Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 117381 przypisów.
trojak — śląski taniec ludowy, wykonywany w trzyosobowych grupach składających się z jednego tancerza i dwóch tancerek. [przypis edytorski]
Trojańczyk dziś i Rutul w równej u mnie cenie — przysłowiowe. [przypis edytorski]
Trojany — dziś popr. forma N. lm.: Trojanami. [przypis edytorski]
Troja — starożytne miasto położone na zach. wybrzeżu Azji Mniejszej nad rzeką Skamander, które według mitu zostało zburzone przez Greków. [przypis edytorski]
Troja — starożytne miasto w północno-zachodniej części Azji Mniejszej. [przypis edytorski]
Trojden a. Litawor Trojden, a. Traidenis (zm. 1282) — wielki książę litewski w latach 1269–1282, wybitny dowódca; prowadził wyprawy łupieżcze na ziemiach krajów ościennych; dwukrotnie pokonał zakon kawalerów mieczowych (pod Karusami i pod Kiernowem), powstrzymał najazd Tatarów; dążył do zjednoczenia Bałtów przeciwko niemieckim kolonizatorom chrześcijańskim, do czego udało się mu przekonać zmagających się w tym czasie z zakonem krzyżackim Jaćwingów, Żmudzinów i Prusów; działał na rzecz powrotu Litwy do pierwotnej wiary pogańskiej; zapoczątkował zbliżenie polityczne Litwy z ziemiami polskimi, mianowicie z Mazowszem (przypieczętowane ślubem córki z księciem mazowieckim Bolesławem II). W roku 1282, kiedy toczy się akcja utworu, nie mógł być „młodzieńcem”, jak jest tu opisywany, ponieważ walkę o władzę rozpoczął niemal 20 lat wcześniej, a więc liczył sobie co ok. 40 lat lub nawet więcej. [przypis edytorski]
Trojej — dziś popr. forma D.lp: Troi. [przypis edytorski]
Trojej (starop. forma) — dziś: [w] Troi. [przypis edytorski]
trojemi listy — trzema a. potrójnymi listami. [przypis edytorski]
troje paciorek — trzy pacierze. [przypis edytorski]
trojka — zaprzęg trzykonny, typowy w XIX-wiecznej Rosji. [przypis edytorski]
trojka (z ros.) — zaprzęg trzykonny. [przypis edytorski]
Trojnatu — dziś popr. forma C. od imienia Trojnat: Trojnatowi. [przypis edytorski]
Trojnatu panem być by nad wszystkiemi — Trojnat powinien panować nad wszystkimi. [przypis edytorski]
Trojów i Trojek — dziś popr. forma D. l. mn.: Trojan i Trojanek. [przypis edytorski]
Troki — miasto na Litwie, w okręgu wileńskim. [przypis edytorski]
troki — rzemienie do przywiązywania bagażu. [przypis edytorski]
troki — rzemienie służące do przywiązywania części ubrania. [przypis edytorski]
trok — rzemień służący do przewiązywania czegoś, przen. pułapka. [przypis edytorski]
trok — rzemień służący do przewiązywania czegoś. [przypis edytorski]
Trollope, Anthony (1815–1882) — angielski pisarz ery wiktoriańskiej. [przypis edytorski]
troll — w mitologii skandynawskiej nieprzyjazna ludziom istota, zamieszkująca górskie jaskinie. [przypis edytorski]
trombita — długa drewniana trąba, ludowy instrument muzyczny. [przypis edytorski]
tromblon — rodzaj pistoletu skałkowego; flinta. [przypis edytorski]
tromboza (pot.) — zakrzepica, stan chorobowy polegający na powstaniu zakrzepu w układzie żył głębokich. [przypis edytorski]
Trompeter von Säckingen (niem.) — niezwykle popularny w swoim czasie poemat Trębacz z Säckingen (1853), humorystyczna opowieść romantyczna autorstwa Josepha Victora von Scheffela. [przypis edytorski]
tromtadracja — krzykliwe, demonstracyjne głoszenie wzniosłych, lecz pozbawionych treści haseł. [przypis edytorski]
tromtadracki — efekciarski, krzykliwy. [przypis edytorski]
