Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 11155 przypisów.

kuzaka — na Białorusi: szczypawka, turkuć podjadek a. podobny owad; tu przypuszczalnie żmija. [przypis edytorski]

ku zamku — dziś popr. forma C. lp: ku zamkowi. [przypis edytorski]

Kuzari — traktat religijno-filozoficzny Jehudy Halewiego (XIII w.). [przypis tłumacza]

kuzynek zająca — Królikowski, wydawca Dnia Dzisiejszego. [przypis redakcyjny]

kvaldotas — su klostėmis. [przypis edytorski]

kvapsnis — kvapas. [przypis edytorski]

kvartapijonas — fortepijonas. [przypis edytorski]

kvartka (rus.) — lango pusė, langelis. [przypis edytorski]

kvatiera — nuomojamas butas ar kambarys. [przypis edytorski]

kvietka — gėlė. [przypis edytorski]

kwaczek — kij obwiązany na końcu szmatą. [przypis edytorski]

kwacz (gw. środ.) — areszt. [przypis edytorski]

kwacz — pędzel z pakuł lub szmat na kiju, używany do smarowania smołą, rozprowadzania farby itp. [przypis edytorski]

kwacz — rodzaj statku. [przypis autorski]

kwadra — faza Księżyca, podczas której widoczna jest połowa jego tarczy. [przypis edytorski]

kwadra — faza Księżyca, podczas której widoczna jest połowa półkuli. [przypis edytorski]

kwadrans (daw.) — czwarta część godziny, tj. 15 minut; kiedy zegar wybijał cztery kwadranse, oznaczało to pełną godzinę. [przypis edytorski]

kwadrans (daw.) — czwarta część godziny, tj. 15 minut. [przypis edytorski]

kwadrans na czwartą (daw.) — kwadrans po trzeciej. [przypis edytorski]

kwadrans na dwunastą — piętnaście minut po jedenastej. [przypis edytorski]

kwadrans na dziesiątą wieczór — jest to godzina zarezerwowana w Rzymie na pogrzeb książąt. Kondukt mieszczan ma miejsce o zachodzie słońca, drobna szlachta grzebana jest o pierwszej w nocy; kardynałowie i książęta o pół do trzeciej w nocy, co 11 września odpowiadało godzinie za piętnaście dziesiąta. [przypis autorski]

kwadrans na dziewiątą — dziś: ósma piętnaście. [przypis edytorski]

kwadrans na dziewiątą — piętnaście minut po ósmej; kwadrans po ósmej. [przypis edytorski]

kwadrans na jedenastą — tj. kwadrans po dziesiątej. [przypis edytorski]

kwadrans na ósmą (daw.) — dziś: kwadrans po siódmej; siódma piętnaście. [przypis edytorski]

kwadrans na pierwszą (daw.) — kwadrans po dwunastej; piętnaście minut po dwunastej. [przypis edytorski]

kwadrans na siódmą — dziś: piętnaście minut po szóstej. [przypis edytorski]

kwadrans na siódmą — piętnaście minut po szóstej. [przypis edytorski]

kwadrans na szóstą (daw.) — kwadrans po piątej. [przypis edytorski]

kwadrans — piętnaście minut; ćwierć godziny. [przypis edytorski]

kwadrant — ćwiartka koła lub kąt odpowiadający takiej ćwiartce, czyli kąt prosty; pół kwadranta to 45°. [przypis edytorski]

kwadrant — dawny przyrząd astronomiczny. [przypis redakcyjny]

kwadrat magiczny — kwadratowa tablica, w której wiersze i kolumny wpisano liczby w taki sposób, że ich suma w każdym wierszu, w każdej kolumnie i w każdej przekątnej jest taka sama; znane w starożytnych Chinach i Indiach, za pośrednictwem źródeł arabskich kwadraty magiczne stały się popularne w Europie w okresie renesansu, przypisywano im specjalne moce jako talizmanom. [przypis edytorski]

kwadratura koła — jeden z trzech wielkich problemów geometrycznych postawionych w starożytności, polegający na skonstruowaniu metodą klasyczną (przy użyciu wyłącznie cyrkla i linijki bez podziałki) takiego kwadratu, którego pole jest równe polu danego koła; przez setki lat tego trudnego problemu nie udało się rozwiązać ani wykazać, że rozwiązanie nie istnieje; w 1882 udowodniono, metodą niegeometryczną, że taka konstrukcja jest niewykonalna; dziś pot.: zadanie niewykonalne. [przypis edytorski]

kwadratura koła (pot.) — zadanie niewykonalne. [przypis edytorski]

