Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8257 przypisów.
nadzieje (daw., gw.) — dziś D.lp: nadziei. [przypis edytorski]
nadzieje — dziś popr. forma D.lp: nadziei. [przypis edytorski]
nadzieje — dziś popr. forma D.lp: nadziei. [przypis edytorski]
nadzieje (gw., daw.) — nadziei. [przypis autorski]
nadzieje (starop. forma D. lp rodz. ż.) — nadziei. [przypis redakcyjny]
nadzieje (starop. forma) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: nadziei. [przypis edytorski]
nadzielniejszemi (starop. forma) — dziś: najdzielniejszymi. [przypis edytorski]
nad ziemią — κἀπὶ γῆς (N), καὶ πηγῆ (D), stąd u tłumaczów: do źródła. [przypis tłumacza]
nadziemską — w pierwodruku: nieziemską. [przypis redakcyjny]
nadziemskość — nieziemskość. [przypis edytorski]
na dzień — w dzień. [przypis redakcyjny]
nadziewać (gw.) — tu: najadać. [przypis edytorski]
nadziewać się (daw.) — dziś: mieć nadzieję. [przypis edytorski]
nadziewać się (daw.) — spodziewać się; por. dziś: mieć nadzieję. [przypis edytorski]
nadziewać się (gw.) — napełniać się, pakować się. [przypis edytorski]
nadziewać się (starop.) — spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
nadziewać się (starop.) — spodziewać się. [przypis redakcyjny]
nadziewać się (starop.) — spodziewać [się]. [przypis redakcyjny]
nadziewać się (starop.) — spodziewać [się; tu: korzyści]. [przypis redakcyjny]
nadziewać (tu daw., reg.) — tu: wkładać na siebie. [przypis edytorski]
nadziewać — tu: wkładać. [przypis edytorski]
nadziewając się (starop.) — spodziewając się. [przypis redakcyjny]
na dziw (starop.) — tu: przedziwnie; niezwykle, bardzo. [przypis edytorski]
na dziwy — na widowisko. [przypis redakcyjny]
na dziwy — przypatrywać się. [przypis redakcyjny]
nadzwyczajnej mojej przychylności — w wyd. z r. 1870 brak ostatnich trzech słów. [przypis redakcyjny]
nadzwyczajnem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: nadzwyczajnym. [przypis edytorski]
Nadzwyczajne zepsucie następuje wówczas, gdy szlachta staje się dziedziczna — Arystokracja zmienia się w oligarchię. [przypis autorski]
nad zwyczaj (starop.) — nadzwyczajnie, niezwykle; bardzo. [przypis edytorski]
nad zwyczaj tych czasów — inaczej niż zwykle (bywa) w tych czasach. [przypis redakcyjny]
Nääs — Obiekt Nääs Slott położony jest w miejscowości Floda i jest aktywnym centrum kultury do dzisiaj. W przeszłości rzeczywiście znajdowała się tam szkoła, która została przedstawiona w powieści. [przypis edytorski]
Nägeli, Karl Wilhelm von (1817–1891) — szwajcarski botanik; w dziele Mechanisch-physiologische Theorie der Abstammungslehre (Mechaniczno-fizjologiczna teoria ewolucji, 1884) odrzucał darwinowski dobór naturalny jako mechanizm ewolucji na rzecz ortogenezy (teorii rozwoju kierunkowego), istnienia rzekomej wewnętrznej siły doskonalącej, prowadzącej do przemian gatunków; twórca teorii przenoszenia cech przez tzw. idioplazmę. [przypis edytorski]
na egzekucji — na wykonaniu wyroku, tutaj: na ściągnięciu podatków. [przypis redakcyjny]
Nae iste magnoconatu magnas nugas dixerit (łac.) — Terencjusz, Heaut III, 5, 8. „Zaiste, ów z wielkim przygotowaniem powiedział wielkie głupstwo” (cyt. u Montaigne'a III. 1.). [przypis tłumacza]
