Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4990 przypisów.
Günther Antoni — ur. 1785, głosił dualizm, zbliżony do kartezjańskiego, i teizm; 1857 r. potępiono w Rzymie teologiczne i psychologiczne teorie Günthera, który wyrokowi temu laudabiliter se subiecit; um. w nędzy 1863 r. w Wiedniu. Główne dzieło: Vorschule zur speculativen Theologie des positiven Christentums. [przypis autorski]
Güstrow — miasto w Meklemburgii. [przypis redakcyjny]
guerilla (hiszp.) — partyzantka. [przypis edytorski]
guerilla — walka partyzancka. [przypis autorski]
guerillero (hiszp.) — partyzant. [przypis edytorski]
Guevara, Fernando Niño de (1541–1609) — hiszpański kardynał, wielki inkwizytor Hiszpanii; słynny jest jego pełnopostaciowy portret wykonany przez El Greca, prawdopodobnie w 1600, kiedy kardynał przebywał w Toledo z królem Filipem III i jego dworem. [przypis edytorski]
guglarski — dziś popr.: kuglarski. [przypis edytorski]
Guglienno Ciardi (1843–1917) — wł. malarz, wenecki pejzażysta. [przypis edytorski]
Guhl, Ernst (1819–1862) — profesor Akademii Berlińskiej, autor książek o historii sztuki, m.in. Die Frauen in der Kunstgeschichte (Kobiety w sztuce, 1858). [przypis edytorski]
Guibert de, Jacques-Antoine-Hippolyte (1743–1790) — fr. wojskowy, autor cenionych traktatów o tematyce militarnej. [przypis edytorski]
Guicciardini — autor cenionej historii włoskiej z czasu najazdu Francuzów, pisanej w duchu wielce Francuzom nieprzychylnym. [przypis tłumacza]
Guicciardini, Franciszek (1483–1540) — wybitny historyk włoski, piszący o wypadkach z lat 1490–1535. [przypis tłumacza]
Guicciardini, z którego czerpał i któremu w dramacie dał rolę chóru — jak Szekspir czy jego współpracownik w Peryklesie Gowerowi, poecie angielskiemu z XIV w. [przypis tłumacza]
guide (fr.) — przewodnik. [przypis edytorski]
»Guide Parisien«… trois francois!… — »Przewodnik paryski«!… trzy franki!… [przypis redakcyjny]
Guide to the Berne Convention for the protection of the literary and artistic works (Paris act, 1971), Geneva 1978, s. 66, M. F. Makeen, From „Communication in Public” to „Communication to the Public”; An Examination of the Authors's Rights of Broadcasting, Cabling, and the Making Available of Works to the Public Under the Copyright Laws of the USA, the UK, and France, King's College 1999, https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/files/2932667/392285.pdf, (dostęp 16.02.2014), s. 97. [przypis autorski]
Guido Cavalcanti (1255–1300) — filozof, poeta i trubadur włoski pochodzący z Florencji, przyjaciel Dantego Alighieri, twórca ballad, sonetów i pieśni (canzon) sławiących miłość idealną (tematyka charakterystyczna dla nurtu dolce stil nuovo), a także wyrażające tęsknotę za ojczyzną, odkąd z powodu uwikłań politycznych został zmuszony do opuszczenia miasta; występuje jako jedna z postaci Dekameronu (VI, 9). [przypis edytorski]
Guido Reni (1575–1642) — wł. malarz religijny. [przypis redakcyjny]
guid (z fr. guide, wym. gid) — przewodnik. [przypis edytorski]
