Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | austriacki | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | sportowy | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 170770 przypisów.
obrzasł — został oświecony brzaskiem, światłem widocznym przed wschodem słońca. [przypis edytorski]
Obrzęd poświęcenia (…) ze swym opisem uroczystości p. W. Potocki — ob. [skrót od: obacz; zobacz; red. WL] Pamiętnik uroczystego poświęcenia pomnika Św. Jacka w Wilnie na przedmieściu Pohulance itd., Warszawa u XX. Missyonarzy 1844. [przypis autorski]
obrzędy — tu: wierzenia; religia. [przypis edytorski]
obrzedni — dość rzadki, przerzedzony, niezbyt gęsty. [przypis redakcyjny]
obrzemił — obciążył brzemieniem; tu: aluzja do zajścia w ciążę, uczynienia brzemienną. [przypis edytorski]
obrzeżać — otaczać coś. [przypis edytorski]
obrzezać — tu: uciąć. [przypis edytorski]
Obrzezanie serca — Rz 2, 29. (fragm. 610 i 670). [przypis tłumacza]
obrzezanie — usunięcie fragmentów napletka u mężczyzny; rytuał obrzezania jest obowiązkowy u Żydów, jako potwierdzenie przymierza, które zawarł Bóg z Abrahamem (Rdz 17,9–14). [przypis edytorski]
Obrzezanym ma być — «Tu [Bóg] mówi do Abrahama, aby razem ze sobą obrzezał także mężczyzn w swoim domostwie, ponieważ o obrzezaniu potomków Abrahama mowa jest w poprzednim wersecie», zob. Radak do 17:13. [przypis edytorski]
obrzezki — obcinki, okrawki. [przypis redakcyjny]
obrzydliwością — hebr. פִּגּוּל (pigul): nieczyste, odrzucone mięso ofiarne, rzecz odstręczająca. [przypis edytorski]
obrzydliwością — hebr. פִּגּוּל (pigul) termin ten odnosi się do mięsa ofiarnego, które stawało się odrzucone, gdy podczas uboju, zabijający powziął zamiar, aby poza wyznaczonym czasem spożyć mięso ofiary lub spalić jej części na ołtarzu w niewłaściwym czasie. [przypis tradycyjny]
obrzydliwością niechaj zostaną dla was — ten werset „zakazuje także tego, co zawiera domieszkę [zakazanych stworzeń], jeśli wpłynęła ona na smak [całości]”, Raszi do 11:11 [1]. [przypis tradycyjny]
obrzydzeniem — dla Micrejczyków wstrętne było jedzenie z obcymi, bo sami czuli się ludźmi wyższego rodzaju, zob. Chizkuni do 43:32. Brzydzili się, gdyż tamci jedli mięso zwierząt, którym Micrejczycy oddawali cześć, zob. Radak do 43:32. [przypis edytorski]
obrzydzeniem — ponieważ Micrejczycy czcili owce jako swoje bóstwa, zob. Raszi do 46:34. [przypis edytorski]
obrzym — dziś popr.: olbrzym. [przypis redakcyjny]
obrzymy — starop. olbrzymy. [przypis redakcyjny]
obsacza — dziś: osacza. [przypis edytorski]
obsaczając — dziś popr.: osaczając. [przypis redakcyjny]
obsaczony — dziś popr.: osaczony. [przypis edytorski]
obsaczyć — dziś: osaczyć. [przypis edytorski]
obsaczyć — dziś popr.: osaczyć. [przypis edytorski]
obsadka — element służący do mocowania stalówki na piórze. [przypis edytorski]
obsadny (daw.) — przysadzisty. [przypis edytorski]
Obsadzili ją sykariusze… — p. IV, VII, 2. [przypis tłumacza]
obsadzili Radę i urzędy według własnego widzimisię — archontem był Pitodoros, który należał do Rady Czterystu, a teraz był posłusznym narzędziem w rękach „trzydziestu”. Ateńczycy liczą lata według archonta (archon eponymos), ale r. 404/3 nazywali anarchią. Do Rady należeli prawie wszyscy byli członkowie Czterystu. [przypis tłumacza]
obscurus (łac.) — ciemny. [przypis edytorski]
observantia (łac.) — szacunek. [przypis edytorski]
observare (łac.) — baczyć, obserwować. [przypis edytorski]
