Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 433 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3808 przypisów.
I tak Wacław odraza wszystko w świecie traci — Podobnie Konradowi w Korsarzu (III, 21): „The love of youth, the hope of better years, the source of softest wishes, tenderest fears, the only living thing he could not hate was reft at once”. [przypis redakcyjny]
I tak wiatrem nadziane puknęły nadzieje — z Kochanowskiego. [przypis edytorski]
I także lichwy, ale nie… — Prowincjałki, VIII. [przypis tłumacza]
ita (łac.) — tak, w ten sposób, więc. [przypis edytorski]
[Italia] farà da se (wł.) — Włochy same sobie poradzą. [przypis edytorski]
Italia irredenta! (wł.) — niewyzwolone Włochy!; irredenta: dążenie do wyzwolenia narodowego; ruch polityczny we Włoszech na przełomie XIX i XX w., dążący do zjednoczenia ziem zamieszkanych przez ludność włoską; hasło to miało przypominać o konieczności wyzwolenia ojczyzny. [przypis edytorski]
Italiam (…) mei — Lucretius, De rerum natura, V, 579. [przypis tłumacza]
italiano (wł.) — Włoch; tu forma M. lm: italiani. [przypis edytorski]
Italii (…), kędy z Jowisza potęga mojego rodu — przodek Eneasza, Dardanus, miał pochodzić z Italii; w ten sposób uzasadniać się miało osiedlenie wygnańców z Troi pod wodzą Eneasza na Płw. Apenińskim: jako powrót do daw. siedzib rodowych. [przypis edytorski]
Italiję — dziś: Italię; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
Italiji — Italii; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
Italio (…) wędzidło z mądrych praw swoich Justynian ukował (…) nie masz jeźdźca, co by nim kierował — Cóż pomaga, że Justynian nadał jej prawa, kiedy żaden rządzący i rządzony nie jest w duchu moralnie obowiązany ich wykonania ściśle przestrzegać. [przypis redakcyjny]
italscy żołnierze-ochotnicy — Mieszkańcy Italii zostali jeszcze przez Augusta uwolnieni od służby wojskowej, skutkiem czego tak zwana cohors italica, stojąca zwykle w Azji, złożona była z ochotników. Również w straży pretoriańskiej, o ile nie składała się z cudzoziemców, służyli ochotnicy. [przypis redakcyjny]
i tam, i sam (starop.) — tu i ówdzie. [przypis redakcyjny]
i [tam] przekazane pięciokrotnie dosięgły Wielkiego Patriarchy Sokeia — patrz przyp. 6. [przypis tłumacza]
it (ang.) — to. [przypis edytorski]
Itapavo — prawdopodobnie chodzi o miejscowość Itaipava w stanie Santa Catarina w Brazylii. [przypis edytorski]
ita semper illustribus viris animo vivere longe antiquius fuit, quam corpore (łac.) — znakomici mężowie woleli zawsze żyć duchem niż ciałem. [przypis redakcyjny]
It avails not (…) I was refresh'd (ang.) — Bez znaczenia czas i miejsce, odległość nie ma znaczenia. / Tak jak ty czujesz się, gdy patrzysz na rzekę i niebo, tak i ja się czułem; / Tak jak ty jesteś jednym z tłumu żyjących, i ja byłem jednym z tłumu; / Tak jak ciebie odświeżyła radość rzeki i blask, / Tak i ja byłem odświeżony. [przypis edytorski]
itd — skrót od: i tak dalej; określenie to znaczy, że cała czynność Grzesia się powtarza. Wygląda na to, że Grześ znowu przyniesie pusty worek do domu i znowu będzie zbierał piasek do dziurawego worka. [przypis edytorski]
itd. — w kresowej wymowie Słowackiego „i tak daléj” rymuje się z „rwali”. [przypis edytorski]
