Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11155 przypisów.
królowie żywiciele — Iz 49, 23. [przypis tłumacza]
Królowie zobowiązali się nie odbierać lennikom ich ludzi wolnych i nie dawać już dóbr kościelnych reskryptami — Karol Łysy na synodzie w Soissons powiada, że przyrzekł biskupom nie czynić już nadań z dóbr Kościoła. [przypis redakcyjny]
królowi polskiemu — chodzi o Stefana Batorego. [przypis redakcyjny]
królowi wydało się ich wymaganie słuszne — żołnierz głodny nie respektuje układów, zdobywa żywność, jak i gdzie może. [przypis tłumacza]
Królowo, której wszystko jest do twarzy… — z tym miejscem zestawiają często sonet 150, zwłaszcza jego słowa: „Whence hast thou this becoming of things ill« „Skąd to pochodzi, że ci do twarzy z rzeczami złymi”. Podobnie brzmią i słowa Enobarbusa w II, 2: „W niej najnędzniejsza rzecz nabiera czaru” itd. [przypis tłumacza]
Królowo Polski! Królowo Aniołów! — kwestia nawiązująca do Hymnu Zygmunta Krasińskiego. [przypis edytorski]
królowy (daw. forma) — dziś: królowej. [przypis edytorski]
królowy — dziś popr. forma D.lp.: królowej. [przypis edytorski]
król Partów — Orodes I. [przypis tłumacza]
król perski — Artakserkses II Mnemon (404–358), brat Cyrusa [Młodszego], znany z Anabazy. [przypis tłumacza]
król perski, przekonany, że Tissafernes jest winny jego niepowodzenia w wojnie (…) rozkazał ściąć mu głowę — Tissafernes nie był bez winy; za mało czynny, biernością chciał kruszyć energię grecką. Farnabazosa na lądzie nie wspierał, organizację floty, która już rozpoczęła akcję pod wodzą Konona, udaremniał, nie dając pieniędzy i zaniedbując całą sprawę. Miesiącami nie wypłacano żołdu marynarzom. Wysiłki Farnabazosa i Konona nie miały żadnego skutku. Konon zdał komendę nad flotą dwóm Ateńczykom, a sam udał się na dwór Artakserksesa. Na posłuchaniu nie był, by uniknąć padania na twarz, ale działali za niego kanclerz Titraustes, satrapa Farnabazos, i Paryzatyda, królowa-matka, która z utęsknieniem czekała sposobności, by zemścić się na Tissafernesie, sprawcy klęski najukochańszego syna Cyrusa (por. Anabaza). Titraustes otrzymał kierownictwo wojny i środki pieniężne na wzniecenie w Grecji wojny przeciwko Sparcie, Konon pełnomocnictwo i środki na flotę (lato 395 r.). Paryzatyda nasyciła swą żądzę zemsty: król skazał Tissafernesa na śmierć, niepomny, że jemu zawdzięcza swój tron, którego omal nie zdobył brat, Cyrus. Tissafernesa ujęto i zgładzono przy pomocy Ariajosa, znanego z Anabazy byłego towarzysza Cyrusa. [przypis tłumacza]
król, pięknogłosy pieśniarz Izraela — Dawid (1040–970 p.n.e.), król Izraela w latach ok. 1010–970 p.n.e., znany w tradycji biblijnej m.in. z talentów muzycznych. [przypis edytorski]
król podziemia (mit. gr.) — Hades, władca świata podziemnego (świata zmarłych), bogactw ukrytych w ziemi. Budzący strach, ale sprawiedliwy bóg, brat Zeusa i Posejdona. [przypis edytorski]
król polski — chodzi tu o Augusta III. [przypis tłumacza]
Król Ramazes zmarły u szczytu sławy — imię Ramzes nosiło jedenastu królów Egiptu, w tym Ramzes II, jeden z najwybitniejszych i najdłużej żyjących władców starożytnego Egiptu. Ramzes II przez niektórych uczonych pierwszej poł. XIX był utożsamiany z opisywanym przez staroż. greckich historyków, Herodota i Diodora Sycylijskiego, legendarnym królem Sezostrisem, który u szczytu potęgi utracił wzrok i z tego powodu popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]
król Rusinów — Jarosław Mądry, syn Włodzimierza Wielkiego; jego siostrą była Przedsława. [przypis edytorski]
król Rusi — teść Bolesława Krzywoustego, ojciec Zbysławy, Świętopełk. [przypis edytorski]
król Salomon (ok. 1000-931 p.n.e.) — postać biblijna, król Izraela, żyjący znacznie później niż Mojżesz. [przypis edytorski]
