Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 162876 przypisów.

latarnię — w oryg. niem. Licht: światło. [przypis edytorski]

latarnik surynamski — nocoświec, gatunek pluskwiaka. Dawniej wierzono, że wyrostek na głowie tego owada zdolny jest do wytwarzania nocą słabego światła, czemu zawdzięcza on swoją nazwę gatunkową. [przypis edytorski]

lata sobie którędy bądź, jak Pindar powiada, i to, co pod ziemią ukryte… — być może odniesienie do Ody Nemejskiej X (w. 87), gdzie Zeus powiada do Polideukesa, że jeśli chce dzielić los swojego brata Kastora, będzie żył przez połowę czasu pod ziemią, a przez drugą połowę w złotych mieszkaniach nieba; albo też odwołanie do jednego z zaginionych utworów Pindara. [przypis edytorski]

latawica (daw.) — czarownica unosząca się w powietrzu. [przypis edytorski]

latawiec — demon; wg wierzeń ludowych spadająca gwiazda to diabeł zstępujący na ziemię, aby uwodzić grzeszne kobiety. [przypis edytorski]

latawiec — ptak bez gniazda, według baśni: wieczny tułacz. [przypis redakcyjny]

lata życia Iszmaela — lata życia Iszmaela podane są po to, by można było prześledzić lata życia Jakuba. Stąd midrasz wnioskuje, że po opuszczeniu domu swojego ojca Icchaka, zanim Jakub przybył do Labana, przez czternaście lat pobierał nauki w domu Ebera, zob. Raszi do 25:17. [przypis edytorski]

lata życia Sary — «Wszystkie lata jej życia były równe w dobroci», zob. Raszi do 23:1. [przypis edytorski]

lata zbiegłe męczarnią — lata, których treścią, gdy biegły, była męczarnia, cierpienie. [przypis edytorski]

lat — dosłownie napisane jest tu: sto lat i dwadzieścia lat i siedem lat. «To uczy, że każdy [z tych okresów] powinien być pojmowany jako odrębna całość: w wieku stu lat była jak dwudziestolatka co do grzeszności, i tak jak w wieku dwudziestu lat była bezgrzeszna, gdyż nie osiągnęła jeszcze wieku, gdy podlega się karze, tak też i jako stulatka była bezgrzeszna. A w wieku dwudziestu lat była tak piękna jak w wieku siedmiu lat», zob. Raszi do 23:1. [przypis edytorski]

La tête me fait mal (fr.) — głowa mnie boli. [przypis edytorski]

La Tentation, Ballet — Opéra en cinq actes par Corally; musique de l’opéra par Halévy, musique du ballet par Halévy et Gide. [przypis autorski]

latentny — utajony, ukryty, bezobjawowy. [przypis edytorski]

Latent (…) possit — Cicero, Academica, II, 39. [przypis tłumacza]

Lateran — plac w Rzymie nazwany od imienia pewnej starożytnej rodziny rzymskiej. Później od placu tego przyjął nazwę kościół zbudowany przez Konstantyna Wielkiego. Tu wzięta jest część za całość, kościół za samo miasto Rzym. [przypis redakcyjny]

laterka (gw.) — latarka. [przypis edytorski]

La terra molle e lieta e dilettosa… (wł.) — Ziemia wesoła, luba, łatwa do uprawy, wydaje mieszkańców we wszystkim do niej podobnych (Tasso, [Jerozolima wyzwolona, ks. I, strofa LXII]). [przypis tłumacza]

latiklawa — łac. laticlavia tunica, tunika bramowana purpurą, noszona tylko przez senatorów i patrycyuszów. [przypis autorski]

latiklaw (z łac.) — tu: tunica laticlavia, noszona przez senatorów szata zdobiona szerokim purpurowym pasem (laticlavem), biegnącym od ramienia w dół i z powrotem, będącym oznaką ich urzędu. [przypis edytorski]

Latius (…) serpunt — Rutilius, Itinerar I, 397. [przypis tłumacza]

Latka płyną, już szósty krzyżyk zbliża się bez mała (…) Jeszcze ciągle „młodości” mej biją oklaskiSzopka krakowska „Zielonego Balonika”. Napisał Boy Taper, Kraków [1911], s. 44–47. [przypis autorski]

lat (…) / Mamkać nie ukradnie — zwrot różnie tłumaczony: „nie ujmie ci lat to, że młodą osobę przedstawisz jako swoją mamkę” (L. Ślękowa); „niełatwo mamce mówić, że masz mniej lat” (T. Sinko). [przypis redakcyjny]

latmi — skrócone od: latami. [przypis edytorski]

