Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11155 przypisów.
Komu ty jedziesz? jak mówią Żmudzini — właściwością reg. polszczyzny na Litwie i Podlasiu jest zastępowanie form C. konstrukcjami z przyimkiem „dla” lub „do” z D. i odwrotnie. [przypis edytorski]
Komu wiele dano, od tego wiele żądać będą — cytat z Ewangelii św. Łukasza (Łk 12:48). [przypis redakcyjny]
Komuż przyjdzie do głowy zakochać się w królowej, o ile go nie ośmieli? — Miłostki p. Struenzée w Dworach północnych Browna, 3 tomy, 1819. [przypis autorski]
Komu zawżdy nad szyją wisi miecz goły — aluzja do miecza Damoklesa: Damokles, ulubieniec Dionizjosa, tyrana Syrakuz (405–367 r. p.n.e.), gdy zazdrościł władcy szczęśliwego losu został posadzony pod mieczem zawieszonym na końskim włosie, by mógł wczuć się w sytuację władcy w każdej chwili narażonego na nieszczęście. [przypis redakcyjny]
Kom — w meczecie w Kom znajdują się, oprócz Sidi Fatimy, także groby Szacha Sofi i syna jego Szacha Abbasa. Persowie odbywają tłumne pielgrzymki do tego miejsca. [przypis tłumacza]
komysar (ukr.) — komisarz. [przypis edytorski]
komysz (daw.) — gęstwina. [przypis edytorski]
komysz (daw.) — zarośla; kryjówka. [przypis redakcyjny]
komysz (daw.) — zarośla, krzaki; kryjówka; zwykle w lm: komysze. [przypis edytorski]
komysze (daw.) — kryjówki, tu: siedziby. [przypis edytorski]
komysze (daw.) — tu: kryjówka, siedziba. [przypis edytorski]
komysze — d. zarośla lub legowisko zwierząt w zaroślach. [przypis edytorski]
komysze (reg.) — zarośla na wilgotnym terenie. [przypis edytorski]
komysze (reg.) — zarośla znajdujące się na terenie podmokłym. [przypis edytorski]
komysze — zarośla, chaszcze. [przypis edytorski]
komysze — zarośla. [przypis edytorski]
komysz — krzak, zarośla. [przypis edytorski]
komysz — krzak, zarośle, zwłaszcza na miejscach podmokłych. [przypis edytorski]
komysz — legowisko zwierzęce w zaroślach. [przypis edytorski]
komysz (przestarz.) — podmokłe zarośla. [przypis edytorski]
komysz — zarośla, chaszcze, krzaki; zwykle lm: komysze. [przypis edytorski]
komysz — zarośla, chaszcze, krzaki; zwykle lm: komysze. [przypis edytorski]
komysz — zwierzęce legowisko w zaroślach. [przypis edytorski]
komża — biała, luźna, sięgająca do kolan szata noszona przez księży katolickich lub osoby świeckie podczas czynności liturgicznych. [przypis edytorski]
komża — biała szata liturgiczna noszona przez katolickich duchownych. [przypis edytorski]
komża — szata liturgiczna krótsza od alby. [przypis edytorski]
komża (z łac.) — biała koszula, wkładana na odzież przez księży. [przypis redakcyjny]
koń bił się — w znaczeniu: przebijał się. [przypis redakcyjny]
koń brożkowy — koń zaprzęgowy. [przypis edytorski]
końbym ci trzymała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: trzymałabym ci konia. [przypis edytorski]
…….. — końca sceny brak w rękopisie. [przypis edytorski]
końcem — tu: celem, mając na celu. [przypis edytorski]
końcem — tu: celem. [przypis edytorski]
końcem — tu: celem, w celu. [przypis edytorski]
końcem — tu: w celu; końcem podatku: mające na celu określenie wysokości podatków do ściągnięcia. [przypis edytorski]
końcem — tu: w celu, mając na celu. [przypis edytorski]
końcem — tu: w celu. [przypis edytorski]
końce — tu: cele. [przypis edytorski]
Końcowy wers z wiersza Marii Konopnickiej Przed sądem, stanowiący rodzaj formuły streszczającej program społeczny pozytywistów skierowany do „wydziedziczonych” — najbiedniejszych warstw ludu. [przypis edytorski]
kończą tak, jak Werter w Götym — powieść epistolarna Cierpienia młodego Wertera J. W. von Goethego (1749–1832) kończy się samobójstwem tytułowego bohatera; książka wywołała pod koniec XVIII w. modę na samobójstwa wśród czytelników; dziś popr. forma nazwiska w M.: Goethe, w Ms.: Goethem. [przypis edytorski]
kończaty (daw.) — sterczący. [przypis edytorski]