observatis conditionibus his (łac.) — pod następującymi warunkami. [przypis redakcyjny]
observentur (…) animo (łac.) — „Przed oczyma duszy niech się unoszą dostojne ideały” (Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes], II, 21; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
obserwable — obserwowalne wielkości fizyczne, czyli wielkości mierzalne. [przypis edytorski]
obserwancja — poważanie. [przypis redakcyjny]
obserwancja — ścisłe przestrzeganie reguł i praktyk (zazwyczaj w odniesieniu do religii); tu: zachowanie, szacunek. [przypis redakcyjny]
obserwancja — ścisłe przestrzeganie zasad, reguł; reguła zakonna; wariant kierunku filozoficznego. [przypis edytorski]
obserwancja (z łac.) — szacunek, poważanie; tu: wierność. [przypis edytorski]
obserwantyni mirbeńscy — franciszkanie przestrzegający bardzo ostrej reguły. [przypis tłumacza]
obserwant — zachowujący ściśle przepisy, służbisty. [przypis redakcyjny]
Obserwatorium Paryskie — fr. instytut badawczy i obserwatorium astronomiczne, założone w 1667 r. w Paryżu. [przypis edytorski]
obserwa (z łac.) — szacunek i opieka, dbałość. [przypis edytorski]
obserwie — [w] zachowaniu, uważaniu. [przypis redakcyjny]
obserwować (daw.) — tu: zachowywać. [przypis edytorski]
obserwować (daw.) — zachowywać, kultywować. [przypis edytorski]
obserwować (daw., z łac. observare) — tu: zachowywać, strzec, szanować. [przypis edytorski]
obserwować (daw., z łac.) — tu: zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
obserwować — tu: zachować, utrzymać. [przypis edytorski]
obserwować — tu: zachowywać, pilnować. [przypis edytorski]
obserwować (z łac.; daw.) — zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
obserwować (z łac.) — zachowywać. [przypis redakcyjny]
obserwować (z łac.) — zachowywać, uszanować. [przypis redakcyjny]
Obserwowałem to niebywałe zdarzenie zupełnie z bliska, będąc oficerem Pawłowskiego Pułku Gwardii, który je rozpoczął — do czwartej roty zapasowego batalionu tego pułku, która rewolucję naprawdę zaczęła, miałem zaszczyt być później wybranym przez moich rannych żołnierzy z frontu (byłem tylko w jednej bitwie pod Witonieżem nad Stochodem). Zawdzięczam ten zaszczyt słabym zasługom negatywnym: nie biłem w mordę, nie kląłem „pa matuszkie”, karałem słabo i byłem względnie grzeczny — nic ponadto; trzystu ludzi zamkniętych w ogromnej, okrągłej, pułkowej stajni przez kilka dni walczyło przeciw całej carskiej Rosji. Rota ta miała przywilej, że na paradach szła przed pierwszą, a za nią pierwsza, druga i trzecia. [przypis autorski]
obserwowano — zachowywano, przestrzegano. [przypis redakcyjny]
obserwowany (z łac., daw.) — zachowywany, utrzymywany (np. o obyczaju, tradycji). [przypis edytorski]
obserwuje posty — przestrzega postów. [przypis edytorski]
obses a. obces (z łac. obsessus: opętany, szalony) — natarczywie, na oślep. [przypis redakcyjny]
obses — (z łac.) obcesowo, nie bacząc na nic. [przypis redakcyjny]
obsiędzie — dziś popr. forma: obsiądzie. [przypis edytorski]
obsikał ich tak dotkliwie (…) małych dzieci — Aluzja, znowuż wedle zawziętych komentatorów, rzekomo do podatków, jakimi Franciszek I obłożył Francję po wojnach włoskich, a także i do rodowego nazwiska pani d'Estampes: Pisseleu. [przypis tłumacza]
obsita (…) peremti (łac) — cytat z Historii Liwiusza: „odzienie porosłe brudem, wyniszczone, blade i wyschłe ciało, wstrętne z wejrzenia”. [przypis edytorski]
ob. — skrót od: „obacz” (dziś raczej stosuje się: „patrz”), odsyłającego we wspomnianej kwestii do wyjaśniającego ją obszerniej dzieła. [przypis edytorski]