i tę [duszę] oddać muszę — muszę oddać życie, umrzeć. [przypis redakcyjny]
I tę wśród bohaterów dał Kronid wspaniałość — poniżej znajdujący się fragment końcowy Księgi II, zawierający katalog sił greckich i wyliczenie okrętów z różnych krain, został uzupełniony według innego wydania Iliady w tłumaczeniu Dmochowskiego. [przypis edytorski]
ite in igne (łac.) — idźcie przez ogień. [przypis redakcyjny]
I tell thee (…) duty — „Powiadam ci, dumny templariuszu, że w swoich najokrutniejszych walkach nie okazałeś, ty, tak sławiony, więcej męstwa niż go okazuje kobieta, kiedy miłość lub obowiązek wydają ją na łup cierpienia”. [przypis tłumacza]
item a. itidem (łac.) — również, podobnie, a także. [przypis edytorski]
Item, co Marbof, abo zgoła/ Mikołaj Luwier, z tymi bieda — aluzje do dwóch znanych mieszczan, nadających sobie szlacheckie tony. [przypis tłumacza]
Item, dobremu oćcu — więcey! —/ Mistrzu Wilhelmu Wilonowi… — przybrany ojciec i opiekun poety, kanonik przy klasztorze św. Benedykta, który widocznie wielokrotnie ratował wychowanka z „opressyi”. [przypis tłumacza]
item ea, quae de sitiente vehementer esurienteque dicuntur, cum aeque ab his, quae eduntur atque bibuntur, distat: quiescat enim necesse est (łac.) — a również to, co mówią o człowieku bardzo spragnionym i głodnym, gdy jednakowo jest oddalony od potraw i napojów, mianowicie, że musi umrzeć. [przypis tłumacza]
Item, imć Kuldu Michałowi,/ Y Karlotowi imć Taranie — dwaj bogaci mieszczanie paryscy. Żółte buty były wówczas cechą wysokiej elegancji. [przypis tłumacza]
Ite missa est (łac.) — idźcie, msza jest [skończona]; słowa kończące mszę św. w Kościele rzymskokatolickim. [przypis edytorski]
ite missa est (łac.) — idźcie, ofiara spełniona; ostatnie słowa mszy. [przypis edytorski]
Ite missa est (łac.) — słowa kończące mszę. [przypis edytorski]
item (łac.) — a także; również. [przypis edytorski]
item (łac.) — jak również; a także; tak samo; podobnie. [przypis edytorski]
item (łac.) — podobnie, tak samo. [przypis edytorski]
item (łac.) — również; ponadto. [przypis edytorski]
item (łac.) — również, także. [przypis edytorski]
item (łac.) — również, także, tak samo; tu: takoż. [przypis edytorski]
item (łac.) — tak samo, jak również. [przypis edytorski]
item (łac.) — tak samo, również. [przypis edytorski]
item (łac.) — także; tak samo; tu: a zatem, a więc. [przypis edytorski]
Item, moiemu balwierzowi, Tuż wpodle Angla herborysty, Imieniem Mrozik Kolinowi, Sopelek lodu… — dość prostoduszna igraszka słów z nazwiska Colin Galerne, znanego balwierza paryskiego. [przypis tłumacza]
Item — także (łac.). [przypis autorski]
iteracja (z łac. iteratio) — powtarzanie; czynność powtarzania tej samej operacji (procedury, sekwencji działań) w pętli; zwykle, np. w matematyce czy programowaniu, powtarzanie takie dokonywane jest zaprojektowaną z góry liczbę razy lub ma zdefiniowany kres przy spełnieniu jakiegoś warunku. [przypis edytorski]
iteratis (łac.) — powtórnie. [przypis redakcyjny]
I teraz jeszcze o nie stoję! — sens: i jeszcze teraz zależy mi na nim. [przypis edytorski]
iterum (łac.) — znów. [przypis redakcyjny]
It has been played once more — fragment wiersza Paradoxes and Oxymorons Johna Ashbery'ego. [przypis edytorski]
