Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114446 przypisów.
Achilles (mit. gr.) — legendarny bohater grecki, syn Peleusa, króla Ftyi, i Tetydy, boginki morskiej, uczestnik wojny trojańskiej, zabity przez Parysa. [przypis edytorski]
Achilles (mit. gr.) — legendarny bohater grecki, uczestnik wojny trojańskiej; kiedy naczelny wódz wyprawy, Agamemnon, odebrał mu ulubioną brankę, Bryzeidę, Achilles wycofał się do swojego namiotu i zaprzestał udziału w wojnie. [przypis edytorski]
Achilles (mit. gr.) — najdzielniejszy z Greków walczących w wojnie trojańskiej, przez Homera w Iliadzie często określany jako lekkonogi (szybkonogi). [przypis edytorski]
Achilles (mit. gr.) — syn Peleusa, króla Ftyi, i Tetydy, boginki morskiej, najdzielniejszy z Greków walczących w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
Achilles (mit. gr.) — syn Peleusa, króla Ftyi, i Tetydy, boginki morskiej, najdzielniejszy z Greków walczących w wojnie trojańskiej; kiedy Agamemnon, wódz naczelny wyprawy trojańskiej, musiał zwrócić wolność swojej brance, Chryzeidzie, i w zamian zabrał ulubioną brankę Achillesa, Bryzeidę, zagniewany Achilles zaprzestał udziału w wojnie; ponownie podjął walkę, dopiero gdy zginął jego przyjaciel Patrokles. [przypis edytorski]
Achilles (mit. gr.) — syn Peleusa, króla Ftyi, i Tetydy, boginki morskiej, najdzielniejszy z Greków walczących w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
Achilles (mit. gr.) — syn Peleusa, króla Ftyi, i Tetydy, boginki morskiej, waleczny i porywczy uczestnik wojny trojańskiej, główny bohater Iliady Homera; kiedy naczelny wódz wyprawy, Agamemnon, odebrał mu ulubioną brankę, Bryzeidę, Achilles wycofał się do swojego namiotu i zaprzestał udziału w wojnie. [przypis edytorski]
Achilles — syn Peleusa, króla Ftyi, i Tetydy, nimfy morskiej. Walczył po stronie Greków. Jego całe ciało z wyjątkiem pięty było odporne na zranienia. Zgodnie ze znaną mu przepowiednią miał zginąć w wojnie trojańskiej. Przedstawione wypadki toczą się po tym, jak Achilles odmówił dalszej walki, ponieważ Agamemnon zabrał mu jego brankę (niewolnicę), Bryzeidę. [przypis edytorski]
Achilles — walczył po stronie Greków; jego całe ciało z wyjątkiem pięty było odporne na zranienia. Zgodnie ze znaną mu przepowiednią miał zginąć w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
Achilles — walczył po stronie Greków. Jego całe ciało z wyjątkiem pięty było odporne na zranienia. Zgodnie ze znaną mu przepowiednią miał zginąć w wojnie trojańskiej. Przedstawione wypadki toczą się po tym, jak Achilles odmówił dalszej walki, ponieważ Agamemnon zabrał mu jego brankę (niewolnicę), Bryzeidę. [przypis edytorski]
Achilles — walczył po stronie Greków. Jego całe ciało z wyjątkiem pięty było odporne na zranienia. Zgodnie ze znaną mu przepowiednią miał zginąć w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
Achilles — w mitologii greckiej heros, bohater wojny trojańskiej, prawie nieśmiertelny (jego jedynym słabym punktem była właśnie pięta). [przypis edytorski]
Achilles — w mitologii greckiej heros i bohater wojny trojańskiej. [przypis edytorski]
Achilles — wojownik grecki, uczestnik wojny trojańskiej. Jego całe ciało z wyjątkiem pięty było odporne na zranienia. Zgodnie ze znaną mu przepowiednią miał zginąć w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