Guildhall — gmach w centralnej części City w Londynie, w rejonie stacji metra Bank, St Paul's i Moorgate, przez kilkaset lat służący jako ratusz miejski i będący nadal ceremonialnym oraz administracyjnym ośrodkiem dzielnicy (nie należy mylić go z City Hall, stanowiącym tego typu centrum dla całej metropolii, tzw. Greater London); w czasach rzymskich w tym miejscu usytuowany był największy w Brytanii amfiteatr, którego pozostałości zachowały się w podziemiach budynku; istnieją również fragmenty zabudowań średniowiecznych z XII w., zaś stojący do dziś gmach powstał w latach 1411–1440 i jest jedynym świeckim budynkiem w Londynie, który przetrwał do dziś; obejmuje krypty, dawną bibliotekę i drukarnię oraz główną salę, służącą za miejsce sławnych procesów (począwszy od sprawy protestanckiej męczennicy Anne Askew za czasów Henryka VIII), a także wydarzeń kulturalnych: w 1848 r. koncertował tu Fryderyk Chopin. [przypis edytorski]
Guildhall — londyński ratusz, siedziba władz miasta, stowarzyszeń kupieckich i cechów rzemieślniczych; zbudowany w 1440. [przypis edytorski]
Guillem de Cabestany (katal.) a. Guilhem de Cabestaing (starooks.) lub Cabestan (1162–1212) — kataloński trubadur z Cabestany w hrabstwie Roussillon (ob. płd. Francja, departament Pireneje Wschodnie). Wg krótkiego żywota (vida), towarzyszącego w średniowiecznych manuskryptach jego pieśniom, był kochankiem żony Raimona, pana na Castell Rossello (Roussillon), który odkrywszy zdradę, zabił go podczas polowania, wyrwał mu serce i nakarmił nim swoją żonę, której nie wyjawił tej zemsty, póki nie spożyła posiłku. Zrozpaczona rzuciła się z zamkowej wieży. Legendę tę spopularyzowali później Boccaccio w Dekameronie (1348–53) oraz Stendhal w O miłości (1822). [przypis edytorski]
Guillotin, Joseph Ignace (1738–1814) — lekarz, wynalazca gilotyny używanej we Francji od 1792 r. [przypis edytorski]
guilty, not guilty (ang.) — winny, niewinny. [przypis edytorski]
Guinewra, częściej: Ginewra — postać z legend arturiańskich, żona króla Artura, ukochana Lancelota z Jeziora; miała żyć na przełomie V i VI w. [przypis edytorski]
Guiskarda (…) Godfreda, Ryszarda — Robert Guiscard, sławny bohater normandzki, który pobił Saracenów i z Włoch wypędził. Godfred de Bouillon, zdobywca Ziemi Świętej, którą wyrwał z rąk niewiernych. Ryszard także rycerz krzyżowy. [przypis redakcyjny]
Guitana (hiszp.) — Cyganka. [przypis edytorski]
Guiton — O Guitonie wzmianka jest wyżej w pieśni XXIV. Poeta zrazu bardzo chwalony, na końcu zupełnie zapomniany. [przypis redakcyjny]
Guizot, François (1787–1874) — francuski historyk i polityk, premier w latach 1847–48. [przypis edytorski]
Guizot, François (1787–1874) — fr. historyk i polityk, premier Francji; znacząco wpłynął na dziejopisarstwo fr. (Cours d'histoire moderne, Histoire de la civilisation en France, Histoire de la civiliztion d'Angleterre). [przypis edytorski]
gujawa — gruszla, roślina tropikalna o okrągłych lub gruszkowatych owocach, mających silny, charakterystyczny zapach. [przypis edytorski]
gujawa, guawa a. gruszla (biol.) — rodzaj niewielkich drzew z rodziny mirtowatych występujących w Ameryce Środkowej, rodzących jadalne, czerwone lub żółtawe owoce o gruszkowatych kształcie. [przypis edytorski]
Gujenna — prowincja francuska, część krainy dawnego plemienia Akwitanów, położona nad Garonną. [przypis edytorski]
Gułag — Archipelag „Gułag” to potoczna nazwa systemu łagrów — obozów pracy przymusowej w ZSRR. Przez kilkadziesiąt lat istnienia państwa sowieckiego przetrzymywano w nich kilkadziesiąt milionów ludzi, z których zmarło lub zostało zamordowanych ok. 3 milionów osób. [przypis edytorski]
