Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 11155 przypisów.

kukuć (z litew.) — dudek. [przypis redakcyjny]

kukułka — (przen.) nierządnica. [przypis redakcyjny]

Kukuljević-Sakcinski, Ivan (1816–1889) — chorwacki historyk, pisarz i polityk, jeden z przywódców ruchu iliryjskiego. [przypis edytorski]

Kukulnik — własc. Nestor Wasiliewicz Kukolnik (1812–1868), rosyjski poeta i powieściopisarz. [przypis edytorski]

kukurydzowa kasza — dziś: kasza kukurydziana. [przypis edytorski]

kukutys — kukutis, kukučių šeimos paukštis. [przypis edytorski]

kułak — bogaty chłop rosyjski zatrudniający w swoim gospodarstwie pracowników najemnych; w ideologii rewolucyjnej kułacy byli wrogami klasowymi jako wyzyskiwacze; w ZSRR za kułaków, a tym samym za wrogów ludu, uznawano chłopów niechętnych władzy lub stawiających opór przy przejmowaniu ich ziemi przez kołchozy w okresie przymusowej kolektywizacji wsi (1929–1934). [przypis edytorski]

kułak (daw.) — cios, uderzenie zaciśniętą pięścią. [przypis edytorski]

kułak (daw.) — pięść. [przypis edytorski]

kułaki — pięści. [przypis edytorski]

kułak — mocno zaciśnięta dłoń, pięść. [przypis edytorski]

kułakować (daw.) — bić, okładać kułakami, tj. pięściami. [przypis edytorski]

kułak — pięść; mocno zaciśnięta dłoń. [przypis edytorski]

kułak — pięść; tu: cios zadany pięścią. [przypis edytorski]

kułak — tu: pięść, także cios zadany pięścią. [przypis edytorski]

kułak (z ros. кулак: pięść) — bogaty chłop rosyjski zatrudniający w swoim gospodarstwie pracowników najemnych; w ideologii rewolucyjnej kułacy byli wrogami klasowymi jako wyzyskiwacze; w ZSRR za kułaków, a tym samym za wrogów ludu, uznawano chłopów niechętnych władzy lub stawiających opór przy przejmowaniu ich ziemi przez kołchozy w okresie przymusowej kolektywizacji wsi (1929–1934). [przypis edytorski]

kułan, częściej: onager a. osioł azjatycki, Equus hemionus (biol.) — dziki ssak z grupy osłów, opisany i sklasyfikowany w 1775 przez niem. zoologa Petera Pallasa. [przypis edytorski]

Ku łaźni go zaproszono — Klitajmestra zabiła męża w łaźni, narzuciwszy nań długi płaszcz, w który się zaplątał. [przypis redakcyjny]

Kułunda — wieś w południowej Syberii; ob. ośrodek administracyjny rejonu kułundińskiego, wchodzącego w skład syberyjskiego Kraju Ałtajskiego, w Rosji. [przypis edytorski]

kula bilardu — dziś popr.: kula bilardowa. [przypis edytorski]

kulać się — turlać się. [przypis edytorski]

kula — część siodła, wygięta do góry. [przypis redakcyjny]

kula dum-dum (wojsk.) — amunicja wykorzystująca pociski bez płaszcza, które deformują się podczas penetracji celu. [przypis edytorski]

Kula duszy… — kula, jako najdoskonalsza figura uważana była za obraz doskonałości. [przypis tłumacza]

Kula, Leopold (1896–1919) — ps. „Lis”, major Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari; zmarł 7 marca 1919 roku wskutek ran odniesionych w trakcie przeprowadzania ataku na zajęty przez Ukraińców Torczyn. [przypis edytorski]

kulas (daw., gw.) — noga. [przypis edytorski]

kulas — niestarannie zapisana litera. [przypis edytorski]

ku lasu — dziś popr. forma C. lp: ku lasowi. [przypis edytorski]

kula — tu: przedni, wysoki element siodła. [przypis edytorski]

kulbaczenie — siodłanie konia. [przypis edytorski]

kulbaczyć (daw.) — siodłać konia. [przypis edytorski]

kulbaczyć — siodłać. [przypis edytorski]

kulbaka — rodzaj siodła o wysokich łękach (elementach z przodu i tyłu siodła), co ułatwiało jeźdźcowi walkę szablą, chroniąc go przed utratą równowagi i upadkiem. [przypis edytorski]

kulbaka — wysokie siodło. [przypis edytorski]

kulbaka — wysokie siodło z szerokimi łękami tj. wygiętymi łukowato do góry częściami stelażu ograniczającymi siodło z przodu i z tyłu. [przypis edytorski]

kulbaka (z tur.) — wysokie siodło z szerokiemi drewnianemi łękami. [przypis redakcyjny]

kulbaka (z wł.) — siodło, dawniej drewniane, używane przez Tatarów. [przypis edytorski]

kulbė — nupjaustas rąsto gabalas. [przypis edytorski]

kulebiaka (ros.) — dziś popr.: kulebiak; duży, pieczony pieróg nadziewany farszem z mięsa lub ryb z dodatkiem ryżu, grzybów a. kapusty. [przypis edytorski]