[Achilles] za trupa przyjął okup, i dopiero wydał zwłoki, a inaczej nie chciał — okup za przekazanie Priamowi zwłok zabitego Hektora; mowa o nim w Iliadzie XXIV 502, 555, 594; jednak w w. 560 Achilles mówi Priamowi, że sam rozważa oddanie mu ciała syna, a nie wspomina przy tym o okupie. [przypis edytorski]
Achillowy — stanowiący własność Achillesa, bohatera Iliady Homera. [przypis edytorski]
Achill, właśc. Achilles — legendarny bohater grecki, syn króla Peleusa i nimfy Tetydy, waleczny i porywczy uczestnik wojny trojańskiej, główny bohater Iliady Homera. [przypis edytorski]
Achis — również Akisz. [przypis edytorski]
Achitofel — doradca króla Dawida, który zdradził go na rzecz Absaloma (2Sm 15,12). [przypis edytorski]
Ach! i ty poznasz Marylę, lecz ona… — mowa o Maryli Wereszczakównie, z którą Mickiewicz romansował od 1818 lub 1819 r. Zaowocowało to niespełnioną miłością, ponieważ Maryla była zaręczona z hrabią Puttkamerem i w 1821 r. wzięła ślub z tymże. [przypis edytorski]
Achiwi a. Achajowie — Grecy. [przypis edytorski]
Achiwi a. Achajowie — ogólne określenie Greków walczących w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]
Achiwi — Grecy. [przypis edytorski]
Achiwów wódz — Agamemnon. [przypis edytorski]
Achiwów wódz (…) z rąk (…) małżonki zginął — Agamemnon został zgładzony przez małżonkę, Klitemnestrę, wspomaganej przez Egista, jej kochanka. [przypis edytorski]
Achiwwie a. Achajowie — Grecy. [przypis edytorski]
Achiwy — dziś. popr. forma B.lm: Achiwów (czyli Greków). [przypis edytorski]
Achiwy — Grecy. [przypis edytorski]
Ach, kiedyż wykujem (…) — fragment utworu Kiedyż Mieczysława Romanowskiego (1834–1863), poległego w powstaniu styczniowym. [przypis edytorski]
Achmenowe — dziś popr. achemenidzkie, od nazwy perskiej dynastii Achemenidów; tu: perskie. [przypis edytorski]
A choćby grzechy twe były jak szkarłat, obmyję je, że będą bielsze ponad śnieg — Iz 1, 18. [przypis edytorski]
A chodzi no siuda (ros.) — a chodź no tu. [przypis edytorski]
Achokier, właśc. Erasmus a Chokier a. Erasme Surlet de Chokier (1569–1625) — jurysta urodzony w Liege, w Walonii. [przypis edytorski]
Ach pezzo d'asino! (wł.) — A to kawał osła! [przypis edytorski]
ach, po com to uczynił?… — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: po co to uczyniłem. [przypis edytorski]
Ach, powstancy (…) zajoncy — piosenka śpiewana przez żołnierzy rosyjskich ścigających powstańców 1863 r.; udirajut kak (ros.) — uciekają jak. [przypis edytorski]
achromazja (z gr., med.) — tu zamiast popr.: achromatopsja, całkowita ślepota barwna, bardzo rzadka choroba genetyczna, objawiająca się ślepotą barw (postrzeganiem świata niemal lub całkowicie w odcieniach szarości), światłowstrętem oraz znacznym obniżeniem ostrości wzroku. [przypis edytorski]
Ach, sagen Sie, bitte, Herr Praesident… (niem.) — Niech mi pan powie, panie prezesie… [przypis edytorski]
achselband (niem.), pol.: akselbant — sznur galowy, ozdobny pleciony sznur naramienny, będący częścią stroju wojskowego. [przypis edytorski]
Achsib — bibl. Akzib, miasto fenickie pomiędzy Tyrem a Akką, dziś w północnym Izraelu. [przypis edytorski]
Acht, Alexander — kapitan armii austro-węgierskiej, zamieszany w aferę szpiegowską. [przypis edytorski]
Achtel (niem.) — ósma część; antałek. [przypis edytorski]
A chto u poli, a chto u lesie…. (białorus.) — a kto w polu, a kto w lesie, przyjdź do mnie tej nocy nocować. [przypis edytorski]