kończaty — mający ostry koniec, spiczasty. [przypis edytorski]
kończyna (daw.) — koniec, kraniec. [przypis edytorski]
kończyna (daw.) — koniec, kraniec; tu: końcówka. [przypis edytorski]
kończyna (daw.) — kraniec, koniec, skraj. [przypis edytorski]
kończyna (daw.) — kraniec, skraj. [przypis edytorski]
kończyna (tu daw.) — skraj, końcówka. [przypis edytorski]
kończyna — tu: końcówka. [przypis edytorski]
kończyny — tu: krańce. [przypis edytorski]
kończyny — tu: kresy. [przypis edytorski]
kończyste wieżyce — spiczaste wieże (w oryginale niem. spitzen Thürme). [przypis edytorski]
kończysty — ostro zakończony. [przypis edytorski]
kończysty — spiczasty. [przypis edytorski]
koń — drewniany koń z ukrytymi wewnątrz Grekami. [przypis redakcyjny]
Koń drewniany, zapomniany — oryg.: The hobby-horse is forgot, zapewne fragm. popularnej piosenki, odwołującej się postaci podobnej do naszego lajkonika, występującej w ludowym tańcu morris dance oraz podczas obchodów święta wiosny; podczas zabawy hobby horse straszył i chwytał dziewczęta pod swój kostium, stąd zapewne występujące w sztukach Szekspira (por. Otello, akt IV, scena 1, Opowieść zimowa, akt I, scena 2) powiązanie z rozwiązłymi kobietami. [przypis edytorski]
koń — dziś popr. forma B. lp: konia. [przypis edytorski]
koń fryzyjski — koń rasy zimnokrwistej, hodowanej we Fryzji (dziś w Holandii), duży i silny, przeważnie karej (czarnej) maści. [przypis edytorski]
koń (gw. szk.) — ocena niedostateczna w szkole; jedynka. [przypis edytorski]
koń huculski — rasa konia domowego, pochodząca od tarpana. [przypis edytorski]
koń husarski — specjalnie wyhodowana rasa wysokiego, odpornego i szybkiego konia służącego husarii w walce. [przypis edytorski]
koń kieruje (starop.) — dziś z B.: kieruje konia. [przypis edytorski]
koń maneżowy — wierzchowiec ujeżdżony na maneżu; od maneż: pomieszczenie do nauki konnej jazdy, ujeżdżalnia koni. [przypis redakcyjny]
koń miał pod sobą podobny do śniegu (starop. forma) — dziś konstrukcja z formami w D.: konia miał pod sobą podobnego (…). [przypis edytorski]
koń miał (…) rączy (starop.) — dziś z B.: konia miał rączego. [przypis edytorski]
koń morski — potoczna nazwa drapieżnego ssaka morskiego, morsa; tu: nazwa potraktowana dosłownie. [przypis edytorski]
koń obróciła (starop.) — dziś z B.: konia obróciła; skierowała konia. [przypis edytorski]
koń Pana Jezusowy — w Niedzielę Palmową Jezus wjeżdżał do Jerozolimy na osiołku. [przypis edytorski]
koń parowy — jednostka mocy, anglosaski odpowiednik konia mechanicznego; w układzie SI zastąpiona watem. [przypis edytorski]
koń rzeczny — hipopotam (z gr. hippos: koń, potamos: rzeka). [przypis edytorski]
końska chwościna — włosie z końskiego ogona. [przypis edytorski]
końska kuracja — leczenie z uwzględnieniem dużych dawek leków i nieprzyjemnych dla pacjenta metod. [przypis edytorski]
koń skalny — odcinek trasy wspinaczkowej w postaci bardzo wąskiej grani; najczęściej pokonuje się go okrakiem. [przypis edytorski]
Koński Targ — mieścił się wówczas przy ul. Królewskiej; w 1818 został przeniesiony na plac Muranowski. [przypis edytorski]
koński ząb — ludowa nazwa kukurydzy pastewnej. [przypis redakcyjny]
koń stadniczy — żyjący w stadzie, dziki. [przypis redakcyjny]
koń żmudzin — konik żmudzki, przedstawiciel rasy koni hodowanych na Żmudzi, niewielkich, ale silnych i wytrzymałych. [przypis edytorski]
konającem — daw. forma N.i Ms.lp rzecz. r.ż. i r.n.; dziś równa r.m.: konającym. [przypis edytorski]
konak (z tur.) — gmach rządowy. [przypis edytorski]
Konar, Aleksander Alfred a. Konar, Alfred Aleksander (1862–1941) — pisarz, autor m.in. powieści Ojcowie i my, W pogoni za szczęściem. Powieść z czasów przedwojennych, Siostry Malinowskie itp. Odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury za wybitną twórczość literacką w 1935 r. Zginął w getcie warszawskim. [przypis edytorski]