na etykę de la Mettriego słynny poemat Lukrecjusza O naturze rzeczy — Systematy Epikura i Lukrecjusza zaciążyły silnie również nad poglądami przyrodniczymi de la Mettriego (myśl o jedności genetycznej państwa zwierzęcego i roślinnego, analogia między rośliną a człowiekiem, teoria walki o byt między „roślino-zwierzętami”, pogląd na pochodzenie człowieka). Wiadomo zresztą, że jedno z dzieł de la Mettriego, jakkolwiek dalekie od niewolniczego streszczenia cudzych myśli, nosi miano Systemat Epikura. [przypis tłumacza]
Naevius, Eneius — poeta starorzymski. [przypis tłumacza]
na fabryce — właśc.: na terenie fabryki. [przypis edytorski]
nafagasować (daw. pot.) — donieść, naskarżyć. [przypis edytorski]
na fanty — pod zastaw. [przypis edytorski]
na fanty — w zastaw. [przypis redakcyjny]
na fason — na wzór. [przypis redakcyjny]
nafasować — nabić. [przypis redakcyjny]
Na fatalne brzmienie amfibrachów w drugiej połowie wiersza zwrócił był uwagę już Korzeniowski — patrz odpowiednie rozdziały mej pracy O polskich przekładach dramatów Szekspira. [przypis tłumacza]
nafciana — dziś popr.: naftowa. [przypis edytorski]
nafciany — dziś: naftowy. [przypis edytorski]
na fest (z niem.) — mocno. [przypis edytorski]
Nafissa a. Nefissa — mieszkanka renesansowej Wenecji, wyimaginowana święta, znana ze swej hojności i rzekomo obdarzona szczególnymi umiejętnościami; bohaterka wielu utworów włoskiego Cinquecento. [przypis edytorski]
naflażyć (daw.) — napadać: o deszczu ze śniegiem. [przypis edytorski]
na froncie bolszewickim — chodzi o wojnę polsko-bolszewicką z 1921 roku. [przypis edytorski]
naftą sycone światło — światło lampy naftowej; przed II wojną światową na terenach wiejskich generalnie nie było dostępu do sieci elektrycznych, prąd docierał tylko do znikomej liczby wsi. [przypis edytorski]
Naftali a. Neftali — syn Jakuba i Bilhy, niewolnicy Racheli (Rdz 30,1–8). [przypis edytorski]
naftalina — handl. nazwa naftalenu używanego jako środek przeciwko molom. [przypis edytorski]
Na fundusz wyborczy? Któż to taki? — w języku niemieckim termin „fundusz wyborczy” to pojedyncze słowo: Wahlfonds, które może przypominać nazwisko. [przypis edytorski]
na furmanki się najmował — zatrudniał się do pracy w polu; furmanka: wóz konny wykorzystywany przy przewożeniu zbiorów z pól uprawnych m.in. ziemniaków, zboża, siana. [przypis edytorski]
nafutrować — nakarmić. [przypis edytorski]
nagabała — dziś popr.: nagabywała. [przypis edytorski]
nagabanie — dziś popr.: nagabywanie, tj. uporczywe nakłanianie. [przypis edytorski]
nagabanie — nagabywanie; naprzykrzanie się, niepokojenie. [przypis edytorski]
nagabany — dziś: nagabywany; nękany, zaczepiany. [przypis edytorski]
nagabywać — zwracać się z prośbą o coś, dopytywać się (zwykle: natarczywie), domagać się, dopytywać się. [przypis edytorski]
naga dusza była tylko (…) poetycką parafrazą (…) te głupie pięć zmysłów — K. Irzykowski, Pierwszy bilans Przybyszewskiego i jego autorehabilitacja, „Wiadomości Literackie” 1926, nr 6. [przypis autorski]
naga duszo — iron. nawiązanie do koncepcji teoretyka Młodej Polski, Stanisława Przybyszewskiego, przedstawionej m.in. w manifeście pt. Confiteor: „naga dusza” to dusza artysty, wyzwolona z konwenansów społecznych, przekraczająca stereotypy myślenia i zachowań i przez to zdolna do odczuwania istoty bytu. [przypis edytorski]
na gadzie (daw.) — na piętrze. [przypis edytorski]