Achtung, Achtung! Vor Juden wird gewarnt. Halt! Juden, Läuse, Fleckfieber (niem.) — Uwaga, uwaga! Ostrzega się przed Żydami. Stop! Żydzi, wszy tyfus. [przypis edytorski]
Achtung, Achtung! Vor Juden wird gewarnt. Halt! Warnungsstimme. Juden, Läuse, Fleckfieber (niem.) — Uwaga, uwaga! Ostrzega się przed Żydami. Stop! Ostrzeżenie. Żydzi, wszy tyfus. [przypis edytorski]
Achtung, bereit, Feuer! (niem.) — Uwaga, gotuj broń, ognia! [przypis edytorski]
Achtung (niem.) — uwaga. [przypis edytorski]
Achtung! Weltjudentum. Gefahr (niem.) — Uwaga! Światowe Żydostwo. Niebezpieczeństwo! [przypis edytorski]
Ach wo! (niem.) — ależ gdzie; gdzież tam. [przypis edytorski]
acian — zniekszt.: acan, skrót od: waszmość pan; staropolski potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
Acis (mit. gr.) — kochanek nimfy Galatei, zabity przez cyklopa Polifema, a przez nią zmieniony w nieśmiertelnego ducha rzeki. [przypis edytorski]
Ackerman, Michael (1967) — amerykański fotograf. [przypis edytorski]
a coby drugi (…) miał się o pomoc do swoich obrócić (starop.) — a jak kto inny mógłby się do swoich zwrócić o pomoc. [przypis edytorski]
A co mnie po pościech waszych, po ofiarach waszych, po wołoch, po baraniech waszych? — Iz 1, 11. [przypis edytorski]
a com prosił (pot.) — tu w znaczeniu: a ile prosiłem. [przypis edytorski]
a co nad nawyższe (starop.) — a co najważniejsze; a przede wszystkim. [przypis edytorski]
Aconcagua — szczyt w Andach, najwyższy w Ameryce. [przypis edytorski]
a conto (wł.: na rachunek) — zaliczkowo. [przypis edytorski]
A co prędzej gubi królestwa, jedno jako (…) niezgoda sąsiedzka w nim? — zob. Łk 11, 17. [przypis edytorski]
A co się więcej nad to wszystko i za rzecz główną w pokucie ceni, powagą daną z niebios po takim zadośćuczynieniu bratu swemu spełnionym, rozgrzeszenie zupełne otrzymuje. — w innym tłum.: „A co ważniejsze nad to wszystko i co za główną rzecz w pokucie się uważa, to to, że wedle nakazu Pańskiego uczynił zadość bratu swemu i otrzymawszy przebaczenie, pogodził się z nim”. Z tekstu Kroniki wynika, że Zbigniew ostatecznie zmarł po egzekucji, żył jednak przez pewien czas jeszcze, tak że w obliczu śmierci doszło do pojednania między braćmi. [przypis edytorski]
Acri — miasto portowe, obecnie w Izraelu; także: wł. San Giovanni d'Acri, arab. Akka. [przypis edytorski]
acte de présence (fr.) — akt obecności; obecność dla formalności. [przypis edytorski]
action directe (fr.) — bezpośrednie, natychmiastowe działanie. [przypis edytorski]
Action Française (fr.: Akcja Francuska) — francuskie czasopismo, wyd. 1899–1944 w Paryżu i skupiony wokół niego skrajnie prawicowy (nacjonalistyczny, monarchistyczny i antysemicki) ruch polityczny; podczas II wojny światowej Action Française współpracowała z rządem Vichy, niekiedy kolaborowała z Niemcami; w 1944 ruch rozpadł się, pismo zostało zamknięte przez rząd Charlesa de Gaulle'a. [przypis edytorski]
Action Française (fr.: Akcja francuska) — francuski skrajnie prawicowy (nacjonalistyczno-katolicki i monarchistyczny) ruch ideowo-polityczny w I poł. XX wieku; również tytuł gazety tego ruchu, zał. w 1899; po wyzwoleniu Francji przez wojska alianckie i ustanowieniu nowych władz wielu działaczy Akcji Francuskiej, na czele z Charles'em Maurrasem, zostało oskarżonych o kolaborację z Niemcami i skazanych. [przypis edytorski]