tromtadrata — osoba krzykliwie, demonstracyjnie głosząca wzniosłe, lecz pozbawione treści hasła. [przypis edytorski]
tromtradrata — człowiek, który krzykliwie, efekciarsko głosi jakieś poglądy lub górnolotne hasła pozbawione treści. [przypis edytorski]
Trondhjem — obecnie Trondheim, norweskie miasto nad Trondheimsfjorden u ujścia rzeki Nidelvy. [przypis edytorski]
tronem będę wyższy — «'Królem' będą nazywali tylko mnie [Faraona]», zob. Raszi do 41:40. [przypis edytorski]
tron kapczacki — władza nad Ordą Kipczacką, szerzej znaną jako Złota Orda. Było to dawne państwo mongolsko-tatarskie w okolicach gór Kaukazu i dorzecza Wołgi. Orda stanowiła coś pośredniego między zmilitaryzowanym państwem a formą organizacji wojskowej. [przypis edytorski]
tron owładać — zawładnąć tronem. [przypis edytorski]
tropa (port.) — stado koni lub bydła. [przypis edytorski]
trop d'audace (fr.) — zbytek odwagi. [przypis edytorski]
trop de zèle (fr.) — zbytek gorliwości. [przypis edytorski]
Tropfen von Boden (niem.) — skrawek ziemi (dosł. kropla). [przypis edytorski]
Trophonios (mit. gr.) — heros czczony w Beocji, syn Apolla i Epikasty; razem z bratem Agamedesem zbudował skarbiec króla Hyrieusa, pozostawiając tajne wejście, by kraść skarby; kiedy władca się zorientował i Agamedes wpadł w zasadzkę, Trofonios, by uniemożliwić identyfikację ciała, obciął bratu głowę, po czym uciekł do jaskini i zniknął na zawsze; tu, pisane małą literą: trofonios oznaczać może ogólnie kogoś, kto poszukuje skarbów w głębi jaskiń. [przypis edytorski]
tropilla (hiszp.) — stado. [przypis edytorski]
tropizm (biol.) — reakcja ruchowa roślin i niższych zwierząt na bodźce zewnętrzne. [przypis edytorski]
tropizm (biol.) — reakcja ruchowa roślin i niższych zwierząt na kierunkowo działające bodźce zewnętrzne, skierowana w kierunku bodźca lub przeciwnie. [przypis edytorski]
tropnąć się (gw. środ.) — zorientować się. [przypis edytorski]
tropowiec (łow.) — pies myśliwski do tropienia zwierzyny. [przypis edytorski]
trop tard, monsieur, rien ne va plus (fr.) — za późno, proszę pana, więcej nie wolno już stawiać. [przypis edytorski]
trop — tu: ślad zwierzęcej stopy. [przypis edytorski]
Troschel, Wilhelm (1823–1887) — polski śpiewak operowy i kompozytor. [przypis edytorski]
trosek — dziś popr. forma D.lm: trosk. [przypis edytorski]
troskać się (daw.) — martwić się czymś; myśleć o czymś z troską. [przypis edytorski]
troskać się (daw.) — martwić się, niepokoić się, troszczyć się, zajmować się, dbać o. [przypis edytorski]
troskać się (daw.) — martwić się. [przypis edytorski]
troskać się — dziś: zamartwiać się, martwić się. [przypis edytorski]
troski — dziś popr. forma N.lm: troskami. [przypis edytorski]
troskliwie — tu: starannie. [przypis edytorski]
troskliwością ginę — tu: umieram z ciekawości. [przypis edytorski]
troskliwym być o coś — troszczyć się o coś; troskać się, martwić. [przypis edytorski]
troskliwy (starop.) — przysparzający trosk, zmartwień. [przypis edytorski]
troskliwy (starop.) — stroskany; pełen trosk, zmartwień. [przypis edytorski]
troskliwy — tu: pełny troski. [przypis edytorski]
trosków (daw.) — dziś popr. D.lm: trosk. [przypis edytorski]
trosków (daw.) — dziś: trosk. [przypis edytorski]
trosków — dziś forma D.lm: trosk. [przypis edytorski]
trosków — dziś popr. forma D.lm: trosk. [przypis edytorski]
trosków — dziś popr. forma D. lm: trosk. [przypis edytorski]
Tros Rutulusve fuat (łac.) — bez różnicy, czy był to swój czy obcy (cytat z Eneidy Wergiliusza). [przypis edytorski]