król Salomon — zmarły ok 925 r. p.n.e. król Izraela, znany ze swojej mądrości i sprawiedliwości. [przypis edytorski]
król saski jako Wielki Książę Warszawski — Fryderyk August I (1750–1827): książę elektor Saksonii (1763–1806), król Saksonii (1806–1827), książę warszawski (1807–1815); początkowo sojusznik Prus, w 1806 przeszedł na stronę Napoleona, podpisał traktat pokojowy z Francją, na mocy którego Saksonia stała się królestwem; objął tron polski na postawie Konstytucji Księstwa Warszawskiego z 22 lipca 1807, wg której korona księstwa przysługiwała królowi saskiemu oraz jego potomkom i następcom. [przypis edytorski]
Król siedząc na stolicy sądów swoich, rozprasza wszytko złe samym wejrzenim swoim — Prz 20, 8 (rozprasza wszytko złe samym wejrzenim swoim, tj. rozstrzyga o winie i niewinności). [przypis edytorski]
król Spragnionych — w oryginale: dipsodów, po grecku: spragnionych. [przypis tłumacza]
król sprawiedliwy — Melchizedech (Wujek), Malki-Cedek (Cylkow) = מַלְכִּי־צָדֶק [Rdz 14, 18-20]. [przypis tłumacza]
Król Stali — Andrew Carnegie (1835–1919), amerykański przemysłowiec szkockiego pochodzenia, właściciel stalowni; w swoich czasach uważany za największego bogacza na świecie. [przypis edytorski]
Król — sztuka Caillaveta i Flersa z 1908 r. [przypis edytorski]
król szwedzki — Karol X Gustaw (1654–1660). [przypis redakcyjny]
król tenże — Koloman. [przypis edytorski]
król — tj. Hyrkan. [przypis tłumacza]
Król trybem swym żył sławnie, wzbogacony nędzarz ducha wyzionął — w innym tłum.: „Król wzrósł w sławę, a wzbogacony biedak odszedł”. [przypis edytorski]
król trypolski — król miasta Trypolis w Syrii. [przypis redakcyjny]
król trypolski — [król z] Trypoli, miasta w płn. Afryce, stolicy Trypolitanii [przypis redakcyjny]
król — tu: królik. [przypis edytorski]
Królu powszechny, prawdziwy pokoju Zbawienia mego, jest nadzieja w tobie — możliwy jest również inny podział składniowy: Królu powszechny, prawdziwy pokoju, zbawienia mego jest nadzieja w Tobie. [przypis edytorski]
król Urinal — żart., por. „urynał”. [przypis edytorski]
król Węgier — Koloman I, z którym Bolesława łączyło przymierze. [przypis edytorski]
król Wilhelm, który jest obecnie panem Anglii — Wilhelm III Orański (1650–1702), książę Oranii-Nassau, namiestnik Republiki Zjednoczonych Prowincji, od 1689 król Anglii i Szkocji (jako Wilhelm II); jego pierwszym aktem jako króla Anglii był Akt o Tolerancji z 24 maja 1689, w którym gwarantował tolerancję religijną protestantom, którzy złożyli przysięgę wierności oraz podporządkowania się panującemu monarsze jako najwyższemu zwierzchnikowi Kościoła Anglii. [przypis edytorski]
król Wizimierz — w Kronice wszytkiego świata Marcina Bielskiego (Kraków 1551) znajduje się wzmianka o Wizimierzu, synu Lecha, legendarnym królu polskim, zwycięzcy floty duńskiej. Postać Wizimierza spotykamy u Krasickiego również w Historii. [przypis redakcyjny]
król wrócił, na tron — Karol II w r. 1660. [przypis tłumacza]
Król — wspólna komedia Gastona Caillaveta i Roberta de Flersa z 1908 roku. [przypis edytorski]
Król, wyjechawszy do Saksonii, tam wkrótce umarł — August III (1696–1763), w l. 1733–1763 król Polski, zmarł 5 października 1763 w Dreźnie. [przypis edytorski]
król wzrostem mały — Władysław Łokietek. [przypis redakcyjny]
król Yvetot — z piosenki Le Roi d’Yvetot Pierre'a Jeana de Beranger (1780–1857) z 1813, o kochającym wygodne i spokojne życie dobrym królu-pacyfiście, rządzącym miasteczkiem Yvetot W Normandii. [przypis edytorski]
król Żółcik — negatywna postać z powieści Gargantua i Pantagruel François Rabelais'go. [przypis edytorski]
król za cenę rozwodu swego małżeństwa — księstwo Bretanii zostało przyłączone do Francji przez małżeństwo Anny Bretońskiej z Karolem VIII; obejmując tron, Ludwik był już żonaty, więc w celu zatrzymania Bretanii w grudniu 1498 r. uzyskał od papieża unieważnienie swojego małżeństwa i poślubił wdowę po poprzedniku. [przypis edytorski]