Latmos — w mitologii greckiej góra zapomnienia. [przypis edytorski]

Latoides — „syn Latony”, Apollo. [przypis redakcyjny]

lato indiańskie — wczesna jesień. [przypis edytorski]

La tomba? Sotto acqua, signora. (wł.) — Grobowiec? Pod wodą, pani. [przypis edytorski]

Latońska gwiazd ozdobo, co borów masz straże — apostrofa do Diany, córki Latony. [przypis edytorski]

Latona — córka tytana Kojosa, matka Apolla. [przypis edytorski]

Latona (mit. gr.) — jedna z tytanid, matka Apollina i Artemidy. [przypis edytorski]

Latona (mit. gr.) — matka Apollina i Artemidy (ich ojcem był Zeus). Należała do tytanów, drugiego pokolenia bogów (starszego od bogów olimpijskich). [przypis edytorski]

Latonka — tu: Diana, córka Latony. [przypis edytorski]

Latonówna — córka bogini Latony, Artemis (Diana). [przypis redakcyjny]

Latonówna — córka Latony, Diana (Artemis). [przypis redakcyjny]

latoperz, lotokot, bł. latający lemur — rodzaj latających ssaków z rzędu skóroskrzydłych, odżywiających się owocami i kwiatami; obejmuje dwa gatunki: filipiński (Cynocephalus volans) i malajski (Galeopterus variegatus), który w daw. systematyce nosił nazwę Galeopithecus volans. [przypis edytorski]

latorość — latorośl, przen.: potomstwo. [przypis edytorski]

latorośle (daw., r.n.) — dziś popr. w r.ż.: latorośl. [przypis edytorski]

latorośl — potomek. [przypis edytorski]

latorośl Zeusza — syn Zeusa. [przypis edytorski]

latoś (daw., gw.)— w tym roku. [przypis edytorski]

latoś (daw., gw.) — w tym roku, tego roku. [przypis edytorski]

lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za jałmużnę z połowy płaszcza; tu: przedłużona młodość, uroda kobiety. [przypis edytorski]

lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za połowę płaszcza danego jako jałmużna ubogiemu przez św. Marcina. [przypis edytorski]

lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za połowę płaszcza ofiarowanego przez świętego ubogiemu; tu: przedłużona młodość, uroda kobiety. [przypis edytorski]

lato (starop.) — [tu:] wiek. [przypis redakcyjny]

lato (starop.) — tu: wiek. [przypis redakcyjny]

lato (starop.) — wiek, rok życia; w którymkolwiek lecie: w którymkolwiek roku życia, w jakimkolwiek wieku. [przypis redakcyjny]

La Tour, Maurice Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista, tworzący przede wszystkim dzieła pastelowe; sportretował m.in. Ludwika XV, Woltera, Rousseau, d'Alemberta, Madame Pompadour. [przypis edytorski]

La Tour, Maurice Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista, tworzący przede wszystkim dzieła pastelowe; sportretował m.in. Ludwika XV, Woltera, Rousseau, d'Alemberta, Madame Pompadour. [przypis edytorski]

Latour-Mobourg, Victor de Fay de (1768–1850) — francuski wojskowy i polityk; w bitwie pod Lipskiem utracił nogę; minister wojny (1819–1821). [przypis edytorski]

La Tour, Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista. [przypis edytorski]

latować (daw.) — spędzać lato. [przypis edytorski]

la trace de ses pas est épouvantable (fr.) — ślad jego kroków jest przerażający. [przypis edytorski]

latr a. łatr (z niem.) — sążeń; antropometryczna jednostka długości (tzw. siąg: zasięg rozpostartych ramion), w okresie starop. wynosząca ok. 1,7 m. [przypis redakcyjny]

La Trappe — miejscowość we Francji, gdzie znajdował się klasztor cystersów, zakonu o surowej regule. [przypis edytorski]

La Traviata — opera Giuseppe Verdiego z 1853 r. [przypis edytorski]

latrunculus — rozbójnik, zbój, rabuś. [przypis redakcyjny]

latry — boczne deski, drągi a. drabiny u wozu. [przypis edytorski]

lat siedemdziesiąt trzy na czele Grecji — 45 lat panowania Aten, od wojen perskich do wojny peloponeskiej (okres ten nazywa się pentekontaetia, tj. okrągło pięćdziesięciolecie), oraz 27 lat trwania wojny peloponeskiej = 72 lata. [przypis tłumacza]

lat temu dwadzieścia — takie określenie daty ślubu rodziców powoduje pewną sprzeczność, ponieważ Herman ma więcej niż 20 lat. [przypis edytorski]