kwadratura koła, świat większy — Również aluzja do ustępów w Próbach Montaigne'a (II, 12, 14). [przypis tłumacza]

kwadrować — odpowiadać, pasować. [przypis redakcyjny]

kwadrować — szykować. [przypis redakcyjny]

kwadryga (daw.) — rydwan zaprzężony w czwórkę koni ustawionych w jednym rzędzie. [przypis edytorski]

kwadryga (łac.) — dwukołowy rydwan zaprzężony w cztery konie, używany do wyścigów i uroczystych pochodów. [przypis edytorski]

kwadryga — rydwan zaprzęgany w czwórkę koni ustawionych równolegle. [przypis edytorski]

kwadryga — zaprzęg czterokonny. [przypis redakcyjny]

kwadryga (z łac.) — rydwan zaprzężony w cztery konie „w poręcz”, tj. jeden przy drugim. [przypis redakcyjny]

kwadryka — właśc. kwadryga, rydwan zaprzężony w czwórkę koni. W biblijnej księdze Ezechiela opisany został zstępujący pośród ognia rydwan Boga, ciągnięty przez cztery istoty przypominające postaci ludzkie, lecz mające po cztery twarze i cztery skrzydła. [przypis edytorski]

kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr kwagga odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała. Powieść powstała w latach 1874–1875, w 1878 wymarły ostatnie kwaggi żyjące w stanie dzikim, zaś w 1883 ostatni osobnik żyjący w niewoli. Onagry (…) stanowiące coś pośredniego zebrą a kwaggą — onagry to dzikie osły i razem z zebrami i końmi należą do rodzaju Equus (koń), ale biologicznie nie są zwierzętami pośrednimi między kwaggą a innymi zebrami. [przypis edytorski]

kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr kwagga odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; w 1878 wymarły ostatnie kwaggi żyjące w stanie dzikim, zaś w 1883 ostatni osobnik żyjący w niewoli. [przypis edytorski]

kwagga, Equus quagga quagga (biol.) — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; obecnie wymarłe. [przypis edytorski]

kwagga — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; obecnie wymarłe. [przypis edytorski]

kwagga — podgatunek zebry stepowej, żyjący w Afryce Płd. do XIX w.; od innych zebr odróżniała się występowaniem wzoru brązowych i białych pasów wyłącznie na przedniej części ciała; obecnie wymarłe. [przypis edytorski]

kwakający — dziś popr.: kwaczący. [przypis edytorski]

kwakier — członek protestanckiej grupy wyznaniowej. [przypis edytorski]

kwakier — jeden z członków Religijnego Towarzystwa Przyjaciół, którzy siebie nazywali właśnie przyjaciółmi (friends), zaś popularnie byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego; kwakrzy, będący odłamem ang. purytanizmu, podkreślali wagę bezpośredniego (niewymagającego osób duchownych ani sformalizowanych nabożeństw), osobistego, wewnętrznego objawienia, nie tylko wierności Biblii, jak wiele wspólnot protestanckich; początki tej grupy religijnej sięgają 1646 r. i działalności George'a Foxa (1621–1691), kwakrzy byli prześladowani (co spowodowało ich emigrację m.in. do Ameryki i Niemiec) i dopiero w 1689 r. na mocy dekretu tolerancyjnego uzyskali wolność wyznania w Anglii; wśród zasad, którymi kierują się kwakrzy, wylicza się pacyfizm, zakaz składania przysiąg, zakaz służby wojskowej oraz powstrzymywanie się od hucznych zabaw: puszczanie latawców raczej nie należy do takich. [przypis edytorski]

kwakier — potoczne określenie członka chrześcijańskiej wspólnoty noszącej nazwę Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodzącej się z purytanizmu, silnie akcentującej rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głoszącej pokojowe zasady i prostotę sposobu życia, rozpowszechnionej głównie w Anglii i Stanach Zjednoczonych, dokąd wyemigrowali w wyniku prześladowań w XVII w. Członkowie wspólnoty byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]

kwakier — potoczne określenie członka chrześcijańskiej wspólnoty noszącej nazwę Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodzącej się z purytanizmu, silnie akcentującej rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głoszącej pokojowe zasady i prostotę sposobu życia, rozpowszechnionej głównie w Anglii i Stanach Zjednoczonych, dokąd członkowie wspólnoty wyemigrowali w wyniku prześladowań w XVII w.; byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]