gula (gw.) — przedmiot w kształcie kuli. [przypis edytorski]
gulam — służący. [przypis autorski]
Gulazzo (…) Trespiano — Okolice Florencji. [przypis redakcyjny]
Gulbi (mit. litew.) — duch opiekuńczy. [przypis edytorski]
Gulbi (mit. litew.) — duch stróż, bożek strzegący każdego mężczyzny. [przypis edytorski]
Gulbi (mit. litew.) — duch stróż człowieka. [przypis autorski]
Gulbi (mit. litew.) — duch, stróż człowieka. [przypis autorski]
Gulbi (mit. litew.) — stróż [duch opiekuńczy; Red. WL]. [przypis autorski]
gulden — austriacka moneta srebrna. [przypis redakcyjny]
gulden austriacki — dawna jednostka walutowa Austro-Węgier do czasu reformy walutowej w 1892, gdy w jego miejsce wprowadzono koronę austro-węgierską. [przypis edytorski]
gulden — dawna jednostka walutowa Austro-Węgier do czasu reformy walutowej w 1892, gdy w jego miejsce wprowadzono koronę austro-węgierską. [przypis edytorski]
gulden — dawna jednostka walutowa Holandii, zastąpiona w 2002 przez euro. [przypis edytorski]
gulden — dawna moneta, używana głownie w płn. Europie. [przypis edytorski]
gulden — dosłownie moneta ze złota, a więc złoty. Guldeny srebrne wprowadzone zostały około połowy XVII wieku. O takich mowa w tym utworze. [przypis redakcyjny]
gulden — gulden austriacki był oficjalnym środkiem płatniczym na terenie Austro-Węgier do czasu reformy walutowej z 1892 r., gdy w jego miejsce wprowadzono koronę austro-węgierską. Informacja ta pomaga w datowaniu czasu akcji powieści. [przypis edytorski]
gulden — gulden austriacki był oficjalnym środkiem płatniczym na terenie Austro-Węgier do czasu reformy walutowej z 1892 r., gdy w jego miejsce wprowadzono koronę austro-węgierską. [przypis edytorski]
gulden — moneta bita w krajach germańskich od XIV wieku, odpowiednik florena. [przypis edytorski]
gulden — moneta obiegowa w Austrii do 1892 r. [przypis edytorski]
gulden — moneta, używana w krajach germańskich od XIV wieku. [przypis edytorski]
guldenowy — przym. od gulden (monety bitej w krajach germańskich). [przypis edytorski]
gulden — srebrna moneta Austro-Węgier. [przypis edytorski]
gulden — srebrna moneta Austro-Węgier, używana do czasu reformy walutowej z 1892, gdy w jego miejsce wprowadzono koronę austro-węgierską. [przypis edytorski]
gulden — złota lub srebrna moneta. [przypis edytorski]
gulduzi — sukna naszywane w deseń innymi suknami i różnokolorowymi jedwabiami. [przypis autorski]
guldynka — myśliwska strzelba gwintowana, używana w XVII–XVIII w. [przypis edytorski]
guldynka — rodzaj broni myśliwskiej, strzelba kulowa, gwintowana używana w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]
guldynka — rodzaj strzelby. [przypis redakcyjny]
guldynka (starop.) — myśliwska strzelba gwintowana. [przypis redakcyjny]
guldynka (starop.) — myśliwska strzelba gwintowana, używana w XVII–XVIII w. [przypis edytorski]
Gulistan a. Golestan — dosł. „ogród różany”; arcydzieło literatury perskiej, tytuł zbioru powiastek, anegdot, przysłów, sentencji i utworów dydaktycznych, pisanych prozą i przeplatanych wierszami perskimi a. arabskimi autorstwa Sadiego z Szirazu, powst. w 1258 r. [przypis edytorski]
Gulistan — miasto w Uzbekistanie oraz alternatywny tytuł poematu Ogród róż Sadiego z Szirazu. [przypis edytorski]
Guliwer — główny bohater i narrator satyrycznej powieści Jonathana Swifta Podróże Guliwera, podróżujący po różnych miejscach takich jak m.in. Kraina Liliputów, ludzików o małym wzroście. [przypis edytorski]