La tua reclama imploro — o Jelsky potente (wł.) — twego potwierdzenia błagam (żądam), o możny Jelsky. [przypis edytorski]

Latyczów — miasto przy ujściu rzeki Wowk do Bohu, leżące na Czarnym szlaku; zajęte i złupione przez Kozaków podczas powstania Chmielnickiego. [przypis edytorski]

laty — dziś forma N.lm: latami. [przypis edytorski]

laty — dziś popr. forma N. lm: latami. [przypis edytorski]

latyfundia — wielkie posiadłości ziemskie. [przypis edytorski]

latyfundia — wielkie posiadłości ziemskie. [przypis redakcyjny]

latyński (rzad.) — związany ze staroż. Rzymianami; łaciński; tu: romański. [przypis edytorski]

Latyna — w grodzie Latyna, w Laurentum. [przypis edytorski]

Latyn — dowódca Greków. [przypis redakcyjny]

Latyn — imię własne; w przeważnej części wydań włoskich Latino, w niektórych Tatino. [przypis redakcyjny]

Latyn — król Aboryginów w Lacjum, przyjął w dom Eneasza, który złamał wiarę Dydonie. [przypis redakcyjny]

Latyn — Latino Giovennale, legat Pawła III w Wenecji, poeta łaciński i włoski. [przypis redakcyjny]

laty obciążony (starop.) — obciążony latami; stary. [przypis edytorski]

laty (starop. forma) — dziś D.lm: latami; które się laty nic nie odmieniły: które nie odmieniły się nic z upływem lat. [przypis edytorski]

laty (starop. forma) — latami; laty nachylony: nachylony przez lata, pochylony z wiekiem. [przypis edytorski]

lat ze dwadzieścia — dalej w tekście inaczej: dwanaście. [przypis edytorski]

laubzega (niem. Laubsäge; od Laub: liść i Säge: piła) — cienka piła służąca do wyrzynania otworów (również ozdobnych wykrojów) w drewnie. [przypis edytorski]

laubzega — przyrząd do cięcia, wyrzynarka. [przypis edytorski]

laubzega (z niem. Laubsäge) — cienka piła metalowa do wyrzynania otworów i wykrojów w drewnie. [przypis edytorski]

laubzega (z niem. Laubsäge) — wyrzynarka, gilotyna do papieru. [przypis edytorski]

laubzegowe ramki — wykonane laubzegą, cienką piłką do wyrzynania wykrojów w drewnie. [przypis edytorski]

Laudabatur (…) ore (łac.) — chwalony był przez tego, który był w wojsku najuczeńszym i wymownym. [przypis redakcyjny]

Laudamus (rel., łac. dosł.: chwalmy) — tu: początek hymnu pochwalnego. [przypis edytorski]

Laudandis pretiosior ruinis — Sidonius Appolinaris, Nurbo 62. [przypis tłumacza]

laudanum — nalewka z opium, w XVIII–XIX w. używana w niewielkich dawkach jako specyfik na różne dolegliwości. [przypis edytorski]

Laudari (…) belle — Persius, Satirae I, 47. [przypis tłumacza]

Lauda, Szoja, Niewiaża — rzeki w środkowej części Litwy. [przypis edytorski]

Laudate coeli quoniam misericordiam fecit Dominus… (…) (łac.) — „Chwalcie niebiosa, ponieważ miłosierdzie uczynił Pan… ponieważ Pan odkupił Jakuba, a w Izraelu sławnym się uczynił. Tak mówi Pan, odkupiciel twój i który cię utworzył z żywota matki: Ja, Pan, wszystko czynię, sam rozciągam niebiosa, rozpościeram ziemię mocą swoją”. [przypis tłumacza]

Laudate Dominum omnes gentes (łac.) — chwalcie Pana wszystkie narody, Psalm 117. [przypis edytorski]

Laudate pueri Dominum (łac.) — Chwalcie, chłopcy, Pana. [przypis edytorski]

Laudate, pueri, Dominum! Laudate! (łac.) — Chwalcie, dzieci, Pana! Chwalcie! (Ps 113 (112)). [przypis edytorski]