troszka (daw.) — odrobina. [przypis edytorski]
trot — prawdopodobnie nawiązanie do nazwy tańca foxtrot. [przypis edytorski]
trottel (niem. Trottel) — głupek. [przypis edytorski]
trotuar — chodnik; część ulicy przeznaczona dla ruchu pieszych, oddzielona krawężnikiem od jezdni. [przypis edytorski]
trotuar — chodnik. [przypis edytorski]
trotuar — część ulicy odgrodzona krawężnikiem od jezdni, przeznaczona dla ruchu pieszego. [przypis edytorski]
trotuar (daw.) — chodnik. [przypis edytorski]
trotuar (daw.) — chodnik. [przypis edytorski]
trotuar (daw., z fr.) — chodnik. [przypis edytorski]
trotuar (fr. trottoir) — chodnik. [przypis edytorski]
trotuar (z franc.) — chodnik. [przypis edytorski]
trotuar (z fr.) — chodnik. [przypis edytorski]
troty — niejasne; być może jest to druga część słowa fokstrot. [przypis edytorski]
troty — niejasne; być może jest to druga część słowa „fokstroty”. [przypis edytorski]
Trouble — nazwisko znaczące, por. ang. i fr. trouble: kłopoty, niepokój. [przypis edytorski]
Trovan mi duro (…) Pensar li fo! (wł.) — Uważają mnie za trudnego. Wiem o tym: każę im myśleć. [przypis edytorski]
Troyes, które nie wiem, czy po polsku można nazwać Troją — nazwa francuskiego miasta Troyes nie ma związku z Troją, powstała ze zniekształconej w ciągu wieków nazwy z czasów rzymskich: Tricassium, od nazwy galijskiego plemienia Tricassów. [przypis edytorski]
trubadur — poeta i muzyk w średniowieczu w Prowansji. [przypis edytorski]
trubadur — średniowieczny wędrowny poeta i śpiewak dworski w Prowansji (ob. płd. Francja), twórca i wykonawca przede wszystkim poezji miłosnej. [przypis edytorski]
trubadur — wędrowny śpiewak, poeta (postać szczególnie istotna w kulturze średniowiecznej Europy), twórca poezji dworskiej, romansów i pieśni opiewających rycerskie czyny. [przypis edytorski]
trubadurzy — francuscy poeci i muzycy, działający w XII i XIII w. [przypis edytorski]
Trubecki, Aleksiej Nikitycz herbu Pogoń Litewska (ok. 1600–1680) — ostatni książę Księstwa Trubeckiego w granicach Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1634–1645) i później w granicach Rosji (1660–1672), ojciec chrzestny cara Piotra I, w czasie wojny polsko-rosyjskiej dowodził południową grupą wojska carskiego, do historii przeszła tzw. rzeź Trubeckiego w Mścisławiu. [przypis edytorski]
Trubecki, Eugeniusz, właśc. Jewgienij Nikołajewicz Trubieckoj (1863–1920) — rosyjski filozof, książę; kontynuator idei Władimira Sołowjowa. [przypis edytorski]
Trubeckoj, Aleksiej Iwanowicz (1806–1852) — rosyjski książę, wicegubernator Wilna (1838–1840) i przewodniczący komisji śledczej w sprawie Szymona Konarskiego; odznaczał się brutalnością i okrucieństwem wobec aresztowanych. [przypis edytorski]
Trubież (ukr. Trubiż) — rzeka na Ukrainie, przepływająca przez Nizinę Naddnieprzańską, lewy dopływ Dniepru. [przypis edytorski]
truc (fr.) — sztuczka, trik. [przypis edytorski]
truc (fr.) — to coś. [przypis edytorski]
truc (fr.) — trik, sztuczka stosowana w celu osiągnięcia jakiegoś szczególnego efektu. [przypis edytorski]
truchełka (daw.) — trumienka. [przypis edytorski]
truchła (gw.) — trumna. [przypis edytorski]
truchleć — drętwieć ze strachu. [przypis edytorski]
truchleć — słabnąć a. drętwieć z przerażenia. [przypis edytorski]
truchta — dziś popr. forma D. lp: truchtu. [przypis edytorski]
trucht — rodzaj końskiego chodu. [przypis edytorski]
truciźnik — dziś popr.: truciciel. [przypis edytorski]