Kuleń — Coulaines, miejscowość koło Chinon. W ten sposób, dla płynności czytania, tłumacz pozwala sobie zazwyczaj polszczyć brzmienie różnych miejscowości w ustępach tekstu, gdzie autentyczność nazwy nie odgrywa roli. [przypis tłumacza]

kuler lokal — zapis spolszczonej wymowy wyrażenia fr. couleur local: koloryt lokalny. [przypis edytorski]

kulfon (pot.) — o literze, znaku, napisanym niestarannie, krzywo. [przypis edytorski]

kulgać się (z ros.) — turlać się, toczyć. [przypis edytorski]

kuligi — zabawy zapustne, połączone z gromadnym objeżdżaniem sąsiedztwa. [przypis redakcyjny]

kuligowski a. kulikowski — z fabryki sukna w Kulikowie (pod Lwowem). [przypis redakcyjny]

kulik a. kulig — zabawa polegająca na przejażdżce saniami, odwiedzaniu wszystkich sąsiadów i przyłączaniu ich do orszaku. [przypis edytorski]

kulik a. kulig — zabawa popularna w dawnej Polsce wśród szlachty, urządzana w karnawale. Polegała na gromadnym objeżdżaniu dworów saniami z towarzyszeniem muzyki i tańców. W poszczególnych dworach zatrzymywano się krótko i po kilkugodzinnych tańcach i pijatyce ruszano dalej, zabierając gospodarzy. [przypis redakcyjny]

kulik (gw.) — mały snop słomy. [przypis edytorski]

kulik — korowód sań, w których jeżdżą od dworu do dworu zamaskowani i poprzebierani w różne kostiumy uczestnicy balów, urządzanych w tzw. „ostatki” karnawału, czyli zapusty. [przypis redakcyjny]

kulik — niewielki ptak brodzący o długim dziobie. [przypis edytorski]

kulisa — dekoracja teatralna w formie kotary lub ścianki. [przypis edytorski]

kulis — niskopłatny robotnik azjatycki. [przypis edytorski]

kulis — niskopłatny robotnik azjatycki, tragarz. [przypis edytorski]

kulisowo — o kompozycji malarskiej: w taki sposób, że bliższe plany zasłaniają dalsze. [przypis edytorski]

kulis — w południowo-wschodniej Azji: robotnik wykonujący najgorzej płatne prace, zwykle tragarz; kulisowie: dziś popr. M. lm: kulisi. [przypis edytorski]

kulis — w południowo-wschodniej Azji: robotnik wykonujący najgorzej płatne prace, zwykle tragarz. [przypis edytorski]

Kulisz, Pantełejmon Ołeksandrowycz (1819–1897) — ukraiński pisarz, poeta, etnograf i tłumacz; autor pierwszej ukraińskiej powieści historycznej: Czorna rada (Czarna rada; 1857). [przypis edytorski]

kulka (gwar.) — zakrzywiony kijek. [przypis redakcyjny]

kulki s. 374 — patrz rozdział XVIII: „Widział sieć miliona kanalików (…) dźwięczała mu w duszy muzyka panteistyczna wysnuta z kulek, które w nim już dawno płynęły”. [przypis edytorski]

kulon — ptak wędrowny, żyje na stepach i suchych ugorach w pobliżu rzek, kiedyś licznie występujący w Polsce, dziś bardzo rzadki. [przypis edytorski]

Kulparków — zakład dla chorych umysłowo w dzielnicy Lwowa. [przypis edytorski]

kulsza — kość biodrowa. [przypis edytorski]

kultas a. kutas (z tur.) — ozdoba szmuklerska w postaci pędzla z nici lub sznureczków. [przypis redakcyjny]

kult Bachusa i Astarte — Bachus w mit. rzym.: bóg wina; Astarte: babilońska i fenicka bogini miłości (także: wojny, księżyca, niebios). [przypis redakcyjny]

kultiapa — w ludowym narzeczu oznacza człowieka bez rąk, bez palców, kalekę. [przypis tłumacza]

kultura oryniacka — prehistoryczna kultura funkcjonująca także na ziemiach polskich ok. 40–20 tys. lat temu. [przypis edytorski]

Kulturbund (niem.) — Związek Kultury; stowarzyszenie kulturalne, działające w NRD od 1945 r. [przypis edytorski]

Kulturkampf (niem.: walka o kulturę) — tendencja polityczno-społeczna w Niemczech w latach 70. XIX w., inspirowane przez kanclerza Bismarcka dążenie do ograniczenia wpływów kościoła katolickiego w Niemczech, połączone z germanizacją Słowian na terenie Prus. [przypis edytorski]

kulturny — dziś popr. kulturalny; może to być rodzaj żartu językowego autora. [przypis edytorski]

kulturträger (niem.) — dosłownie: szerzyciel kultury; osoba uzurpująca sobie prawo do narzucania innym społeczeństwom swojej narodowej kultury i zasad. [przypis edytorski]

kulturtraeger — szerzyciel kultury; nazwa nadana sobie samym przez Niemców. Tu (i przeważnie zawsze) ma znaczenie ironiczne. [przypis redakcyjny]

kulturtregerstwo (z niem. Kulturträger: szerzyciel kultury) — narzucanie innym narodom swojej kultury i zasad (zwykle ironicznie o zaborczej polityce Niemiec prowadzonej pod pretekstem krzewienia kultury). [przypis edytorski]

kuluary — tu: korytarz, przejście. [przypis edytorski]

kuluar (z fr.) — korytarz. [przypis edytorski]

kuluar (z fr.) — tu: korytarz; pomieszczenie na zewnątrz sali reprezentacyjnej (sali obrad, sali widowiskowej, widowni teatru), pełniące funkcje komunikacyjne i rekreacyjne w czasie przerw w obradach, imprezach, przedstawieniach. [przypis edytorski]