ithos — gr. pisownia słowa „etos”. [przypis edytorski]
itialiano pierla, franciezo? — mówisz po włosku, po francusku? [przypis edytorski]
itinera (łac.) — dróżki. [przypis edytorski]
It is hardly necessary perhaps to make it quite clear that all questions of origins, of development or history of the institutions have been rigorously ruled out of this work. The mixing up of speculative or hypothetical views with an account of facts is, in my opinion, an unpardonable sin against ethnographic method. [przypis autorski]
It is He (Brahma)… — To On (Brahma), który przenika wszystkie istoty w pięciu podstawowych formach, powoduje, że przez serie narodzin, wzrostu i rozpadu, obracają się w tym świecie, jak koła wozu, dopóki nie zasłużą na szczęśliwość. [przypis edytorski]
It is necessary to be acquainted with the mythology of canoe-building nd of the Kula (Chapter XII) in order to understand thoroughly the meaning f this spell. [przypis autorski]
It is time to launch the ship (ang.) — Pora spuścić statek na wodę. [przypis tłumacza]
It nigrum campis agmen — Vergilius, Aeneida, IV, 404. [przypis tłumacza]
I toć potrzeba, gdzie sumnienie płaci — i to jest niebezpieczeństwem, gdzie chodzi o sumienie. [przypis edytorski]
i to imo się puszczając — i na to nie zwracając uwagi. [przypis edytorski]
I to jeszcze pomocy Muz wzywają na początku eposu, aby z nimi śpiewały — oba eposy Homera zaczynają się od inwokacji do Muzy, opiekunki poezji epickiej: „Gniew Achilla, bogini, głoś, obfity w szkody” (Iliada I 1; tłum. Franciszek Dmochowski) oraz „Muzo! Męża wyśpiewaj, co święty gród Troi zburzywszy…” (Odyseja I 1–2; tłum. Lucjan Siemieński). [przypis edytorski]
i to miejsce tak nie uszanował (starop. forma) — dziś: i tego miejsca tak nie uszanował. [przypis redakcyjny]
itongo — ducha (widma). [przypis autorski]
i to, sądzę, doda wam także odwagi, że wyruszam w pochód, nie zaniedbawszy bogów — bieg myśli w mowie Cyrusa jest następujący: Cyrus wzywa do osiągnięcia korzyści z perskiej tężyzny bojowej, gdyż zaniedbanie się w tym względnie, jakiego dopuścili się przodkowie, jest głupotą (tłumaczy więc, dlaczego chętnie podjął się dowództwa: oto by naprawić błędy przodków…); dodaje otuchy wojsku: 1) podkreślając wszelkie zalety bojowe i moralne Persów w przeciwstawieniu do niedołęstwa wroga; 2) powołując się na to, że sprawiedliwość po ich stronie (tak co do istoty rzeczy, jak i co do formy) i bogobojność jego, jako wodza, dają rękojmię, że bogowie będą życzliwi dla ich sprawy. [przypis tłumacza]
i to są Francuzi, ale nie ci sami — Aluzja do minionych wojen Ligi. [przypis tłumacza]
I. Towarzystwo historyczne — w wersji angielskiej rozdział piąty. W polskim tłumaczeniu w tym i następnym rozdziale rodzeństwu Bastablów towarzyszy jedynie Albert-z-Przeciwka. W oryginale poza nim występowali także Daisy i Denny (Denis, zwany też przez dzieci Dentystą), dzieci znanego z Poszukiwaczy skarbu pana Foulkes'a, tam nie wymienieni z imienia, a jedynie jako „białe myszki”, jak nazywał ich H. O. Tłumaczka dokonała tej zmiany najprawdopodobniej dlatego, że wraz z rodzeństwem Bastablów występowali w niewydanej wówczas w Polsce drugiej części cyklu, The Wouldbegoods, i byli stamtąd dobrze znani czytelnikowi angielskiemu, ale nie polskiemu, w przeciwieństwie do obecnego w pierwszej części cyklu Alberta-z-Przeciwka. To Denny, nie Dick, był towarzyszem nieustraszonego badacza Oswalda w następnym rozdziale. [przypis edytorski]
