis edytorski]
Antiochowy Jar —- Ἀντιόχου φάραγξ, miejsce niewiadome. [przypis tłumacza]
Antioch (…) przybył doń C. Popiliusz jako wysłaniec senatu — Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XLV, 12. [przypis edytorski]
Antiochus pisał zapalczywie w obronie Akademików (…) — por. Cicero, Academica, IV, 22. [przypis tłumacza]
Antioch VIII Aspendios (zm. 96 p.n.e.) — od miasta Ἀσπένδος w Pamfilii nad Eurymedonem; drugi jego przydomek Grypos (Γρυπός, jastrząb, dziób jastrzębi); [król Syrii (od 126 p.n.e.), z dynastii Seleukidów, młodszy syn Demetriusza II Nikatora; red. WL]. [przypis tłumacza]
Antiope — matka muzyka Amfiona i Zethosa, uwiedziona przez Zeusa pod postacią satyra. [przypis edytorski]
Antiope (mit. gr.) — Amazonka, siostra Hippolity. [przypis edytorski]
antipapa (łac., wł.) — antypapież; osoba powołana na tron papieski nieprawnie; podczas tzw. wielkiej schizmy zachodniej (1378–1417) do tytułu głowy Kościoła katolickiego rościło sobie pretensje dwóch papieży jednocześnie, w Awinionie i w Rzymie, popieranych przez różne grupy kardynałów i różne państwa europejskie. [przypis edytorski]
antiqua alba (łac.) — starożytna alba, tj. długa biała szata. [przypis redakcyjny]
antiquitates (łac.) — starożytności. [przypis redakcyjny]
antiquo modo (łac.) — starym sposobem, według starych zwyczajów. [przypis edytorski]
antiquo usu practicatum (łac.) — dawnym zwyczajem uświęcone. [przypis redakcyjny]