Guliwer — główny bohater satyrycznej powieści Jonathana Swifta Podróże Guliwera, podróżujący po różnych miejscach takich jak m.in. Kraina Liliputów, ludzików o małym wzroście. [przypis edytorski]
gul — kwiat. [przypis autorski]
gull (ang.) — głowacz, głupiec, głupia głowa, „gamoń”. [przypis tłumacza]
gullibility (ang.) — łatwowierność. [przypis edytorski]
Gulnara — bohaterka poematu Korsarz Byrona. [przypis edytorski]
gulon — mieszczanin. [przypis edytorski]
guma (daw. pot.) — dorożka na kołach obciągniętych gumą. [przypis edytorski]
guma (daw., pot.) — dorożka na kołach obciągniętych gumą. [przypis edytorski]
gumbas — maras. [przypis edytorski]
gumbas — nuo sumušimo iššokęs kūno kietulys. [przypis edytorski]
gumelastyka (daw.) — kauczuk, guma. [przypis edytorski]
gumienny, co w mierze — do obowiązków gumiennego należało kontrolowanie miary dostawianych lub wydzielanych z pańskiego spichrza plonów. [przypis redakcyjny]
gumienny — człowiek mający nadzór nad gumnem i robotami w gumnie; gumno: podwórze wraz z budynkami gospodarskimi a. miejsce, którym składowało się zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]
gumienny — dozorca robót w obejściu gospodarskim. [przypis redakcyjny]
Gumilow, Nikołaj (1886–1921) — rosyjski poeta, przedstawiciel akmeizmu, mąż Anny Achmatowej. [przypis edytorski]
gummelastyka — guma, kauczuk. [przypis edytorski]
Gumniska — dawniej wieś, obecnie część Tarnowa. [przypis edytorski]
gumno — budynek do składowania niewymłóconego zboża. [przypis edytorski]
gumno — budynek, gdzie składowano zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]
gumno — budynek gospodarczy, służący do przechowywania zboża przed wymłóceniem go. [przypis edytorski]
gumno — budynek, w którym składało się zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]
gumno — budynek, w którym składane było zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]
gumno — budynek, w którym składano zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]
gumno — część gospodarstwa wiejskiego, gdzie młócono i przechowywano zboże, niekiedy obejmująca stodołę, spichlerz itp., czasem oznaczająca klepisko. [przypis edytorski]
gumno — część gospodarstwa wiejskiego, gdzie młócono i przechowywano zboże, niekiedy obejmująca stodołę, spichlerz itp., niekiedy oznaczająca klepisko. [przypis edytorski]
gumno — część gospodarstwa wiejskiego przeznaczona na młócenie zboża lub na budynki gospodarcze. [przypis edytorski]
gumno (daw.) — budynek, w którym składa się zboże przed młóceniem. [przypis redakcyjny]
gumno (daw.) — magazyn: budynek, w którym składano zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]
gumno (daw.) — stodoła, spichlerz. [przypis edytorski]
gumno — miejce młócenia zboża; podwórze wraz z budynkami gospodarskimi. [przypis edytorski]
gumno — odgrodzona część gospodarstwa chłopskiego przeznaczona dla przechowania lub młócenia zboża. [przypis edytorski]
gumno — podwórze między zabudowaniami gospodarskimi. [przypis redakcyjny]
gumno (przestarz.) — podwórze gospodarskie wraz z budynkami gospodarskimi. [przypis edytorski]
gumno (przestarz.) — stodoła; klepisko, czyli plac w stodole z twardo ubitej ziemi; a. podwórze w gospodarstwie wraz z budynkami gospodarskimi. [przypis redakcyjny]