I to wszystko dam tobie… — (szwedz.) Och allt detta vill jag giva dig…; możliwe nawiązanie do fragmentu Ewangelii wg św. Mateusza opisującego kuszenie Jezusa na pustyni; (szwedz.) Åter tog djävulen honom med sig, upp på ett mycket högt berg, och visade honom alla riken i världen och deras härlighet och sade till honom: „Allt detta vill jag giva dig, om du faller ned och tillbeder mig” (Matteus 4:8-9, Biblia Kościelna 1917, szwedz. 1917 års kyrkobibel). „Wziął go zaś djabeł na górę wysoką bardzo i ukazał mu wszystkie królestwa świata i chwałę ich, I rzekł mu: To wszystko dam tobie, jeźli upadłszy uczynisz mi pokłon” (Mt, 4:8-9, cytat za Biblią Wujka). [przypis tłumacza]
Itria — Miasteczko między Terraciną a Gaetą. [przypis redakcyjny]
It's a long way to Tipperary… (ang.) — Daleka jest droga do Tipperary, daleka droga do przejścia; refren piosenki Jacka Judge'a z 1912, która stała się pieśnią marszową żołnierzy anglojęzycznych na frontach pierwszej wojny światowej; wkrótce stała się jednym z jej symboli, a zwrot „it's a long way to Tipperary” zaczął w przenośni oznaczać długą drogę do domu, do bliskich; Tipperary to miasto na wyspie Irlandii, stanowiącej wówczas część Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. [przypis edytorski]
It's toasted (ang.) — tu: opłaca się. [przypis edytorski]
I tu godzi się zanotować rzecz znamienną. Osoba gospodarza miasta była poniekąd projekcją duchowego Krakowa. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Nowy pomnik. [przypis edytorski]
I tu mnie ona śle — ona, tj. Klitajmestra, która sądzi, że darami przebłaga zagniewaną duszę Agamemnona. [przypis redakcyjny]
I tu nie obyło się bez zabawnego konfliktu. — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: St. Rzecki. [przypis edytorski]
Ituriel — jeden z aniołów, występujący w Raju utraconym Miltona. [przypis edytorski]
itus et reditus (łac.) — Przypływ i odpływ. [przypis tłumacza]
I tu za figę mam daktyl w nagrodę — Ironia. Daktyl jako owoc z cudzej krainy uchodził za mający wartość większą od krajowej figi. [przypis redakcyjny]
It was soon after I had adopted this course that I received a letter from Dr. A. H. Gardiner, the well-known Egyptologist, urging me to do this very hing. From his point of view as archaeologist, he naturally saw the enormous possibilities for an Ethnographer of obtaining a similar body of written sources as have been preserved to us from ancient cultures, plus the possibility of illuminating them by personal knowledge of the full life of that culture. [przypis autorski]
It will be noted, that this is the third meaning in which the term pokala is used by the natives. (Cf. Chapter VI, Division VI.) [przypis autorski]
I ty, Brutusie?! — ostatnie słowa Juliusza Cezara, wypowiedziane, kiedy wśród zamachowców, którzy kolejno uderzali go sztyletami, rozpoznał Marka Juniusza Brutusa, któremu ufał i uważał za przyjaciela. [przypis edytorski]