kwakrzy — chrześcijańska wspólnota o nazwie Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodząca się z purytanizmu, silnie akcentująca rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głosząca pokojowe zasady i prostotę sposobu życia; początki tej grupy religijnej sięgają 1646 i działalności George'a Foxa (1621–1691), prześladowania spowodowały ich emigrację m.in. do Ameryki i Niemiec i dopiero w 1689 na mocy dekretu tolerancyjnego uzyskali wolność wyznania w Anglii; popularnie byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]

kwakrzy — chrześcijańska wspólnota o nazwie Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wywodząca się z purytanizmu, silnie akcentująca rolę osobistego wewnętrznego objawienia, głosząca pokojowe zasady i prostotę sposobu życia; prześladowania w XVII w. spowodowały ich emigrację m.in. do Stanów Zjednoczonych; popularnie byli określani prześmiewczo jako kwakrzy (z ang. quakers: drżący), co miało się odnosić do fizycznych reakcji towarzyszących praktykom doświadczenia mistycznego. [przypis edytorski]

k'wam (daw.) — ku wam; do was. [przypis edytorski]

k'wam (daw.) — ku wam, do was. [przypis edytorski]

kwanda, monsiorów — Tak nazywały się małe tygielki do wypalania szlachetnych metali. [przypis tłumacza]

kwapiąc się (starop.) — pośpieszając; idąc szybko. [przypis edytorski]

kwapić się (daw.) — spieszyć się; por. skwapliwie: ochoczo, pospiesznie. [przypis edytorski]

kwapić się (daw) — spieszyć się. [przypis edytorski]

kwapić się (daw.) — spieszyć się. [przypis edytorski]

kwapić się (daw., starop.) — spieszyć się. [przypis edytorski]

kwapić się — śpieszyć się; kierować się śpiesznie. [przypis edytorski]

kwapić się — spieszyć się do czegoś. [przypis edytorski]

kwapić się — spieszyć się; spiesznie coś wykonywać; por. skwapliwy. [przypis edytorski]

kwapić się (starop.) — spieszyć się. [przypis edytorski]

kwapić (starop.) — pośpieszać; przyśpieszać; iść szybko. [przypis edytorski]

kwapić — zabierać się do czegoś. [przypis edytorski]

kwapienie (starop.) — pośpiech, pośpieszne działanie. [przypis edytorski]

kwapiony (daw.) — pospieszny. [przypis edytorski]

kwapiony (starop.) — pośpieszny, pochopny; przedwczesny. [przypis edytorski]

kwapiony (starop.) — pospieszny. [przypis edytorski]

kwapiony (starop.) — szybki, pospieszny. [przypis edytorski]

kwapiony (starop.) — zbyt prędki, nazbyt pospiesznie wymierzony. [przypis edytorski]

kwapliwy (daw.) — pospieszny, pochopny, niecierpliwy; por. daw. kwapić się: spieszyć się. [przypis edytorski]

kwarantanna — czasowe odosobnienie ludzi, zwierząt, roślin a. towarów, co do których istnieje podejrzenie, że mogą być roznosicielami chorób zakaźnych; kwarantannę stosuje się w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób; także: pomieszczenie, budynek, a niekiedy nawet część miasta portowego służąca odbywaniu kwarantanny. [przypis edytorski]

kwarantanna — miejsce i czas przymusowego pobytu osób lub zwierząt przyjeżdżających z kraju dotkniętego jakąś chorobą zakaźną. [przypis redakcyjny]

kwarantanna — tu: ogrodzony budynek, w którym trzymano więźniów z jakiegokolwiek powodu odizolowanych od reszty. [przypis edytorski]

kwarantanna — tu przenośnie: długi okres czekania. [przypis redakcyjny]

kwarantanna — w gwarze obozowej: okres pobytu w obozie bezpośrednio po przybyciu, w czasie którego eliminowano więźniów chorych na choroby zakaźne i niezdolnych do pracy; kwarantannę organizowano w izolowanych blokach. [przypis edytorski]

kwarc — często występujący minerał z grupy krzemianów. [przypis edytorski]

kwarc — daw. również: kwarzec; minerał zbudowany głównie z dwutlenku krzemu. [przypis edytorski]

kwarciany — opłacany z kwarty, tj. czwartej części (kwarty) dochodu z dóbr królewskich. [przypis redakcyjny]

kwardom (gw.) — twardą. [przypis edytorski]

kwargle — czeskie serki dojrzewające, uformowane w krążki, otrzymywane z mocno posolonego, niekiedy zaprawionego kminkiem twarogu, produkowane gł. na Morawach. [przypis edytorski]

kwarta — daw. jednostka objętości ciał płynnych, ok. 1 litr. [przypis edytorski]