król z Cyrkas — Sakrypant; Cyrkas: kraina na Kaukazie. [przypis redakcyjny]
król z Katalany (tj. z Katalonii) — Alfons I, król Neapolu. [przypis redakcyjny]
król (…) z Norycya — Manilard; Norycja przekręcone zapewne z Nigrycja (w głębi Afryki). [przypis redakcyjny]
król znowu nadciąga, i to, jak się wydawało, z tyłu — Grecy są jeszcze zwróceni frontem w stronę uciekających Persów, więc król, nadciągający z obozu, ukazuje się z tyłu za nimi. [przypis tłumacza]
Król Zygmunt tak był do tego ołtarza przywiązany, że […] zawsze go z sobą zabierał — ołtarz ten znajduje się na Wawelu w kaplicy Zygmuntowskiej. [przypis autorski]
Krótka rozprawa między trzemi osobami — Jedyny ocalały egzemplarz pełnego wydania utworu Mikołaja Reja (wydany w Krakowie przez Macieja Szarffenberka w 1543 r., stanowiący własność biblioteki hr. Potockich w Krakowie, mieszczącej się niegdyś w domu „pod Baranami”, sygnatura biblioteczna A. 1014) jest uszkodzony. Uszkodzenie to opisano następująco: „Egzemplarz (…) ma uszkodzone ostatnie trzy kartki tj. K2 K3 K4 w ten sposób, że urwane są brzegi z tekstem na szerokość mniej więcej dwu palców. Dopełnienie ostatnich wyrazów wierszy często nietrudne ze względu na rymy i do połowy tylko uszkodzone wyrazy; trudniej atoli dopełnić pierwsze wyrazy kart K3 i K2 verso, co tylko na podstawie odpisu A. Grabowskiego poniekąd uskutecznić się dało. Pod ostatnim wierszem zakończenia, pod napisem «ku temu, co czedł» na karcie K4 r. wydrukowano: «Koniec»; w tym samym wierszu atramentem dopisano jakiś wyraz, z którego tylko A duże pozostało”. Uzupełnienia tekstu wprowadzone przez poprzednich badaczy, Ambrożego Grabowskiego i Romana Zawilińskiego pozostawiono i są one ujęte w nawiasy kwadratowe. Nie rozdzielano uzupełnień pewniejszych (w źródle w nawiasie kwadratowym) od domyślnych połączeń między wyrazami i częściami zdań, które jako mniej pewne pozostawiono w źródle w nawiasach okrągłych. [przypis edytorski]
„Krótka śmierć (…) najwyższym szczęściem (…)” — Pliniusz, Historia naturalna, VII, 53. [przypis edytorski]
krótki (daw.) — skromny. [przypis redakcyjny]
krótkie — tu: małe, wąskie. [przypis edytorski]
krótkimi wykrzyki — dziś popr. forma N.lm: (…) wykrzykami (a. okrzykami). [przypis edytorski]
krótki przeciąg czasu — dziś popr. krótki czas. [przypis edytorski]
krótki przeciąg czasu — dziś popr.: krótki czas. [przypis edytorski]
Krótko już trwała walka — „Short was the conflict” w Larze II, 4. [przypis redakcyjny]
Krótko odpowiem — w następnych wierszach pięknie i plastycznie przedstawia poeta karę tych, co się dopuścili gwałtu przeciw swojemu życiu, to jest samobójców. Ponieważ samobójca nie oczekując na przyrodzone rozwiązanie powszechnego przeznaczenia, sam siebie strąca w otchłań piekielną, więc i w tym kręgu spada bez oznaczonego miejsca dla siebie, tam, gdzie go wiatr zaniesie. Dusza, którą on środkiem przeciwnym naturze wyzwolił z jej ciała, podobnież przeciw swojej naturze w drzewie uwięziona być musi. Wrodzony ludziom przestrach śmierci, który w chwili poczęcia zamiaru samobójstwa musiał samobójcy wyobrazić się w postaci trupa i po zgonie, w wieczności widzi samobójca blisko siebie w postaci ciała, które kiedyś po sądzie ostatecznym zawieszone będzie na drzewie, co więzi taką duszę. [przypis redakcyjny]
krótkośmy bawili (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: krótko bawiliśmy. [przypis edytorski]
krótko się sprawi — tu: szybko poradzi sobie z rolą. [przypis edytorski]
krótkoskrzydła kaczka grubogłowa żyjąca w Ameryce Południowej — chodzi o torpedówkę falklandzką, dużego, nielotnego ptaka z rodziny kaczkowatych, opisanego przez Darwina w dzienniku z podróży statkiem Beagle. [przypis edytorski]