I ty, Brutusie? — ostatnie słowa Juliusza Cezara, wypowiedziane, kiedy wśród zamachowców, którzy kolejno uderzali go sztyletami, rozpoznał Marka Juniusza Brutusa, któremu ufał i uważał za przyjaciela. [przypis edytorski]
I ty, Brutusie, przeciw mnie? — słowa przypisywane Juliuszowi Cezarowi, ugodzonemu sztyletem przez przyjaciela, Brutusa. [przypis edytorski]
i tych, co się bronili i tych, co się wdarli — por. Adam Mickiewicz, Reduta Ordona. [przypis edytorski]
ityfalliczne bóstwa — bogowie związani z płodnością za pośrednictwem symboli wyobrażających męskiego członka w stanie wzwodu; w staroż. Egipcie takim bóstwem był Min. [przypis edytorski]
I tylko raz na pięć lat przychodził do Aten… — co 5 lat, w czasie wielkich świąt Panatenajów, ofiarowały Ateny swej opiekuńczej bogini, Palladzie, wspaniałą szatę (peplos), stanowiącą arcydzieło sztuki tkackiej kobiet ateńskich. Szatę tę, rozpiętą niby żagiel na sztucznym statku, przenoszono w uroczystym pochodzie przez miasto na Akropolis, przy tłumnym udziale ludności miejskiej i wiejskiej. [przypis tłumacza]
I tymi to rodzajami posługuje się niemała, krótko mówiąc, liczba poetów… — Ponieważ zdanie to nie daje myśli jasnej, chce je Vahlen tak czytać w tekście: τούτοις μὲν οὖν οὐκ ὀλίγοι καθ’ ἕκαστο αὐτῶν ὡς εἰπεῖν κέχρηνται ὡς εἴδεαιν. καὶ γάρ ὄψεις ἔχειν πᾶν… itd. Tym sposobem otrzymalibyśmy myśl zrozumiałą, pozostającą nawet w ściślejszym związku z początkiem rozdziału XII, gdzie Arystoteles do tego ustępu odwoływać się zdaje: „Tymi więc częściami, każdą dla siebie, posługuje się niemała liczba poetów, jak gdyby postaciami tragedii, przekonani są bowiem, że wystawa sceniczna jest wszystkim, również charaktery”… itd. [przypis tłumacza]
i tym podobnie — itp.; właściwie powinno być: i tym podobnymi. [przypis edytorski]
Ityphallus — członek męski. [przypis tłumacza]
Ityphallus — członek męski w stanie pobudzenia, obnoszony triumfalnie w czasie świąt bachicznych. [przypis tłumacza]
Itys — bażant. [przypis tłumacza]
Itys (mit. gr.) — syn Prokne i Tereusa, zabity przez tę pierwszą, gdy się dowiedziała, że jej mąż zgwałcił jej siostrę. [przypis edytorski]
Iucundum (…) ageret (łac.) — „Gdy młodość ma zakwitła, kwitnęła mi wiosna!” (Catullus, Carmina, LXVIII, 16; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Iudex ergo, cum sedebit quidquid latet adparebit nil inultum remanebit. (łac.) — Gdy zaś zasiądzie sędzia, cokolwiek było skryte, stanie się jawnym, i nic nie zostanie bez pomsty. [przypis edytorski]
iudicia (łac.) — sądy. [przypis redakcyjny]
iudicium (łac.) — rozsądek. [przypis redakcyjny]
iudicium (łac.) — zdolność sądzenia, osąd, przenikliwość, bystrość. [przypis edytorski]
iudicum (łac.) — zdanie. [przypis redakcyjny]
iugi a arma (łac.) — ustawiczna (tj. ani na chwilę nieodkładana) broń. [przypis redakcyjny]
iugulatur virtus (łac.) — ginie cnota. [przypis redakcyjny]
iugulatur virtus — uciemiężona jest cnota. [przypis redakcyjny]
iugum servitutis (łac.) — jarzmo niewoli. [przypis redakcyjny]
i u jednego stołu ś. nauki i sakramentów zasiadać, i z jednej szpiżarniej i skarbnice potrzeb i żywności swojej patrzyć rozkazał — „rozkazał” zapewne w nawiązaniu do przypowieści w Łk 12, 37–45, zasadnicza treść por. Dz 2, 44–46. [przypis edytorski]