Action française (fr.: Akcja francuska) — francuski skrajnie prawicowy (nacjonalistyczno-katolicki i monarchistyczny) ruch ideowo-polityczny w I poł. XX wieku; również tytuł gazety tego ruchu, zał. w 1899; po wyzwoleniu Francji przez wojska alianckie i ustanowieniu nowych władz wielu działaczy Akcji Francuskiej, na czele z Charles'em Maurrasem, zostało oskarżonych o kolaborację z Niemcami i skazanych. [przypis edytorski]
Actium — Akcjum, miejsce bitwy morskiej z 2 września 31 p.n.e, w której flota Oktawiana Augusta pokonała siły Antoniusza i Kleopatry. [przypis edytorski]
Actualités (fr.) — Aktualności. [przypis edytorski]
actum est (łac.) — tu: to samo stanie się. [przypis edytorski]
Actum in praetorio Biecensi feria 3 post festum S. Laurentii martyris proxima, A. D. 1624, 13 Augusti (łac.) — stało się w ratuszu bieckim, 3 dnia po święcie św. Wawrzyńca Męczennika, 1624 r., 13 sierpnia. [przypis edytorski]
acutissimus Florentinus (łac.) — najprzenikliwszy Florentczyk. [przypis edytorski]
Acuto, Giovanni, właśc. John Hawkwood (ok. 1320–1394) — ang. żołnierz i najemny dowódca, w latach 1363–1393 w służbie Florencji. [przypis edytorski]
Acydalia — Wenus Acydalijska; przydomek pochodzi od źródła Acidalia w Beocji, w którym bogini miłości miała się kąpać wraz z Gracjami. [przypis edytorski]
aczby (daw.) — chociaż by. [przypis edytorski]
aczbymci (starop.) — chociaż bym. [przypis edytorski]
aczciby (daw.) — chociaż by. [przypis edytorski]
acz ci i owo zły (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci; znaczenie: jednak ci i tamten (jest) zły; jednakże i tamten (jest) zły. [przypis edytorski]
acz (daw.) — aczkolwiek, jednakże. [przypis edytorski]
acz (daw.) — choć, chociaż. [przypis edytorski]
acz (daw.) — choć. [przypis edytorski]
acz (daw.) — chociaż; aczkolwiek. [przypis edytorski]
acz (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
aczej — a nuż, może. [przypis edytorski]
aczem (daw.) — chociażem. [przypis edytorski]
acześ — acz jesteś; chociaż jesteś. [przypis edytorski]
acześ — chociaż żeś (godzien). [przypis edytorski]
acześ nie rycerz (starop.) — choć nie jesteś rycerzem; chociaż nie rycerz z ciebie (ale mistrz ciesielski itd.). [przypis edytorski]
aczkolwiek — choć, chociaż. [przypis edytorski]
acz — lecz, jednak. [przypis edytorski]
acz (starop.) — aczkolwiek; jednakże. [przypis edytorski]
acz (starop.) — a jednak; chociaż. [przypis edytorski]
acz (starop.) — chociaż. [przypis edytorski]
A czym wielki Aleksander posiadł świat? Jedno miłością u poddanych swoich — Waleriusz Maksymus, Czyny i powiedzenia godne pamięci V 1.11 ext.1. [przypis edytorski]
A. D. 1884, Dec. m. 12-mo d… — Roku Pańskiego 1884, dnia 12 grudnia Polacy Stefan Rogoziński jako też Leopold Janikowski oraz Niemiec Hugo Zöller przybyli na tę najwyższą górę, która zwie się Mongo-ma-Lobah lub Górą Boga. [przypis edytorski]
ad abs. (łac.) — skrócone: ad absurdum: do absurdu (doprowadzenie wniosków z założonej tezy, świadczące o jej fałszywości). [przypis edytorski]
ad absurdum (łac.) — do absurdu. [przypis edytorski]
ad absurdum (z łac.) — do absurdu. [przypis edytorski]
ad acta (łac.) — do działania. [przypis edytorski]
ad actum (łac.) — czynności, do sprawy; praw.: z uprawnieniami nadanymi do załatwienia określonej sprawy (nieprzysługującymi na stałe). [przypis edytorski]
adagio — utwór muzyczny w powolnym tempie. [przypis edytorski]