Konar, Alfred Aleksander, właśc. Aleksander Kinderfreund (1862–1940 a. 1941) — prozaik i dramatopisarz, publikował w czasopismach „Gazeta Polska” i „Świat”; w swoich powieściach (Bankruci 1892, Siostry Malinowskie 1894, Jesień 1898) i nowelach nawiązujących do naturalizmu ukazywał życie i obyczaje warszawskiego mieszczaństwa oraz środowisk artystycznych; popularność zdobyła jego sztuka Hrabina Sylwia (1885) oraz Gąsienice (wyst. 1895). Zginął w getcie warszawskim. [przypis edytorski]
Konarski, Stanisław (1700–1773) — należał do zakonu pijarów; publicysta, poeta, reformator szkolnictwa, założyciel Collegium Nobilium. [przypis edytorski]
Konarski, Stanisław (1700–1773) — właśc. Hieronim Konarski (Stanisław to imię zakonne), pijar, pedagog, reformator szkolnictwa, pisarz polityczny, poeta; zaliczany do prekursorów polskiego oświecenia, założyciel Collegium Nobilium w 1740; w dziele O skutecznym rad sposobie nakreślił błędy ustrojowe, skrytykował liberum veto i przedstawił pomysł na reformę państwa. [przypis edytorski]
Konarski, Stanisław (1700–1773) — właśc. Hieronim Konarski (Stanisław to imię zakonne), pijar, pedagog, reformator szkolnictwa, pisarz polityczny, poeta; zaliczany do prekursorów polskiego oświecenia, założyciel Collegium Nobilium w 1740. W O skutecznym rad sposobie nakreślił błędy ustrojowe, skrytykował liberum veto i przedstawił pomysł na reformę państwa. [przypis edytorski]
Konarski, Szymon Konstanty (1808–1839) — polski działacz niepodległościowy, powstaniec listopadowy, działacz spiskowy, emisariusz Młodej Polski; w 1838 aresztowany przez Rosjan, po wymyślnych torturach rozstrzelany w Wilnie. [przypis edytorski]
Konaszewicz-Sahajdaczny, Petro herbu Pobóg (1570–1622) — hetman i wybitny wódz kozacki, walczył po stronie Rzeczypospolitej w wojnie polsko-rosyjskiej 1609–1618, organizował kozackie wyprawy łupieżcze do Stambułu, dowodził Kozakami w bitwie pod Chocimiem. [przypis redakcyjny]
Konaszewicz-Sahajdaczny, Petro herbu Pobóg (1570–1622) — hetman kozaków rejestrowych, jeden z najsłynniejszych wodzów kozackich XVII w., wsławił się w bitwie pod Chocimiem (1621); obrońca Rzeczypospolitej przed wojskami moskiewskimi i tureckimi. [przypis edytorski]
koncedować (z łac.) — ustępować przed czymś. [przypis edytorski]
koncent (daw.) — harmonia. [przypis redakcyjny]
koncent (daw., z łac.) — współbrzmienie, harmonia, muzyka. [przypis redakcyjny]
Koncentrowała ona w domu swoim wszystkie sprawy województwa… — dr Antoni J., Niewiasty kresowe. [przypis autorski]
koncent — zgodny okrzyk. [przypis redakcyjny]
koncent (z łac.) — harmonia, melodia, śpiew. [przypis redakcyjny]
koncepcista — człowiek miewający dowcipne koncepty, pomysły; żartowniś. [przypis edytorski]
koncepcista (daw.) — człowiek miewający dowcipne koncepty, pomysły; dowcipniś, żartowniś. [przypis edytorski]
Koncepcja waszej królewskiej mości może być kodyfikowana w swej prymitywnej formie — sens: można zapisać prawo zgodne z twoim, królu, pomysłem, bez żadnych zmian. [przypis edytorski]
„Koncepcje biologiczne w humanistyce” (…) zdaniem autora w ich skład wchodzi również (…) koncepcja pokolenia (…) — [por.] M. Wallis, Koncepcje biologiczne w humanistyce, w: Fragmenty filozoficzne. Seria druga. Księga pamiątkowa ku uczczeniu czterdziestolecia pracy nauczycielskiej w Uniwersytecie Warszawskim profesora Tadeusza Kotarbińskiego, Warszawa 1959, s. 328. [przypis autorski]
koncepista a. koncypient (daw.) — urzędnik niskiego szczebla, referent. [przypis edytorski]
koncepspraktykant, właśc. konceptpraktykant — aplikant biurowy; praktykant na stanowisko urzędnika konceptowego, tj. umiejącego sporządzać pisma urzędowe. [przypis edytorski]
konceptach — pomysłach. [przypis redakcyjny]
koncept — błyskotliwy pomysł. [przypis edytorski]