na Galacie, rumaku swym — imię konia Hektora Szekspir zaczerpnął z dzieła Lydgate'a, podobnie jak powyżej postać Margarelona, nieprawego syna Priama. [przypis edytorski]
nagalić — nastręczyć, przeznaczyć. [przypis redakcyjny]
na gańbę dekretować — wyrażać naganę, orzekać winę niehonorową. [przypis redakcyjny]
naganiać (daw.) — ganić, krytykować. [przypis edytorski]
naganiać — ganić, krytykować. [przypis edytorski]
naganiać — krytykować. [przypis edytorski]
naganiać (tu daw.) — krytykować, ganić. [przypis edytorski]
naganiać — tu: ganić. [przypis edytorski]
naganiacz — osoba skłaniająca kogoś do czegoś. [przypis edytorski]
naganka a. nagonka — napędzanie zwierzyny w pobliże stanowisk myśliwych. [przypis edytorski]
Naganowski, Egon (1913–2000) — eseista, krytyk, tłumacz z jęz. niemieckiego. [przypis edytorski]
nagan (z ros.) — popularny w Rosji międzywojennej rewolwer belgijskiej firmy Nagant. [przypis edytorski]
na gardło (daw.) — na śmierć. [przypis edytorski]
na gardło osądzić — skazać na śmierć. [przypis edytorski]
na gardło skazano (daw.) — skazano na śmierć. [przypis edytorski]
na gardło stać (daw.) — starać się o czyjąś śmierć. [przypis edytorski]
na gardle karać — stosować karę śmierci (wykonywaną przeważnie przez ścięcie lub powieszenie). [przypis edytorski]
na gardle karano — karano śmiercią. [przypis edytorski]
na gardle pokarać — wykonać karę śmierci. [przypis edytorski]
na garnuszek — na utrzymanie; Franka oddano osobie zarobkowo zajmującej się wychowaniem dzieci, którymi nie mogły się opiekować ich matki, najczęściej dlatego, że nie były mężatkami. [przypis edytorski]
Nagasaki — miasto w Japonii, w zach. części wyspy Kiusiu; od 1639 do XIX w. jedyny japoński port otwarty dla cudzoziemców i centrum wymiany międzynarodowej dla całego kraju. [przypis edytorski]
nagatywa, popr.: negatywa (daw.) — głos niezgody, przeciwko głosowanej propozycji. [przypis edytorski]
nagel (niem.) — gwóźdź, kołek. [przypis edytorski]
nagiem — dziś popr. forma Msc. lp r.m.: nagim; tu zachowano daw. formę ze względu na rym. [przypis edytorski]
nagiemi ręki — dziś popr. forma N. lm: nagimi rękami. [przypis edytorski]
nagi lud (starop.) — lud nieuzbrojony. [przypis edytorski]
nagimi — «Tora odnosi się tu do postrzegania umysłowego, a nie zaledwie wzrokowego […]. Nawet niewidomy człowiek wie, kiedy jest nagi. Co więc oznacza, że „poznali, że są nagimi”? Mieli tylko jedno przykazanie i ogołocili się z niego», zob. Raszi do 3:7. [przypis tradycyjny]
nagim li ciałem będziesz — konstrukcja z partykułą wzmacniającą li; znaczenie: tylko nagim ciałem. [przypis edytorski]
naginė — iš vieno minkštesnės odos gabalo suraukta avalynė su apivarais [przypis edytorski]
naginė — iš vieno minkštesnės odos gabalo suraukta avalynė su apivarais. [przypis edytorski]
nagi pies turecki — jedna z bezwłosych ras psów, obecnie wymarła. [przypis edytorski]
nagi (starop.) — [tu:] bez zbroi. [przypis redakcyjny]
nagi — [tu:] nieokryty zbroją. [przypis redakcyjny]
nagi — tu w znaczeniu: bezwstydny. [przypis edytorski]
nagłówek — część uzdy, przypadająca na głowę końską. [przypis redakcyjny]
nagłówek — okrągła poduszeczka, chroniąca mózg od nacisku ciężaru, niesionego na głowie. [przypis redakcyjny]
nagłówki — cugle; dziś popr. forma N.lm. brzmiałaby: nagłówkami. [przypis redakcyjny]