obskurant — człowiek cechujący się ciemnotą umysłową, zacofaniem; nieuk, wstecznik, przeciwnik oświaty i postępu. [przypis edytorski]
obskurant (łac.) — człowiek mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]
obskurant — nieprzyjaciel oświaty, człowiek zacofany, wstecznik. [przypis redakcyjny]
obskurantyzm — ciemnota, zacofanie; tu: zasłanianie twarzy. [przypis edytorski]
obskurantyzm (z łac.) — ciemnota; zacofanie, nieświadomość, nieuctwo. [przypis edytorski]
obskurantyzm (z łac. obscurare: zaciemniać; obscurans: zaciemniający) — ciemnota, wstecznictwo; postawa wroga wobec oświaty, nauki i postępu (szczególnie o doktrynie i praktyce kościoła katolickiego w stosunku do kultury w okresie Oświecenia); rozmyślne działanie mające na celu niedopuszczenie do rozpowszechnienia wiedzy o jakichś faktach, ideach itp.; niejasność, ogólnikowość, mętność stylu. [przypis edytorski]
obskurant (z łac.) — człowiek zacofany, mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]
obsrajmurek — pogardliwe określenie; dziś funkcjonuje raczej: obszczymurek. [przypis edytorski]
obstać — wystarczyć. [przypis edytorski]
obstaculum (łac.) — przeszkoda. [przypis redakcyjny]
obstalować (daw.) — zamówić, zlecić wykonanie czegoś. [przypis edytorski]
obstalować — tu: zamówić. [przypis edytorski]
obstalować — zamówić, zlecić wykonanie czegoś. [przypis edytorski]
obstalować — zlecić rzemieślnikowi wykonanie czegoś. [przypis edytorski]
obstalować — zlecić wykonanie czegoś; zamówić. [przypis edytorski]
obstalowany — zamówiony. [przypis edytorski]
obstalunek (daw.) — zamówienie. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie, wyznaczona praca. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie, zlecenie. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie, zlecenie wykonania czegoś. [przypis edytorski]
obstalunek — zamówienie; zlecenie wykonania przedmiotu a. pracy u rzemieślnika. [przypis edytorski]
obstalunek — zlecenie wykonania czegoś odpłatnie. [przypis edytorski]
obstalunek — zlecenie wykonania czegoś przez rzemieślników. [przypis edytorski]
obstalunek — zlecenie, zamówienie. [przypis edytorski]
obstarny (gw.) — podstarzały. [przypis edytorski]
obstarny (reg.) — podstarzały. [przypis edytorski]
obstetrix (…) perdidit — Augustinus Aurelius, De civitate Dei, I, 18. [przypis tłumacza]
obstoicie (gw., daw.) — potraficie. [przypis autorski]
obstrukcję (med.) — zatwardzenie. [przypis edytorski]
Obstupuerunt omnes… (łac.) — Osłupieli wszyscy. [przypis edytorski]
obstupuerunt omnes (łac.) — osłupieli wszyscy; wyrażenie używane dawniej w Polsce dla wyrażenia najwyższego zdumienia czymś przerażającym lub niezwykłym, zwykle żartobliwie; inspirowane słowami Eneidy (II 774), wypowiedzianymi przez Eneasza na widok cieni Kreuzy i Polidora: „osłupiałem, włosy stanęły mi na głowie i głos zamarł w ustach”. [przypis edytorski]
Obstupui (…) haesit (łac.) — „Zdrętwiałem, włos się zjeżył, głos zamarł w gardzieli” (Vergilius, Aeneida, II, 774; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
obstupui (łac.; 2 os. perfecti od obstupēsco) — oniemiałem. [przypis edytorski]
obstupui (łac.) — oniemiałem. [przypis edytorski]
obstupuit (łac.) — był zdziwiony. [przypis edytorski]
obstupuit (łac.) — zdziwiła się, osłupiała. [przypis edytorski]
Obstupuit (…) tollit — Ovidius, Metamorphoses, X, 666. [przypis tłumacza]
obsuć (daw.) — obsypać. [przypis edytorski]