Krótko (…) żywię. — Odwieczny, jak widzimy, „światowy” sposób mówienia komuś w oczy nieprzyjemnych rzeczy, niby jako zasłyszanych i którym się bynajmniej nie wierzy! [przypis tłumacza]
krówka — tu: biedronka, daw.: boża krówka. [przypis edytorski]
krówski — krowi. [przypis edytorski]
Kroaci — Chorwaci. [przypis edytorski]
Kroacja — dziś: Chorwacja. [przypis edytorski]
Kroacja — Niezależne Państwo Chorwackie, utworzone przez nacjonalistów w trakcie II wojny światowej na terenie części Chorwacji. [przypis edytorski]
Kroata — Chorwat. [przypis edytorski]
Kroat (daw.) — Chorwat. [przypis edytorski]
Krobatin, Alexander von (1849–1933) — marszałek polny cesarskiej i królewskiej armii, minister wojny w latach 1912–1917. [przypis edytorski]
krobeczka — koszyk z wilkiny. [przypis redakcyjny]
krobeczka (zdr.), krobka — koszyk. [przypis edytorski]
krobia (daw.) — kosz. [przypis edytorski]
krobka (daw.) — koszyczek, łubianka. [przypis edytorski]
kroć (lp.) — dziś popr. tylko w lm: krocie: wielka ilość, mnóstwo. [przypis edytorski]
krochmal — mączka kartoflana gotowana w wodzie i stosowana do usztywniania tkanin. [przypis edytorski]
krocie (daw.) — wielka ilość czegoś. [przypis edytorski]
krocie — dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
krocie — mnóstwo, bardzo wiele. [przypis edytorski]
krocie — mnóstwo, wielka ilość. [przypis edytorski]
krocie — tysiące (liczba bardzo duża, ściślej nie określona). [przypis redakcyjny]
kroczyć — [tu:] postępować. [przypis redakcyjny]
krogulczy — przypominający dziób drapieżnego ptaka. [przypis edytorski]
krogulec — ptak drapieżny z rodziny jastrzębi. [przypis edytorski]
Krohg, Christian (1852–1925) — norweski pisarz i malarz, prekursor impresjonizmu w Norwegii, jedna z czołowych postaci bohemy artystycznej w Oslo, autor powieści Albertine (1886) stanowiącej ostrą krytykę metod działania policji obyczajowej, a opowiadającej o niezamężnej krawcowej zmuszonej przez sytuację materialną do uprawiania prostytucji; powieść wywołała skandal, nakład skonfiskowano w następnym dniu po publikacji, zaś pruderia sądów wywołała zaś protesty czytelników. [przypis edytorski]
kroiło ci się (gw., daw.) — zbierało się na ciebie. [przypis autorski]
krokantka (z fr.) — kruche ciastko. [przypis edytorski]
kroki (…) chyżemi — dziś popr. forma N. lm: krokami chyżymi. [przypis edytorski]
kroki (daw.) — dziś popr. forma N.lm: krokami. [przypis edytorski]
kroki — dziś popr. forma N.lm: krokami. [przypis edytorski]
kroki — dziś popr. forma N. lm: krokami. [przypis edytorski]
krokiem — o krok, ani o krok. [przypis edytorski]
krokiem, rysią, cwałem — określenia opisują chód/bieg konia od najwolniejszego do najszybszego. [przypis edytorski]
krokiet — gra dla 2–8 osób, której celem jest jak najszybsze przetoczenie drewnianej kuli z jednego końca boiska na drugi. Kula jest prowadzona przez wąskie druciane bramki za pomocą uderzeń młotka. [przypis edytorski]
krokiet — gra, w której uderza się specjalnymi młotkami w drewnianą kulę, aby przeprowadzić ją przez bramki na drugi koniec boiska. [przypis edytorski]
krokiet (z ang.) — często mylony z krykietem; gra dla 2–8 osób, której celem jest jak najszybsze przetoczenie drewnianej kuli z jednego końca boiska na drugi. Kula jest prowadzona przez wąskie druciane bramki za pomocą uderzeń młotka. [przypis edytorski]
krokiew — belka podtrzymująca pokrycie dachu. [przypis redakcyjny]
krokiew — pochyła belka podtrzymująca dach. [przypis edytorski]
krokiew — pochyła belka stanowiąca część konstrukcji nośnej dachu. Wiele krokwi ustawionych równolegle podtrzymywało ów dach. [przypis edytorski]
krokiew — ukośna belka podtrzymująca dach. [przypis edytorski]
